Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 158409 przypisów.

tępe — w oryg. niem. stumpfes: zobojętniały, apatyczny. [przypis edytorski]

… tępicieli i tępionych — tyle tylko próbowano składać dla „Ogniwa”; dalszy ciąg, wobec nieubłaganego pastwienia się cenzora, pozostał jedynie w rękopisie. [przypis autorski]

tępicie ogniem i mieczem wszystkich, którzy pozostają w błędzie tak niewinnym, mianowicie w wierze, że Bóg kocha jeszcze to, co kochał niegdyś — Jest to źródło zaślepienia Żydów, iż nie czują, że porządek ewangelii jest w sferze zamiarów Boga i że w ten sposób jest wynikiem samej jego niezmienności. [przypis redakcyjny]

tępi z natury — brak rozgarnięcia u Beotów był przysłowiowy, mówiono o rozumie, uchu beockim, nawet o beockiej świni. [przypis tłumacza]

tępotanie (neol.) — tupot. [przypis redakcyjny]

tę pracą (daw.) — forma B.lp r.ż., dziś popr.: tę pracę. [przypis edytorski]

Tę prawość (…) twarzą? — Tutaj Filint uderza w słabą stronę pancerza Alcesta. Zarazem w ekspozycji sztuki pojawia się nowy motyw; dowiadujemy się, że ten zacięty krytyk ludzkości kocha i to kocha osobę będącą wcieleniem tych właśnie wad, które tak potępia. [przypis tłumacza]

tępy — νωθής. [przypis tłumacza]

Tę samą datę wskazywał rękopis należący do Mirabeau, sądząc według tytułu zamieszczonego w katalogu sprzedaży książek po nim pozostałych — por. Elisabeth A. Forster, Ph. D., Le dernier séjour de J. J. Rousseau à Paris-1770–1778, Smith College Studies in Modern Languages, Vol. II, Nr. 2–3, January–April 1921, Northampton Massachusetts, USA. Za odpis ustępu tej pracy, odnoszącego się do Uwag, składam gorące podziękowanie p. prof. Romanowi Dyboskiemu. [przypis redakcyjny]

tęschniący — ortografia, przy której Narcyza Żmichowska upierała się, upatrując w takim zapisie odwołanie do słowa tchnienie. [przypis edytorski]

tęschnota — „Pod względem ortografii Tęschnoty, protestuję przeciw wszelkim, a tym bardziej ruskim źródłosłowom; niech będzie Toska dla tego, co się troska, ale mnie tchnienia koniecznie trzeba w tęschnocie, i choćby go dotychczas nie bywało, to ja biorę i trzymać będę; jedyna protestacja, której sobie przeciw całemu twemu listowi pozwalam…” (Do Elli, 20 marca 1871). [przypis redakcyjny]

tęskliwa (starop.) — tęskniąca. [przypis redakcyjny]

tęsknica — tęsknota. [przypis edytorski]

tęsknica — tęsknota, żal, smutek, żałoba. [przypis edytorski]

tęsknice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: tęsknicy; tęsknoty. [przypis edytorski]

tęsknicie — dziś popr. forma trybu rozkazującego: tęsknijcie. [przypis redakcyjny]

tęskno go było z pokojem — znudził go pokój. [przypis edytorski]

tęskność (daw.) — tęsknota. [przypis edytorski]

tęskność — dziś popr.: tęsknota. [przypis edytorski]

tęsknota — w oryginale niem.: Erwartung: oczekiwanie. [przypis edytorski]

Tęsknota w sercu moim łka, jak dziki jesienny wiatr — W. Perzyński, Poezje, wyd. II, Warszawa 1923, s. 66 (Przez fale wód). [przypis autorski]

