Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7662 przypisów.
decrescendo (z wł.) — stopniowe wyciszanie, wygasanie. [przypis edytorski]
de crimine laesae Maiestatis (łac.) — o zbrodni obrazy Majestatu. [przypis redakcyjny]
de cunctis (łac.) — o wszystkich. [przypis edytorski]
decus, decoris (łac.) — chluba, ozdoba. [przypis redakcyjny]
decus et praesidium (łac.) — chluba i obrona. [przypis edytorski]
decymalny — dziesiętny; waga decymalna to przyrząd, używany do wyznaczania dużych ciężarów za pomocą odważników dziesięciokrotnie lżejszych. [przypis edytorski]
decymetr — dziesięć centymetrów. [przypis edytorski]
decyz — zarządzenie, decyzja. [przypis redakcyjny]
De-czen — klasztor buddyjski; po buriacku i mongolsku nazywa się dacan. [przypis tłumacza]
Deczyński, Kazimierz (1800–1838) — polski pamiętnikarz pochodzenia chłopskiego; pomimo uznania za niezdolnego do służby wojskowej został wcielony do armii, uczestniczył w powstaniu listopadowym; autor krytykowanego przez środowisko emigracyjne Opisu życia wieśniaka polskiego, w którym negatywnie oceniał ustrój feudalny i szlachtę. [przypis edytorski]
Deczyński rozpoczął pisać swoje pamiętniki — tekst francuski podajemy tu w przekładzie polskim (przyp. wyd.). [przypis redakcyjny]
Dedal (mit. gr.) — architekt i wynalazca, skonstruował m. in. labirynt dla Minotaura. Ojciec Ikara. [przypis edytorski]
Dedal (mit. gr.) — architekt, rzeźbiarz i wynalazca; zaprojektował m.in. labirynt dla potwornego Minotaura na Krecie; uciekając z Krety wraz z synem, posłużył się sztucznymi skrzydłami zlepionymi woskiem. [przypis edytorski]
Dedal (mit. gr.) — zręczny rzemieślnik, wynalazca i architekt, ojciec Ikara; zaprojektował m.in. labirynt dla Minotaura, wynalazł narzędzia ciesielskie, rzeźbił figury wyglądające jak żywe, sugestywnie przedstawiające ruch. [przypis edytorski]
Dedal (mit. gr.) — zręczny rzemieślnik, wynalazca i architekt, ojciec Ikara; zaprojektował m.in. labirynt dla Minotaura, wynalazł narzędzia ciesielskie, rzeźbił figury wyglądające jak żywe, sugestywnie przedstawiające ruch. [przypis edytorski]
Dedal (mit. gr.) — zręczny rzemieślnik, wynalazca i architekt, ojciec Ikara; zaprojektował m.in. labirynt dla Minotaura, wynalazł narzędzia ciesielskie, rzeźbił figury wyglądające jak żywe, sugestywnie przedstawiające ruch; mojego przodka Dedala: Sokrates był synem kamieniarza i rzeźbiarza Sofroniskosa, został wyszkolony na rzeźbiarza. [przypis edytorski]
Dedal (mit. gr.) — zręczny rzemieślnik, wynalazca i architekt; wynalazł narzędzia ciesielskie, rzeźbił figury wyglądające jak żywe, zaprojektował m.in. labirynt dla Minotaura; ojciec Ikara. [przypis edytorski]
Dedal — mityczny architekt i rzeźbiarz ateński; żył na Krecie, gdzie królowi Minosowi wybudował sławny labirynt. Poróżniwszy się potem z Minosem, sporządził sobie i swemu synowi Ikarowi skrzydła, by za ich pomocą uciec na Sycylię. Ikar, jak wiadomo, spadł do morza podczas tej podróży. [przypis edytorski]
