Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 455 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | pogardliwe | polski | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3789 przypisów.
fakcja (daw.) — partia, stronnictwo. [przypis edytorski]
fakcja (daw.) — partia, stronnictwo, spisek. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
fakcja (daw.) — stronnictwo, koteria; zmowa, wichrzenie. [przypis edytorski]
fakcja (daw., z łac. factio) — knowanie, wichrzenie, zmowa; stronnictwo, partia. [przypis edytorski]
fakcja — intryga. [przypis redakcyjny]
fakcja — stronnictwo. [przypis edytorski]
fakcja — stronnictwo. [przypis redakcyjny]
fakcja (z łac. factio: grupa, koteria) — tu: intryga. [przypis redakcyjny]
fakcja (z łac.) — stronnictwo. [przypis edytorski]
fakcja — zmowa, stronnictwo. [przypis redakcyjny]
fakcje — partie, stronnictwa. [przypis redakcyjny]
fakcje (z łac.) — intrygi stronnictw, wichrzycielstwo. [przypis redakcyjny]
fakcjować (daw.) — wichrzyć. [przypis redakcyjny]
fakcyja (daw.) — tu: rozruch, bunt. [przypis edytorski]
fakcyja — tu: intryga. [przypis redakcyjny]
fakcyja (z łac.) — intryga. [przypis redakcyjny]
fakelcug (niem. fackelzug ) — nocna parada z płonącymi pochodniami. [przypis edytorski]
fakino (wł. facchino) — portier, dozorca. [przypis edytorski]
fakino (wł. facchino) — portier. [przypis edytorski]
fakin (z wł. facchino) — tragarz we Włoszech, posłaniec. [przypis redakcyjny]
fakir (ar.) — pierwotnie: żebrzący ascetyczny mnich muzułmański; dziś: asceta indyjski poddający swoje ciało różnym niezwykłym formom umartwienia, np. kładzenie się na ostrzach i chodzenie boso po rozżarzonych węglach. [przypis edytorski]
fakir (ar.) — tu w znaczeniu pierwotnym: wyznawca sufizmu, nurtu mistycznego w islamie, dążący jedynie do służenia Bogu; stąd w węższym znaczeniu: żebrzący ascetyczny mnich muzułmański. [przypis edytorski]
fakir — asceta hinduski. [przypis edytorski]
fakir — asceta indyjski, zwłaszcza poddający swoje ciało różnym niezwykłym formom umartwienia. [przypis edytorski]
fakir — asceta (pierwotnie mnich muzułmański lub hinduistyczny), poddający swoje ciało różnym drastycznym formom umartwienia. Do tradycyjnych wyczynów fakira należało kładzenie się na ostrzach i chodzenie boso po rozżarzonych węglach. [przypis edytorski]
fakir — asceta, pokutnik hinduski. [przypis redakcyjny]
fakir — indyjski asceta. [przypis edytorski]
fakirski — związany z fakirem, indyjskim ascetą. [przypis edytorski]
faksymile (z łac. fac simile: czyń podobne) — wierna kopia mechaniczna lub fotograficzna dokumentu, rękopisu, podpisu, np. kopia własnoręcznego podpisu odbita pieczątką na dokumencie. [przypis edytorski]
faksymile (z łac. fac simile: rób podobne; lm faksymilia) — dokładna reprodukcja dokumentu, podpisu lub rysunku. [przypis edytorski]
fakta (daw.) — dziś popr. forma B. lm: fakty. [przypis edytorski]
fakta (daw.) — dziś popr. forma: fakty. [przypis edytorski]
fakta (daw.) — dziś popr. forma M.lm: fakty. [przypis edytorski]
fakta — dziś: fakty. [przypis edytorski]
fakta — dziś popr.: fakty. [przypis edytorski]
fakta — dziś popr. forma B. lm: fakty. [przypis edytorski]
fakta — dziś popr. forma M.,B. lm: fakty. [przypis edytorski]
fakta — dziś popr. forma M. lm: fakty. [przypis edytorski]
