Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156649 przypisów.

Dalej są dwie opoki: jednej szczyt się jeży… — Homer, Odyseja XII 73–107, tłum. Lucjana Siemieńskiego. [przypis edytorski]

dalej — tu: po jakimś czasie. [przypis redakcyjny]

Dalej żebrzące stado postaci bocianów — wrzaskliwe dzieci arabskie ubrane na biało i żebrzące po ulicach, przyrównuje poeta do bocianów. [przypis redakcyjny]

dalekimi wichry — dziś popr. forma N.lm: (…) wichrami. [przypis edytorski]

dalekim świata tego burze — dalekim od burzy tego świata. [przypis edytorski]

daleki rejs — żegluga statków handlowych. [przypis autorski]

daleko bliżej — dużo bliżej. [przypis edytorski]

Daleko gorsi artyści z czasów już upadku sztuki (…) — Bellorii, Admiranda, tab. 11, 12. [przypis redakcyjny]

dalekoli — „daleko” z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

dalekoś postąpił — inaczej: daleko postąpiłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

daleko (starop.) — bardzo. [przypis edytorski]

daleko (starop.) — tu: o wiele. [przypis edytorski]

Daleko więcej cech wspólnych posiada z „Tymonem” (…) „Perykles” należy już duchem (…) ostatniej epoki twórczości poety — jak już wspomniałem, wedle zgodnej prawie opinii krytyków Tymon i Perykles w części tylko są utworami Szekspira. Troilus i Kressyda również zawiera ustępy prawdopodobnie przez kogo innego napisane. [przypis tłumacza]

d'Alembert (…) Czytał Bossueta — [chodzi o esej Jeana d'Alemberta] Pochwała Bossueta. [przypis tłumacza]

d'Alembert, Jean (1717–1783) — fr. pisarz, filozof i matematyk; współtwórca Encyklopedii. [przypis edytorski]

d'Alembert, Jean le Rond (1717–1783) — filozof, matematyk i fizyk francuski, współautor Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. [przypis edytorski]

d'Alembert, Jean Le Rond (1717–1783) — francuski filozof, matematyk i fizyk, współredaktor Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. [przypis edytorski]

d'Alembert, [Jean Le Rond] (1717–1783) — znakomity geometra i filozof, współtwórca Encyklopedii i obok Diderota najwybitniejsza osobistość grupy tzw. encyklopedystów. [przypis tłumacza]

daleth, he, waw, zajin — kolejne litery alfabetu hebrajskiego. [przypis edytorski]

dalibóg (daw.) — naprawdę, słowo daję. [przypis edytorski]

dali Bóg — jeśli Bóg da (konstrukcja gramatyczna z partykułą -li); dziś: dalibóg. [przypis edytorski]

dali Bóg — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli Bóg da, niech Bóg da. [przypis edytorski]

dali Bóg — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli Bóg da. [przypis edytorski]

Dalibóg (starop.) — doprawdy, słowo daję. [przypis edytorski]

dali — da z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

Da liegt der Hund begraben (niem.) — tu leży pies pogrzebany. [przypis edytorski]

dali (gw.) — dalej. [przypis edytorski]

dali im zginąć, odpływając precz z flotą — z miejsca bitwy. Rozkaz dali dopiero potem, kiedy wykonanie jego było niemożliwe. Tak rzekomo bronił się Teramenes. [przypis tłumacza]

Dalila — imię kochanki biblijnego Samsona, która podstępem obcięła mu włosy, a tym samym pozbawiła siły. [przypis edytorski]

Dalila i Samson (bibl.) — Samson, legendarny bohater wojen Izraelitów z Filistynami, był obdarzony przez Boga nadludzką siłą, działającą dopóki nie strzygł włosów; utracił ją, gdy jego kochanka, Dalila, nakłoniła go do wyjawienia sekretu i podstępnie ścięła mu włosy, gdy spał, wskutek czego został pojmany przez wrogów. [przypis edytorski]

Dalila — kochanka biblijnego Samsona, która podstępem obcięła mu włosy, a tym samym pozbawiła siły, po czym wydała wrogom. [przypis edytorski]

Dalila nie obcięła włosów Samsonowi — Samson (XII w. p.n.e.), opisany w Biblii bohater izraelski, walczący z Filistynami, został obdarzony przez Boga niezwykła siłą, zaklętą w jego długich włosach. Jego kochanka Dalila, przekupiona przez wrogów, ostrzygła go i bezsilnego wydała Filistynom. Po długiej niewoli Samson, odzyskawszy część siły, zdołał zburzyć filary w budynku, w którym był więziony, grzebiąc pod gruzami siebie i wielu wrogów. [przypis edytorski]

dali mu władzą (starop. forma) — dziś popr. forma B.lp r.ż.: (…) władzę. [przypis edytorski]