Dedal — mityczny architekt i rzeźbiarz ateński; żył na Krecie, gdzie królowi Minosowi wybudował sławny labirynt. Poróżniwszy się potem z Minosem, sporządził sobie i swemu synowi Ikarowi skrzydła, by za ich pomocą uciec na Sycylię. Ikar, jak wiadomo, spadł do morza podczas tej podróży. [przypis edytorski]
Dedalus — budowniczy ateński, miał zbudować Minosowi na Krecie labirynt. [przypis redakcyjny]
dedecet (łac.) — to niewłaściwe, niegodne; nie godzi się. [przypis edytorski]
Dedecius, Karl (1921–2016) — tłumacz literatury polskiej i rosyjskiej na język niemiecki, urodzony w niemieckiej rodzinie w Łodzi. [przypis edytorski]
Dederunt fel in escam (łac.) — Ps 63, 22. [przypis tłumacza]
de dette chance (fr.) — ? [przypis edytorski]
Dedit (…) iuvarent — Quintilianus, Institutio oratoria, I. 12. [przypis tłumacza]
de domo (łac.) — z domu (nazwisko panieńskie). [przypis edytorski]
de domo (łac.) — z domu. [przypis edytorski]
de domo (łac.) — z domu. [przypis redakcyjny]
De duabus Sarmatiis (łac.) — O dwóch Sarmatiach. [przypis edytorski]
deductionis Romae a Ross (łac.) — o wyprowadzeniu (nazwy) Rzym od (słowa) Ross. [przypis edytorski]
dedukcja — metoda rozumowania naukowego, polegająca na wyprowadzaniu ze znanych nam ogólnych racji szczegółowych następstw; wyprowadzanie wniosku z ogólnej zasady. [przypis autorski]
dedukcja — w logice: wyprowadzanie twierdzenia jako logicznego następstwa danych przesłanek, np. jeśli Maria jest matką, to Maria ma przynajmniej jedno dziecko, ponieważ każda matka ma przynajmniej jedno dziecko. Pot. wyciąganie wniosków na podstawie dostępnych informacji. [przypis edytorski]
dedykacja — tu: poświęcenie kościoła. [przypis redakcyjny]
de edificiis Justiniani (łac.) — o budowlach Justyniana. [przypis edytorski]
De elenchis sophisticis — łacińska wersja tytułu dzieła Arystotelesa O dowodach sofistycznych. [przypis edytorski]
De ente astrorum (łac.) — O istnieniu gwiazd. [przypis edytorski]
deesse (łac.) — opuścić. [przypis redakcyjny]
deesse (łac.) — uchybić. [przypis redakcyjny]
deest (łac. desum, deesse) — jest niobecny, brakuje. [przypis redakcyjny]
de facto (łac.) — faktycznie. [przypis edytorski]
de facto (łac.) — faktycznie. [przypis redakcyjny]
de facto (łac.) — faktycznie, w rzeczywistości. [przypis edytorski]
de facto (łac.) — w istocie, w rzeczywistości. [przypis redakcyjny]
de facto (łac.) — w rzeczywistości, faktycznie. [przypis edytorski]
de facto (łac.) — w rzeczywistości. [przypis edytorski]
defalka — potrącenie, obniżenie czynszu. [przypis redakcyjny]
defektowi — niedomaganiu, brakowi. [przypis redakcyjny]
defektowy (daw.) — mający defekt, usterkę. [przypis edytorski]
defekt — tu: brak. [przypis edytorski]
defektu — błędu. [przypis redakcyjny]
defekt — wada. [przypis edytorski]
defekt — wada, uszkodzenie; tu zamiast zamierzonego efekt: skutek, rezultat. [przypis edytorski]
De Felice, Terri, Bissolati, Barzilai, Pettolo, Giolitti — włoscy politycy. [przypis edytorski]
defendens (łac. broniący) — obrońca tez stanowiących przedmiot dysputy. [przypis redakcyjny]
defendent (daw., z łac.) — obwiniony; oskarżony. [przypis edytorski]
defensionis patriae (łac.) — obrony ojczyzny. [przypis redakcyjny]
defensive (łac.) — odpornie. [przypis redakcyjny]
