Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 14744 przypisów.
szuaneria a. powstanie szuanów (1794–1795) — rojalistyczne chłopskie powstanie w Bretanii i Mayenne w okresie rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
szuba (daw.) — długie wierzchnie okrycie podbite futrem. [przypis edytorski]
szuba (daw.) — futro, długie zimowe okrycie podbite futrem. [przypis edytorski]
szuba (daw.) — podbite futrem okrycie wierzchnie przypominające płaszcz. [przypis edytorski]
szuba (daw.) — rodzaj wierzchniego, obszernego okrycia, bez zapięcia. Szuby przeważnie podbijano futrem w taki sposób, by stworzyć dodatkowe obszycie na brzegach materiału i uformować duży kołnierz. [przypis edytorski]
szuba (daw.) — szerokie okrycie wierzchnie. [przypis edytorski]
szuba — futro, płaszcz futrzany. [przypis edytorski]
szuba — obszerny płaszcz a. futro. [przypis edytorski]
szubieńca (daw. forma) — szubienica. [przypis redakcyjny]
szubienica — zabawa w krzyżyk i kółko, przegrywający rysuje kawałek szubienicy, przegrywa ten, kto pierwszy wyrysuje szubienicę w całości. [przypis edytorski]
szubienic nie wznosi się już (…) lecz na podwórzach więzień — ostatnia publiczna egzekucja w Wielkiej Brytanii miała miejsce w 1868 r. [przypis edytorski]
szubienicznik — człowiek wart kary śmierci na szubienicy. [przypis edytorski]
szubka (daw.) — kożuszek; tu: gruba i długa zimowa kurtka. [przypis edytorski]
szubka, szuba — długie wierzchnie okrycie, często podszyte futrem. [przypis edytorski]
szubrasto (gw.) — szubrawstwo, grupa ludzi nieuczciwych i podłych. [przypis edytorski]
szubrawiec (daw.) — łajdak, łotr, człowiek nieuczciwy. [przypis edytorski]
szuchaleja — duża łódź rzeczna (rodzaj batu), mogąca pomieścić kilkanaście osób; charakterystyczna dla okolic Pińska i rzek Polesia. [przypis edytorski]
szudrak — obszarpaniec. [przypis autorski]
szufelka — łopatka wklęsła. [przypis redakcyjny]
Szuflagan — sufragan. [przypis tłumacza]
szuflować (daw.) — przerzucać. [przypis edytorski]
Szujski, Józef (1835–1883) — historyk, jeden z krakowskich stańczyków, pisarz i publicysta; współtwórca krakowskiej szkoły historycznej, autor m.in. syntezy historii Polski pt. Historyi Polskiej treściwie opowiedzianej ksiąg dwanaście. [przypis edytorski]
Szujski, Józef (1835–1883) — historyk, jeden z przywódców obozu stańczyków (tj. galicyjskich konserwatystów), pisarz i publicysta; współtwórca krakowskiej szkoły historycznej. [przypis edytorski]
Szujski, Józef (1835–1883) — jeden z przywódców obozu stańczyków (tj. galicyjskich konserwatystów), historyk, pisarz, publicysta, założyciel „Przeglądu Polskiego”, w którym w 1869 roku ukazał się pamflet polityczny m.in. jego autorstwa — Teka Stańczyka. [przypis edytorski]
Szujski, Józef (1835–1883) — jeden z przywódców obozu stańczyków (tj. galicyjskich konserwatystów), historyk, pisarz, publicysta, założyciel „Przeglądu Polskiego”, w którym w 1869 r. ukazał się pamflet polityczny m.in. jego autorstwa, Teka Stańczyka; pisarz, publicysta, historyk, współtwórca krakowskiej szkoły historycznej, autor m.in. syntezy historii Polski pt. Historyi Polskiej treściwie opowiedzianej ksiąg dwanaście. [przypis edytorski]
Szujski, Józef (1835–1883) — polski historyk, publicysta, poeta i prozaik. [przypis edytorski]
szukać (…) autora „Marii Malczewskiego” — Maria to powieść poetycka Antoniego Malczewskiego, wyd. w 1825. [przypis edytorski]
szukają chłopca-przestępcę — dziś popr.: szukają chłopca-przestępcy. [przypis edytorski]
