Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 9037 przypisów.
Zadig — można przypuszczać, że pod osobą Zadiga Wolter miał intencję odmalować poniekąd siebie i swoje doświadczenia, nie szczędząc sobie oczywiście pochlebnych barw. Sama kanwa powieści zaczerpnięta jest z rozmaitych wschodnich bajek, jak również ze znanych utworów, jak np. Orland szalony i Tysiąc i jeden dzień. [przypis tłumacza]
Zadig Woltera — powiastka filoz. Zadig czyli Los. Powieść wschodnia z 1748 r. autorstwa fr. filozofa oświeceniowego Voltaire'a; imię tytułowego bohatera znaczy z ar. „prawdomówny”, a z hebr. „sprawiedliwy” (por. cadyk); przeżywając różne przygody udowadnia on, że jest uosobieniem tych właśnie cech. [przypis redakcyjny]
zadławić — tu: udusić. [przypis edytorski]
zadławiony — uduszony. [przypis edytorski]
zadma — wydma. [przypis edytorski]
zadnice — pośladki. [przypis autorski]
zadni (daw.) — tylny. [przypis edytorski]
Zadnieprze — Ukraina Lewobrzeżna; kraina hist. leżąca na lewym brzegu Dniepru. [przypis edytorski]
zadni kusz — do ciskania kamieni, grotów. [przypis redakcyjny]
zadni — tylny. [przypis edytorski]
zadokumentować — udowodnić coś, potwierdzić coś dokumentem. [przypis edytorski]
zadość (daw.) — dosyć. [przypis edytorski]
zadość — dosyć. [przypis edytorski]
Zadość sławie, i sercu sfolgować się godzi — Sławie już się stało zadość, więc teraz już i sercu można pofolgować. [przypis redakcyjny]
zadość — u Cylkowa: zadosyć, uwspółcześnienie. [przypis edytorski]
zadosyć (daw.) — dziś: zadość (czynić komu a. czemu). [przypis edytorski]
zadosyć (daw.) — dziś: zadość; czynić zadość czyjejś woli: wypełniać czyjąś wolę (całkowicie, w pełni). [przypis edytorski]
zadosyć (daw.) — dziś: zadość. [przypis edytorski]
zadosyć — dziś popr.: zadość. [przypis edytorski]
zadosyć — dziś popr. zadość. [przypis edytorski]
zadosyć — dziś: zadość. [przypis edytorski]
zadosyćuczynienie (daw.) — zadośćuczynienie. [przypis edytorski]
zadosyćuczynienie — dziś popr.: zadośćuczynienie. [przypis edytorski]
zadosyć uczynieniu — zadośćuczynieniu. [przypis edytorski]
zadosyć — zadość. [przypis edytorski]
zadowalniać — dziś popr.: zadowalać. [przypis edytorski]
zadowalniać się (daw.) — zadowalać się. [przypis edytorski]
zadowalnia — dziś popr.: zadowala. [przypis edytorski]
zadowalniająco (daw.) — dziś popr.: zadowalająco. [przypis edytorski]
zadowalniająco — dziś: zadowalająco. [przypis edytorski]
zadowalniając — zadowalając. [przypis edytorski]
zadowolę się przypomnieniem (…) anegdoty — Empoli, czerwiec 1819. [przypis redakcyjny]
zadowolenie z siebie (acquiescentia in se ipso) — Zob. też w Przyp. do Tw. 30 oraz Przyp. do. Tw. 51. [przypis redakcyjny]
zadowolenie z siebie (…) jest radością w związku z ideą siebie samego jako przyczyny — O tych wzruszeniach była mowa już wyżej w Przyp. do Tow, 30. [przypis redakcyjny]
zadowolnić (daw.) — dziś popr.: zadowolić. [przypis edytorski]
zadowolnić (daw.) — dziś: zadowolić. [przypis edytorski]
zadowolnić (daw.) — zadowolić. [przypis edytorski]
zadowolnić — dziś popr.: zadowolić. [przypis edytorski]
zadowolnić — dziś popr.: zadowolić. [przypis edytorski]
zadowolnić — dziś: zadowolić. [przypis edytorski]
zadowolnić — zadowolić. [przypis edytorski]
zadowolni — dziś: zadowoli. [przypis edytorski]
zadowolnienie (daw.) — dziś popr.: zadowolenie. [przypis edytorski]
zadowolnienie (daw.) — dziś: zadowolenie. [przypis edytorski]
zadowolniony (daw. forma) — tu: zaspokojony. [przypis edytorski]
zadowolniony — dziś: zadowolony. [przypis edytorski]
zadowoloną była — dziś zwykle: zadowolona była. [przypis edytorski]
zadrgną (daw.) — dziś: zadrgają. [przypis edytorski]
zadrgną — dziś: zadrgają. [przypis edytorski]
zadrgnął (daw. forma) — dziś: zadrgał. [przypis edytorski]
zadrgnął — dziś popr.: zadrgał a. drgnął. [przypis edytorski]
Za: D. Rodrik, Jedna ekonomia, wiele recept. Globalizacja, instytucje i wzrost gospodarczy. Warszawa 2011, s. 283. [przypis autorski]
„Zadruga” — czasopismo nacjonalistów polskich (zgodnie z deklaracją w podtytule miesięcznika) wydawane w l. 1937–1939, stawiające sobie za cel walkę o „czystość etniczną” słowiańskiej Polski, łączące antysemityzm z antykatolicyzmem. Jeden z głównych ideologów Zadrugi (ruchu powstałego wokół periodyku), Jan Stachniuk, pseud. Stoigniew (1905–1963), w książce Dzieje bez dziejów wskazywał jako przyczynę upadku Polski katolicyzm, w szczególności zaś kontrreformację i działalność jezuitów. Nazwa Zadruga nawiązywała do terminu określającego typ starosłowiańskiej wspólnoty plemiennej; zadrużanie mitologizowali dawnych Słowian, wywodzili ich bezpośrednio od staroż. Greków, przeciwstawiali się zarówno endecji i porządkowi kapitalistycznemu, jak i wpływom chrześcijaństwa, w tym krytykowali przechodzenie na katolicyzm i w ogóle asymilację Żydów w Polsce. Hasłem Zadrugi było „Odkatoliczyć, unarodowić, dowartościować Polaka!”. Autor tego sloganu, Antoni Wacyk pseud. Gniewomir (1905–2000), opublikował na łamach pisma m.in. artykuł Mesjonista Adam Mickiewicz („Zadruga” nr. 4–5, kwiecień–maj 1939), dyskredytując romantycznego wieszcza jako Żyda, a jego światopogląd jako semicki. [przypis edytorski]
