Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18306 przypisów.
publicum bonum (łac.) — dobro wspólne. [przypis redakcyjny]
publicum (łac.) — ogół, zgromadzeni. [przypis redakcyjny]
publicum (łac.) — publiczność. [przypis edytorski]
publicystą Konstantym Frantz, który namiętnie zwalczał politykę Bismarcka, wytykając kanclerzowi, że za pochodnię wziął sobie kleindeutsche Idee, którą urzeczywistnił, zadając cios Austrii pod Sadową… — por. M. Zdziechowski, Europa, Rosja, Azja, Wilno 1923, s. 116–135. [przypis autorski]
publiczka — obchód. [przypis redakcyjny]
publicznej rzeczy — rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
publicznem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: publicznym. [przypis edytorski]
publiczne potępienie filozofii w Atenach — Molier ma niewątpliwie na myśli skazanie Anaksagorasa, a zwłaszcza Sokratesa. [przypis tłumacza]
publicznie podjęli dysputę — Rozdział ten i następne stanowią satyrę ówczesnych jałowych dysput scholastycznych, jakie z wielką zaciekłością prowadzono w Sorbonie i innych kolegiach, nieraz od świtu do nocy. [przypis tłumacza]
publicznych placów, na których, jak powiedział poeta, obywatel się blaskiem okrywa — por. Homer, Iliada IX 441. [przypis edytorski]
publicznym placem — podobnie jak na forum rzymskim widniały łupy, zdobyte na wrogach. [przypis redakcyjny]
publikacją — ogłoszeniem. [przypis redakcyjny]
publika — daw.: dobro powszechne, sprawy publiczne; zgromadzenie publiczne, publiczność. [przypis edytorski]
publikami — sprawami świeckiemi. [przypis redakcyjny]
publikaninie (hist.) — w państwie rzymskim dzierżawcy dochodów państwowych w prowincjach, pobierający podatki i opłaty i przekazujący skarbowi państwa zakontraktowaną sumę; różnica pomiędzy zebranymi pieniędzmi a kwotą umówioną ze skarbem stanowiła dochód publikanów, toteż często narzekano na ich chciwość i wyzysk. [przypis edytorski]
publikan (łac. publicanus) — w starożytnym Rzymie: prywatny dzierżawca podatków, ceł i in. dochodów publicznych, dokonujący ich poboru na rzecz państwa; termin w tekstach biblijnych tłumaczony jako celnik; przen.: zdzierca; fałszywa mina publikana: być może odniesienie do Łk 18,10–14, sceny w której w świątyni modlą się faryzeusz i celnik (faryzeusze stanowili w starożytności stronnictwo religijno-polityczne, które następnie, po zburzeniu świątyni i zaniku innych ugrupowań religijno-politycznych, miało decydujący wpływ na ukształtowanie judaizmu rabinicznego). [przypis edytorski]
publikę — sprawę publiczną. [przypis redakcyjny]
Publikola — u Plutarcha (66): Poplikola. [przypis tłumacza]
Publikola, właśc. Publius Valerius Publicola (zm. 503 p.n.e.) — rzymski arystokrata, polityk i dowódca, uważany za jednego z ojców założycieli republiki; jeden z przywódców powstania przeciwko Tarkwiniuszom, pierwszy konsul republiki (w 509 p.n.e., razem z Lucjuszem Juniuszem Brutusem); urząd konsula pełnił łącznie czterokrotnie; swoim oddaniem sprawie ludu zyskał sobie przydomek Publicola (Przyjaciel ludu). [przypis edytorski]
publikować — rozpowszechniać; tu: powtarzając opowieści. [przypis edytorski]
publikum (z łac.) — publika, publiczność, słuchacze. [przypis edytorski]
Publius Syrus, popr.: Publilius Syrus (I w. p.n.e.) — rzymski pisarz, znany jako autor zbioru kilkuset sentencji (Sententiae). [przypis edytorski]
Publius Terentius Afer (ok. 195 p.n.e.– po 159 p.n.e.) — komediopisarz rzymski. [przypis edytorski]
Publius Volumnius — filozof z I w. p.n.e., przyjaciel Brutusa. [przypis edytorski]
Publiusz i Kwintus, którzy nam (…) wodociągami wodę sprowadzili — informacja o członkach rodu wzięta z Plutarcha, ale ci byli potomkami, a nie przodkami Koriolana. Kwintus Marcjusz Rex był pretorem w 144 p.n.e. i na polecenie senatu wyremontował dwa istniejące akwedukty oraz zbudował nowy, większy: Aqua Marcia. [przypis edytorski]
pučka — nuo: pūška, t.y. patranka. [przypis edytorski]
Puccini, Giacomo (1858–1924) — włoski kompozytor muzyki operowej, jeden z wielkich mistrzów tradycyjnej opery. [przypis edytorski]
puc (daw., pot.) — blaga, kłamstwo. [przypis edytorski]