faktem jest, iż w chwili jego śmierci — na krótki czas przed śmiercią napisał odę, która ma tę zaletę, iż dobrze wyraża jego uczucia: L'ultimo di Anacreontica. A Elvira Vedi tu dove il rio/ Lambendo un mirto va,/ La del riposo mio/ La pietra surgerà./ Il passero amoroso,/ E il nobile usignuol,/ Entro quel mirto ombroso/ Raccoglieranno il vol./ Vieni, diletta Elvira,/ A quella tomba vien,/ E sulla muta lira,/ Appoggia il bianco sen./ Su quella bruna pietra,/ Le tortore verran,/ E intorno alla mia cetra,/ Il nido intrecceran./ E ogni anno, il di che offendere/ M'osasti tu infedel,/ Faro lessù discendere/ La folgore del ciel./ Odi d'un uom che muore/ Odi lestremo suon/ Questo appassito fiore/ Ti lascio, Elvira, in don./ Quanto prezioso ei sia/ Saper tu il devi appien;/ Il di che fosti mia,/ Te l'involai dal sen./ Simbolo allor d'affetto,/ Or pegno di dolor,/ Torno a posarti in petto/ Quest' appassito fior./ E avrai nel cuor scolpito,/ Se crudo il cor non è,/ Come ti fu rapito,/ Come fu reso a te./ S. Radael [Ostatni dzień. Anakreontyk. Do Elwiry.: Widzisz miejsce, gdzie płynie ten strumień, kąpiąc drzewo mirtowe? Tam będzie się wznosił mój grobowy kamień. Kochliwy wróbelek i szlachetny słowik będą odpoczywały w cieniu tego mirtu. Przyjdź, droga Elwiro, przyjdź na mój grób i oprzyj na mej niemej lutni twoje białe łono. Na ten ciemny kamień przylecą turkawki, zbudują gniazdo dokoła mej lutni. I co rok, w dniu, w którym ważyłaś się mnie zdradzić, niewierna! ściągnę tam piorun z nieba! Przyjm, przyjm ostatnie słowo umierającego. Spójrz na ten zwiędły kwiat, zostawiam ci go, Elwiro, daję ci go. Jak on jest drogi! musisz to wiedzieć. W dniu, w którym zostałaś moją, uszczknąłem go na twoim łonie. Godło uczucia niegdyś, zakład cierpienia dziś, zwracam ten zwiędły kwiat na twoje łono. A ty wyryjesz w twoim sercu, jeśli twe serce nie jest bezlitosne, jak ci go wzięto, jak ci go oddano”. G. Redaelli; przyp. tłum.]. [przypis autorski]
fakt (filoz.) — stan rzeczy, składnik świata rzeczywistego. [przypis edytorski]
fakt, który Cycero (…) zaświadczył (…) — Cyceron, Rozmowy tuskulańskie, II, 14 i V, 27. [przypis tłumacza]
fakt nieprzerwanie ciągłej pamięci przedstawia się jako psychologiczny wyraz logicznej zasady tożsamości — Tym samym, jak mam nadzieję, śmiałość tego zupełnie nowego przejścia z dziedziny pamięci do logiki może być uważana za dostatecznie uzasadnioną. [przypis autorski]
faktor (daw.) — pośrednik, handlarz. [przypis edytorski]
faktor (daw.) — pośrednik handlowy, handlarz. [przypis edytorski]
faktor (daw.) — pośrednik handlowy. [przypis edytorski]
faktor (daw.) — pośrednik. [przypis edytorski]
faktor (daw.) — pośrednik w załatwianiu różnych interesów. [przypis edytorski]
faktor — dzierżawca. [przypis edytorski]
faktoria — placówka handlowa. [przypis edytorski]
faktorii (z łac. facere: robić, czynić; daw.) — placówka handlowa w krajach kolonialnych. [przypis redakcyjny]
faktorka — kobieta, która pośredniczy w załatwianiu interesów finansowych. [przypis edytorski]
faktor, którego nam polecono, człowiek ruchliwy i bardzo oddany, mówi, że na głowie by stanął dla pana, i zapewnia, że sama fizjognomia pańska usposobiła go jak najżyczliwiej — Stała formułka lichwiarzy, iż powołują się na swą wyjątkową życzliwość dla klienta. [przypis tłumacza]
faktorne (daw.) — prowizja. [przypis edytorski]
faktorów — tu w zn.: pośredników. [przypis edytorski]
faktorować — pośredniczyć; por. faktor (daw.): pośrednik handlowy. [przypis edytorski]
faktor — pośrednik handlowy, pośrednik w interesach. [przypis edytorski]
