Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zoologia

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4987 przypisów.

grankulki — drobne kulki, większe od najgrubszego śrutu. [przypis edytorski]

gran ladro di Plauto (wł.) — wielki złodziej Plauta. [przypis edytorski]

Gran Maresciallo — Marszałek W. lit., Krzysztof Zawisza. [przypis autorski]

gran Maresciallo — tu już mowa o następcy Jerzego Lubomirskiego na marszałkowstwie, Janie Sobieskim. [przypis autorski]

gran — niewielka jednostka wagi, por. ang. grain, tj, ziarno. [przypis edytorski]

granowity — graniasty, kanciasty. [przypis edytorski]

Granowscy — bohaterowie trylogii Walka z szatanem Stefana Żeromskiego. [przypis edytorski]

Granowski, Timofiej (1813–1855) — historyk rosyjski, profesor Uniwersytetu w Moskwie; wzoru dla Rosji szukał w państwach Europy Zachodniej. [przypis edytorski]

Granowski, Timofiej (1813 –1855) — historyk rosyjski, profesor Uniwersytetu w Moskwie; wzoru dla Rosji szukał w państwach Europy Zachodniej. [przypis edytorski]

Gran-Pará (portug. Grão-Pará) — region w płn. części Brazylii. [przypis edytorski]

Grant Allen (1848–1899) — kanadyjsko-brytyjski pisarz naukowy i powieściopisarz, promotor teorii ewolucji. [przypis edytorski]

Grant, Ulysses (1822–1885) — amerykański generał, główny dowódca wojsk Unii podczas wojny secesyjnej (od 1863); prezydent USA (1869–1877). [przypis edytorski]

Grant, Ulysses (1822—1885) — amerykański generał i polityk, główny dowódca wojsk Unii podczas wojny secesyjnej (od 1863); osiemnasty prezydent USA (1869–1877). [przypis edytorski]

Grant, Ulysses (1822–1885) — amerykański generał i polityk, główny dowódca wojsk Unii podczas wojny secesyjnej (od 1863); osiemnasty prezydent USA (1869–1877). [przypis edytorski]

granula — od „graniasty”; w odniesieniu do umaszczenia oznacza „łaciaty”. [przypis edytorski]

gran (z ang. grain: ziarno) — niewielka jednostka masy używana w krajach anglosaskich; 200 granów to ok. 13 gramów. [przypis edytorski]

gran (z ang. grain: ziarno) — niewielka jednostka masy używana w krajach anglosaskich, równa 1/7000 funta, tj. ok. 1/15 grama. [przypis edytorski]

grapa (z niem. Grapen) — metalowe naczynie na trzech nogach, służące do gotowania; beczka do przyrządzania ługu. [przypis edytorski]

grasant — łupieżca. [przypis redakcyjny]

grasant (przestarz.) — człowiek, który grasuje, dokonuje napadów, kradzieży, gwałtów na jakimś terenie. [przypis edytorski]

grasant (z łac., przestarz.) — rabuś, łupieżca. [przypis edytorski]

grasant (z łac.) — rabuś, zbój. [przypis edytorski]

grasejowanie — wymawianie głoski „r” z charakterystyczną wibracją języczka. [przypis edytorski]

grasowała ona w latach 1872 i 1873 w sąsiednich wsiach… — w końcu roku 1872 i w lecie 1873 zmarło na cholerę w parafii miechocińskiej 177 osób. W tym samym czasie zmarło na ospę 236 osób, przeważnie dzieci. Ogółem liczba zmarłych w parafii w r. 1873 wynosiła 815, urodzonych 512, więc tych ostatnich o 303 mniej. (Kronika parafii miechocińskiej). [przypis autorski]

grasowa robota — zapewne od: grasować. [przypis edytorski]

Grassalis a. Carolus Degrassalius, właśc. Charles de Grassaille (1495–1582) — francuski prawnik z Prowansji, autor libros II regalium Franciae. [przypis edytorski]

grassatur invidiae lues (łac.) — rozszerza się zaraza zazdrości. [przypis redakcyjny]

grasser — grässlicher. [przypis edytorski]

