Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7210 przypisów.
bilet „p. p. c.” — bilet wizytowy z dopiskiem „p.p.c.” (od fr. pour prendre congé), przekasyłany na pożegnanie przed wyjazdem. [przypis edytorski]
bilet prostytutki — od 1843 prostytucja w Imperium Rosyjskim była legalna; prostytutki rejestrowano w komisjach medyczno-policyjnych i zamiast paszportów wewnętrznych wydawano im specjalne dokumenty, zwane potocznie „żółtymi biletami”. [przypis edytorski]
bilet — tu: banknot, drukowane pieniądze. [przypis edytorski]
bilet — tu: bilet wizytowy, wizytówka; obowiązkiem kobiety z wyższych sfer było regularne składanie wizyt towarzyskich, zapowiadanych odpowiednio wcześniej przekazaniem wizytówki przez służbę; w XIX w. zagięciem odpowiedniego rogu wizytówki sygnalizowano cel wizyty, np. rozmowę towarzyską lub złożenie gratulacji. [przypis edytorski]
bilet — tu: bilet wizytowy, wizytówka. [przypis edytorski]
bilet — tu: bilet wizytowy, wizytówka; w dawnym kodeksie honorowym wręczenie biletu wizytowego przez urażonego mężczyznę oznaczało wyzwanie na pojedynek. [przypis edytorski]
bilet — tu: karta wizytowa. [przypis edytorski]
bilet — tu: wizytówka. [przypis edytorski]
bilet wyglądał tak — tu w wydaniu źródłowym zamieszczono obrazek, przedstawiający w niewyraźny sposób kilka liter arabskich w otoczeniu kwiatów. [przypis edytorski]
Bilińskiego — Casanova pisze „Ricliński” lub tak nazwisko przeinaczył zecer, co pamiętniki składał. [przypis tłumacza]
bilingues, haec illave, prout invaluissent, defensuri Prothei! (łac.) — dwujęzyczni Proteusze, gotowi bronić tego lub owego, jak co wzrosło w siły. [przypis redakcyjny]
bili przed nim czołem — perski sposób witania władcy: czołem uderza się o ziemię i całuje się ją. [przypis tłumacza]
Bilitis — fikcyjna autorka wierszy o miłości między kobietami, w istocie napisanych przez Pierre'a Louÿsa pod koniec XIX w. [przypis edytorski]
bill (ang.) — projekt ustawy. [przypis edytorski]
bill (ang.) — projekt ustawy wniesiony do parlamentu w Wielkiej Brytanii lub USA. [przypis edytorski]
bill (ang.) — tu: ustawa. [przypis edytorski]
Billaud-Varenne, Jacques Nicolas (1756–1819) — ultraradykalny polityk czasów rewolucji francuskiej, jakobin; deputowany Paryża do Konwentu Narodowego, jeden z najżarliwszych zwolenników osądzenia i stracenia Ludwika XVI, a następnie Marii Antoniny; atakował stanowisko żyrondystów, do 1794 r. popierał linię polityczną Robepierre'a. [przypis edytorski]
billet doux (fr.) — liścik miłosny. [przypis edytorski]
billige Bleisoldaten; deine sind viel, viel bessere (niem.) — tanie ołowiane żołnierzyki; twoje są dużo, dużo lepsze. [przypis edytorski]
Billinger, Richard (1893–1965) — poeta i dramaturg austriacki. [przypis edytorski]
Bill, intituled, Act for preventing Publication of Lectures without Consent (1835), Paper No. 546, III.309–312, http://copy.law.cam.ac.uk/record/uk_1835c, (dostęp 09.02.2014). [przypis autorski]
Bill, intituled, Act for preventing Publication of Lectures without Consent (1835) Paper No. 546, III.309–312, http://copy.law.cam.ac.uk/record/uk_1835c, ustęp 5 (dostęp 09.02.2014). [przypis autorski]
Billot, Jean-Baptiste (1828–1907) — francuski generał i polityk, minister wojny (1896–1898); dysponował niezbitymi dowodami niewinności Dreyfusa i celowo je ukrywał, co ujawnił Zola w swoim liście otwartym. [przypis edytorski]
bilokale i trilokale (żarg.) — w branży turystycznej: dwu- i trzypokojowe apartamenty, złożone z jednej lub dwu sypialni oraz pokoju dziennego z aneksem kuchennym i łazienki. [przypis edytorski]
Biloxi — miasto nad Zat. Meksykańską, założone w 1699, w latach 1719–1722 było stolicą francuskiej Luizjany, ob. w USA, w stanie Missisipi. [przypis edytorski]
Bilsk — Bielsk, miasto w dzis. gub. grodzieńskiej, nad rzeką Białą i Lubczą. [przypis autorski]
Bilsk — dziś: Bielsk; tu: zapis zgodnie z wymową właściwą ludności zamieszkującej wsch. województwa daw. Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]
Bil — w oryginale ang.: Beale. [przypis edytorski]
