Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 452 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156216 przypisów.

za spojrzeniem — po tym, jak spojrzała. [przypis edytorski]

Zaspokoiłem twe pierwsze pytanie — Pierwsze było pytanie, jak wiemy z pieśni poprzedniej: kim jest ten błogosławiony, na które Justynian odpowiedział. Teraz poeta chce z ust błogosławionego usłyszeć historyczną wiadomość o początku, rozwoju i ustaleniu świętego państwa rzymskiego, którego godłem jest orzeł. [przypis redakcyjny]

zaspokojenie (daw.) — przywrócenie spokoju; uciszenie, uspokojenie. [przypis edytorski]

za sprawę Bożą — ὑπὲρ τοῦ θεοῦ. [przypis tłumacza]

za sprawunkami (daw.) — na zakupy. [przypis edytorski]

zasreszyć się (daw.) — rozprzęgnąć się, rozproszyć. [przypis redakcyjny]

zasromać (daw.) — zawstydzić. [przypis edytorski]

zasromiony (daw.) — zawstydzony. [przypis edytorski]

zastąpić od spasi (daw.) — przeszkodzić (aby nie wypasali). [przypis redakcyjny]

zastąpić (starop.) — tu: nastąpić, nastać. [przypis edytorski]

zastąpić — tu: ponieść koszta, wydatki. [przypis redakcyjny]

zastąpić — tu: zająć. [przypis redakcyjny]

zastąpienie natury rzeczywistej przez drugą pozorną naturę, która przynosi złudzenie, jakoby była naturą rzeczywistą — K. Friedemann, Die Rolle des Erzählers in der Epik, Leipzig 1910, s. 60. [przypis autorski]

zastałem już u siebie Bohdana — Zaleskiego. [przypis redakcyjny]

zastali, zatrzymali (tu reg.) — dziś popr. forma 3 os. lm cz. przesz. r.nmos.: zastały, zatrzymały (w zdaniu Gdy mnie burza, gdy mnie chmury na morskim brzegu zastali i dzień cały zatrzymali). [przypis edytorski]

zastanawiać (daw.) — powstrzymać, zatrzymać, zastopować. [przypis edytorski]

zastanawiać (daw.) — stawać. [przypis edytorski]

zastanawiać (daw.) — tu: zatrzymywać, stopować, skłaniać do stanięcia. [przypis edytorski]

zastanawiać się (daw.) — zatrzymywać się; stawać. [przypis edytorski]

zastanawiać się (daw.) — zatrzymywać się, stawać, ustawać. [przypis edytorski]

zastanawiać się — stanąć, zatrzymać się. [przypis edytorski]

zastanawiać się (starop.) — zatrzymywać się, stawać. [przypis redakcyjny]

Zastanawiającem jest (…) cudzych łaską i opieką przy sobie trzymał — Kraszewski porzuca tu zasadę analizy dokumentów, którą kierował się uprzednio, mówiącą, że regulacje wprowadza się tam, gdzie są konieczne, np. dla ukrócenia bezprawia; jak wcześniej sam zauważył, komentując pierwsze przywileje na Litwie: „Nadaje się to tylko, czego krajowi braknie; wskazują więc najlepiej późniejsze przywileje, czego w Litwie nie było (…)”. [przypis edytorski]

zastanówcie się, czy też i pod tym względem nieprzyjaciele nie postąpili bardzo nierozsądnie — gdyż po pierwsze każda rzeka jest do przebycia, a po drugie, gdybyśmy zostali, to wyszłoby to tylko na niekorzyść Persów. [przypis tłumacza]

Zastanówże się, kochany, czy nie na czym innym polega szlachetność i dobro… — Platon, Gorgias, 512. [przypis tłumacza]

zastanowić (daw.) — bronić się. [przypis edytorski]

zastanowić (daw.) — tu: zatrzymać, powstrzymać, zastopować. [przypis edytorski]

zastanowić (daw.) — tu: zatrzymać. [przypis edytorski]

zastanowić (daw.) — zatrzymać; sprawić, że ktoś stanie. [przypis edytorski]

zastanowić kogo (starop.) — zatrzymać. [przypis edytorski]

zastanowić się (daw.) — bronić się. [przypis edytorski]

zastanowić się (daw.) — stanąć, zatrzymać się. [przypis edytorski]

zastanowić się (daw.) — zatrzymać się; stanąć. [przypis edytorski]

zastanowić się (starop.) — zatrzymać się. [przypis redakcyjny]

zastanowić się (starop.) — zatrzymać się; stanąć. [przypis edytorski]

zastanowić się (starop.) — zatrzymać się, ustać. [przypis edytorski]

zastanowić się — zatrzymać się, ustać, stanąć. [przypis edytorski]

zastanowić — tu: zatrzymać. [przypis edytorski]

zastanowić — tu: zatrzymać; sprawić, że ktoś stanie w biegu. [przypis edytorski]

zastanowienie (daw.) — stanięcie, zatrzymanie się. [przypis edytorski]

zastanowił — przystanął. [przypis edytorski]

zastanowiony (starop.) — zatrzymany. [przypis edytorski]

zastanowiwszy (starop.) — zatrzymawszy. [przypis edytorski]

za starym — tu: skrócenie od: za stary jestem. [przypis edytorski]

zastarzalec — zatwardziały. [przypis autorski]

za starzyśmy już (daw.) — skrót od: za starzy już jesteśmy. [przypis edytorski]

