Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 110887 przypisów.
weberka (z niem. der Weber: tkacz) — tkaczki. [przypis edytorski]
weberka (z niem. Weber: tkacz) — tkaczka. [przypis edytorski]
weber (z niem. Weber) — tkacz; tu: robotnik z fabryki tekstylnej. [przypis edytorski]
webowy — wykonany z weby, tj. cienkiego płótna lnianego. [przypis edytorski]
wecować — polerować. [przypis edytorski]
we czterech częściach — W pierwszym tomie Poezji Mickiewicza z 1822 r. zostały opublikowane dwie pieśni Tukaja z takim dopiskiem autorskim; swojego zamierzenia Mickiewicz nigdy jednak nie zrealizował. Pozostałe dwie części dopisał kilka lat później Antoni Edward Odyniec. [przypis edytorski]
we czwartek — dziś popr.: w czwartek. [przypis edytorski]
we czwartek — tj. 17 kwietnia. [przypis edytorski]
we czworą świata stronę (gw.) — w cztery świata strony. [przypis edytorski]
wedanta — jeden z nurtów klasycznej filozofii indyjskiej, opierający się na interpretacji Upaniszad oraz Bhagawadgity. [przypis edytorski]
Wedanta — wiedza płynąca z hinduistycznych ksiąg, tj. Wed; nurt (niejednorodny i rozgałęziony) filozofii indyjskiej; dosł. „zwieńczenie Wed”, odwołanie do końcowych ksiąg Wed, tzw. Upaniszad, zawierających przeważnie spekulacje filozoficzne. [przypis edytorski]
weda (z sanskr. veda) — wiedza; wedy: staroindyjskie teksty sakralne. [przypis edytorski]
Weddowie — rdzenna ludność Cejlonu, ob. zamieszkująca górskie obszary płd.-wsch. części wyspy; na początku XX w. Weddów uważano za jeden z najbardziej pierwotnych ludów na Ziemi; kiedy powstawała powieść, populacja Weddów liczyła ok. 5000 osób, obecnie wg jednych źródeł jest mniejsza niż 500 osób, wg innych przestali istnieć jako odrębna grupa etniczna, zasymilowani przez Syngalezów. [przypis edytorski]
Wedekind, Frank (1864–1918) — niemiecki dramatopisarz i poeta, uznany za prekursora ekspresjonizmu, który łączył z realizmem krytycznym; najbardziej popularna sztuka o satyrycznym zabarwieniu to Przebudzenie wiosny z 1891 roku. [przypis edytorski]
Wedekind, Frank (1864–1918) — poeta i aktor niemiecki, współpracował z satyrycznym tygodnikiem monachijskim „Simplizissimus”, popierającym pierwsze próby ekspresjonizmu; pisał poezje, a przede wszystkim dramaty, w których atakował kłamliwe przemilczanie spraw seksualnych, j. np. w dramacie dojrzewania Frühlings Erwachen („Przebudzenie wiosny”), 1891. [przypis edytorski]
Wedeking, Frank (1864–1918) — niemiecki dramatopisarz i poeta, uznany za prekursora ekspresjonizmu, który łączył z realizmem krytycznym; najbardziej popularna sztuka o satyrycznym zabarwieniu to Przebudzenie wiosny z 1891 roku. [przypis edytorski]
Wedel — przedsiębiorstwo wytwarzające wyroby czekoladowe i cukiernicze założone przez Karola Wedla w 1851; najstarsza w Polsce fabryka czekolady. [przypis edytorski]
wedeta (daw.) — posterunek, warta, czaty. [przypis edytorski]
wedeta (fr. vedette) — dosł. łańcuch widzów; rodzaj placówki a. czatów; rozstawienie kordonu żołnierzy na warcie w takiej odległości, aby nikt nie mógł przejść między nimi niezauważony. [przypis edytorski]
Wedgwood — angielskie przedsiębiorstwo produkujące porcelanę, ceramikę i luksusowe akcesoria, założone w 1759 przez Josiaha Wedgwooda (1730–1795), dziadka Charlesa Darwina. [przypis edytorski]
według nieśmiertelnych zasad z roku 89 wszyscy ludzie są równi w obliczu prawa — mowa o Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, uchwalonej 26 sierpnia 1789 r. przez Zgromadzenie Ustawodawcze podczas Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]
według podoby (daw.) — odpowiedni. [przypis edytorski]
według słów prof. Brücknera (…) wnosi „nieczysty ton” — por. Aleksander Brückner, Dzieje literatury polskiej w zarysie. [przypis edytorski]
według stawu grobla — powiedzenie, zwracające uwagę na konsekwencje: jak istnienie grobli wynika z istnienia stawu, tak nadmierne wydawanie pieniędzy powoduje kłopoty finansowe. [przypis edytorski]