bima (aszkenaz.) a. tewa (sefard.) — mównica pośrodku synagogi, gdzie wykłada się i czyta Torę; podwyższenie zwieńczone ozdobną kopułą lub ażurową altaną. [przypis edytorski]
bima a. tewa — miejsce w centrum synagogi służące do czytania i objaśniania Tory oraz prowadzenia modlitwy; zwykle w formie altany a. ażurowej kapliczki osadzonej na podwyższeniu (wstępuje się do niej po kilku stopniach) i wyposażonej w pulpit, na którym kładzie się Pismo. [przypis edytorski]
bima (hebr.) — podest z pulpitem usytuowany w centralnej części synagogi. [przypis edytorski]
bima — mównica w synagodze. [przypis edytorski]
bima — podium w środku bóżnicy, na którym czyta się podczas modlitw fragmenty Biblii. Na nim wygłasza się również kazania. [przypis tłumacza]
bima — podium w środku bóżnicy, na którym czyta się podczas przerwy pomiędzy modlitwą poranną a modlitwą dodatkową musaf rozdział Tory; na bimie kantor śpiewa także niektóre fragmenty modlitwy. [przypis tłumacza]
bima — podwyższenie z pulpitem w głównej sali synagogi. [przypis edytorski]
Bina lucernarum (…) corpora bina — Lucretius, De rerum natura, IV, 451. [przypis tłumacza]
binche — rodzaj koronki. [przypis edytorski]
binda (daw.) — wstęga, szarfa, opaska. [przypis edytorski]
binda (daw.) — wstęga, szarfa, opaska; ten bożek, co sam na oczach nosi bindę… — Amor, rzym. bóg będący uosobieniem miłości, bywa przedstawiany z przepaską na oczach, dla zobrazowania, że miłość jest ślepa. [przypis edytorski]
binda (starop.) — temblak; [także: wstęga, opaska; red. WL]. [przypis redakcyjny]
bindasz (starop.) — męski członek. [przypis edytorski]
binda — w gwarze obozowej: opaska więźniów funkcyjnych. [przypis edytorski]
binda — wstęga. [przypis redakcyjny]
Binet, Alfred (1857–1911) — francuski psycholog. [przypis edytorski]
Bineta-Termana skala — przeznaczona do indywidualnych badań sprawności intelektualnej, dostarcza punktację zwaną wiekiem umysłowym oraz iloraz inteligencji (IQ). Obecnie nazywana stanfordzką skalą Bineta, od nazwy Uniwersytetu Stanforda, uczelni, na której pracował Terman. [przypis edytorski]
Binetti, Anna (ok. 1738–po 1786) — znana włoska tancerka baletowa i kurtyzana; w latach 1765–1777 partnerka sceniczna i życiowa francuskiego tancerza i baletmistrza Charles'a Le Picqa (1745–1806). [przypis edytorski]
Bing, Siegfried (1838–1905) — niemiecko-francuski marszand, kolekcjoner i mecenas sztuki. [przypis edytorski]
biniocha — dziewczyna lekkiego prowadzenia się. [przypis autorski]
Bin keine Dame, weder schön; kann unbegleitet nach Hause geh'n… — Anim ci pani, ni nadobna, / przystojniej wracać mi z osobna (cyt. za Goethe, Faust, tom I, tłum. Emil Zegadłowicz, wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1953). [przypis edytorski]
bin momenten sehr beschäftigt und kann sie deshalb jetzt nicht empfangen! (niem.) — w tym momencie jestem bardzo zajęty i nie mogę teraz odebrać. [przypis edytorski]
binokle (a. fr. pince-nez; czyt.: pęsné) — szkła bez oprawy trzymające się na nosie. [przypis edytorski]
binokle (a. fr. pince-nez; czyt.: pęsné) — szkła bez oprawy trzymające się na nosie. [przypis redakcyjny]
binokle — dawny rodzaj okularów, przyczepianych do nosa za pomocą sprężynki, a za to pozbawionych uchwytów na uszy. [przypis edytorski]
binokle (daw.) — okulary [przypis edytorski]
binokle — rodzaj okularów bez uchwytów, mocowanych na nosie za pomocą sprężynki. [przypis edytorski]
binokle — rodzaj okularów bez uchwytów, mocowanych na nosie z pomocą sprężynki. [przypis edytorski]
binokle — rodzaj okularów bez uchwytów, mocowanych na nosie z pomocą sprężynki. [przypis edytorski]
binokle — rodzaj okularów bez uchwytów na uszy, mocowanych na nosie za pomocą sprężynki. [przypis edytorski]
binokle — rodzaj okularów bez uchwytów na uszy, mocowanych na nosie z pomocą sprężynki; także z niem.: cwikier. [przypis edytorski]
binokle — rodzaj okularów bez uchwytów na uszy. [przypis edytorski]
binokle — rodzaj okularów. Binokle nie mają uchwytów na uszy, a na nosie trzymają się dzięki specjalnej sprężynie. [przypis edytorski]
binokle — rodzaj okularów noszonych w XIX w. i na początku XX. Trzymały się na nosie dzięki dodatkowemu elementowi łączącemu szkła. [przypis edytorski]