Tę smutną działalność autora Martwych dusz w ostatnich latach życia jego Pypin starał się wytłumaczyć… — [Pypin], Charakterystyki prądów literackich w Rosji, 1873. [przypis autorski]

tètè de veau bouillie (fr.) — gotowana głowa cielęca. [przypis edytorski]

tête-à-tête (fr.) — sam na sam. [przypis edytorski]

tête-à-tête (fr.) — sam na sam; spotkanie tylko we dwoje. [przypis edytorski]

tête à tête (fr.) — sam na sam; spotkanie tylko we dwoje, schadzka. [przypis edytorski]

tête-à-tête (fr.) — sam na sam; spotkanie tylko we dwoje, schadzka. [przypis edytorski]

tête-à-tête (fr.) — spotkanie, zwł. osób przeciwnej płci. [przypis edytorski]

tête à tête (fr.) — twarzą w twarz; sam na sam. [przypis edytorski]

tête de moineau (fr.) — chaber. [przypis edytorski]

Tętniące serce — w przekładzie Mirandoli zmieniono pierwotny tytuł powieści Selmy Lagerlöf: Cesarz Portugalii (oryg. Kejsarn av Portugallien). [przypis edytorski]

tętniało — dziś popr.: tętniło. [przypis edytorski]

tę trzecią mam… co mi jest matką — za trzecią matkę uważa, zdaje się, śmierć. [przypis redakcyjny]

Tę wieloznaczność wewnętrzną (…) należy uważać (…) za definicję tego, co nazwałem pierwiastkiem żydowskim jako ideą — Tym dopiero da się w rzeczywistości wyjaśnić brak genialności u Żyda: tylko wiara jest twórcza. I może mniejsza sprawność płciowa Żyda i większa wątłość jego mięśni, jego ciała, odzwierciedla tylko ten sam fakt w sferze niższej. [przypis autorski]

tężej — mocniej; tu: więcej. [przypis edytorski]

tęższy — tu: silniejszy. [przypis edytorski]

tęż — tu: B. zaimka wskazującego ta połączony z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: tę właśnie. [przypis edytorski]

tęż — tu: B. zaimka wskazującego ta połączony z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż, znaczenie: tę właśnie. [przypis edytorski]

tea gown (ang.) — suknia herbaciana, długa, luźna sukienka, zwykle wykonana z cienkiej tkaniny i wykończona koronką, noszona podczas popołudniowych spotkań przy herbacie, popularna na przełomie XIX i XX wieku. [przypis edytorski]

Teajtet z Aten (ok. 410–368 p.n.e.) — grecki matematyk; badał odcinki niewspółmierne, rozwinął teorię niewymierności; udowodnił, że istnieje tylko pięć wypukłych brył foremnych; tytułowy bohater jednego z dialogów Platona. [przypis edytorski]

Teajtet z Aten (ok. 410–368 p.n.e.) — grecki matematyk; badał odcinki niewspółmierne, rozwinął teorię niewymierności; udowodnił, że istnieje tylko pięć wypukłych brył foremnych; główna postać dialogu Platona Teajtet oraz rozmówca Gościa z Elei w dialogu Sofista. [przypis edytorski]

Teajtet z Aten (ok. 410–368 p.n.e.) — grecki matematyk; badał odcinki niewspółmierne, rozwinął teorię niewymierności; udowodnił, że istnieje tylko pięć wypukłych brył foremnych. [przypis edytorski]

Tealdu (…) wieże obie — na zach. krańcu Ferrary, zbudowane dopiero w 970 przez Tealda d'Este; mały anachronizm. [przypis redakcyjny]

Te (…) amores — Tibullus, Elegiae I, 4, 35. [przypis tłumacza]

Teano z Krotonu (VI w. p.n.e.) — grecka filozofka pitagorejska i matematyczka, często uważana za żonę Pitagorasa. [przypis edytorski]

teantropia — równoczesne łączenie cech boskich i ludzkich. [przypis edytorski]

teatra (daw. forma) — dziś M.lm: teatry. [przypis edytorski]

teatra — dziś popr.: teatry. [przypis edytorski]

teatr Apollo — historyczny teatr rzymski, obecnie Teatro Tordinona. [przypis edytorski]

