Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 466 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 155831 przypisów.
Przybyszewski (…) rzuca zdanie, że sztuka sama jest absolutem, wolnym od wszelkich zobowiązań doraźnych — S. Przybyszewski, Na drogach duszy, s. 14–15. [przypis autorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — młodopolski pisarz, poeta i dramaturg. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, czołowy twórca Młodej Polski i jej estetycznego programu (Confiteor), redaktor krakowskiego „Życia”, skandalista, członek cyganerii krakowskiej. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, czołowy twórca Młodej Polski i jej estetycznego programu (Confiteor), redaktor krakowskiego „Życia”, skandalista, członek cyganerii krakowskiej. Jego płomienne manifesty, twórczość i styl życia przyniosły mu szeroką popularność. Postać ważna także dla literatury niemieckiej, dzięki pisanym w młodości poematom prozą, później przetłumaczonych na polski. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, czołowy twórca Młodej Polski i jej estetycznego programu (Confiteor), redaktor krakowskiego „Życia”, skandalista, członek cyganerii krakowskiej. Jego płomienne manifesty, twórczość i styl życia przyniosły mu szeroką popularność. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, twórca manifestu Młodej Polski (Confiteor), jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, skandalista, członek cyganerii krakowskiej, redaktor krakowskiego „Życia”, artystyczny przywódca Młodej Polski; pisał m.in.: powieści (Dzieci szatana, Homo sapiens), dramaty (Śnieg, Matka), poematy prozą, eseje, wspomnienia; postać ważna także dla literatury niemieckiej dzięki pisanym w młodości poematom prozą, później przetłumaczonym na język polski. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, twórca manifestu Młodej Polski (Confiteor), jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, skandalista, członek cyganerii krakowskiej, redaktor krakowskiego „Życia”, artystyczny przywódca Młodej Polski. Pisał m.in.: powieści (Dzieci szatana, Homo sapiens), dramaty (Śnieg, Matka), poematy prozą, eseje, wspomnienia. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, twórca manifestu Młodej Polski (Confiteor), jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, skandalista, członek cyganerii krakowskiej, redaktor krakowskiego „Życia”, artystyczny przywódca Młodej Polski; pisał m.in.: powieści (Dzieci szatana, Homo sapiens), dramaty (Śnieg, Matka), poematy prozą, eseje, wspomnienia; postać ważna także dla literatury niemieckiej, dzięki pisanym w młodości poematom prozą, później przetłumaczonych na polski. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — poeta, dramaturg i skandalista, redaktor krakowskiego pisma „Życie”. Postać ważna także dla literatury niemieckiej, dzięki pisanym w młodości poematom prozą, później przetłumaczonych na polski. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław Feliks (1868–1927) — pisarz, dziennikarz, ekspresjonista i dekadent, czołowy twórca Młodej Polski i jej estetycznego programu — Confiteor z 1899; redagował „Życie” i „Zdrój”. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław Feliks (1868–1927) — poeta, dramaturg i skandalista, redaktor krakowskiego pisma „Życie”. Postać ważna także dla literatury niemieckiej, dzięki pisanym w młodości poematom prozą, później przetłumaczonych na polski. [przypis edytorski]
Przybyszewski starał się to nieporozumienie utrwalić i pogłębić — niektórych swoich utworów wręcz nie pozwalał przedrukowywać ani wystawiać. [przypis autorski]
