Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7225 przypisów.
ad victum (łac.) — żywność; por. wikt. [przypis redakcyjny]
advienne ce que pourra (franc.) — niech się dzieje, co chce. [przypis redakcyjny]
ad violenta media (łac.) — do gwałtownych środków. [przypis redakcyjny]
ad vitae tempora (łac.) — do zgonu. [przypis redakcyjny]
Advocatus Diaboli (łac.: adwokat diabła) — potoczna nazwa urzędnika znanego oficjalnie jako Promotor Wiary (łac. promotor fidei), który w procesie kanonizacyjnym ma za zadanie znalezienie ewentualnych wad i grzechów kandydata na świętego, tak aby decyzja o kanonizacji była podejmowana tylko w przypadku naprawdę godnych kandydatów. [przypis edytorski]
advocatus diaboli (łac.) — adwokat diabła. [przypis edytorski]
advocatus (łac.) — adwokat, prawnik; tu: wójt. [przypis edytorski]
ad vocem populi (łac.) — do powszechnego głosu (tj. zdania, opinii), do głosu ludu. [przypis edytorski]
ad votum in frequentia (łac.) — do zakonnego ślubu w obecności. [przypis redakcyjny]
ad votum (łac.) — do ślubu. [przypis redakcyjny]
adwans (fonet. ang. advance) — zaliczka. [przypis edytorski]
adwena (z łac.) — przybysz. [przypis redakcyjny]
adwent — okres (zwykle czterotygodniowy, liczony kolejnymi niedzielami) poprzedzający święta Bożego Narodzenia (25 grudnia a. 6 stycznia) w kościołach chrześcijańskich. [przypis edytorski]
adwent (z łac. adventus: przyjście) — okres (zwykle czterotygodniowy, liczony kolejnymi niedzielami) poprzedzający święta Bożego Narodzenia (25 grudnia a. 6 stycznia) w kościołach chrześcijańskich. [przypis edytorski]
adwent (z łac.) — okres postu przed Bożem Narodzeniem. [przypis redakcyjny]
adwerbia — przysłówki. [przypis edytorski]
adwersant — dziś: adwersarz, tj. przeciwnik. [przypis edytorski]
adwersarza — przeciwnika. [przypis redakcyjny]
adwersarz (daw., z łac.) — przeciwnik, oponent. [przypis edytorski]
adwersarz — przeciwnik. [przypis edytorski]
adwersarz — przeciwnik. [przypis redakcyjny]
adwersarz — przeciwnik w sporze. [przypis edytorski]
adwersarz (starop.) — nieprzyjaciel. [przypis redakcyjny]
ady a. dyć (daw.) — przecież, właśnie, ale. [przypis edytorski]
ady a. dyć (daw.) — przecież, właśnie, ależ. [przypis edytorski]
adybym zamarła (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: a dyć zamarłabym, tj.: to przecież umarłabym. [przypis edytorski]
adyć (gw.) — ależ, przecież. [przypis edytorski]
a dyć (gw.) — a przecież już; a owo już. [przypis autorski]
a dyć (gw.) — a toć przecie. [przypis autorski]
adyć (gw.) — przecież. [przypis edytorski]
adyć (gw.) — zaprawdę, przecież. [przypis edytorski]
adyć (gw.) — zaprawdę; przecież. [przypis edytorski]
ady (daw.) — przecież, jednak, ależ. [przypis edytorski]
Adyg — Adyga, rzeka w płn. Włoszech. [przypis redakcyjny]
Adyga — rzeka w płn. Włoszech. [przypis edytorski]
ady (gw.) — ale, przecież. [przypis edytorski]
ady (gw.) — ależ, przecież. [przypis edytorski]
ady (gw.) — a to; przecież. [przypis edytorski]
ady (gw.) — przecież. [przypis edytorski]
adym wyglądała (gw.) — przecież wyglądałam. [przypis edytorski]
a dzidy ich stały prosto na żeleźcach — Homer, Iliada X 152. [Arystoteles zapewne ma na myśli, że włócznie niełatwo wbić ostrzami w ziemię, tak żeby stały stabilnie w pionie i nie przewróciły się; red. WL] [przypis tłumacza]
A. D. (z łac. anno domini) — roku Pańskiego. [przypis edytorski]