Teatr Bagatela — krakowski teatr u zbiegu ulic Karmelickiej i Krupnicznej, obecnie noszący imię Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Wybudowany z inicjatywy Mariana Dąbrowskiego, według projektu Janusza Zarzeckiego i Henryka Uziembły, na terenie dawnej piwiarni; od 1919 otworzył swoją scenę na współczesne sztuki polskie i zachodnie komedie; z powodu kłopotów finansowych i pożaru z 1828 został przemianowany na kino „Skala”; po II wojnie światowej funkcjonował jako Teatr Kameralny, później Państwowy Teatr Młodego Widza, Teatr Rozmaitości, aż w 1970 roku przywrócono mu nazwę „Bagatela”, którą, jak głosi anegdota, wymyślił przez przypadek Boy. [przypis edytorski]

Teatr cudzoziemski, Zwycięstwa i zdobycze albo Pamiętniki o rewolucjiTeatr cudzoziemski (Théâtres étrangers 1822–1823): 25-tomowa seria przekładów wydana przez Ladvocata; Zwycięstwa i zdobycze (Victoires et conquêtes…, 1817–1822): 27-tomowa praca o wojnach Francuzów w l. 1792–1815, wydana przez Panckoucke'a; Pamiętniki o rewolucji (Collection des Mémoires relatifs à la Révolution française: 1822–1828): 57-tomowa kolekcja pamiętników wydana przez Berville'a i Barrière'a. [przypis edytorski]

Teatr Maeterlincka jest pod tym względem niezmiernie wymowny. Strach, strach przed przyrodą, czuje się w każdym słowie. (…) coś nieznanego będzie się lęgło, kłębiło — S. Brzozowski, Legenda Młodej Polski, s. 410. [przypis autorski]

Teatr miejski im. Słowackiego — dawniej zwany po prostu Teatrem miejskim; otwarty 1893 roku na placu św. Ducha w Krakowie, w miejscu dawnej siedziby zakonu Duchaków, zaprojektowany w stylu eklektycznym przez Jana Zawieyskiego; do 1909 roku instytucji patronował Aleksander Fredro, czego symbolem pozostało popiersie z jego podobizną znajdujące się przed gmachem teatru, do dziś zaś patronem jest Juliusz Słowacki; dyrektorami teatru byli m.in.: Tadeusz Pawlikowski, Józef Kotarbiński, Ludwik Solski, Lucjan Rydel. [przypis edytorski]

Teatr miejski im. Słowackiego — otwarty w 1893 r. na placu św. Ducha w Krakowie, w miejscu dawnej siedziby zakonu duchaków, w budynku zaprojektowanym w stylu eklektycznym przez Jana Zawieyskiego; do 1909 r. instytucji patronował Aleksander Fredro; dyrektorami teatru byli m.in.: Tadeusz Pawlikowski, Józef Kotarbiński, Ludwik Solski, Lucjan Rydel. [przypis edytorski]

teatr „Ósmego Dnia” — teatr alternatywny, działający w Poznaniu od roku 1964. [przypis edytorski]

Teatro alla Scala — międzynarodowa scena operowa w Mediolanie; teatr został otwarty w 1778 roku. [przypis edytorski]

teatr „Rozmaitości” — Teatr Rozmaitości na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, działający 1829–1919; jeden z najstarszych teatrów w mieście. [przypis edytorski]

teatr „STU” — krakowski teatr, założony w roku 1966, w początkowym okresie związany z kontrkulturą. [przypis edytorski]