defensor Mariae (łac.) — obrońca Maryi. [przypis edytorski]
defensor patriae (łac.) — obrońca ojczyzny. [przypis edytorski]
defensor patriae (łac.) — obrońca ojczyzny. [przypis redakcyjny]
defensywa (tu daw.) — tak w okresie międzywojennym nazywano kontrwywiad, służby specjalne do zwalczania obcego wywiadu. [przypis edytorski]
defensywa — tu: obronność państwa. [przypis edytorski]
deferować (z łac. defero) — tu: ustępować. [przypis edytorski]
Deficiente pecu, deficit omne, nia (łac.) — Komiczne ultra-łacińskie przestawienie, zamiast: deficiente pecunia, deficit omne: gdy nie staje pieniędzy, wszystkiego nie staje. [przypis tłumacza]
deficit (łac.) — brakuje (tu domyślnie: fragm. tekstu). [przypis edytorski]
defigurować (z łac.) — prezentować, przedstawiać. [przypis edytorski]
definicja — tu dosł. z łac. definitio: określenie. [przypis edytorski]
definitivum (łac.) — tu: cel, miejsce przeznaczenia. [przypis edytorski]
definitor — doradca przełożonego zakonu (prowincjała) w kościele rzymskokatolickim, także: przełożony pomniejszego zakonu, podległego prowincjałowi; organizator procesu beatyfikacyjnego (tj. wyniesienia na ołtarze). [przypis edytorski]
definitor — doradca przełożonego zakonu. [przypis edytorski]
definitorium (łac.) — kolegium doradzające przełożonemu klasztoru; tu: miejsce zebrań rady klasztornej. [przypis edytorski]
definitor — pomocnik prowincjała, tj. przełożonego nad klasztorami całej prowincji a. kraju. [przypis redakcyjny]
definitor — urzędowy doradca przełożonego zakonu. [przypis edytorski]
definitor — wysoka funkcja w niektórych zakonach. [przypis edytorski]
Definitywne wydanie tego dzieła opatrzył dygresją, jako zadanie wysuwając historię, która by się zajęła opisem pokoleń, ich roli, związku wielkich postaci dziejowych z ich rówieśnymi generacjami — L. Ranke, Sämtliche Werke, Leipzig 1874. T. 33, s. 323. „Es wäre vielleicht überhaupt eine Aufgabe, die Generationen, so weit es möglich ist, nach einander aufzuführen, wie sie auf dem Schauplatz der Weltgeschichte zusammengehören und sich von einander sondern. Man müsste einer jeden von ihnen volle Gerechtigkeit wiederfahren lassen; man würde eine Reihe der glänzendsten Gestalten darstellen können, die jedesmal unter einander die engsten Beziehungen haben und in deren Gegensätzen die Weltentwicklung weiter fortschreitet: die Ereignisse entsprechen ihrer Natur”. [przypis autorski]
de Flatibus — O wzdęciach. [przypis tłumacza]
deflegmator (chem.) — rodzaj chłodnicy, w której następuje skroplenie części pary destylowanej mieszaniny, co pozwala na zwiększenie efektywności procesu destylacji. [przypis edytorski]
defloracja — rozdziewiczenie, pozbawienie kobiety dziewictwa. [przypis edytorski]
deflorować (z łac. de- redukcja; flos, floris: kwiat) — dosł. zrywać kwiat; pozbawiać dziewictwa. [przypis edytorski]
Defoe, Daniel, właśc. Daniel Foe (1660–1731) — pisarz ang., autor słynnej powieści przygodowej Przypadki Robinsona Cruzoe (1719), opowiadającej dzieje rozbitka, który spędził wiele lat na bezludnej, tropikalnej wyspie; skazany z inicjatywy rządu za broszurę Najkrótszy sposób postępowania z dysydentami, Defoe oddał się dobrowolnie w ręce wymiaru sprawiedliwości (chcąc ratować drukarza) i odbył trzykrotnie karę pręgierza, co następnie upamiętnił w Hymnie do pręgierza (Hymn to the Pillory). [przypis edytorski]
