Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156649 przypisów.
ukraszono — raczej spodziewalibyśmy się: ukradziono. [przypis redakcyjny]
ukrócić — tu: pohamować. [przypis edytorski]
ukrócić — zmniejszyć, powstrzymać. [przypis redakcyjny]
ukróciciel — poskromiciel; ten, który ukrócił (siłą) czyjeś dążenia, aspiracje, plany. [przypis edytorski]
ukryć — tu: zakryć. [przypis edytorski]
ukryli byli — konstrukcja czasu zaprzeszłego; znaczenie: ukryli wcześniej, uprzednio. [przypis edytorski]
ukryte światło stanęło na korcu — por Mt 5,14-16: Wy jesteście światłem świata. 14 Nie może się ukryć miasto leżące na górze. 15 Ani nie zapalają lampy i nie kładą jej pod korcem, lecz na świeczniku, i świeci wszystkim w domu. 16 Niech tak świeci wasze światło przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i oddali chwałę Ojcu waszemu w niebie. [przypis edytorski]
ukryty — tu: zakryty. [przypis edytorski]
ukrzepiający (daw.) — pokrzepiający, wzmacniający. [przypis edytorski]
ukrzepić (daw.) — wzmocnić. [przypis edytorski]
ukrzepić — wzmocnić. [przypis edytorski]
ukrzepienie — umocnienie, pokrzepienie. [przypis edytorski]
ukrzywdzić (daw.) — skrzywdzić, wyrządzić krzywdę. [przypis edytorski]
ukrzyżowaliście i zgładzili (daw.) — konstrukcja, w której końcówka fleksyjna pierwszego czasownika ma zastosowanie również dla kolejnego (kolejnych); dziś: ukrzyżowaliście i zgładziliście. [przypis edytorski]
u księcia wojewody wileńskiego — u Janusza Radziwiłła herbu Trąby (1612–1655), hetmana wielkiego litewskiego i wojewody wileńskiego. [przypis edytorski]
u Księcia — Zapewne u Ks. Adama Czartoryskiego. [przypis redakcyjny]
ukształcenie (daw.) — ukształtowanie; wykształcenie. [przypis edytorski]
ukształcenie — ukształtowanie. [przypis edytorski]
ukształcony (daw.) — wykształcony. [przypis edytorski]
u któregom się (…) znajdował — u którego się znajdowałem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
ukulturowany — dziś popr.: ukulturalniony a. kulturalny. [przypis edytorski]
ukusić (starop.) — ukąsić, ugryźć. [przypis edytorski]
ukusić — ugryźć, skosztować. [przypis edytorski]
ukwalifikowany (daw.) — wykwalifikowany. [przypis edytorski]
ukwapliwy (starop. forma) — skwapliwy. [przypis edytorski]
ukwapliwy (starop.) — pospieszny; pochopny. [przypis edytorski]
ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, pochopny, prędki, szybko działający. [przypis edytorski]
ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, pochopny. [przypis edytorski]
ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, pośpieszny. [przypis edytorski]
ukwapliwy (starop.) — skwapliwy; pospiesznie działający. [przypis edytorski]
ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, prędki, pospieszny. [przypis edytorski]
ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, śpieszący się, niecierpliwy. [przypis redakcyjny]
ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, skory (do czegoś), bardzo się śpieszący, pośpieszny. [przypis edytorski]
ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, skory; działający (zbyt) pospiesznie. [przypis edytorski]
ukwapliwy (starop.) — szybki, pochopny. [przypis edytorski]
ukwefiony — mający twarz zasłoniętą kwefem: chustą, zasłoną, welonem. [przypis edytorski]
ułaczen — przewodnik, prowadzący konie i pomagający w drodze. [przypis redakcyjny]
uładzić — dojść do porządku. [przypis edytorski]
uładzić się (z czymś) (daw.) — uporać się. [przypis edytorski]
uładzić się (z kimś) (daw.) — dogadać się, dojść do porozumienia. [przypis edytorski]
ułakomić się (starop.) — połakomić się. [przypis edytorski]
ułańska lanca — broń ułanów, żołnierzy lekkiej jazdy, składająca się najczęściej z długiego drewnianego drążka zakończonego wąskim, ostrym grotem. [przypis edytorski]
Ułan Beliny — ułan Legionów Polskich, postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla, dodana wraz z rozwojem tradycji scenicznej. [przypis edytorski]
ułani — lekka jazda uzbrojona w lance, szable oraz broń palną, charakterystyczna głównie dla kawalerii polskiej. [przypis edytorski]
ułani, szwoleżerowie, kirasjerzy (wojsk.) — rozmaite formacje wojskowe lekkiej i ciężkiej jazdy. [przypis edytorski]
ułanka — czapka ułańska, czako. [przypis edytorski]
Ułan z 1831 r. — uczestnik powstania listopadowego. [przypis edytorski]
ułapić (daw.) — schwytać, złapać. [przypis edytorski]
ułapić (daw.) — złapać, schwytać. [przypis edytorski]
ułapi — złapie. [przypis edytorski]
ułaskawić się — tu: uspokoić się, spoglądać na sprawę bardziej łaskawie. [przypis edytorski]