[szukały] wrzecion — w oryginale niem. Wocken: kądzieli. [przypis edytorski]
szukał (…) za czymś — dziś popr.: szukał czegoś a. rozglądał się za czymś. [przypis edytorski]
Szukali świeżego, (…) jajka i nie znaleźli — odjęta bowiem została żądza współżycia wszystkim stworzeniom, w tym również kurom. [przypis tłumacza]
Szukam panią — dziś raczej: Szukam pani. [przypis edytorski]
szukam przeżyć siebie — szukam sposobu, jak przeżyć siebie samego, tzn. aby przetrwać po swej śmierci. [przypis edytorski]
szukamy, często sprawy sobie z tego nie zdając, bo życie jest szukaniem dusz, które byśmy kochać i czcić mogli — por. M. Zdziechowski, Szkice literackie, 1900, s. 226. [przypis autorski]
szukamyż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy szukamy, czyż szukamy. [przypis edytorski]
Szukanie prawdy — fr. Recherche de la vérité (1674–1675), główne dzieło fr. filozofa Malebranche'a, traktujące o przyczynach rozmaitych błędów ludzkich, wywoływanych przez zmysły, wyobraźnię, skłonności i namiętności, oraz o sposobach unikania błędów. [przypis edytorski]
szuka paradoksów najśmielszych, występuje z tezami najbardziej spornymi… — por. Mgr. Baunard, Fr. Ozanam, Paris 1912, s. 443. [przypis autorski]
szuka w śmietniku księżyc i słońce — dziś popr.: szuka w śmietniku księżyca i słońca. [przypis edytorski]
szuk (hebr.) — suk, targowisko w krajach arabskich. [przypis edytorski]
Szukiewicz, Maciej (1870–1943) — pisarz i historyk sztuki (kustosz Domu Matejki w Krakowie), wydał również tomik wierszy; początkowo w entuzjastycznych felietonach zapowiadał przyjazd Przybyszewskiego do Krakowa, później odsunął się od środowiska pisarza. [przypis edytorski]
Szukiewicz, Maciej (1870–1943) — poeta, prozaik, dramaturg, krytyk teatralny, tłumacz, historyk sztuki; kustosz Muzeum Narodowego i Domu Jana Matejki w Krakowie. [przypis edytorski]
Szukiewicz, Maciej (1870–1943) — wyjątkowo płodny pisarz wielu gatunków, krytyk teatralny; badacz twórczości Jana Matejki, kustosz krakowskiego muzeum poświęconego malarzowi. [przypis edytorski]
szulak (gw.) — jastrząb. [przypis edytorski]
Szulc, Dominik (1797–1860) — autor podręcznika do gramatyki łacińskiej. [przypis edytorski]
Szulc — dziś: Solec, dzielnica Warszawy między Powiślem a Ujazdowem. [przypis edytorski]
Szulchan Aruch — kodeks zawierający przepisy religijne regulujące postępowanie człowieka w każdej sytuacji. [przypis tłumacza]
Szulchan Aruch (Szulchon Oruch) — komplet przepisów religijnych oraz poradnik dobrych obyczajów ułożony w XVI w. przez Josefa Karo. [przypis tłumacza]
szulerhaus a. szylerhaus (z niem.) — budka wartownicza. [przypis edytorski]
szuler — osoba grająca w gry hazardowe nałogowo, a przy tym nieuczciwie. [przypis edytorski]
Szuman — tu zapewne Karl Moritz Schumann (1851–1904), niemiecki botanik, autor licznych prac o kaktusach i innych sukulentach, redaktor miesięcznika botanicznego poświęconego tym roślinom. [przypis edytorski]
Szumią jodły na gór szczycie, Szumią sobie w dal… — początek arii Jontka z IV aktu Halki, opery Stanisława Moniuszki (1819–1872). Słowa napisał Włodzimierz Wolski (1824–1882). [przypis edytorski]
Szumią pomiędzy nami dzielących nas mórz fale — w oryg. „Though seas between us braid ha' roared”, cytat z pieśni Roberta Burnsa Auld Lang Syne na motywach tradycyjnych ludowych pieśni szkockich, opiewająca wartość przyjaźni. [przypis edytorski]
szumiej i szeptaj — dziś popr.: szum i szepcz. [przypis edytorski]
szumi — po rosyjsku: hałasuje. [przypis autorski]
szumi — szumem głosi ich chwałę. [przypis redakcyjny]
