Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7811 przypisów.

Nestor (mit. gr.) — król Pylos; najstarszy z wodzów greckich uczestniczących w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]

Nestor (mit. gr.) — król Pylos, najstarszy z wodzów greckich uczestniczących w wojnie trojańskiej, symbol wieku i związanego z nim doświadczenia. [przypis edytorski]

Nestor (mit. gr.) — król Pylos, najstarszy z wodzów greckich uczestniczących w wojnie trojańskiej, symbol wieku i związanego z nim doświadczenia. [przypis edytorski]

nestor — najstarszy, najbardziej doświadczony, zasłużony przedstawiciel jakiejś zbiorowości; od imienia Nestora, króla Pylos, najstarszego uczestnika wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

Nestor — ojciec Antylocha, król Pylos, najstarszy uczestnik wojny trojańskiej, symbol wieku i związanego z nim doświadczenia. Uchodził za znawcę koni. [przypis edytorski]

Nestor różańcowy — najstarszy z zakonników odmawiających różaniec; Nestor to imię sędziwego wodza greckiego z Iliady Homera, cenionego z uwagi na doświadczenie i mądre rady. [przypis redakcyjny]

Nestor — słynny z mądrych rad król grecki; brał udział w oblężeniu Troi; synonim człowieka posiadającego ogromne doświadczenie życiowe. [przypis edytorski]

Nestoryd — syn Nestora. [przypis edytorski]

n'est pas du bon ton (fr.) — nie jest w dobrym tonie. [przypis edytorski]

ne suprantu (litew.) — nie rozumiem. [przypis edytorski]

ne sutor supra crepidam (łac.) — przysłowie odpowiadające polskiemu: pilnuj, szewcze, kopyta [przypis edytorski]

ne sutor ultra crepidam (łac., przysł.) — szewcze, patrz swego kopyta. [przypis redakcyjny]

neszama jetera — dusza dodatkowa; według wierzeń chasydów Żyd otrzymuje w sobotę dodatkową duszę od Boga. [przypis tłumacza]

Netejras — Νετείρας (N), Νετίρας (D). [przypis tłumacza]

Ne (…) tentationemBiblia, Mt 6: 13. [przypis tłumacza]

Ne timeas pusillus grex (łac.) — Łk 12, 32: „Nie bój się o maluczkie stado”. [przypis tłumacza]

Neto — Neta to dawne zdrobnienie od Agnieszka; u Horacego: Chloe. [przypis redakcyjny]

Netto, Władysław, właśc. Ladislau de Souza Mello Netto (1838–1894) — brazylijski botanik i dyrektor Muzeum Narodowego w Rio de Janeiro w latach 1870–1893. [przypis edytorski]

Neuberggaten a. Neuberggata – historyczna ulica w Oslo. [przypis edytorski]

Neueste Nachrichten aus dem Reiche Gottes (niem.: Najnowsze Wiadomości z Królestwa Bożego) — czasopismo misjonarskie. Czterdziesty rocznik tego pisma wyszedł w r. 1856. [przypis autorski]

„Neue Zeit” (niem.: Nowy Czas) — dawne najważniejsze czasopismo z debatami teoretycznymi Socjaldemokratycznej Partii Niemiec, wydawane w latach 1883–1923. [przypis edytorski]

Neufahr — obecnie: Górki Wschodnie. [przypis edytorski]

neufchatelski — pochodzący z szwajcarskiego miasta Neufchâtel (dosł.: nowy zamek; ob. Neuchâtel), stolicy kantonu o tej samej nazwie, albo też z noszącego tę nazwę miejsca w płn. Francji. [przypis edytorski]

