Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5260 przypisów.

rychtyg (z niem.) — właśnie, dokładnie. [przypis edytorski]

rychtyg (z niem.) — właśnie, dokładnie. [przypis redakcyjny]

rychtyk (gw.) — akurat, właśnie, dokładnie. [przypis edytorski]

rychtyk (reg.) — całkiem, dokładnie tak. [przypis edytorski]

rychtyk (z niem.) — dokładnie, akurat. [przypis edytorski]

Ryciardeta z Estu — nieznana zresztą, krewna Bianki i Diany. [przypis redakcyjny]

Ryciardot, RyciardynRicciardetto, syn Amona, brat Rynalda i Bradamanty. [przypis redakcyjny]

Ryciardyn, Ryciardot — Ricciardetto, syn Amona, brat Rynalda i Bradamanty. [przypis redakcyjny]

rycyna (tu pot.) — olej rycynowy, używany jako środek przeczyszczający. [przypis edytorski]

ryczałtem — licząc ogólnie, bez rozbicia na poszczególne pozycje. [przypis edytorski]

Rydberg, Viktor (1828–1895) — szwedzki pisarz i uczony. [przypis edytorski]

Rydel, Lucjan (1870–1918) — poeta, dramaturg doby Młodej Polski; do jego ślubu z Jadwigą Mikołajczykówną nawiązywał Wyspiański w Weselu. [przypis edytorski]

Rydel, Lucjan(1870–1918) — poeta i dramaturg, działacz kulturalny, tłumacz, autor m.in. baśni scenicznej Zaczarowane koło (1900). [przypis edytorski]

Rydel, Lucjan (1870–1918) — polski poeta i dramatopisarz, autor m.in. popularnego widowiska jasełkowego Betlejem polskie (1904). [przypis edytorski]

Rydel, Lucjan (1878–1918) — poeta, dramatopisarz, znawca sztuk plastycznych. [przypis edytorski]

Rydel, Lucjan (1878–1918) — poeta, dramatopisarz, znawca sztuk plastycznych. [przypis edytorski]

Rydel, Lucjan (1878–1918) — poeta, dramatopisarz, znawca sztuk plastycznych. [przypis edytorski]

Rydel, Lucjan (1878–1918) — poeta, dramatopisarz, znawca sztuk plastycznych. [przypis redakcyjny]

rydel — rodzaj łopaty o zaokrąglonym ostrzu. [przypis edytorski]

rydel — rodzaj wąskiej łopaty o zaokrąglonym ostrzu. [przypis edytorski]

rydwan (niem. Reitwagen) — prosty wóz kryty. [przypis redakcyjny]

Rydz — przedwojenna znana restauracja z dancingiem w Warszawie, przy ul. Nowosenatorskiej 1. [przypis edytorski]

Rydz-Śmigły, Edward (1886–1941) — polski wojskowy, polityk, marszałek Polski, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w wojnie obronnej 1939; często negatywnie oceniany ze względu na decyzje podejmowane przez niego kampanii wrześniowej. [przypis edytorski]

ryfa — cymbał (przezwisko). [przypis edytorski]

ryfa — określenie pogardliwe. [przypis redakcyjny]

ryfa — tu: dureń. [przypis redakcyjny]

Ryfejskie góry — tak nazywali starożytni góry gdzieś na dalekiej północy leżące (Ural?). [przypis redakcyjny]

Ryfeusz — Ryfeusz Trojańczyk, o którym Wirgiliusz mówi: Justissimus unus qui fuit in Teucris, et servantissimus aequi (Eneida, ks. 1). [przypis redakcyjny]

Ryf wan Anout — rafa k. wyspy Anholt. [przypis redakcyjny]

Ryga — dziś stolica Łotwy, wówczas siedziba niemieckiego zakonu kawalerów mieczowych, założonego w oparciu o regułę templariuszy. [przypis edytorski]