pucer (z niem. putzen: szorować, czyścić) — ordynans na służbie u oficera (w tym wypadku w randze lejtnanta, czyli porucznika). [przypis edytorski]
puchacza przynieść, by ci ciągle „ty-ty” mówił? — w oryginale brzmi to lepiej: quae „tu-tu” usque dicat tibi. [przypis tłumacza]
puchacze — sów i puchaczy było i jest mnóstwo w Atenach tak, że, gdy coś kto niepotrzebnie zrobił, mówiono: „niesie sowę do Aten” (γλαῦκ’ Ἀθήναζε); ptak Atenie poświęcony. [przypis tłumacza]
Puchaczew, dziś popr.: Pugaczow, Jemieljan (1742–1775), doński Kozak, który podając się za cudownie uratowanego cara Piotra III, wszczął powstanie chłopskie (1773–75), które ogarnęło całą południowo-zachodnią część cesarstwa rosyjskiego. [przypis edytorski]
puchar bliźniak — właśc. czara dwuuszna. [przypis edytorski]
puchar letejski (mit.) — Leta była jedną z rzek krainy zmarłych, a jej woda miała przynosić zapomnienie. [przypis edytorski]
puchar zyskać żaden nie ma chęci — dziś popr.: żaden nie ma chęci zyskać pucharu. [przypis edytorski]
puchero — najpopularniejsza potrawa hiszpańska. [przypis autorski]
puchlina — gromadzenie się zbyt dużej ilości płynu w jamach ciała. [przypis edytorski]
puchlina — nadmierne gromadzenie się wody w jamach ciała. [przypis edytorski]
puchlina — właśc. puchlina wodna, daw. określenie schorzenia polegającego na gromadzeniu się płynów w otrzewnej i ogólnym obrzęku; uważano niegdyś (co znajduje wyraz w tej bajce Krasickiego), że przyczyną choroby jest nadmierne spożywanie wody. [przypis edytorski]
puchlina wodna (daw.) — schorzenie polegające na gromadzeniu nadmiernej ilości wody (płynu przesiękowego) w jamach ciała: otrzewnej (puchlina brzuszna), opłucnej, worku osierdziowym, układzie komorowym mózgu (wodogłowie); współcześnie obrzęki tego typu łączy się z innymi schorzeniami i nie wyróżnia się puchliny wodnej jako osobnej jednostki chorobowej. [przypis redakcyjny]
puchlina wodna (med.) — historyczne sformułowanie medyczne odnoszące się do gromadzenia nadmiernej ilości płynu w tkankach. [przypis edytorski]
Puchną nogi i ciało — jest to tzw.obrzęk głodowy, którego przyczyną jest niedożywienie. Spowodowany jest procesem rozkładania białek w organizmie przy braku tłuszczów i węglowodanów. [przypis edytorski]
puchniejącą — dziś: puchnącą. [przypis edytorski]
puchy — dziś popr. forma N. lm: puchami (pierzem). [przypis redakcyjny]
puchy — pierze. [przypis redakcyjny]
Pucis (mit. litew.) — wiatr łagodny. [przypis autorski]
pucówka (daw., pot.) — awantura. [przypis edytorski]
pucówka (daw., pot.) — ostre napomnienie, nagana. [przypis edytorski]
pucówka (daw., pot.) — ostre napomnienie, nagana; rzadziej: cięgi, chłosta. [przypis edytorski]
pucówka (daw., pot.) — ostre upomnienie; bura. [przypis edytorski]
pucołowaty — tu: gruby, wypchany. [przypis edytorski]
pucolana — drobny popiół lub pył wulkaniczny, składający się głównie z krzemionki; wykorzystywany w budownictwie z powodu zdolności do wiązania wapna. [przypis edytorski]
pucować się — obciążać kogoś winą w zeznaniach. [przypis edytorski]
puczka (z ros.) — pąka. [przypis autorski]
pucz (rus.) — droga. [przypis edytorski]
pud — dawna rosyjska jednostka wagi, równa ok. 16 kg. [przypis edytorski]
pud — dawna rosyjska jednostka wagowa. [przypis edytorski]
pud — daw. ros. miara wagi, równa ok. 16,4 kg. [przypis edytorski]
pud — daw. rosyjska jednostka masy. [przypis edytorski]
pud — daw. rosyjska jednostka masy. Użycie przez autorkę rosyjskich jednostek wskazuje na to, że akcja noweli rozgrywa się w zaborze rosyjskim. W tekście pojawiają się także inne znaki, które wskazują na to, że miejscem zdarzeń jest Warszawa. [przypis edytorski]
pud — daw. rosyjska jednostka wagi. [przypis edytorski]
pud — daw. rosyjska jednostka wagi, równa ok. 16 kg. [przypis edytorski]
pudding — angielska potrawa o konsystencji gęstego budyniu lub miękkiego ciasta, powstała przez zmieszanie różnych składników z produktem zbożowym lub innym środkiem wiążącym oraz upieczenie lub ugotowanie całości; dawniej nazwa ta oznaczała słoną lub pikantną potrawę z mieszanki mięsa lub podrobów z dodatkami tłuszczu, pieczywa i łoju, zawiniętej w jelito lub żołądek i poddanej gotowaniu; obecnie puddingiem nazywa się głównie dania deserowe, sporządzane na słodko z ryżu, kaszy, mąki, mleka, jaj, suszonych owoców itp. [przypis edytorski]