Neuhoff, Theodor von (1694–1756) — niemiecki wojskowy, dyplomata, agent i awanturnik, król Korsyki od kwietnia do listopada 1736. Wędrując po Europie, nawiązał we Włoszech kontakty z korsykańskimi emigrantami i powstańcami, których przekonał, że uda mu się wyzwolić ich kraj spod dominacji genueńskiej, o ile obwołają go królem. Uzyskał pomoc militarną władcy Tunisu, wylądował na Korsyce, po czym został wybrany na króla i koronowany. Prowadził wojnę przeciwko Genui, początkowo odnosząc pewne sukcesy. Po porażce i wyznaczeniu przez genueńczyków ceny za jego głowę odpłynął za granicę w poszukiwaniu pomocy; został aresztowany w Holandii za długi. Po odzyskaniu wolności powracał na Korsykę w 1738, 1739 i 1743, ale zjednoczone siły francusko-genueńskie nadal okupowały wyspę. [przypis edytorski]

Neumann, Stanislav Kostka (1875–1947) — komunistyczny poeta czeski, autor m.in.: Apostrofy hrde a vaśnive („Apostrofy namiętne i dumne”) oraz Sen o zástupu zoufajících („Sen o tłumie zrozpaczonych”). [przypis edytorski]

neurasteniczka — kobieta znerwicowana a. nadpobudliwa. [przypis edytorski]

neurastenik — człowiek cierpiący na neurastenię, nadpobudliwość układu nerwowego, który łatwo się wzbudza i szybko popada w wyczerpanie. [przypis edytorski]

neurastenik (daw.) — człowiek znerwicowany. [przypis edytorski]

neurastenik — tu: ktoś znerwicowany, reagujący przesadnie. [przypis edytorski]

Neustift-Innermanzing — niewielka gmina w Dolnej Austrii. [przypis edytorski]

Ne utile (…) angi (łac.) — „Nie masz w tym z pewnością żadnego pożytku, aby wiedzieć, co przyszłość niesie; nędzna zaś rzecz kłopotać się o rzeczy daremne” (Cicero, De natura deorum, III, 6; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

neutralistowie — dziś popr. forma M.lp: neutraliści. [przypis edytorski]

neutralisty — dziś popr. forma B.lm: neutralistów. [przypis edytorski]

neutraltynta — rodzaj szarego barwnika. [przypis edytorski]

never fear (ang.) — nie bój się. [przypis edytorski]

Never more (ang.) — nigdy więcej; w nastrojowym poemacie Kruk (1845) Edgara Allana Poe, o mężczyźnie zrozpaczonym po stracie ukochanej, powtarza się kluczowy wers Quoth the Raven: Nevermore (Rzekł Kruk: Nigdy więcej). [przypis edytorski]

Neveu de RameauKuzynek mistrza Rameau, przekład L. Staffa, Lwów 1910. [przypis tłumacza]

Newa — rzeka w europejskiej części Rosji, wypływająca z jeziora Ładoga i uchodząca do Zatoki Fińskiej w Sankt Petersburgu, gdzie tworzy deltę o wielu rozgałęzieniach. [przypis edytorski]

Newa — rzeka w Rosji, uchodząca do Zat. Fińskiej w Sankt Petersburgu. [przypis edytorski]

Newa — rzeka w Rosji, wypływająca z jeziora Ładoga i uchodząca do Zatoki Fińskiej w Sankt Petersburgu. [przypis edytorski]

Newa — rzeka w Rosji, wypływa z jeziora Ładoga i uchodzi do Zatoki Fińskiej w Sankt Petersburgu. [przypis edytorski]

Newcastle — miasto i dystrykt metropolitalny w płn.-wsch. Anglii. [przypis edytorski]

newchatel — gatunek sera szwajcarskiego. [przypis edytorski]

„New Herald” — gazeta wydawana w różnych stanach USA od końca XIX w. [przypis edytorski]

Newman, John Henry (1801–1890) — angielski duchowny anglikański, a po konwersji rzymskokatolicki, kardynał, filozof, teolog i pisarz. [przypis edytorski]

Newman, John Henry (1801–1890) — angielski teolog i duchowny, początkowo anglikański, później katolicki, od 1879 kardynał; twórca koncepcji rozwoju dogmatów w doktrynie katolickiej; najważniejsza i najbardziej kontrowersyjna postać religijnej historii Anglii XIX w.; w 2019 kanonizowany. [przypis edytorski]