Przybyszewski „w sceptycyzmie swoim był konsekwentniejszym nawet od samego Nietzschego, gdyż za złudzenie uznawał” dążenie do nadczłowieczeństwa — S. Brzozowski, O Stanisławie Przybyszewskim, „Droga” 1928, nr. 5. [przypis autorski]
przybysz z Heraklei — prawdopodobnie Zeuksis z Heraklei (w południowej Italii), żyjący w końcu V i z początkiem IV wieku, sławny malarz i dumny ze swego znaczenia wynalazca sztuki delikatniejszego uwydatniania światła i cieni. [przypis tłumacza]
[przybytek] świętych — w oryginale niem. Selige: błogosławiony. [przypis edytorski]
przybytek — tu: zysk. [przypis edytorski]
przybywa-ć mu — przybywa ci mu, czyli: bogaci się. [przypis redakcyjny]
przybywały im bowiem w pomoc nowe roty i szwadrony — w drugiej części bitwy powstańcy mieli przeciw sobie cztery roty piechoty i dwa szwadrony dragonów, nadto kilkudziesięciu objeszczyków i kozaków. Ożegalski, Wspomnienia krwawych czasów, str. 262. Zieliński, Bitwy i potyczki 1863–1864. [przypis autorski]
Przybywam (…) przestrogi — Znów Molier nie traci ani chwili czasu: chwyta natychmiast rys zasadniczy. [przypis tłumacza]
Przybywszy na Liban — u Dindorfa, a zatem i u tłumaczy, którzy się na jego tekście opierali, zdanie to łączy się ze zdaniem poprzednim za pomocą καί [gr.: i, oraz]. W ogóle interpunkcja u Niesego znacznie się różni, wypada nieraz inaczej sens całych zdań, ustępy, dawniej rozdzielone, łączą się w jedną całość etc. Na każdym kroku uderza u Niesego wielka poprawność wydania, mająca dla tłumacza znaczenie pierwszorzędne, aczkolwiek w wielu wypadkach tyczy tylko szczegółów. [przypis tłumacza]
przyćmić (daw.) — przygasić. [przypis edytorski]
przyćwiekowany — przygwożdżony. [przypis edytorski]
przy całkowitym utrzymaniu — tu: oprócz całkowitego utrzymania. [przypis edytorski]
przy całym swym intelektualnym wyrafinowaniu (…) tylko młodość jest jeszcze dostatecznie zdziwiona, aby podejmować z taką zawziętością sprawy tak naiwne (…) jak bohater tej dziwnej książki — K. L. Koniński, Katastrofa wierności. Uwagi o „Pałubie” K. Irzykowskiego, „Przegląd Współczesny” 1931, nr 109, maj. Pałuba swoją publikację w lwowskiej firmie wydawniczej Bernarda Połonieckiego zawdzięcza właściwemu odczytaniu i zrozumieniu tej książki przez Ostapa Ortwina. (W. Pietrzak, Rozmowy patetyczne: Ostap Ortwin, „Czas” 1936, nr 354). [przypis autorski]
przycapić (gw.) — złapać. [przypis edytorski]
przycapić — niespodziewanie złapać, schwycić. [przypis edytorski]
przycapić — ucapić; złapać. [przypis edytorski]
przychadzają (starop. forma) — dziś 3 os.lm: przychodzą. [przypis edytorski]
przychęcać (starop.) — nęcić, przynęcać; wabić. [przypis edytorski]
przychęcać (starop.) — zachęcać. [przypis edytorski]
przychęcony (starop.) — zachęcony. [przypis edytorski]
przychęcony (starop.) — zwabiony, znęcony. [przypis redakcyjny]
przychędażać (starop.) — ulepszać. [przypis redakcyjny]
przychlebne — przypochlebne, pochlebiające, komplementujące. [przypis edytorski]
przychlebnie — dziś: przypochlebnie. [przypis edytorski]
przychówek — potomstwo. [przypis edytorski]
przychodnia nie zasmęcisz, ani złupisz, boście i wy w ziemi egipskiej przychodniami byli. — 2. Mojż. 22, 21. [przypis edytorski]
Przychodzą na świat dwie córki… — pierwsza córka Marii i Pierre'a Curie, Irène, przyszła laureatka nagrody Nobla w dziedzinie chemii, przyszła na świat 12 września 1897, rok przed odkryciem polonu i radu. Drugą córkę, która zmarła po porodzie, Maria urodziła w sierpniu 1903, czyli 5 lat po słynnych odkryciach. Trzecią córką, Ewę, urodziła 6 grudnia 1904, po otrzymaniu pierwszej Nagrody Nobla. [przypis edytorski]
przychodzić (daw.) — przechodzić, tj. przewyższać. [przypis edytorski]