Ryga wraz z okolicami z największem okrucieństwem była zniszczona — w r. 1710. [przypis redakcyjny]

rygielek (z niem.) — szew ze ściegów poprzecznych. [przypis redakcyjny]

rygiel — zasuwa zabezpieczająca drzwi. [przypis edytorski]

rygorozum (z łac.) — egzamin dopuszczający do wykonywania zawodu. [przypis edytorski]

ryhacie — tryb rozkazujący; sens całości: stosujcie się bojarowie do cara. [przypis redakcyjny]

Rykarda — małżonka Mikołaja I d'Este, matka Herkulesa I, doczekała się powrotu z wygnania syna i wstąpienia na tron przodków. Zob. Borso i Leonel. [przypis redakcyjny]

Ryknęły miedzią atamańskie płuca — ataman krzyknął tak głośno jak wojskowy kocioł, instrument z miedzi, używany jako wezwanie do bitwy. [przypis edytorski]

Ryksa-Rycheza (ok. 993–1063) — córka palatyna reńskiego, żona Mieszka II, królowa Polski. [przypis edytorski]

ryksza — dziś raczej: rikszarz; osoba ciągnąca rikszę. [przypis edytorski]

Rylejew, Kondratij Fiodorowicz (1795–1826) — poeta rosyjski, przyjaciel Mickiewicza, jeden z organizatorów i przywódców powstania dekabrystów, stracony w Twierdzy Pietropawłowskiej. [przypis edytorski]

Rylski — Rylski Benjamin. [przypis redakcyjny]

Rylski, Tadej Rozesławowicz, pol.: Tadeusz Zbigniew Rylski (1841–1902) — ukraiński działacz społeczno-kulturalny wywodzący się z polskiej rodziny szlacheckiej, etnograf; należał do grupy tzw. chłopomanów, grupy inteligentów poszukujących zbliżenia z miejscowym ludem, inicjatorów ukraińskiego odrodzenia narodowego; po ślubie z chłopką ukraińską przyjął prawosławie. [przypis edytorski]

Rymanów — polskie miasto w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim. [przypis edytorski]

rymarz — rzemieślnik wyrabiający uprząż, siodła i inne akcesoria jeździeckie (przede wszystkim ze skóry). [przypis edytorski]

rymarz — rzemieślnik wytwarzający uprząż i akcesoria jeździeckie. [przypis edytorski]

Rymkiewicz, Aleksander (1913–1983) — poeta, przed wojną związany z wileńską grupą „Żagary”, także autor książek dla dzieci. [przypis edytorski]

Rymkiewicz, Jarosław Marek (ur. 1935) — poeta, eseista, badacz poezji romantycznej, we własnej twórczości łączący tradycję romantyzmu z neoklasycyzmem. [przypis edytorski]

rymnąć — przewrócić się. [przypis edytorski]

Rym — w żartobliwym tym wierszu poeta rozmyślnie spiętrzył rzadkie i dziwne wyrazy. [przypis redakcyjny]

rymy — dziś popr. forma N.lm: rymami. [przypis edytorski]

rymy — wiersze. Safonie przypisywano wprowadzenie do poezji lirycznej zwrotek, z których jedna często pojawia się u Kochanowskiego. Nadto przełożył Kochanowski jeden z wierszy poetki greckiej. [przypis redakcyjny]

ryński — właśc. reński, srebrna moneta Cesarstwa Austriackiego. [przypis edytorski]

Rynaldów (starop. forma) — Rynaldowy, (należący do) Rynalda. [przypis edytorski]

Rynaldowę, bohaterowę (starop. forma) — forma dzierżawcza, dziś zastąpiona konstrukcją z D.: Rynalda, bohatera. [przypis edytorski]

Rynald — syn Bertolda i Zofii, wnuk Gwelfa, jeden z najwaleczniejszych bohaterów chrześcijańskich. [przypis redakcyjny]