pudding — angielski deser o konsystencji gęstego budyniu lub miękkiego ciasta. [przypis edytorski]
Pudding Lane — pudding: legumina, lane: uliczka. [przypis tłumacza]
pudding — tradycyjna potrawa angielska o konsystencji budyniu sporządzana z owoców lub warzyw, nie zawsze na słodko. [przypis edytorski]
Pudełek Dżek miał dużo, bo papierosy wszyscy prawie palą — dawniej papierosy sprzedawano w blaszanych pudełeczkach. [przypis edytorski]
pudełka od papierosów — dawniej pudełka od papierosów były blaszane i dzieci zbierały je, by przechowywać w nich różne drobiazgi. [przypis edytorski]
pudenda origo (łac.) — wstydliwe pochodzenie; haniebne źródła itp. [przypis edytorski]
pudermanik (zdrobn.) — puderman: płaszcz wierzchni okrywający przed kurzem a. nakładany podczas toalety dla ochrony stroju wyjściowego. [przypis edytorski]
puderman — płaszcz osłaniający przed kurzem; krótka peleryna zakładana na ubranie podczas czesania i pudrowania. [przypis edytorski]
pudermantel — letni płaszcz noszony w podróży chroniący przed kurzem. [przypis edytorski]
pudermantel (z niem.) — płaszcz chroniący przed kurzem. [przypis edytorski]
pudermantel (z niem.) — płaszcz zakładany przy strzyżeniu włosów a. pudrowaniu peruki. [przypis edytorski]
pudermantel (z niem.) — tu: podwłośnik, pelerynka z białej, lekkiej tkaniny, chroniąca ubiór podczas czesania lub pudrowania włosów i peruki. [przypis edytorski]
Pudes — Πούδης (N i D), Pudens (tłum. łaciński), Pedanius (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
pudeur (fr.) — skromność, delikatność; poczucie skromności, delikatności, przyzwoitości, dobrych obyczajów; tu: w formie lm (pudeurs). [przypis edytorski]
pudeur (fr.) — wstyd, wstydliwość, pudeurs: lm; tu: również aluzja do wyrażenia pudeur féminine, oznaczającego przen. kobiecość. [przypis edytorski]
pud — jednostka masy, używana dawniej w Rosji, ok. 16,38 kg. [przypis edytorski]
pud — jednostka masy w dawnej Rosji, przen. wielki ciężar. [przypis edytorski]
pud — jednostka wagi równa 40 funtom, czyli nieco mniej niż 16,5 kg. [przypis edytorski]
pudło (gw. środ.) — kasa ogniotrwała. [przypis autorski]
pudło — tu: peruka. [przypis redakcyjny]
pudlarz (żart.) — myśliwy, który często pudłuje, nie trafia do celu. [przypis edytorski]
pudor (łac.) — wstyd. [przypis edytorski]
pudowy — ważący pud; pud: daw. ros. jednostka wagi, równa 16,38 kg. [przypis edytorski]
pudreta — nawóz wyrabiany ze sproszkowanych odchodów ludzkich, znany w krajach arabskich od starożytności. [przypis edytorski]
pudreta — rodzaj nawozu organicznego. [przypis edytorski]
pud — ros. jednostka wagi. [przypis edytorski]
pud — ros. jednostka wagi równa 40 funtom, czyli 16,38 kg. [przypis edytorski]
pud (ros.) — jednostka wagi, wynosząca nieco mniej niż 16,5 kg. [przypis edytorski]
pud — rosyjska jednostka wagi, ok. 16 kg. [przypis edytorski]
pud — rosyjska jednostka wagi, ok. 16 kg. [przypis redakcyjny]
Pudyk — Bolesław Wstydliwy (1226–1279), książę krakowski, ost. przedstawiciel małopolskiej linii Piastów (z łac. Pudicus). [przypis edytorski]
pudziesz (gw.) — właśc.: pójdziesz; w znaczeniu: odejdź. [przypis edytorski]
Pückler-Muskau, Hermann von (1785–1871) — niemiecki książę, pisarz i znakomity ogrodnik, który w czasie podróży na Wschód kupił sobie żonę Abisynkę. [przypis redakcyjny]
Pueblo de Nuestra Señora la Reina de Los Angeles de Porciuncula (hiszp.) — Wioska Matki Boskiej Królowej Anielskiej z Porcjunkuli (Porcjunkula, z łac.: skrawek gruntu, to nazwa położonej pod Asyżem kaplicy pod wezwaniem Matki Bożej Anielskiej, którą w XIII w. św. Franciszek wskutek wizji odbudował własnymi rękami i przy której zapoczątkowany został ruch franciszkański). [przypis edytorski]
pueblo (hiszp.) — niewielka miejscowość, miasteczko, wioska. [przypis edytorski]
pueblo (hiszp.) — osiedle. [przypis edytorski]
pueblo (hiszp.) — wioska, osada. [przypis edytorski]