Newman, John Henry (1801–1890) — angielski teolog i duchowny, początkowo anglikański, później katolicki, od 1879 kardynał; twórca koncepcji rozwoju dogmatów w doktrynie katolickiej; najważniejsza i najbardziej kontrowersyjna postać religijnej historii Anglii XIX w.; w 2019 kanonizowany. [przypis edytorski]

Newman, John Henry (1801–1890) — angielski teolog i duchowny, początkowo anglikański, później katolicki, od 1879 kardynał; w 2019 kanonizowany; najważniejsza i najbardziej kontrowersyjna postać religijnej historii Anglii XIX w.; autor m.in. książki o filozofii wiary pt. An Essay in Aid of a Grammar of Assent (1870, wyd. pol. Przyświadczenia wiary). [przypis edytorski]

Newman, John Henry (1801–1890) — błogosławiony Kościoła katolickiego, angielski filozof, teolog, kardynał; zmienił wyznanie z anglikańskiego na katolickie, jest twórcą koncepcji rozwoju dogmatów w doktrynie katolickiej, beatyfikowany przez Benedykta XVI w 2010. Stanisław Brzozowski przełożył jego Przyświadczenia wiary (1915). [przypis edytorski]

Newman, John Henry (1801–1890) — duchowny anglikański, a po konwersji katolicki, filozof, teolog, pisarz, lider ruchu oksfordzkiego. [przypis edytorski]

New Presbyter is but old Priest writ large — gra słów polega na tym, że słowo priest istotnie jest tylko angielską formą grecko-łacińskiego presbyter, tak przynajmniej do najnowszych czasów sądzono. [przypis autorski]

newralgia — ból wzdłuż któregoś z nerwów, nerwoból. [przypis edytorski]

newralgia — nerwoból, ból powodowany przez uszkodzenie nerwu. [przypis edytorski]

newroza — dziś popr.: neuroza. [przypis redakcyjny]

news paper (ang.) — dosł.: papier z wiadomościami; newspaper: gazeta. [przypis edytorski]

newspaper (ang., lm: newspapers) — gazeta. [przypis edytorski]

Newton, Isaac (1642/3–1727) — angielski fizyk, astronom, matematyk, filozof, alchemik, biblista i historyk. [przypis edytorski]

Newton, Izaac (1643–1727) — angielski fizyk, matematyk i astronom, jeden z najwybitniejszych uczonych wszystkich czasów; twórca (niezależnie od Leibniza) rachunku różniczkowego i całkowego, odkrywca prawa powszechnego ciążenia, twórca mechaniki klasycznej. [przypis edytorski]

Newton, Izaac (1643–1727) — angielski fizyk, matematyk i astronom, jeden z najwybitniejszych uczonych wszystkich czasów; twórca (niezależnie od Leibniza) rachunku różniczkowego i całkowego, odkrywca prawa powszechnego ciążenia, twórca mechaniki klasycznej. [przypis edytorski]

Newton, Izaak (1643–1727) — uczony angielski, odkrywca prawa powszechnego ciążenia, twórca mechaniki klasycznej. [przypis edytorski]

Newtonowska teoria barw — teoria angielskiego fizyka i matematyka Isaaca Newtona, odkrywcy prawa powszechnego ciążenia, twórcy mechaniki klasycznej, który w swoim dziele Optiks (Optyka, 1704) wykazywał m.in., że światło białe jest mieszaniną różnych barw, a barwa czarna to nieobecność światła, czemu sprzeciwia się późniejsza teoria Goethego. [przypis edytorski]

New York Central Rail-road — Centralna kolej żelazna Nowego Yorku. [przypis tłumacza]

New York Herald — wysokonakładowa gazeta codzienna wydawana w Nowym Jorku w latach 1835–1924; dzięki publikowaniu sensacyjnych i skandalizujących tekstów po 10 latach istnienia stała się najbardziej popularną i dochodową gazetą w Stanach Zjednoczonych, w roku 1861 osiągając ogromny jak na ówczesne czasy nakład 84.000 egzemplarzy. [przypis edytorski]