Defoe, Daniel, właśc. Daniel Foe (1660–1731) — pisarz ang., autor słynnej powieści przygodowej Przypadki Robinsona Cruzoe (1719), opowiadającej dzieje rozbitka, który spędził wiele lat na bezludnej, tropikalnej wyspie. [przypis edytorski]
Defoe, Daniel właśc. Daniel Foe (1660–1731) — pisarz angielski, prekursor powieści przygodowej, autor m.in. słynnej powieści Przypadki Robinsona Cruzoe (1719), a także powieści Dola i niedola sławnej Moll Flanders (1722), opisującej w pierwszej osobie upadek moralny i odkupienie win samotnej kobiety z nizin społecznych. [przypis edytorski]
defolga (daw.) — ulga, ulżenie. [przypis edytorski]
deformitatem (łac.) — uszczerbek, zrujnowanie. [przypis redakcyjny]
defraudacja — sprzeniewierzenie; także przemyt przez granicę. [przypis redakcyjny]
defraudator regum (łac.) — zdrajcą królów. [przypis redakcyjny]
de front (fr.) — równocześnie. [przypis edytorski]
defterdar — odpowiednik ministra finansów w państwach muzułmańskich. [przypis edytorski]
defuncti periculo (łac.) — przebywszy niebezpieczeństwo. [przypis redakcyjny]
Degas, Edgar, właśc. Hilaire-Germain-Edgar de Gas (1834–1917) — wybitny francuski malarz i rzeźbiarz impresjonistyczny; jednym z często podejmowanych przez niego tematów była postać baletnicy w ruchu, w garderobie itp. [przypis edytorski]
Degas, Edgar, właśc. Hilaire-Germain-Edgar de Gas (1834–1917) — wybitny francuski malarz i rzeźbiarz impresjonistyczny. [przypis edytorski]
degeneracją (z łac.) — [forma B.lp r.ż.:] przekształcenie. [przypis redakcyjny]
de Genlis, Félicité de (1746–1830) — pisarka i harfistka francuska. [przypis edytorski]
Degen (niem.) — szpada. Sdegena jest prawdopodobnie nieużywaną już formą dialektową. [przypis redakcyjny]
de Giche et Louvini — „De Giche” to zapewne „hr. de Guiche” o którym znajduje się wyraźna wzmianka w liście Mar. Ludw. do Kondeusza z 27 marca r. 1664, jako o obecnym przy boku króla w obozie (T. Luk. XL, k. 18). Louvini (może Louvigny) skąd inąd nam nie znany. [przypis autorski]
degobijować (z fr.: degaubiller) — wymiotować. [przypis edytorski]
de Gourmont, Rémy (1858–1915) — francuski poeta, pisarz i krytyk, przedstawiciel symbolizmu. Pisownia „Rémy de Gourmont” jest błędna; spopularyzował i stosował ją tłumacz de Gourmonta, Ezra Pound (winno być: „Remy”). [przypis edytorski]
de Gourmont, Rémy (1858–1915) — francuski poeta z kręgu symbolistów i wpływowy krytyk literacki. W swojej twórczości nawiązywał do średniowiecznej poezji łacińskiej. Jego wiersze oscylowały wokół tematyki religijnej, od naiwnej pobożności do bluźnierstwa. Wywarł znaczny wpływ na kolejne pokolenia twórców. [przypis edytorski]
de Goya y Lucientes, Francisco José (1746–1828) — hiszpański malarz, grafik i rysownik. [przypis edytorski]
De grâce, ne me faites pas perdre mon sérieux (fr.) — na litość boską, proszę mi nie odbierać powagi. [przypis edytorski]
