Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 451 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 112085 przypisów.
rabbi — (z hebr. nauczyciel) funkcja religijna w judaizmie. [przypis edytorski]
rabboni! ( hebr.) — mistrzu! [przypis edytorski]
rab boży (z ros.) — sługa boży. [przypis edytorski]
rab (daw.) — niewolnik. [przypis edytorski]
rab (daw.) — niewolnik; sługa. [przypis edytorski]
rab (daw.) — niewolnik, sługa. [przypis edytorski]
Rabelaise, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; jego satyryczno-fantastyczna epopeja Gargantua i Pantagruel pisana w latach 1532–1564 krytykowała instytucje kościelno-feudalne, dogmaty, średniowieczną metafizykę, budując tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]
Rabelais, François (1483-94–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; jego satyryczno-fantastyczna epopeja Gargantua i Pantagruel pisana w latach 1532-1564 krytykowała instytucje kościelno-feudalne, dogmaty, średniowieczną metafizykę, budując tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]
Rabelais, François (1483-94–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; jego satyryczno-fantastyczna epopeja Gargantua i Pantagruel pisana w latach 1532–1564 krytykowała instytucje kościelno-feudalne, dogmaty, średniowieczną metafizykę, budując tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]
Rabelais, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; autor arcydzieła francuskiego renesansu, pełnej rubasznego humoru powieści (epopei) satyryczno-fantastycznej Gargantua i Pantagruel, pisanej w l. 1532–1564, podejmującej krytykę instytucji kościelno-feudalnych, dogmatów, średniowiecznej metafizyki i scholastycznego system wychowania, kładącej tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]
Rabelais, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; autor arcydzieła francuskiego renesansu, pełnej rubasznego humoru powieści satyryczno-fantastycznej Gargantua i Pantagruel, w której krytykował średniowieczne instytucje kościelno-feudalne i scholastyczny system wychowania. [przypis edytorski]
Rabelais, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; autor arcydzieła francuskiego renesansu, powieści Gargantua i Pantagruel. [przypis edytorski]
Rabelais, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; autor arcydzieła francuskiego renesansu, powieści Gargantua i Pantagruel; parę owiec, z tych, które tak dobrze znał nasz Rabelais: odniesienie do fragmentu Gargantui i Pantagruela (IV 5–8), w którym Panurg mści się na kupcu: kupuje od niego najpiękniejszego barana, którego wrzuca do morza, a za baranem wskakuje całe stado kupca. [przypis edytorski]
Rabelais, François (ok. 1484–1553) — francuski pisarz satyryczny, lekarz, humanista, duchowny; autor arcydzieła francuskiego renesansu, powieści Gargantua i Pantagruel. [przypis edytorski]
Rabelais, François (ok. 1484–1553) — fr. pisarz, lekarz i mnich, autor powieści Gargantua i Pantarguel. [przypis edytorski]
rabelesowski — podobny do bohaterów powieści Gargantua i Pantagruel François Rabelaise'a. [przypis edytorski]
Rabener, Gottlieb Wilhelm (1714–1771) — niemiecki satyryk i publicysta okresu oświecenia. [przypis edytorski]
rabiać (daw.) — robić coś od czasu do czasu, często a. zwykle. [przypis edytorski]
rabiają (starop. forma) — forma dla czynności wielokrotnej; dziś: robią a. wyrabiają. [przypis edytorski]