Grassis, Carlo de Grassis — włoski jurysta z Palermo, autor Tractatus de effectibus clericatus (1617). [przypis edytorski]

gra staje się rzeczywistością — jak w Ciekawym gburze, noweli Cervantesa. [przypis autorski]

grasymas — grasinimas. [przypis edytorski]

Gratatusque (…) verbis (łac.) — „Pozdrowiwszy najczulej, całuje go w usta” (Ovidius, Ex ponto, IV, 9, 13; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

gratiae status — korzyści z położenia (łac.). [przypis autorski]

gratia (łac.) — wdzięczność, łaska; tu zamiast popr. gratias: dzięki, dziękuję. [przypis edytorski]

gratia praeveniens (łac.) — łaska poprzedzająca; termin teologiczny dotyczący łaski Boga poprzedzającej wszelkie działania ludzkie mające prowadzić do zbawienia. [przypis edytorski]

gratiarum actionis (łac.) — modłów dziękczynnych. [przypis redakcyjny]

gratias tibi, domine (łac.) — dzięki ci, panie. [przypis edytorski]

gratis (z łac.) — bezpłatnie, darmo. [przypis edytorski]

gratka (z łac.) — rzecz łatwo zdobyta. [przypis redakcyjny]

Gratry, Auguste Joseph (1805–1872) — fr. teolog i filozof, członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]

Gratry, Auguste Joseph Alphonse (1805–1872) — francuski autor i teolog, ksiądz katolicki, przeciwnik pozytywizmu (tj. filozofii Comte'a; odpowiedział także Renanowi na jego dzieło zeświecczające osobę Jezusa z Nazaretu), występował też przeciw dogmatowi o nieomylności papieża (przedstawił swoje argumenty zarówno w osobnej publikacji, jak bezpośrednio na Pierwszym Soborze Trydenckim). [przypis edytorski]

Gratsch a. Quarazze — obecnie dzielnica Merano. [przypis edytorski]

gratulor (łac.) — winszuję. [przypis redakcyjny]

Gratum (…) agendis — Iuvenalis, Satirae XIV, 70. [przypis tłumacza]

gratyfikacja — dodatkowe, jednorazowe wynagrodzenie okolicznościowe albo nagroda za specjalne zasługi. [przypis edytorski]

gratyfikacja — dodatkowe, jednorazowe wynagrodzenie okolicznościowe a. nagroda za specjalne zasługi. [przypis edytorski]

gratyfikacja — dodatkowe wynagrodzenie. [przypis edytorski]

gratyfikacja — dodatkowe wynagrodzenie. [przypis redakcyjny]

gratyfikacja — dodatkowe, zwykle jednorazowe wynagrodzenie okolicznościowe albo nagroda za specjalne zasługi. [przypis edytorski]

grau ist jede Theorie (niem.) — dosł. każda teoria jest szara; w domyśle: tylko doświadczenie czy praktyka są barwne, tj. żywe i płodne; jest to nieco zniekształcony cytat z Fausta Goethego, gdzie podobne słowa wypowiada Mefistofeles. [przypis edytorski]

Graul, Karl (1814–1864) — niem. kierownik misji luterańskiej w Indiach, uczony i tłumacz zajmujący się jęz. tamilskim. [przypis edytorski]

gravamina (łac.) — przewinienia, występki. [przypis edytorski]

gravatam (łac.) — obrażoną. [przypis redakcyjny]

Gravesend — angielskie miasto w hrabstwie Kent na brzegu Tamizy. [przypis edytorski]

Gravina, Dominik (ok. 1573–1643) — włoski dominikanin, wykładowca w Neapolu i Rzymie, Mistrz Świętego Pałacu, tj. teolog papieski; najbardziej ceniony teolog włoski swoich czasów. [przypis edytorski]