Aeacides (mit. gr.) — wym.: Eacides; dosł.: potomek Eaka; przydomek ten nosili wnukowie Eaka, bohaterowie Ajaks Wielki i Achilles; Eak (z gr. Ajakos, łac. Aeacus) — syn Zeusa i nimfy Eginy, urodzony na bezludnej wyspie, którą później nazwał imieniem swojej matki. Gdy uproszony Zeus zamienił żyjące na wyspie mrówki w ludzi, Eak został królem nowego ludu, Myrmidonów. Eak jest też, obok Radamantysa i Minosa, jednym z trzech sędziów w Hadesie. [przypis edytorski]
Aecjusz z Antiochii (ok. 313–367) — teolog syryjski, przedstawiciel skrajnego arianizmu, przywódca anomejczyków (zwanych też aecjanami). [przypis edytorski]
aediles (łac.) — edylowie, urzędnicy w staroż. Rzymie. [przypis edytorski]
Aedon (mit. gr.) — córka Pandareusa, zazdroszcząc swej bratowej Niobe posiadania sześciu synów i sześciu córek postanowiła zabić jej najstarszego syna, jednak przez pomyłkę zamordowała swego potomka Itylosa; oszalałą z bólu Zeus przemienił w słowika. [przypis edytorski]
aegri somnia (łac.) — ciężkie sny. [przypis edytorski]
aegrotum et inarmem (łac.) — chorego i nieuzbrojonego. [przypis edytorski]
aegrotus, quamdiu animam habet, spem habet (łac.) — chory, dopóki dusza w ciele, nie traci nadziei. [przypis redakcyjny]
Aelianus Tacticus (łac.), gr. Ailianos Taktikos (II w.) — grecki pisarz, mieszkaniec Rzymu, autor traktatu o hellenistycznej taktyce wojennej. [przypis edytorski]
Aemilius — zwyciężony przez Hannibala r. 216 p.n.e. [przypis redakcyjny]
aemulabantur (łac.) — szli w zawody. [przypis redakcyjny]
Aenobarbus — Miedzianobrody, Rudobrody, przydomek Nerona. [przypis redakcyjny]
aequale temperamentum (łac.) — równy temperament, stały charakter. [przypis edytorski]
aequalis (łac.) — równy; tu M. lm aequales: równi. [przypis edytorski]
aequalitas aequalitatem provocat (łac.) — równość wywołuje równość. [przypis edytorski]
aequaliter (łac.) — równo. [przypis redakcyjny]
Aeque (…) nocebit (łac.) — „Aza [więc; red. WL] biedak czy bogacz, ma zysk, i niemały,/ Stąd w równej mierze,/ A czy młodzik, czy staruch, o skarb ten niedbały,/ Plagi odbierze!” (Horatius, Epistulae, I, 25; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
aeque — zarówno; bonum (łac.) — dobro, powodzenie, pożytek; tu B. lm bona: szczęście, korzyści. [przypis edytorski]
aequinoctium (łac.) — zrównanie dnia z nocą. [przypis edytorski]
aequinoctium (łac.)— zrównanie dnia z nocą. [przypis edytorski]
aequitas (łac.) — równość, zwł. równość wobec prawa. [przypis edytorski]
aere perenius (łac.) — trwalszy od spiżu. [przypis edytorski]
aere perennius (łac.) — trwalsze niż ze spiżu; nawiązanie do pieśni Horacego Exegi monumentum aere perennius (tj. „Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu”; Carminae III, 30), której tematem jest nieśmiertelność i wiecznotrwałość twórczości poetyckiej. [przypis edytorski]
aere perennius (łac.) — trwalszy niż ze spiżu; nawiązanie do pieśni Horacego Exegi monumentum aere perennius (tj. „Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu”; Carminae III, 30). [przypis edytorski]
aere perennius (łac.) — trwalszy od spiżu; fragment wiersza Horacego, w którym wysławia trwałość swojej sztuki poetyckiej (Pieśni III 30,1): „Wzniosłem pomnik trwalszy od spiżu”. [przypis edytorski]
aere perennius (łac.) — trwalszy od spiżu (Horacy, Pieśń III, 30). [przypis edytorski]
aere perennius (łac.) — trwalszy od spiżu (z pierwszej strofy podniosłego wiersza Horacego, w którym mówi o swojej poezji: „wzniosłem pomnik trwalszy od spiżu”; Pieśni III 30). [przypis edytorski]
aeria (łac.) — pogoda. [przypis edytorski]
aeria (łac.) — powietrze, aura. [przypis edytorski]