zastawiać się (daw.) — bronić się. [przypis edytorski]

zastawiać się (daw.) — zasłaniać się. [przypis edytorski]

zastawić (daw.) — stanąć w obronie. [przypis edytorski]

zastawić się (daw.) — oprzeć się. [przypis redakcyjny]

zastawić się — tu: obronić się, zabezpieczyć się. [przypis edytorski]

zastawić się [za kogo, za co] (starop.) — stanąć w czyjej obronie, upomnieć się, wstawić się za kim. [przypis edytorski]

zastawować (daw.) — sprzeciwiać się czemuś, bronić się przed czymś. [przypis edytorski]

zastawuje — dziś: zastawia. [przypis edytorski]

zastęp święty (…) Drugi — Zastęp aniołów, który nie upadł, a zatem zbawienia przez krew i mękę Chrystusową nie potrzebował. Zastęp ten ciągle latający ogląda Boga i śpiewa pieśń jego chwały. [przypis redakcyjny]

zastępy Nadziei, śpiące w elizejskich kwiatów Czarownych zwojach, w moly i nepenthe, I amaranciemoly: „ziółko z korzeniem czarnym, z kwiatem podobnym do mleka”, tak je opisuje Odyseja; Hermes dał je Odyseuszowi, aby go uchronić od trucicielki Cyrce; nepenthe: roślina egipska, u Pliniusza: hellenium, którą Helena mieszała do wina, dla rozweselenia gości (dosłownie znaczy: nie-cierpienie); amarant (=niewiędnący): kwiat będący godłem nieśmiertelności. [przypis tłumacza]

zastienok (застенок; ros.) a. zastienka (застенка) — hist.: katownia, miejsce tortur. [przypis edytorski]

zastole (daw.) — miejsce za stołem. [przypis redakcyjny]

zastole (daw.) — miejsce za stołem (wedle urzędu zasiadane). [przypis redakcyjny]

za strajką — dziś popr. forma r.m.: za strajkiem. [przypis edytorski]

za strawę drapieżnym zwierzętom i ptakom żywiącym się tłuszczem umarłych — zapewne aluzja do słów z pierwszego zdania Iliady: „na pastwę dał sępom i psom bez pogrzebu walające się trupy rycerskie” (tłum. Franciszek Ksawery Dmochowski). [przypis edytorski]

zastrzęgać (daw.) — pogrążać się w czymś, grzęznąć. [przypis edytorski]

zastrzęgnąć — ugrzęznąć. [przypis edytorski]

zastrzelon — zastrzelony (daw. krótka forma przym.). [przypis edytorski]

zastrzeżenie wypowiedziane na s. 163 — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku na odnośnej stronie znajduje się końcówka akapitu z rozdz. VIII: „(…) nie ma autokrytyki i szczerego śledzenia konszachtów między układaniem się wyuczonych słów, frazesów i poglądów a nieświadomym życiem duszy (…)” oraz akapit następny. [przypis edytorski]

zastrzyknąć naftę w rękę albo w nogę — był to niezawodny sposób dostania się do szpitala. Ale woń nafty, która pozostawała w obrzmieniu, była zdradziecka. Benzyna okazała się lepszym środkiem, bo szybciej wietrzała. Później zastrzykiwano eter z benzyną, a jeszcze później proceder ten został bardziej udoskonalony. [przypis autorski]

Zastukał (…) ni chodu śpiesznych kroków — Cała ta scena przypomina analogiczny powrót Konrada w Korsarzu (III, 19) tam też: „He knock'd, and loudly footstep nor reply”. [przypis redakcyjny]

zasuć (daw., gw.) — zasypać coś czymś; zasuć się: zostać zasypanym, pokryć się. [przypis edytorski]

zasuć (daw.) — tu: zasypać; zapchać. [przypis edytorski]

zasuć (daw.) — zasypać. [przypis redakcyjny]

zasuć (gw.) — zasypać, pokryć. [przypis edytorski]

zasugestionować kogoś — dziś popr.: zasugerować komuś coś a. poddać kogoś sugestii. [przypis edytorski]

zasugestionował — dziś popr. forma: zasugerował. [przypis edytorski]

zasugestionowany (daw.) — zasugerowany, wskazany sugestią. [przypis edytorski]

Zasulicz, Wiera Iwanowna (1849–1919) — rosyjska marksistka, pisarka i rewolucjonistka; w 1878 postrzeliła i ciężko zraniła gubernatora Sankt Petersburga, ponieważ wcześniej kazał wychłostać jednego z więźniów politycznych za brak szacunku; podczas głośnego procesu została uniewinniona. [przypis edytorski]

zasumować się (daw.) — zamyślić się, zasmucić się. [przypis edytorski]

zasumować się — zmartwić się. [przypis edytorski]

zasunione — dziś popr. forma: zasunięte. [przypis edytorski]

zasuponić — ścisnąwszy kleszcze chomąta, związać je suponiami, czyli służącymi do tego rzemieniami. [przypis edytorski]

zasuspendować (daw., z łac.) — zawiesić, czasowo pozbawić urzędnika prawa wykonywania zawodu. [przypis edytorski]

zasuszy pióra — odrośnie. [przypis redakcyjny]

zasuty (daw.) — zasnuty. [przypis edytorski]

zasuty (daw.) — zasypany. [przypis edytorski]