przychodzić do wniosku (daw.) — dziś: dochodzić do wniosku. [przypis edytorski]
przychodzień — ten, kto przyszedł, wędrowiec, gość. [przypis edytorski]
Przychodzi na myśl i monolog Hamleta… — nie wspominam tu o tym, że Aleksander w przedśmiertnym szale, zupełnie wedle metody Szekspira, z blankverse przechodzi do urywanej prozy. W scenie tej jest bardzo wyraźny wpływ Marlowe'a, który już poprzednio użył był tego efektu. Por. część druga Wstępu: II. [przypis tłumacza]
przychodziszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy przychodzisz. [przypis edytorski]
Przychodzi to na króle — przydarza się to królom. [przypis redakcyjny]
przychodzi z papierem jak krzywoprzysięzca — skazanym za krzywoprzysięstwo wieszano na piersi papier z opisem ich przestępstwa. [przypis edytorski]
przy chorągwi sześć towarzystwa a namiestnik — chorągwią dowodził zwykle zastępca rotmistrza (porucznik), który zaciągał do niej ochotników; zastępcą tymczasowym porucznika był namiestnik, jeden z towarzyszy. [przypis redakcyjny]
przychwałka — dziś: pochwała. [przypis edytorski]
przychwalił — dziś: pochwalił. [przypis edytorski]
przychwyciło — dziś raczej: pochwyciło, uchwyciło. [przypis edytorski]
przychylność wobec Płazów może przejawiać się jedynie w tym, że będzie o nich pamiętać w specjalnej modlitwie (…) — zob. encyklikę Ojca Świętego Mirabilia Dei opera. [przypis autorski]
przychynąć — przysunąć, przybliżyć, przyłożyć do czegoś. [przypis edytorski]
przyciągnęli pięciuset rycerzy — dziś popr.: przyciągnęło pięciuset rycerzy. [przypis edytorski]
przycieś — drewniana podstawa, na której wspiera się ściana. [przypis edytorski]
przycieś — drewniana podstawa ściany. [przypis edytorski]
przycieś — podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]
przycieś — podwalina drewnianej budowli oparta na podmurowaniu. [przypis redakcyjny]
przycieś — w budownictwie drewnianym: podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]
przyciesie a. przycieś — w budownictwie: podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]
przyciesie — dolna belka ściany; przenośnie: podstawy budynku. [przypis edytorski]
przyciśnięty (…) przez konnicę tesalską — Tesalia zwalczała Fokidę w łączności z Tebami. [przypis tłumacza]
przyciśniony (daw.) — dziś: przyciśnięty. [przypis edytorski]
przyciśniony (daw. forma) — dziś: przyciśnięty. [przypis edytorski]
przyciśniony (starop. forma) — przyciśnięty; tu: poddany naciskowi. [przypis edytorski]
przycisk sześćkrotnie wznawiają — mają sześć długich sylab. [przypis edytorski]
przycisk — tu: akcent. [przypis edytorski]
przycisk — tu: przycisk do papieru, ciężki, zwykle ozdobny przedmiot, służący do przytrzymywania leżących luzem papierów. [przypis edytorski]
przycupła — dziś popr.: przycupnęła. [przypis edytorski]
przycupły — dziś popr.: przycupnęły. [przypis edytorski]
przycytować (z łac. cito) — przytoczyć. [przypis edytorski]
przyczajon — dziś: przyczajony. [przypis edytorski]
przyczedł (starop.) — poczytał. [przypis redakcyjny]
przyczepnina — aluzja, pretensja. [przypis edytorski]
przyczepny — tu: drugi wagon tramwaju. [przypis edytorski]
przyczołgnie się — dziś popr. forma 3.os. lp cz.przysz.: przyczołga się. [przypis edytorski]
przy czym wszelako kary i nagrody na drugim świecie są jeno doczesne, jako i życie na tym oto jest doczesne — Laktancjusz, Podstawy nauki Bożej, VII, 23. [przypis tłumacza]
Przy czym, zgodnie z §3 tej ustawy, za dzieła sztuki nie uważano utworów architektonicznych, które były chronione na podstawie §43 ustawy z 1870 roku. [przypis autorski]
Przyczyń się za mnie — dziś raczej: wstaw się za mną. [przypis edytorski]