Szumlański, Józef Jerzy (1766–1839) — oficer polski i francuski, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 i powstania kościuszkowskiego; żołnierz legionów polskich Dąbrowskiego; uczestnik wyprawy Napoleona do Egiptu; po utworzeniu Napoleona Księstwa Warszawskiego w szeregach armii polskiej; od 1809 major-adiutant księcia Józefa. [przypis edytorski]
szumny bóg — Dionizos. [przypis edytorski]
szumny (daw.) — (o stroju) bogaty i efektowny. [przypis edytorski]
szumny (daw.) — patetyczny bądź hałaśliwy i energiczny. [przypis edytorski]
szumny (daw.) — pompatyczny. [przypis edytorski]
szumny — okazały. [przypis edytorski]
szumny — tu: bogaty. [przypis edytorski]
szumny — wystawny, efektowny, bogaty. [przypis edytorski]
szumny — wystawny, efektowny, bogaty. [przypis redakcyjny]
szumowiska — dziś: szumowiny. [przypis edytorski]
szupasem (daw.) — ciupasem, tj. pod przymusem, pod strażą. [przypis edytorski]
szupowiec (z niem.) — niemiecki policjant z Schutzpolizei, tj. policji prewencyjnej, formacji organizowanej w miastach powyżej 5000 mieszkańców. [przypis edytorski]
szurgnął — tu: szurnął. [przypis edytorski]
szurgota — popychadła, wycierucha. [przypis redakcyjny]
szurgot (posp., obelż.) — nicpoń; kobieta lekkich obyczajów. [przypis edytorski]
szurma — dziś popr.: surma. [przypis edytorski]
szuruj (gw.) — idź, wynoś się. [przypis redakcyjny]
szust (daw.) — szelest. [przypis redakcyjny]
szustokor (daw., z fr.) — wierzchni strój męski, w górnej części dopasowany do sylwetki, sięgający uda lub kolan, z długimi rękawami z koronkowymi mankietami; szyty z grubego materiału, zdobiony guzikami i haftami; początkowo używany jako mundur wojskowy, noszony w XVII–XVIII wieku. [przypis edytorski]
szuter — drobno pokruszone kamienie. [przypis edytorski]
szutka (gw.) — żart. [przypis edytorski]
szutka (ros.) — żart. [przypis edytorski]
szutka (z ros.) — żart. [przypis edytorski]
szutki (ros.) — dowcipy. [przypis edytorski]
szutki (z ros.) — żarty. [przypis edytorski]
szutrować — wysypywać coś drobno pokruszonymi kamieniami. [przypis edytorski]
szutrowana droga — pokryta szutrem, czyli tłuczniem: kruszywem z kamienia łamanego ze skał. [przypis edytorski]
szutrowana jezdnia — droga wysypana szutrem, tj. drobno kruszonymi odłamkami skał. [przypis edytorski]
szutrowisko — obszar pokryty szutrem, tj. tłuczonymi kamieniami, zwykle nad brzegiem rzeki. [przypis edytorski]
szuwaks (daw.) — czarna pasta do butów. [przypis edytorski]
szuwaksem — czernidłem na buty. [przypis redakcyjny]
szuwaks (z niem.) — pasta do butów. [przypis edytorski]
szwabacha — pismo gotyckie. [przypis edytorski]
Szwab (gw.) — tu: Niemiec. [przypis edytorski]
Szwabia — region w południowych Niemczech. [przypis edytorski]
szwabić — okpiwać, oszukiwać. [przypis edytorski]
Szwab — obraźliwie o Niemcu. [przypis edytorski]
Szwaczka — jest to prawdziwe nazwisko kaniowskiego mieszczanina, który tamże robił powstanie w r. 1768. [przypis autorski]
szwadronami — w rękopisie: szwadranami. [przypis redakcyjny]
szwadron — pododdział pułku kawalerii. [przypis edytorski]
szwagier (…) dla Władysława — Kwietniewskiego. [przypis redakcyjny]
szwagier — Jan, książę Exeter, brat Ryszarda II, mąż Elżbiety, siostry Bolingbroke'a. [przypis redakcyjny]
szwagier — mąż siostry. [przypis edytorski]
szwajcar (daw.) — odźwierny, człowiek pełniący służbę przy wejściu do budynku. [przypis edytorski]
szwajcar (daw.) — odźwierny, portier; człowiek pełniący służbę przy wejściu do budynku. [przypis edytorski]