faktor — pośrednik. [przypis edytorski]
faktor — pośrednik, stręczyciel. [przypis edytorski]
faktor — pośrednik w interesach. [przypis edytorski]
faktor — [przypis edytorski]
faktorstwo — pośrednictwo w interesach. [przypis edytorski]
faktor — tu: pośrednik. [przypis edytorski]
faktotum (z łac. fac totum: rób wszystko) — totumfacki, prawa ręka, służący do wszystkiego, popychadło. [przypis edytorski]
faktotum (z łac.) — osoba zaufana, spełniająca usługi wszelkiego rodzaju. [przypis edytorski]
fakt — wypadek. [przypis autorski]
fakty przeistoczenia się w istotę żeńską tam, gdzie (…) ekstyrpacja męskiego gruczołu rozrodczego — Tak samo jak i na odwrót: przy kastracji żeńskiego zwierzęcia nie można bezwzględnie zaprzeczyć maskulinizacji. [przypis autorski]
Fakt, że wizja Chrystusa nie została dostrzeżona przez drugiego przedstawiciela rewolucji, że zatem nie został on tą wizją zniszczony, spowodowała takie próby interpretacji zakończenia, że nie jest ono bynajmniej jednoznaczne z końcem świata, z ostateczną zagładą ludzkości. E. Dembowski pisał np.: „A jeśli wódz ludu, Pankracy, kona spozierając na krzyż, to nie kona sprawa ludowa, tylko jej przewódca, który nie był jeszcze ideałem ewangelicznego umiłowania sprawy. Skonał więc, a w jego miejsce tchnący taką miłością, jakiej Chrystus nauczał, wstąpi cały lud w braterskości żyjący. To znaczenie wyrazów ostatnich Pankracego i Nie-Boskiej komedii: „Galilaee vicisti”. W nich pojęcie zupełnej reformy społecznej, którą zwycięstwo żywiołów ludowych sprawi” (Pisma, t. III, s. 443). [przypis redakcyjny]
Fakultet — tu: Fakultet (Wydział) Medyczny Paryża (Faculté de Médecine de Paris), w 1896 roku zgrupowany z czterema innymi wydziałami paryskimi w nowy Uniwersytet Paryski. [przypis edytorski]
fała (starop.) — chwała; fała bieży: rozchodzi się sława, rozgłos. [przypis edytorski]
fała (starop.) — chwała. [przypis edytorski]
fała (starop.) — chwała; wieliką mu fałę dali: oddali mu cześć, otoczyli go wielką czcią. [przypis edytorski]
Fałat, Julian (1853–1929) — jeden z najwybitniejszych polskich akwarelistów; wśród jego obrazów dominują sceny myśliwskie, dzikie zwierzęta i pejzaże. [przypis edytorski]
Fałat, Julian (1853–1929) — polski malarz, jeden z najwybitniejszych polskich akwarelistów; wśród jego obrazów dominują sceny myśliwskie, dzikie zwierzęta i pejzaże. W latach 1886–1895 pracował na dworze cesarza Wilhelma II. [przypis edytorski]
fałeczny (starop.) — fałszywy. [przypis redakcyjny]
fał — lina służąca do podnoszenia i opuszczania żagla lub ruchomej części omasztowania bądź wyposażenia statku żaglowego. [przypis edytorski]
Fałsz filozofów (…) u Montaigne'a — Apologia (Próby II, 12.). [przypis tłumacza]
fałszowanie monet pięciozłotowych — przedwojenne monety o nominałach 2, 5 i 10 złotych były wybijane ze srebra. [przypis edytorski]
fałszywa naukowość — jest to wynikiem złego wpływu nauk ścisłych, gdzie eliminacja osobowości jest uprawniona, a nawet konieczna, na filozofię, w obrębie której właśnie o stosunek osobowości do świata chodzi. W ten sposób następuje sfałszowanie samego problemu; zamiast dotyczących go pojęć koniecznych muszą być użyte sztuczne konstrukcje, zaciemniające przedmiot badania. [przypis autorski]
Fałszywa pokora — Fałszywą pokorą jest tu chowanie się za sąd drugich; jest to pycha, ponieważ nie chce się poddać rozumowi. [przypis tłumacza]