TeatrTeatr. Wstęp do teorii Czystej Formy w teatrze, dzieło Witkacego z 1923 roku. [przypis edytorski]

teatrum (daw., z łac.) — widowisko. [przypis redakcyjny]

teatrum (łac.) — teatr, przedstawienie. [przypis edytorski]

teatrum — ulubiona metafora w. XVIII: „teatr życia ludzkiego”. [przypis redakcyjny]

teatrum (z łac.) — teatr; przedstawienie teatralne. [przypis edytorski]

teatr Vaudeville — dawny paryski teatr, otwarty w 1792 przy ul. Chartres, po pożarze w 1838 tymczasowo przeniesiony na bulwar Bonne-Nouvelle, od 1841 do 1869 przy Place de la Bourse. [przypis edytorski]

Teatr Wielki — okazała budowla z lat 1825–1833 na placu Teatralnym (spalony w r. 1939, obecnie odbudowany). [przypis redakcyjny]

Teatr — wydana w 1923 r. rozprawa Witkacego. [przypis edytorski]

teatrzyk — książka powstała na podstawie przedstawienia, wymyślonego i wystawionego przez autora dla dzieci angielskich spędzających święta w Rzymie. W tradycji brytyjskiej podczas świąt Bożego Narodzenia zabawiano dzieci teatrzykami kukiełkowymi, pokazującymi przygody takich postaci, jak Król, Królowa, Dama, Kapitan itp. [przypis edytorski]

teatyn — członek zakonu opartego na regule św. Augustyna. [przypis edytorski]

teatyni — zakon katolicki, funkcjonujący od XVI w. wg reguły św. Augustyna. [przypis edytorski]

teatyni — zakon założony przez Caraffę, biskupa teatyńskiego, w r. 1524. [przypis tłumacza]

Teatyni — zakon, założony w r. 1524 przez Gaetana z Thiene i Piotra Caraffę, arcybiskupa w Teato (późn. papieża, Pawła IV). [przypis redakcyjny]

Tebaida — jedna z trzech dzielnic Górnego Egiptu. W niej osiedli pierwsi mnisi chrześcijańscy. [przypis redakcyjny]

Tebaida — kraina położona w okolicy staroż. Teb w Egipcie. [przypis edytorski]

Tebaida — region staroż. Egiptu grupujący powiaty (nomy) południowej części kraju, noszący nazwę od miasta Teby; w IV–V w. pustynia tebaidzka stanowiła ośrodek chrześcijańskiego życia pustelniczego i monastycznego. [przypis edytorski]

(…) tebaidowych, duszę znękaną ku zagrobowej uldze i pociesze — dotąd list dyktowany i pisany ręką Konst. Gaszyńskiego. [przypis redakcyjny]

Tebanie? (…) z całą gotowością wpadną z nim razem — Teban pociągała ku Filipowi sąsiedzka nienawiść do Fokijczyków; na niej grał Filip, by zdobyć sobie punkt oparcia w Grecji środkowej. Motywy religijne były czystą komedią. [przypis tłumacza]

tebe lipsze (z gw. ukr.) — lepiej ci. [przypis edytorski]

te berło — dziś popr.: to berło. [przypis edytorski]

Tebidzi — z gr.: ród pochodzący z Teb, greckiego miasta w Beocji, na drodze do którego czyhał potwór Sfinks. [przypis edytorski]

tebinki a. tebenki (daw.) — skórzane frędzle i inne ozdoby zwieszające się z siodła; pot.: pośladki. [przypis edytorski]

tebinki (daw.; pot.) — pośladki. [przypis edytorski]

tebinki (lm) — sztuki skórzane dla ozdoby, z siodła wiszące, klapy boczne siodła. [przypis redakcyjny]

tebi (z gw. ukr.) — zniekształcone: tobie. [przypis edytorski]

teble (starop.) — czopy, kliny. [przypis redakcyjny]

Tebrys — dziś. popr.: Tebriz, miasto w płn.-zach. Iranie. [przypis edytorski]

Tebuteja — Θεβουθεῖ (N), Θεβουθί (D). [przypis tłumacza]

Teby co innego zaprząta — wojna święta. [przypis tłumacza]