Dalinda — bohaterka noweli przez siebie opowiedzianej. [przypis redakcyjny]

dalipan — dalibóg (zwrot oznaczający: słowo daję, na pewno). [przypis edytorski]

dalipan (daw.) — doprawdy, daję słowo. [przypis edytorski]

dalipan (daw.) — doprawdy, słowo daję; wykrzyknienie podkreślające prawdziwość wypowiedzi. [przypis edytorski]

dalipan (daw.) — wykrzyknienie, dziś: doprawdy, słowo daję. [przypis edytorski]

dalipan — wykrzyknienie potwierdzające prawdziwość słów (dosł.: niech Bóg da). [przypis edytorski]

dalipies — charakterystyczny dla Sokratesa (por. także Fedon oraz Gorgiasz) wykrzyknik o charakterze przysięgi lub zaklęcia dla potwierdzenia prawdziwości tego, co się mówi; wzorowany przez tłumacza na słowie dalibóg; w oryginale νὴ τὸν κύνα, dosł.: na psa. [przypis edytorski]

dalipies — charakterystyczny dla Sokratesa (por. także Obrona Sokratesa, Fedon oraz Gorgiasz) wykrzyknik o charakterze przysięgi lub zaklęcia dla potwierdzenia prawdziwości tego, co się mówi; wzorowany przez tłumacza na słowie dalibóg; w oryginale νὴ τὸν κύνα, dosł.: na psa. [przypis edytorski]

dalipies — charakterystyczny dla Sokratesa (por. także Obrona Sokratesa oraz Fedon) wykrzyknik o charakterze przysięgi lub zaklęcia dla potwierdzenia prawdziwości tego, co się mówi; wzorowany przez tłumacza na słowie dalibóg; w oryginale νὴ τὸν κύνα, dosł.: na psa. [przypis edytorski]

dalipies — charakterystyczny dla Sokratesa (por. także Obrona Sokratesa oraz Gorgiasz) wykrzyknik o charakterze przysięgi lub zaklęcia dla potwierdzenia prawdziwości tego, co się mówi; wzorowany przez tłumacza na słowie dalibóg; w oryginale νὴ τὸν κύνα, dosł.: na psa. [przypis edytorski]

Dali, Salvador (1904–1989) — malarz hiszpański, przedstawiciel surrealizmu, znany z ekscentrycznego trybu życia, współtwórca wraz z Luisem Buñuelem awangardowego filmu Pies andaluzyjski (1928). Pod koniec życia tworzył też obrazy religijne. [przypis edytorski]

dali, siędnij, to wytchnę (gw.) — dalej (tzn.: no już), usiądź, to odpocznę. [przypis edytorski]

Dali się w polu z baszą obaczyć Abazem — 29 października 1633 roku pod Kamieńcem Podolskim. [przypis redakcyjny]

dali — zapewne: „daléj” (w daw. formie, z tzw. e pochylonym) w zapisie fonetycznym. [przypis edytorski]

Dalmacja — kraina na Płw. Bałkańskim, staroż. Iliria, zasiedlona następnie przez Chorwatów. [przypis edytorski]

dalmatyka — długa, obszerna szata liturgiczna w obrządku rzymskim. [przypis edytorski]

dalmatyka — długa, szeroka szata, ubiór pochodzący z Dalmacji, krainy hist. na wsch. wybrzeżu Adriatyku; ob. nazwa pochodzącej od tego stroju szaty liturgicznej w obrządku rzymskim. [przypis edytorski]

dalmatyka — szata liturgiczna. [przypis edytorski]

dalmatyka (z łac.) — długi, biały strój wierzchni z rękawami u starożytnych Rzymian. [przypis redakcyjny]

Dalmatyńcy (daw.) — Dalmatyńczycy, mieszkańcy Dalmacji, krainy historycznej obejmującej przybrzeżne wyspy i pobrzeże wsch. części Adriatyku (ob. w Chorwacji), w XIX w. należącej do Austrii. [przypis edytorski]

Dalniewostoczny Kraj właśc. Dalekowschodni Okręg Federalny — federalny okręg Rosji, najbardziej wysunięty na wschód. [przypis edytorski]

Dalston — dzielnica Londynu. [przypis edytorski]

dalsze Ci przyszlę moje zawiadomienia i prośby — Krasiński przywiózł ze sobą pierwsze trzy Psalmy Przyszłości do druku. [przypis redakcyjny]

Dalsze dzieje Ani z Zielonego Wzgórza i Ani z Avonlea — w oryg. ang. autorka dedykuje powieść dziewczętom z całego świata, które domagały się kontynuacji przygód Ani (ang. to all the girls all over the world who have ”wanted more” about Anne). [przypis edytorski]

Dalsze koleje i koniec Lucjana znajdzie Czytelnik w powieści Blaski i nędze życia kurtyzany, Jak kochają ladacznice, Po czemu miłość wypada starcom. [przypis tłumacza]

Dalsze losy bohaterów opisuje autor w powieści . [przypis edytorski]

dalszem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: dalszym. [przypis edytorski]

dalszy ciąg MarynkiKasia i Marynka, powieść Żmichowskiej, w którą weszło wiele z jej rozmów z Wandą. [przypis redakcyjny]