rabież (daw.) — rabunek, grabież. [przypis edytorski]
Rabindranath Tagore (1861–1941) — indyjski pisarz i filozof. [przypis edytorski]
rabin — religijny przywódca zajmujący się interpretacją prawa żydowskiego i orzecznictwem w sprawach rytualnych. Każda społeczność wybiera swojego rabina na podstawie jego wiedzy i autorytetu. [przypis edytorski]
rabiny — dziś popr.: rabini a. rabinowie. [przypis edytorski]
rabin z Góry Kalwarii — jeden z Wielkich Rabinów należących dynastii chasydzkiej z Góry Kalwarii (jid. Ger), w woj. mazowieckim, od poł. XIX w. jednego z ważniejszych w Polsce centrów chasydyzmu. [przypis edytorski]
rabin (z hebr.: mistrz) — duchowny w judaizmie; odpowiedzialny wobec władz przywódca gminy żydowskiej, zajmujący się orzecznictwem w sprawach rytualnych, interpretacją prawa żydowskiego oraz nadzorem nad nauczaniem. [przypis edytorski]
rabin (z hebr.: mistrz, nauczyciel) — religijny przywódca w judaizmie zajmujący się interpretacją prawa żydowskiego i orzecznictwem w sprawach rytualnych. Każda społeczność wybiera swojego rabina na podstawie jego wiedzy i autorytetu. [przypis edytorski]
rabin — (z hebr. rabbi, czyli nauczyciel), funkcja religijna w judaizmie. [przypis edytorski]
rab — niewolnik. [przypis edytorski]
rab — niewolnik, sługa. [przypis edytorski]
rabouliste — por. ang. rabulistic, z łac. rabula: krzykliwy adwokat, nieudolny prawnik skupiający się na drobiazgach. [przypis edytorski]
rab (przestarz.) — sługa, niewolnik. [przypis edytorski]
Rabski, Władysław (1863–1925) — publicysta i polityk związany z endecją; redaktor „Przeglądu Poznańskiego” (1894–1896), od 1897 r. współpracował z „Kurierem Warszawskim”, publikując m.in. artykuły o Przybyszewskim. [przypis edytorski]
Rabski, Władysław (1865–1925) — krytyk literacki i teatralny, publicysta, pisarz i dramaturg; po ukończeniu studiów w Berlinie i uzyskaniu stopnia doktora filozofii, osiadł w Poznaniu, współpracując z „Dziennikiem Poznańskim” (1892–1894), redaktor naczelny „Przeglądu Poznańskiego” (1895–1896). Po likwidacji periodyku mieszkał w Warszawie, współpracował z licznymi czasopismami („Ateneum”, „Głos”, „Prawda”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Wiek”, „Kurier Warszawskiego”. Był członkiem Ligi Narodowej (1898), w czasie I wojny światowej członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie (1917), związany z endecją, w II Rzeczypospolite posłem na Sejm z ramienia Narodowej Demokracji. [przypis edytorski]
Rabski, Władysław (1865–1925) — krytyk literacki i teatralny, publicysta, pisarz i dramaturg; po ukończeniu studiów w Berlinie i uzyskaniu stopnia doktora filozofii osiadł w Poznaniu; był członkiem Ligi Narodowej (1898), w czasie I wojny światowej członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie (1917), związany z endecją, w II Rzeczypospolitej posłem na Sejm z ramienia Narodowej Demokracji. [przypis edytorski]
Rabutin-Chantal — panieńskie nazwisko pani de Sévigné. [przypis edytorski]
rabuż a. rabuś (fr. rabouge) — daw. gra karciana polegająca na jak najszybszym pozbyciu się swoich kart przez graczy. [przypis edytorski]
raby boże — ludzie bogobojni, cywilizowani. [przypis edytorski]
raby (gw.) — o zwierzęciu, zwł. o krowie: łaciaty, czarno-biały. [przypis edytorski]
raby — pstrokaty. [przypis edytorski]
raby — pstry, nakrapiany; tu: o twarzy w plamki. [przypis edytorski]
raby (reg.) — pstry. [przypis edytorski]