New York Herald — wysokonakładowa gazeta codzienna wydawana w Nowym Jorku w latach 1835–1924; dzięki publikowaniu sensacyjnych i skandalizujących tekstów po 10 latach istnienia stała się najbardziej popularną i dochodową gazetą w Stanach Zjednoczonych, w roku 1861 osiągając ogromny jak na ówczesne czasy nakład 84.000 egzemplarzy. [przypis edytorski]

New York im dritten Jahre der Kriegsfuge (niem.) — Nowy Jork w trzecim roku fugi wojennej. [przypis edytorski]

New Yorks Streets — Ulice Nowego Yorku. [przypis tłumacza]

nexus physicus (łac.) — więź fizyczna. [przypis edytorski]

Ney, Bernadette, Dąbrowski, Kozietulski — uczestnicy wojen napoleońskich. [przypis edytorski]

Ney, Michel (1769–1815) — francuski żołnierz i dowódca, zrobił błyskotliwą karierę wojskową, walcząc w obronie rewolucji francuskiej oraz w wojnach napoleońskich; marszałek Francji, diuk d'Elchingen, książę Moskwy; wspierał cesarza Napoleona w czasie studniowej kampanii w 1815 r., walczył pod Waterloo. [przypis edytorski]

Ney, Michel (1769–1815) — francuski żołnierz i dowódca, zrobił błyskotliwą karierę wojskową, walcząc w obronie rewolucji francuskiej oraz w wojnach napoleońskich; marszałek Francji, diuk d'Elchingen, książę Moskwy; wspierał cesarza Napoleona w czasie studniowej kampanii w 1815, walczył pod Waterloo; po powrocie Ludwika XVIII na tron został osądzony za zdradę stanu i rozstrzelany. [przypis edytorski]

Ney, Michel (1769–1815) — marszałek Francji, walczył w obronie rewolucji francuskiej oraz w wojnach napoleońskich. [przypis edytorski]

Ney, Michel (1769–1815) — syn bednarza, który zrobił błyskotliwą karierę wojskową, walcząc w obronie rewolucji francuskiej oraz w wojnach napoleońskich, m.in. podczas kampanii rosyjskiej 1812 r.; poparł zamach 18 brumaire'a; marszałek Francji, diuk d'Elchingen, książę Moskwy; wspierał cesarza Napoleona w czasie studniowej kampanii w 1815 r., walczył pod Waterloo. Po powrocie Ludwika XVIII na tron został osądzony przez Izbę Parów i skazany na śmierć przez rozstrzelanie. [przypis edytorski]

nezabudek — tak w tekście Słowackiego; dziś zapisujemy zmiękczone „n”: niezabudki (tj. niezapominajki). [przypis edytorski]

nezabudka — niezabudka; niezapominajka. [przypis edytorski]

nezabudka — niezapominajka (kwiat). [przypis edytorski]

ne zabudu (z ukr., ros. забыть) — nie zapomnę. [przypis edytorski]

Ne zderżymo (ukr.) — nie damy rady, nie wytrzymamy. [przypis redakcyjny]

ne zderżyte, ditki (ukr.) — nie dacie rady, dzieci. [przypis edytorski]

Ne znaju. Bytwa, każe, bude, ałe ne znaju (ukr.) — Nie wiem. Bitwa, zdaje się, będzie, ale nie wiem. [przypis edytorski]

Ne znaju, pane (ukr.) — nie wiem, panie. [przypis redakcyjny]

niąchacze a. niuchacze — wąchacze, zażywający tabakę. [przypis redakcyjny]

Niagara — rzeka na granicy Kanady i Stanów Zjednoczonych; również wodospad na tej rzecze. [przypis edytorski]

Niagara — wielkie wodospady na rzece Niagara, położone w Stanach Zjednoczonych, przy granicy z Kanadą. [przypis edytorski]

Niagara (…) Yosemite Falls — amerykańskie wielkie wodospady, znajdujące się odpowiednio: w stanie Nowy York przy granicy z Kanadą i w stanie Kalifornia, w dolinie Yosemite. [przypis edytorski]

niaiserie allemande (fr.) — niemiecka głupota. [przypis edytorski]