aerolit — meteoryt kamienny. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część druga
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
aerolit — meteoryt. [przypis edytorski]
aeromancja — wróżenie z powietrza. [przypis tłumacza]
aeronauta (daw.) — pilot samolotu, lotnik. [przypis edytorski]
aeronauta (daw.) — pilot statku powietrznego; tu: baloniarz. [przypis edytorski]
Aeropagita, właśc. Dionizy Areopagita (I w.) — według chrześcijańskiej tradycji pierwszy biskup Aten, postać wymieniona w Dziejach Apostolskich; święty chrześcijański; do czasów renesansu przypisywano mu autorstwo dzieł teologicznych, faktycznie powstałych w V/VI w.; do XVI w. często mylony z patronem Francji, św. Dionizym z Paryża (III w.). [przypis edytorski]
aeropag — w staroż. Atenach rada starszych, tu: grupa osób o dużych wpływach. [przypis edytorski]
aeroplan (daw.) — samolot. [przypis edytorski]
aeroplan (daw.) — samolot. [przypis edytorski]
aeroplan (daw.) — samolot. [przypis edytorski]
aeroplan (przestarz.) — samolot. [przypis edytorski]
aeroplan (przestarz.) — samolot. [przypis redakcyjny]
aeroplan — samolot. [przypis edytorski]
aerumnarum plaena anima (łac.) — dusza trosk pełna. [przypis edytorski]
aerumnarum plena est (łac.) — jest pełna trosk. [przypis redakcyjny]
aerumnarum plenus (łac.) — pełen bólu, pełen cierpienia. [przypis edytorski]
Aerumnarum plenus (łac.) — pełen trosk. [przypis redakcyjny]
aesar — w jęz. etruskim: bóg. [przypis edytorski]
Aestant ingens (…) et conscia virtus — cytat odnosi się do zemsty dokonanej przez Orestesa na matce: Klitajmestra przy pomocy kochanka, Ajgistosa, zabiła swego męża Agamemnona, gdy wrócił spod Troi, za tę zbrodnię i hańbę zdrady małżeńskiej Orestes ukarał ją śmiercią i był ścigany przez Furie za przelanie krwi rodzicielki. W całości fragment ten brzmi: „Aestuat ingens / Uno in corde pudor mixtoque insania luctu, / Et Furiis agitatus amor et conscia virtus” (Wergiliusz, Eneida X, w. 870–872). W tłumaczeniu Tadeusza Karyłowskiego „(…) w sercu mu zbolałym / Wre wstyd, żałość ze ślepym pomieszana szałem, / Zraniona miłość z męstwem nieugiętym zgoła”; w tłumaczeniu Franciszka Wężyka: „Wre wstyd w sercu, z szaleństwem boleść się złączyła / I z miłością ojcowską dufna w siebie siła”; zaś w nowszym przekładzie Wandy Markowskiej: „W sercu jego wrą naraz wstyd piekący, rozpacz z ślepym pomieszana szałem, ojcowska miłość miotana wściekłą żądzą zemsty i męstwo na wszystko gotowe”. W żadnym z tłumaczeń nie pojawiają się obecne w oryginale postaci Furii, mścicielek doprowadzających zbrodniarzy do szaleństwa, działających z nakazu Przeznaczenia (Fatum). [przypis edytorski]
a falsitate rationati ad falsitatem rationis valet consequentia (łac.) — fałszywy wniosek bierze się z błędnej podstawy. [przypis edytorski]
afekcją (forma B.lp r.ż.) — wrażliwość. [przypis redakcyjny]
afekcja (daw.) — skłonność, afekt; podrażnienie, pobudzenie; tu: chorobliwe podrażnienie jakiegoś organu. [przypis edytorski]
afekcjonalny (daw., z łac.) — skłonny do wzruszeń. [przypis edytorski]
afektacja — egzaltacja. [przypis edytorski]
afektacja — przesada, nienaturalność, zwłaszcza w wyrażaniu uczuć. [przypis edytorski]
afektacja — przesada w okazywaniu uczuć, egzaltacja. [przypis edytorski]
afektacja — przesada w zachowaniu, zwł. w wyrażaniu uczuć. [przypis edytorski]
afektacja — tu: chęć, żądanie. [przypis redakcyjny]
afektacja — tu: usłużność. [przypis redakcyjny]
afektacja — życzenie. [przypis redakcyjny]