za drwinki wezmą — potraktują jako drwinę. [przypis edytorski]
zadrzémie — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak y. [przypis edytorski]
zadrzeć — tu: unieść w górę, porwać; przenośnie: upolować. [przypis edytorski]
zadrzemnąć kogoś (neol.) — zanurzyć kogoś w drzemce; spowodować, że ktoś się zdrzemnie. [przypis edytorski]
zadrzy — dziś: zadrży. [przypis edytorski]
zadrzymie (daw., reg.) — dziś popr.: zadrzemie. [przypis edytorski]
Za: D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992., s. 117. [przypis autorski]
Za: D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 159. [przypis autorski]
zad — tylna część ciała, pośladki. [przypis redakcyjny]
zadudniały — dziś popr.: zadudniły. [przypis edytorski]
zadudolić — grać na dudach. [przypis autorski]
zadufały — zarozumiale. [przypis autorski]
zadumać — dziś popr.: zadumać się. [przypis edytorski]
zadumany — tu: wydumany; wymyślony. [przypis edytorski]
zadumianie — dziś popr.: zadumanie. [przypis edytorski]
zadumieje — dziś: zdumieje. [przypis edytorski]
zadumienie — zdumienie bądź zaduma. [przypis edytorski]
zadumiony — dziś: zadumany (pogrążony w zadumie). [przypis edytorski]
zadumi — wprawi w zdumienie. [przypis redakcyjny]
za dumną chlubę — za przechwałki, obnoszenie się ze swoim czynem. [przypis edytorski]
za durno (z ukr.) — za darmo; na próżno. [przypis edytorski]
zadurzyć się — zakochać się. [przypis edytorski]
Zaduszki — święto w kościele katolickim poświęcone pamięci zmarłych, przypadający na 2 listopada. [przypis edytorski]
Zaduszki — święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, obchodzone 2 listopada, wywodzące się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej. [przypis edytorski]
Zaduszki — także: Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych, święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, obchodzone 2 listopada, następnego dnia po święcie Wszystkich Świętych; święto wywodzi się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej, opartych na tym samym przeświadczeniu o obcowaniu dusz zmarłych z żywymi oraz o mocy wstawienniczej żyjących. [przypis edytorski]
Zaduszków — dziś popr.: Zaduszek; Zaduszki (Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych): święto w kościołach chrześcijańskich poświęcone wspomnieniu wszystkich zmarłych wiernych, wywodzące się z ludowych uroczystości ku czci zmarłych obchodzonych w kulturze przedchrześcijańskiej; Po świętej rzece Irawadi pływają lampy w Dzień Zaduszków: mowa o jesiennym święcie ku czci Shin Upagutty (Upagota), powszechnie czczonego w delcie rz. Irawadi buddyjskiego arahanta, który ma zamieszkiwać w pałacu z brązu w oceanie i chronić wiernych przed burzami i powodziami. [przypis edytorski]
zaduszliwy — astmatyczny. [przypis autorski]
zaduszny — czyniony za dusze. [przypis edytorski]
za dużośmy mieli — za dużo mieliśmy. [przypis edytorski]
zadworować (daw.) — zażartować. [przypis edytorski]
zadychliwość (gw.) — zadyszka. [przypis edytorski]
zadychra (łac. Branchipus) — rodzaj skorupiaka z rzędu bezpancerzowców, należącego do zwierząt słodkowodnych; w Polsce występuje zadychra pospolita (Branchipus schaefferi), żyjąca w okresowo wysychających zbiornikach wodnych. [przypis edytorski]
zadywytsia wsij swit bożyj (ukr.) — zadziwi się cały boży świat. [przypis edytorski]
zadźwiękło — dziś popr. zadźwięczało. [przypis edytorski]
zadźwięknąć (daw.) — zadźwięczeć. [przypis edytorski]
zadżdżyło się — spadł deszcz; por. dżdżyć: padać (o deszczu). [przypis edytorski]
zadżdżyło — spadło jak deszcz. [przypis edytorski]
zadziać się (daw.) — zapodziać się. [przypis edytorski]
zadziczony — dziś: zdziczały. [przypis edytorski]
zadzierać (gw.) — zahaczać. [przypis edytorski]
zadziergnąć — dziś popr.: zadzierzgnąć. [przypis edytorski]
zadzierny — dziś raczej: zadziorny. [przypis edytorski]
zadzierżawać (daw.) — utrzymywać. [przypis edytorski]
zadzierżeć się (starop.) — wstrzymać się. [przypis redakcyjny]
zadzierżystość — zadziorność. [przypis edytorski]
zadzierżysty a. zadzierzysty (daw.) — zadziorny. [przypis edytorski]
zadzierzgać — zawiązywać. [przypis edytorski]