raby (z ukr.) — pstry, nakrapiany. [przypis edytorski]
race Congreve'a — broń rakietowa z początków XIX wieku, wynaleziona przez Williama Congreve'a (1772–1828) na wzór rac używanych w Indiach. [przypis edytorski]
race moutonniére (fr.) — rasa owcza (podobna owczej). [przypis edytorski]
Rachab — wg Księgi Jozuego Rachab była prostytutką z Jerycha, która pomogła Izraelitom w zdobyciu miasta. [przypis edytorski]
Rachela — córka Labana, żona Jakuba. Jakub przez siedem lat służył Labanowi, żeby ożenić się z ukochaną Rachelą, ale noc poślubną spędził z jej starszą siostrą Leą podstępnie podmienioną przez Labana. Jakub musiał odsłużyć kolejne siedem lat, by otrzymać Rachelę (Rdz 29,1–30). Rachela bardzo długo była bezpłodna, aż Bóg wysłuchał jej próśb i urodziła dwóch synów: Józefa (Rdz 30,22) i Beniamina; rodząc tego drugiego zmarła (Rdz 35,19). [przypis edytorski]
Rachela — postać biblijna; wskazana przez Boga na odpowiednią żonę dla Izaaka, kiedy napoiła wysłanego przez Abrahama sługę i jego wielbłądy. [przypis edytorski]
Rachela z Bronowic — jedna z postaci Wesela Wyspiańskiego; tu mowa o jej pierwowzorze, Józefie (Perel) Singer, córce żydowskiego karczmarza, uczestniczce życia kulturalnego Krakowa. [przypis edytorski]
Rachel (pseud.), właśc. Elisabeth Félix (1821–1858) — francuska aktorka dramatyczna żydowskiego pochodzenia, święciła ogromne triumfy w dramatach klasyków francuskich. [przypis edytorski]
Rachilde, właśc. Marguerite Vallette-Eymery (1860–1953) — pisząca pod pseudonimem fr. powieścio- i dramatopisarka, programowo odrzucająca realizm. [przypis edytorski]
rachitis (daw.) — krzywica. [przypis edytorski]
rachityczne — wątły, słaby, z objawami krzywicy. [przypis edytorski]
rachityczny — wątły i powykrzywiany. [przypis edytorski]
Rachmaninoff, właśc. Rachmaninow, Siergiej Wasiljewicz (1873–1943) — rosyjski pianista, kompozytor i dyrygent. Kilkakrotnie koncertował w Polsce, po raz ostatni w lutym 1936. (Rachmaninoff to transkrypcja nazwiska, jakiej używał, odkąd w 1917 wyemigrował z Rosji). [przypis edytorski]
rachmistrz (daw.) — księgowy. [przypis edytorski]
Rachmunes, gite menszn, rachmunes, rachmunes (jid.) — litości, dobrzy ludzie, litości, litości. [przypis edytorski]
Rachmunes, gite menszn! Rachmunes, rachmunes (jid.) — Litości, dobrzy ludzie! Litości, litości! [przypis edytorski]
rachonkach (gw.) — rachunkach. [przypis edytorski]
rachować — dziś raczej: liczyć. [przypis edytorski]
rachować — liczyć. [przypis edytorski]
rachować na coś (daw.) — dziś: liczyć na coś. [przypis edytorski]
rachować na coś — liczyć na coś; mieć na coś nadzieję. [przypis edytorski]
rachować na kogoś — dziś: liczyć na kogoś. [przypis edytorski]
rachować za coś (daw.) — uważać za coś. [przypis edytorski]
rachunek różniczkowy — dział analizy matematycznej zajmujący się badaniem różniczek (nieskończenie małych zmian danej zmiennej) oraz pochodnymi funkcji (opisującymi tempo zmian wartości funkcji), jedno z podstawowych narzędzi matematycznych fizyki i techniki. [przypis edytorski]
rachunki między nami będą pokwitowane (daw.) — tzn. uznane za rozliczone; dziś w tym znaczeniu: skwitować, zwolnić kogoś z zobowiązań, wydając pokwitowanie. [przypis edytorski]
rachunki — tu: lekcja matematyki. [przypis edytorski]
Racibuskiego — dziś: Raciborskiego. [przypis edytorski]
racica — tu: noga. [przypis edytorski]
raci — dziś: racice. [przypis edytorski]