Według Thomsona — „Philosophical Magazine”, (5)46, 528 (1898). [przypis edytorski]
według — tu daw.: w związku z czymś, z powodu czegoś. [przypis edytorski]
wedla niego (daw.) — obok niego. [przypis edytorski]
wedle czasu — w odpowiednim momencie. [przypis edytorski]
wedle (daw., gw.) — co się tyczy czegoś, w związku z czymś. [przypis edytorski]
wedle (daw., gw.) — tu: w związku z czymś, co do czegoś. [przypis edytorski]
wedle (daw., gw.) — według. [przypis edytorski]
wedle (daw., gw.) — wzdłuż. [przypis edytorski]
wedle (daw., gw.) — wzdłuż, przy. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — koło. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — obok. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — obok. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — obok, przy. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — obok, w pobliżu. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — przy; obok, blisko. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — tu: obok, przy. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — tu: w związku z czymś, z powodu czegoś. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — tu: z powodu. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — według. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — w pobliżu. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — wzdłuż. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — wzdłuż; tu: obok. [przypis edytorski]
wedle (daw.) — z powodu, w sprawie. [przypis edytorski]
[wedle] Galena gorąco (…) — por. Galen, Quod animi mores corporis temperatura Sequantur. [przypis edytorski]
wedle gospody — pod gospodą. [przypis edytorski]
wedle (gw.) — w okolicy, przy. [przypis edytorski]
wedle Herodota, Libijczycy cieszą się (…) zdrowiem dzięki temu (…) — por. Herodot, Dzieje, IV, 187. [przypis edytorski]
wedle księgi chrześcijan, Bóg błogosławił nieuprawną ziemię, dając ją w dziedzictwo Adamowi — wg Biblii było przeciwnie: po zjedzeniu przez pierwszych ludzi zakazanego owocu, Bóg ukarał ich, m.in. przeklinając ziemię, która od tej pory miała rodzić osty i ciernie, przez co ludzie będą odtąd zdobywać pożywienie z wielkim trudem, ciężką pracą (Rdz 3, 17–19). [przypis edytorski]
wedle myśli swojej (starop.) — zgodnie ze swoim zamysłem; tak, jak zaplanował. [przypis edytorski]
wedle nauki Chrystusowej, który tak mówi — Mt 6, 1-16. [przypis edytorski]
wedle niego — obok niego. [przypis edytorski]
wedle — obok, przy. [przypis edytorski]
wedle przemożenia — dziś: wedle możności. [przypis edytorski]
wedle Salomona wino rozwesela serce człowieka — Ps 104, 15; przypisywany jednak Dawidowi, a nie jego synowi i następcy, Salomonowi. [przypis edytorski]
wedle stanu — sens: tak, jak może. [przypis edytorski]
Wedle starodawnych rzymskich praw — Instii. de obli. quae ex del. nascuntur (przypis źródła). [przypis edytorski]
wedle tego — tu: mówiąc o tym. [przypis edytorski]
wedle — tu: obok. [przypis edytorski]
wedle — tu: około. [przypis edytorski]
wedle — tu: z powodu. [przypis edytorski]
wedle zgody — za potwierdzeniem; jak potwierdza. [przypis edytorski]
wedrzeć — wejść. [przypis edytorski]
We drzwiach cukierni ukazuje się pan w futrze z paczką ciastek na guziku. — dawniej ciastka pakowano w papier obwiązany cienkim sznurkiem, a w I poł. XX w. było przyjęte, że eleganccy panowie po wyjściu z cukierni nieśli takie paczki zawieszone na guziku płaszcza czy kamizelki. Pozwalało im to zachować wolne ręce: do eleganckiego stroju należała często laska lub parasol, a druga ręka była niezbędna do uchylania kapelusza przy powitaniu lub aby służyć oparciem damie przy wysiadaniu z pojazdu, otwierać przed nią drzwi itp. [przypis edytorski]
we drzwiach — dziś popr.: w drzwiach. [przypis edytorski]
We dwadzieścia cztery godzin — dziś popr.: w dwadzieścia cztery godziny. [przypis edytorski]
we dwa — dziś popr.: w dwa. [przypis edytorski]