przyczyną rzeczy samych w sobie rzeczywiście jest bóstwo, o ile składa się z nieskończonej ilości przymiotów — Dlaczego znane są nam tylko dwa przymioty [myślenie i rozciągłość; red. WL] wyjaśnia autor w Liście 64 (dawniej 66) § 2–4 oraz w Liście 66 (dawniej 68). [przypis redakcyjny]
przyczyna celowa (filoz.) — w filozofii Arystotelesa jedna z czterech przyczyn koniecznych do zaistnienia rzeczy: powstanie rzeczy musi służyć pewnemu celowi. [przypis edytorski]
przyczyna formalna — Zob. objaśnienie tego wyrazu [wyżej]. [przypis redakcyjny]
przyczyna — tu: cel. [przypis edytorski]
przyczyna — tu: wstawiennictwo. [przypis edytorski]
przyczynek — dokładka. [przypis edytorski]
przyczynek — tu: wkład. [przypis edytorski]
przyczyniać — dodawać. [przypis redakcyjny]
przyczynić (daw.) — dołożyć, pomnożyć, powiększyć. [przypis edytorski]
przyczynić (daw.) — tu: dodać. [przypis edytorski]
przyczynić — dodać, dorobić. [przypis edytorski]
przyczynił doń fundusz Jan Alfons Lacki starosta żmudzki (…) — ob[acz:] Starożytna Polska t. III, s. 430. Insze wiadomości o kościele wzięliśmy z tak zwanych kronik kościelnych, które w 1849 rząd diecezjalny rozkazał sformować wszystkim plebanom. Parę takich kronik mieliśmy chwilowo w ręku. Z tychże źródeł braliśmy wiadomość o kościołach w Jeźnie i Puniach. [przypis autorski]
Przyczynili się do tego i „apostołowie” [Schopenhauera] — K. Fischer i Lange (Geschichte des Materialismus II, s. 2) zbyt wiele przypisują tej okoliczności. [przypis redakcyjny]
przyczynki — w oryg. Korollarien: przyczynki; Corollarium: to, co wynika z jakiegoś założenia (Goclenius); szczególnie u Spinozy. [przypis tłumacza]
przyczynowość, która jest jedyną prawdziwą z kategorii kantowskich — zob. Wstęp. Schopenhauer nazywa resztę kategorii Kantowskich „ślepymi oknami” i stara się je sprowadzić do jednej, tzn. do przyczynowości. Charakterystycznym jest ten punkt styczny Schopenhauera z filozofami pokantowskimi, których tak nienawidził, a którzy tak samo starają się wprowadzić jedność w schemat kategorii Kanta. [przypis redakcyjny]
Przyczynowości (…) czuć nie można, do tego potrzebny rozum — przyczynowość jest według Kanta jedną z kategorii, tzn. jest pojęciem apriorycznym, które nie tylko od doświadczenia jest niezależne, ale które warunkuje doświadczenie, a płynąc z czystego rozumu wprowadza w nie obiektywną konieczność. Ujmując rozumem świat (jako zjawiska: por. Wstęp, s. 14. i n.), nie możemy się obejść bez tej formy myślenia, gdyż, stosując ją, dopiero doświadczenie stwarzamy. Gdyby ona nie ujmowała zjawisk w tym związku koniecznym, tobyśmy świata pojąć nie zdołali. Natomiast empirycznie przyczynowość wykryć się nie da. Albowiem jakżeż ją znaleźć w doświadczeniu (spostrzegać, „czuć”), skoro dopiero ona to doświadczenie umożliwia? Zatem związek przyczynowy między istniejącą chorobą a śmiercią tylko rozum ustalić może, choć może się on mylić co do istnienia choroby. Uczucie zdrowia może być także mylne, natomiast uczucie choroby nie: bo gdy nawet choroby nie ma, samo to uczucie jest chorobliwe (por. ustęp o hipochondrii). Tak interpretuję tę nie całkiem zresztą jasną myśl Kanta. [przypis tłumacza]
przyczyny liczne i w pewnej części bardzo poważne (…) aby dziś, przed oczyma naszymi, siła szła przed braterstwem i przed prawem — E. Orzeszkowa, Melancholicy, s. 8. [przypis autorski]
przyczyny — okazje do zwady. [przypis redakcyjny]
przyczyny (starop.) — tu: przyczynianie się; wstawiennictwo. [przypis edytorski]
przyczyny — tu: powody postępowania. [przypis edytorski]
przyczyny wnosić za kim (starop.) — przyczyniać się za kim; wstawiać się za kim. [przypis edytorski]
przyczyść (starop.) — poczytać. [przypis redakcyjny]
przyczytać — dziś raczej: przypisać. [przypis edytorski]