Racine, Jean (1639–1699) — francuski poeta i dramaturg; autor m.in. Andromachy i Fedry. [przypis edytorski]
Racine, Jean (1639–1699) — francuski poeta i dramaturg; odniósł sukces Andromachą z 1667 roku. [przypis edytorski]
Racine, Jean (1639–1699) — francuski poeta i dramaturg; odniósł sukces Anromachą z 1667 roku. [przypis edytorski]
Racine, Jean (1639–1699) — fr. poeta i dramaturg; autor m.in. Andromachy i Fedry. [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — francuski dramaturg, autor tragedii opartych na motywach klasycznych i biblijnych, m.in. Andromacha (1667), Fedra (1677), Berenika (1670), Brytanik (1669). [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — francuski dramaturg, autor tragedii opartych na motywach klasycznych. [przypis edytorski]
Racine, Jean-Baptiste (1639–1699) — francuski dramaturg, główny przedstawiciel późnobarokowego klasycyzmu. [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — francuski poeta i dramaturg, autor m.in. Andromachy i Fedry. [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — fr. poeta i dramaturg, autor m.in. Andromachy i Fedry. [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — wybitny francuski dramaturg, autor tragedii opartych na motywach klasycznych i biblijnych; do jego dzieł należą m.in. Andromacha (1667) i Estera (1689). [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — wybitny francuski dramaturg, autor tragedii opartych na motywach klasycznych i biblijnych. [przypis edytorski]
Racine, Jean Baptiste (1639–1699) — wybitny francuski dramaturg, autor tragedii opartych na motywach klasycznych. [przypis edytorski]
racja fizyka — powiedzenie popularne w XIX w., oznaczające potwierdzenie czyjejś słuszności, często używane ironicznie. [przypis edytorski]
racja (łac. ratio) — tu: powód, przyczyna. [przypis edytorski]
racja — tu: powód, przyczyna. [przypis edytorski]
racja — tu: powód, przyczyna, uzasadnienie. [przypis edytorski]
racja — tu: powód. [przypis edytorski]
racja — tu: przyczyna, powód. [przypis edytorski]
rację zrobić — dziś: stworzyć powód do czegoś. [przypis edytorski]
Racławice — wieś w woj. małopolskim, w pow. miechowskim, miejsce słynnej bitwy z 1794 roku. [przypis edytorski]
racławickie kosy — jest to odwołanie do zwycięskiej bitwy insurekcji kościuszkowskiej stoczonej pod Racławicami 4 kwietnia 1794, w której wzięły udział m.in. chłopskie oddziały kosynierów (uzbrojonych w kosy postawione na sztorc; stąd nazwa); jednym z kosynierów był Wojciech Bartosz (ok. 1756–1794), który wykazał się wielką odwagą w walce i zdobył działo rosyjskie gasząc lont czapką, za co otrzymał rangę chorążego oraz nazwisko Głowacki; wzmianka ta przypomina jednocześnie o demokratycznych ideałach przyświecających zarówno insurekcji, jak legionom polskim. [przypis edytorski]
racoon (ang., lm: racoons) — szop. [przypis edytorski]
racuł (gw.) — popr. forma 3 os. lp cz.przesz.: raczył. [przypis edytorski]
racyj — dziś częstsza forma D. lm: racji. [przypis edytorski]
racyj — dziś popr.: racji. [przypis edytorski]
raczej pieszczotliwie jak starannie — dziś popr. konstrukcja: raczej (…) niż (…). [przypis edytorski]
raczejś (…) nie ukrócił — raczej nie ukróciłeś (daw. konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
raczyć się — częstować się, delektować się jedzeniem. [przypis edytorski]
raczyć się — częstować się, delektować się, jeść. [przypis edytorski]
raczyć — tu: pragnąć, chcieć. [przypis edytorski]