ułaskawił dosyć dużo z naszych — zarządzeniem z 17 maja 1867 car Aleksander II umarzał wszystkie „sprawy polityczne” powstańców polskich i zezwalał zesłanym Polakom na powrót do kraju, z wyjątkiem osób, które były dodatkowo oskarżone o ciężkie przestępstwa kryminalne. [przypis edytorski]
ułaszczyć się — dziś: połaszczyć się, skusić się. [przypis edytorski]
uławiała — może powinno być: ułatwiała. [przypis edytorski]
ułoga (daw.) — ułomność. [przypis edytorski]
ułomek (daw.) — słabeusz. [przypis edytorski]
ułomek — kawałek. [przypis edytorski]
ułomek — ułamek, fragment, kawałek. [przypis edytorski]
ułomić (gw.) — złamać. [przypis edytorski]
ułomione ielca (starop.) — [tu: r.n.; dziś r.m.:] ułamany jelec. [przypis edytorski]
ułomy w okienkach — prawdopodobnie chodzi o lufciki, małe okienka dające się osobno otwierać. [przypis edytorski]
ułowić (daw.) — złowić, chwycić. [przypis edytorski]
ułowi rybę, jak młody syn Tobiasza i umierającej ojczyźnie natrze oczy — syn tytułowego bohatera biblijnej Księgi Tobiasza, również o imieniu Tobiasz (znaczenie: „Jahwe jest moim bogactwem”), który, idąc za radą archanioła Rafała, przyłożył ojcu na dotknięte bielmem oczy żółć ryby wyłowionej w czasie przeprawy przez rzekę Tygrys, co przywróciło Tobiaszowi seniorowi wzrok. [przypis edytorski]
ułożenie (daw.) — maniery, sposób zachowania. [przypis edytorski]
ułożenie (daw.) — wychowanie, dobre maniery. [przypis edytorski]
ułożyć (daw.) — tu: zaplanować. [przypis edytorski]
ułożyć się (daw.) — ustalić coś. [przypis edytorski]
ułożyć się — tu: uzgodnić. [przypis edytorski]
ułożyłem prawa, z nich wyrzuciwszy zbyteczne i próżne — Tak w tekście: D'entro alle leggi trassi il troppo e l'vano. Justynian pierwszy z Cezarów księgę praw ułożył, która pod nazwą kodeks Justyniana była pierwszym wzorem i prawidłem prawodawstwa średniowiecznego państw europejskich. [przypis redakcyjny]
Ułożył go [akrostych] pono nawet Wergiliusz w „Eneidzie”, jeśli to nie zwykły przypadek — pierwsze litery wersów 601–604 w księdze VII Eneidy tworzą słowo „MARS” (imię rzymskiego boga wojny), co zdaniem niektórych miało sygnalizować wybuch wojny w Italii; wskazówkę i potwierdzenie dla czytelnika miałyby stanowić słowa w przedostatnim wersie tego fragmentu, o Rzymie, który pierwszy wzbudza Marsa. [przypis edytorski]
Ułuda—fikcja, wymysł. [przypis edytorski]
ułudę — σκια, umbra, Schatten (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
ułudy — dziś popr. forma N. lm: ułudami. [przypis edytorski]
ułupić — złapać. [przypis edytorski]
ułus — ogół poddanych jednego z chanów. [przypis edytorski]
ułus — osiedle tatarskie; tatarska jednostka administracyjna, ogół ludności podporządkowanej jednemu z chanów. [przypis edytorski]
ułus — osiedle tatarskie; tatarska jednostka administracyjna, ogół ludności podporządkowanej jednemu z chanów. [przypis redakcyjny]
ułycia — letnie, nocne spotkania młodzieży wiejskiej na Ukrainie. [przypis edytorski]
Ulania — posełkini od królowej islandzkiej z złotą tarczą do Karola Wielkiego. [przypis redakcyjny]
Ulanowski, Bolesław (1860–1919) — historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1886 r. [przypis edytorski]
ularwić się — od larwa: maska; przybrać pozór. [przypis redakcyjny]
ulatować (gw.) — unosić się, latać. [przypis edytorski]
ulcus duodeni (łac.)— choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. [przypis edytorski]
ulęgałka — dzikie gruszki, drobne i zielone, nadają się do jedzenia dopiero, kiedy zaczynają ulęgać się, czyli gnić. [przypis edytorski]
ulęgałka — owoc dzikiej gruszy nadający się do spożycia po uleżeniu się. [przypis edytorski]
ulęże — wylęgnie, urodzi. [przypis edytorski]
uleczon (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: uleczony. [przypis edytorski]
uledz w trupiech (daw.) — paść trupem; uledz: daw. ortografia, dziś: ulec. [przypis edytorski]
ulegał metamorfozie — przemianie. [przypis autorski]
uległ wywołaniu — publicznie wywołano (ogłoszono) jego nazwisko. [przypis tłumacza]
uległy się — ułożyły się. [przypis edytorski]
ulem (z arab.) — uczony, duchowny. [przypis edytorski]
ulem (z arab.) — uczony muzułmański. [przypis edytorski]
ulepek (z łac.: iulapium) — [także:] ulopek, ulipek; lek, syrop gęsty, słodki, zwykle pachnący. [przypis redakcyjny]
u lesa — w lesie. [przypis redakcyjny]
ulewem — dziś popr. forma N.lp: ulewą. [przypis edytorski]
Ulfilas a. Wulfila (310–383) — duchowny chrześcijański, biskup, wyznawca arianizmu, misjonarz wśród Gotów naddunajskich; tłumacz Biblii na język gocki (wymarły język wschodniogermański). [przypis edytorski]
ulgnąć (daw.) — ugrzęznąć. [przypis edytorski]
ulgnąć — dziś: ulec. [przypis edytorski]
uliberiowany — odziany w liberię; liberia: oficjalny uniform noszony przez służbę na dworach wielkich panów. [przypis edytorski]