Rynek Geyera — łódzki plac przy ul. Piotrkowskiej, nazwany od pobliskiej fabryki włókienniczej Ludwika Geyera; ob. Plac im. Władysława Reymonta. [przypis edytorski]

Rynek w Tarnowie — zabytkowy rynek miejski w centrum Starego Miasta w Tarnowie. [przypis edytorski]

Ryngałła (ok. 1367–ok. 1430) — córka księcia trockiego Kiejstuta oraz Biruty, siostra Witolda. [przypis edytorski]

Rynga — w wersji z Kroniki Wielkopolskiej siostra Wisława nazywała się Marzanna. [przypis edytorski]

Ryngold — mityczny książę litewski, domniemany ojciec Mendoga. [przypis edytorski]

Ryngold — mityczny pierwszy wielki książę Litwinów z początku XIII w. Dziś uważa się raczej, że dopiero jego synowie, Dowsprunk (Dausprungas) i Mendog (Mindows, Mindaugas), zjednoczyli ludy litewskiej Auksztoty w jeden organizm państwowy. [przypis edytorski]

Ryngoldów (daw.) — Ryngoldowy, należący do Ryngolda. [przypis edytorski]

ryngraf — duży blaszany medalion z godłem państwowym bądź wizerunkiem Maryi, zwykle w kształcie tarczy lub półksiężyca; pierwotnie część zbroi rycerskiej noszona pod szyją. [przypis edytorski]

ryngraf — medalion z godłem państwowym bądź wizerunkiem Maryi, zwykle w kształcie tarczy lub półksiężyca. [przypis edytorski]

ryngraf — medalion z Matką Bożą. [przypis edytorski]

ryngraf — medalion z postacią Maryi, stylizowany na tarczę. [przypis edytorski]

ryngraf — szkaplerz, duży blaszany medalion z wizerunkiem Matki Boskiej lub z herbem. [przypis edytorski]

ryngraf — wypukła, srebrna lub złota blaszka, zwykle z wyrytym lub malowanym wizerunkiem Matki Boskiej. Niegdyś, zawieszona na szyi, z wyobrażeniem orła polskiego, oznaczała oficera będącego na służbie. [przypis redakcyjny]

ryngraf (z niem. Ringkragen) — blacha wypukła, noszona na piersiach. [przypis redakcyjny]

rynkiem (daw.) — w koło. [przypis redakcyjny]

rynna (z niem. Rinne, od rinnen: płynąć, ciec) — rura odprowadzająca wodę z dachu budynku ku ziemi. [przypis edytorski]

Rynocera — miasto w Egipcie nad Morzem Śródziemnym (dziś Al-Arish). [przypis redakcyjny]

rynstunek (starop. forma) — rynsztunek, tzn. całość uzbrojenia i wyposażenia rycerza, żołnierza itp. [przypis edytorski]

rynsztok (daw.) — kanalik wzdłuż ulicy, którym spływały nieczystości w czasach, kiedy nie było w miastach podziemnej kanalizacji. [przypis edytorski]

rynsztok — daw. usytuowany po bokach ulicy, między jezdnią a chodnikiem wąski rów, do którego ściekały nieczystości; tu: o człowieku a. ludziach zdemoralizowanych, z marginesu społecznego. [przypis edytorski]

rynsztok — otwarty kanał ciągnący się wzdłuż jezdni. [przypis edytorski]

rynsztok — otwarty kanał ciągnący się wzdłuż ulicy. [przypis edytorski]

rynsztok — otwarty kanał odprowadzający wodę deszczową i nieczystości, znajdujący się obok ulicy. [przypis edytorski]

rynsztok — otwarty kanał ściekowy biegnący wzdłuż ulicy. [przypis edytorski]

rynsztok — płytki kanał wzdłuż ulicy, którym spływały nieczystości, zanim zbudowano podziemny system kanalizacji. [przypis edytorski]

rynsztunek — całość uzbrojenia i wyposażenia rycerza, żołnierza itp. [przypis edytorski]