Dalszy ciąg opowiadania o „Trzech Muszkieterach” znajdą czytelnicy w romansie pod tytułem: W dwadzieścia lat później. [przypis autorski]

dalszy (starop. forma) — dziś M.lm: dalsi. [przypis edytorski]

daltonizmu moralnego, którego tyle przykładów można odszukać i w naszych dzisiejszych komediach. Okazuje się, że ten symptom ma arcypolski i szlachecki rodowód i bardzo czcigodne tradycje — Por. mój szkic pt. Robak wojskowy i cywilny, „Wiadomości Literackie” Nr 563. [przypis autorski]

Dalybyście (gw.) — twarda wymowa grypy -li-, charakterystyczna dla dialektu mazowieckiego. [przypis edytorski]

Damajanti — wierna i kochająca młoda małżonka króla Nala w słynnym epizodzie indyjskiej epopei Mahabharata. [przypis edytorski]

dama kameliowa — kurtyzana; od określenia głównej bohaterki powieści Aleksandra Dumasa Dama kameliowa (1848). [przypis edytorski]

Dama kameliowa — tytułowa bohaterka powieści Aleksandra Dumasa (syna) z 1848: kurtyzana Małgorzata Gautier; pierwowzór bohaterki opery Giuseppe Verdiego La Traviata powstałej na podstawie tej powieści. [przypis edytorski]

Dama kameliowa — utwór Alexandre'a Dumasa syna z 1848 r. [przypis edytorski]

Dama Pikowa — opera Piotra Czajkowskiego z 1890 r. [przypis edytorski]

damara — miękka żywica naturalna pozyskiwana z drzew z rodziny Dipterocarpaceae, rosnących w Indonezji i Malezji, używana do wyrobu werniksów i lakierów. [przypis edytorski]

damasceńska stal — wielokrotnie przekuwana stal wysokiej jakości, stosowana dawniej do wyrobu broni. [przypis edytorski]

damasceńska szabla — broń z wyjątkowo twardej, a zarazem sprężystej stali, wyrabiana w okolicach Damaszku w Syrii. [przypis edytorski]

damasceńska szabla — szabla ze stali produkowanej w Damaszku w Syrii. Ta bardzo ceniona stal była wytwarzana od X do XVI w., potem technologia została zapomniana. [przypis edytorski]

damasceński — wykonany z bardzo cenionej, twardej stali produkowanej w okolicach Damaszku w Syrii; powierzchnię stali damasceńskiej pokrywały powstałe w procesie produkcji charakterystyczne wstęgowate wzory. [przypis edytorski]

damascenka — szabla ze słynnej z twardości i elastyczności stali damasceńskiej, o charakterystycznych wzorach na powierzchni. [przypis edytorski]

Damasipp — z Juvenalis. [przypis autorski]

damaskinaż — technika zdobienia metalowych przedmiotów, zwykle zbroi i broni, przez wypełnianie naciętych rowków złotem lub srebrem. [przypis edytorski]

Damaszek — Δαμασκὸς, דַּמֶּשֶׂק, w klinach: di-ma-as-ki, dziś Esz-Szâm , także Dimiszk. [przypis tłumacza]

Damaszek — jedno z najstarszych miast na Bliskim Wschodzie, zamieszkałych nieprzerwanie od XV w. p.n.e do dzisiaj. Za panowania króla Salomona, stolica państwa aramejskiego zwanego Aramem (2Krl 5,1). [przypis edytorski]

dame à la faux (fr.) — dosł. dama z kosą; odmiana figury danse macabre. [przypis edytorski]

Damen und Herren, jetzt Totalansicht (niem.) — panie i panowie, a teraz ujęcie totalne. [przypis edytorski]

Damen und Herren, still (niem.) — panie i panowie, spokojnie. [przypis edytorski]

Damiata — miasto w dolnym Egipcie nad odnogą Nilową. [przypis redakcyjny]

Damiata — miasto w dolnym Egipcie nad odnogą Nilu. [przypis redakcyjny]

Damiens, Rober François (1714–1757) — w 1757 roku dokonał nieudanego zamachu scyzorykiem na Ludwika XV; po dochodzeniu skazany na śmierć w męczarniach, co wówczas uchodziło za warte zobaczenia widowisko. [przypis edytorski]

Damietta — miasto portowe w Egipcie nad jednym z ramion delty Nilu o tej samej nazwie. [przypis edytorski]

Damietta — miasto portowe w Egipcie nad jednym z ramion delty Nilu o tej samej nazwie; z powodu strategicznego znaczenia od wczesnego średniowiecza wielokrotnie atakowane i zdobywane, m.in. przez krzyżowców. [przypis edytorski]

Damietta — miasto we wschodniej części delty Nilu, ok. 200 km na płn. od Kairu. [przypis edytorski]

Damietta — miasto wschodnie, tu jest figurą bałwochwalstwa. Roma, Rzym, wzięta jest figurycznie [figuralnie; red. WL] za zwierciadło, w którym jak w ognisku odbijają najświetliściej promienie światła wiary chrześcijańskiej. [przypis redakcyjny]