Gravina, Manfredi (1883–1932) — Wysoki Komisarz Ligi Narodów w Gdańsku w latach 1929–1932. [przypis edytorski]

gravissimi (…) necessitas (łac.) — „Najstraszniejsze są ukąszenia podrażnionej wściekłości” ([pseudo] Sallustius [właśc. Marcus Porcius Latro], Duae epistolae ad Caesarem de republica ordinanda; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

grawerska pracownia — w której graweruje się, tj. wyrzyna się rysunki na twardych, najczęściej metalowych przedmiotach, np. pieczęciach. [przypis edytorski]

gra w kobzę — dziś popr.: gra na kobzie. [przypis edytorski]

gra w narodowości — gra w piłkę, podczas której każdy gracz wybiera określoną narodowość, prowadzący wymienia którąś z nich, a gracz, który ją przybrał, chwyta piłkę i próbuje trafić nią w uciekających pozostałych uczestników zabawy. [przypis edytorski]

Grawota — wioska w rodzinnych stronach Rabelais'go [przypis tłumacza]

gra w pasek — uliczna gra hazardowa polegająca na rzucaniu nożem w rzemień. [przypis edytorski]

Gray, Joanna, właśc. Jane Grey (1537–1554) — kuzynka króla Edwarda VI, wyznaczona przez niego na następczynię tronu, proklamowana, choć niekoronowana królowa Anglii, zwana „dziewięciodniową królową”; aresztowana przez swoją konkurentkę do tronu, Marię I Tudor, umieszczona w Tower i ścięta. [przypis edytorski]

graźn — rozpadlina w skale. [przypis autorski]

„Gražu, gražiau, gražiausiai” — Atminčiai susirinkimo pas J. Gaidį Varšuvoje. Autorius [przypis autorski]

gražybė (sen.) — grožis. [przypis edytorski]

Grażyński, Michał (1890–1965) — działacz niepodległościowy i polityk; organizator POW na Górnym Śląsku podczas I wojny światowej; uczestnik powstań śląskich, wojewoda śląski (1926–1939), politycznie związany z sanacją. [przypis edytorski]

Grażyna — poemat epicki Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]

Grażyna — warianty Grażyny, według autografu znajdującego się w zbiorze hr. Aleksandra Przeździeckiego, ogłoszone były w wydaniu warszawskim z r. 1858. W autografie tytuł powieści jest: Korybut Książę Nowogródzki, a rzecz dzieje się za czasów Kiejstuta: Grażyna zowie się tu Karyną. Wszakże w ciągu rękopisu epoka [staje się; red. WL] zbliżona do czasów Witolda, a w miejscu Korybuta i Karyny, czytamy imiona Witolda i Grażyny. P.W. [przypis redakcyjny]

Grażyna (z lit. grażas: piękny) — dosł.: piękna. [przypis edytorski]

Grazie! Mille Grazie! (wł.) — dziękuję, stokrotnie dziękuję. [przypis edytorski]

grazie (wł.) — dziękuję. [przypis edytorski]

Graz — miasto w płd.-wsch. Austrii, stolica kraju związkowego Styria. [przypis edytorski]

Grazzini, Anton Francesco, zwany il Lasca (1505–1584) — florencki pisarz, autor zbioru nowel o tematyce obyczajowej (Cene, 1556). [przypis edytorski]

grdyk, grdyń (gw.) — grosz. [przypis edytorski]

gręba (gw.) — pagórek. [przypis edytorski]

Grécourt, Jean-Baptiste de (1684–1743) — francuski duchowny i poeta, autor frywolnych, często libertyńskich opowieści i wierszy. [przypis edytorski]

grędzec — grążyć; [ceze grędzec: zanurzać sieć, zarzucać sieć]. [przypis autorski]

grępla (a. grępel, gręplarka) — urządzenie stosowane do rozczesywania surowych, zmierzwionych włókien bawełnianych, wełnianych, lnianych itp. [przypis edytorski]

gręplować — rozplątywać przy pomocy specjalnego urządzenia włókna wełny, bawełny lub lnu. [przypis edytorski]

gręplować — rozplątywać włókna wełniane za pomocą specjalnego urządzenia, przygotowując je do przędzenia. [przypis redakcyjny]

Grétry, André (1741–1813) — kompozytor francuski pochodzenia belgijskiego, znany jako autor oper komicznych. [przypis edytorski]

gręzy (daw.) — męty, osad, fusy. [przypis edytorski]

grease (ang.) — smar; maź; tłusta substancja. [przypis edytorski]

great attraction — wielka atrakcja. [przypis autorski]