Binsfeld, Peter (ok. 1540–1598 lub 1603) — niemiecki teolog, biskup pomocniczy Trewiru. [przypis edytorski]
Bintang — wyspa należąca do Indonezji. [przypis edytorski]
Binue — dziś popr.: Benue lub Bénoué, rzeka w zach. Afryce, w Kamerunie i Nigerii; główny dopływ Nigru. [przypis edytorski]
biódr — bioder. [przypis edytorski]
biódr — dziś forma D.lm: bioder. [przypis edytorski]
biódr — dziś poprawnie: „bioder”. [przypis edytorski]
biódr — dziś popr.: bioder. [przypis edytorski]
biódr — dziś popr. forma D. lm: bioder. [przypis edytorski]
biochemia — zapytanie o to, jak (IPN), składające np. płomień, wytrzymują jego gorąco, jest w tej skali bezsensowne jak kwestia ciepła cząsteczek, których ruch jest właśnie dla nas ciepłem. [przypis autorski]
biografia Cyrusa, napisana przez Ksenofonta — Cyropedia (Wychowanie Cyrusa), powieściowa biografia autorstwa Ksenofonta z Aten (ok. 430–ok. 355 p.n.e.), przedstawiająca Cyrusa Wielkiego jako przykład idealnego władcy, a monarchię perską jako idealne państwo. [przypis edytorski]
biograf — Reinach, Diderot. [przypis tłumacza]
Biographie des Contemporains — właśc. Biographie universelle et portative des contemporains, francuski wielotomowy słownik biograficzny; faktycznie nazwiska ani Euzebiusza, ani Juliusza Słowackiego nie znalazły się w tym słowniku, natomiast na końcu broszury Lelewela La Pologne, la Russie et la Prusse, ou l'Ordre de Virtuti militari… (Paryż, druk. A. Pinard, 1832) widnieje zapowiedź dodatkowego tomu tego słownika, poświęconego osobom z Polski, w którym noty biograficzne mieliby m.in. „Slowacki Eusebe” oraz „Slowaki (!) Jules”. [przypis edytorski]
biołny (gw.) — biały. [przypis edytorski]
Bionda e bella (wł.) — Piękna blondynka. [przypis edytorski]
bionda (wł.) — blondynka. [przypis edytorski]
biorąc mnie (…) Hioba, za jakiegoś wrogiego Ci Hioba? — po hebrajsku Hiob to Ijow, a wróg to Ojew. [przypis tłumacza]
biorący — tu: przyjmujący łapówkę. [przypis edytorski]
biorą go za coś, co jest co do liczby nieskończone — Leukippos (ok. r. 500 przed Chr.) i jego uczeń Demokryt z Abdery (kolonia jońska w Tracji na północ od wyspy Thasos [Tazos]) przyjmują nieograniczoną ilość atomów, z których tworzy się świat; także Anaksagoras z Klazomenaj [z Kladzomen] (w Azji Mniejszej na południowy zachód od Smyrny), nauczyciel Peryklesa, uczy, że świat powstał z nieskończenie wielkiej ilości pierwiastków. [przypis tłumacza]
biorą (…) gwałtem — porywają. [przypis redakcyjny]
biorą oni swe kreacje w całej pełni z siebie — pytano raz Flauberta, skąd zaczerpnął postać pani Bovary; odpowiedział: „Pani Bovary — to ja”. [przypis tłumacza]
biorę (daw. forma) — tu: idę (od: bieżyć). [przypis edytorski]
Biorę na świadki te strofy ostatnie... — ironiczna aluzja do niechętnych krytyków zarzucających utworom Słowackiego brak poezji. [przypis redakcyjny]
biorę was za krwawe świadki — dziś popr. forma B.lm: krwawych świadków. [przypis edytorski]
Biot, Jean Baptiste (1774–1862) — fr. fizyk i astronom, interesował się m.in. polaryzacją światła w związkach chemicznych. [przypis edytorski]
bipedes (łac.) — dwunogi. [przypis edytorski]
biplan — dwupłat, samolot o dwóch płatach nośnych (tj. dwóch parach skrzydeł), umieszczonych jeden nad drugim. Samolot taki jest bardziej zwrotny, ale nie tak szybki, jak maszyna z jedną parą skrzydeł. [przypis edytorski]
Biponcja — prawdop. zapisana po łacinie nazwa niem. miasta Zweibrücken, położonego w Nadrenii-Palatynacie. [przypis edytorski]
birbant — alkoholik. [przypis edytorski]
Birbante! (wł.) — Łotrze! [przypis redakcyjny]
birbantka (daw.) — tu: hulanka, pijatyka. [przypis edytorski]
birbantka — pijatyka. [przypis edytorski]
birbantować (daw.) — często i chętnie uczestniczyć w zakrapianych alkoholem spotkaniach. [przypis edytorski]
birbant — pijak. [przypis edytorski]
birbant — próżniak i hulaka. [przypis edytorski]
birbant (z łac.) — pijak, hulaka, utracjusz. [przypis edytorski]
birbant (z wł. birbante) — hulaka, próżniak. [przypis edytorski]
Biren — książę Zelandii, bohater noweli opowiedzianej przez Olimpię. [przypis redakcyjny]
biret, beret — czapka rogata. [przypis autorski]