Fałszywe zwierzenia — komedia Marivaux. [przypis redakcyjny]
fały — liny służące do podnoszenia żagli lub ruchomych części omasztowania. [przypis edytorski]
falaflem — dziś popr. forma N.: falafelem; falafel: kuliste kotleciki z ciecierzycy smażone w głębokim tłuszczu, popularna arabska potrawa wegetariańska. [przypis edytorski]
falandysz — sukno drogie (feinlundisch) i tanie. [przypis redakcyjny]
falanga — [ciężkozbrojne greckie] wojsko w formacji bojowej. [przypis tłumacza]
falanga — grecki szyk bojowy hoplitów; szyk pochodu jest inny. [przypis tłumacza]
falanga — oddział; pierwotnie: oddział bojowy piechoty w staroż. Grecji. [przypis edytorski]
„Falanga” — pismo wydawane przez RNR Falanga (Ruch Narodowo-Radykalny Falanga) w latach 1936–1939. [przypis edytorski]
falanga — szyk bojowy; kolumny w marszu są, przeciwnie, wąskie a głębokie. [przypis tłumacza]
falanga — typ szyku bojowego piechoty greckiej, w którym ustawioną równolegle do przeciwnika linię bojową stanowiło 8–16 zwartych rzędów hoplitów. [przypis edytorski]
falanga — w staroż. Grecji zwarty szyk ciężkozbrojnej piechoty; dziś przen.: zbity, zwarty szereg ludzi. [przypis edytorski]
falanga — w staroż. Grecji zwarty szyk ciężkozbrojnej piechoty; dziś przen.: zbity, zwarty szereg ludzi; tu: gromada. [przypis edytorski]
falanga — zwarty szyk ciężkozbrojnej piechoty w staroż. Grecji; dziś przen.: zbity, zwarty szereg ludzi. [przypis edytorski]
falanga — zwarty szyk stosowany w staroż. Grecji. [przypis edytorski]
falangista — członek Falangi Hiszpańskiej, faszystowskiego ugrupowania, założonego w 1933; podczas wojny domowej w armii prawicowych rebeliantów przeciwko siłom rządowym służyło 150 tys. falangistów, którzy tworzyli zmilitaryzowane oddziały. [przypis edytorski]
falanstera — popr.: falanster, osiedle zamieszkiwane przez wspólnotę zwaną falangą, forma organizacji zaproponowana przez francuskiego socjalistę utopijnego Charles'a Fouriera (1772–1837) zamiast państwa; na falanster miały się składać obszary rolne, park, zabudowania gospodarcze i obszerny budynek, gdzie żyłoby i wspólnie pracowało półtora tysiąca osób obojga płci i wszystkich potrzebnych wspólnocie profesji. [przypis edytorski]
falanster — forma organizacji mająca zastąpić państwo w wizji francuskiego socjalisty utopijnego Charles'a Fouriera (1772–1837), wielki internat, gdzie żyłoby i pracowało wspólnie półtora tysiąca osób obojga płci i wszystkich potrzebnych społeczeństwu profesji. [przypis edytorski]
falanster — forma organizacji mająca zastąpić państwo w wizji francuskiego socjalisty utopijnego Charles'a Fouriera (1772–1837), wielki internat, gdzie żyłoby i pracowało wspólnie półtora tysiąca osób obojga płci i wszystkich potrzebnych społeczeństwu profesji. [przypis edytorski]
falanster — osiedle zamieszkiwane przez wspólnotę zwaną falangą, forma organizacji zaproponowana przez francuskiego socjalistę utopijnego Charles'a Fouriera (1772–1837) zamiast państwa; na falanster miały się składać obszary rolne, park, zabudowania gospodarcze i obszerny budynek, gdzie żyłoby i wspólnie pracowało półtora tysiąca osób obojga płci i wszystkich potrzebnych wspólnocie profesji. [przypis edytorski]
Falant — dowódca Parteniów, t. j., młodzieży nieprawej, wypędzonej przez Greków po wojnie trojańskiej, założyciel Tarentu. [przypis redakcyjny]
Falaris (ok. 570–554 p.n.e.) — osławiony tyran z Akragas na Sycylii. [przypis tłumacza]