we dwie godziny — dziś: w dwie godziny. [przypis edytorski]
wedycki — nawiązujący do Wedów, świętych ksiąg hinduizmu. [przypis edytorski]
wedycki — wedyjski; staroindyjski język, z którego wywodzi się sanskryt klasyczny; nawiązujący do Wed, staroindyjskich tekstów sakralnych. Wedyzm: najstarsza forma hinduizmu; najdawniejsza indyjska religia. [przypis edytorski]
wedyjskie hymny — hymny pochwalne w hinduizmie. [przypis edytorski]
Wedy — święte księgi hinduizmu. [przypis edytorski]
Weena — imię kojarzące się z ang. wee: drobna. [przypis edytorski]
we fantastycznej — dziś: w fantastycznej. [przypis edytorski]
we fantastycznym — dziś popr.: w fantastycznym. [przypis edytorski]
w Efeziem się rodził — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: w Efezie się rodziłem. [przypis edytorski]
we formie — dziś popr.: w formie. [przypis edytorski]
we Francji każdy żołnierz [nosi w kieszeni] marszałka — Napoleon Bonaparte mawiał: „Każdy francuski żołnierz nosi w swoim tornistrze buławę marszałka Francji”, co oznaczało, że do awansu nawet na najwyższe stopnie nie jest konieczne szlacheckie pochodzenie, jak niegdyś w armii królewskiej, lecz decydują o nim indywidualne zasługi. [przypis edytorski]
Wega, Algol, Erydan i Krzyż Południowy — Wega, Algol: bardzo jasne gwiazdy nieba północnego; Erydan: rozległy gwiazdozbiór nieba równikowego, w starożytności kojarzony z wielką rzeką; Krzyż Południa: najbardziej charakterystyczny, łatwo rozpoznawalny gwiazdozbiór nieba południowego. [przypis edytorski]
Weg, Alte (niem.) — z drogi, stary. [przypis edytorski]
wegański — tu: przym. od Vega, równina Grenady. [przypis edytorski]
Wega — najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Lutni, piąta co do jasności gwiazda nieba. [przypis edytorski]
Wega — najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Lutni, trzecia co do jasności gwiazda na północnej półkuli niebieskiej, odległa od Słońca o zaledwie 25 lat świetlnych; pędzi ku nam siedemdziesiąt pięć kilometrów na sekundę… — tak wg obliczeń z XIX w.; obecnie szacuje się, że Wega zbliża się do Słońca z prędkością ok. 14 km/s, porusza się jednak na ukos i najbliżej znajdzie się, za ok. 260 tys. lat, w odległości ok. 13 lat świetlnych, o wiele za daleko, by utworzyć ze Słońcem układ podwójny; następnie będzie się oddalać. [przypis edytorski]
Wegener, Alfred (1880–1930) — niemiecki geofizyk, badacz Grenlandii, znany współcześnie dzięki teorii dryfu kontynentów (1912), nazywanej też teorią Wegenera. [przypis edytorski]
wegetacja — tu: roślinność. [przypis edytorski]
wegetatywnie — tu: w sposób typowy dla roślin. [przypis edytorski]
wegetatywny — odpowiadający za podstawowe procesy fizjologiczne organizmów żywych. [przypis edytorski]
wegetatywny — tu: roślinny. [przypis edytorski]
weg (niem) — won, precz. [przypis edytorski]
Weg (niem.) — z drogi. [przypis edytorski]
Wegscheider, Julius (1771–1849) — niem. teolog protestancki, czołowa postać racjonalizmu teologicznego. [przypis edytorski]
Weg, Schwein (niem.) — precz, świnio. [przypis edytorski]
weg, weg! (niem.) — wynocha, precz! [przypis edytorski]
wehmiczny (z niem. Wehmut: smutek, melancholia) — melancholijny. [przypis edytorski]
Weila próba (med.) — odczyn Weila-Felixa, próba serologiczna stosowana w rozpoznawaniu chorób wywoływanych przez riketsje, gł. duru plamistego (tyfusu plamistego); wynaleziona w 1916, dawniej b. popularna ze względu na prostotę, ob. zastąpiona przez nowsze, mniej zawodne metody. [przypis edytorski]
Weimar — miasto w Niemczech, gdzie mieszkali czołowi przedstawiciele nurtu literackiego zwanego klasyką weimarską: Goethe, Schiller, Wieland i Herder. [przypis edytorski]
Weininger, Otto (1880–1903) — austriacki filozof, autor mizoginicznej rozprawy Płeć i charakter (Geschlecht und Charakter). Kilka miesięcy po publikacji swojej książki popełnił samobójstwo. Zarówno książka, jak i postać Weiningera zyskały ogromną popularność w epoce. [przypis edytorski]
