Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 452 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160198 przypisów.
paniątko — tu: dziecko. [przypis edytorski]
pani Alfonsowa Rotszyldowa — Leonora de Rothschild (1837–1911), urodzona w Londynie, od 1857 żona swego kuzyna, barona Alphonse'a de Rothschild, przeniosła się do Paryża. [przypis edytorski]
Pani Arturowa — Zofia z Branickich Arturowa Potocka. [przypis redakcyjny]
Pani Barska — Cześnik tak nazywa szablę, której używał w czasie konfederacji barskiej (1768–1772). [przypis redakcyjny]
pani Bedell — Grace Bedell, amerykańska pisarka i aktywistka. [przypis edytorski]
pan I. B. — Ignacy Baranowski, słynny lekarz warszawski, przyjaciel Narcyzy. [przypis redakcyjny]
pani Bolesława — Rodysowa, przyjaciółka Grabowskich. [przypis redakcyjny]
pani B. — pani Bobrowa. [przypis redakcyjny]
Pani Cambon zgasła (…) były minister wojny — Na marginesie: Dla porządku. [przypis autorski]
pani Carnot — Marie Pauline Cecile Dupont-White (1841–1898), żona prezydenta Francji, Sadi Carnota. [przypis edytorski]
Pani — carowej Katarzyny II. [przypis redakcyjny]
pani Chauchat — postać z powieści Tomasza Manna Czarodziejska góra (1924), piękna Rosjanka, w której zakochuje się główny bohater, Hans Castorp. [przypis edytorski]
panichida — nabożeństwo żałobne w Kościołach chrześcijańskich obrządku wschodniego, w krajach liturgii cerkiewno-słowiańskiej. [przypis edytorski]
Pani Cramer napisała do du Peyrou, że pewna jest, iż broszurka nie jest pióra Vernes'a — pani Cramer to żona jednego z braci Cramer, wydawców Woltera. Wiedziała, kto jest autorem broszury, ale nie mogła podać nazwiska. [przypis edytorski]
Panicz i dziewczyna — jedynie druga i trzecia część wiersza jest autorstwa Mickiewicza, pierwszą natomiast napisał Antoni Edward Odyniec (1804–1885), poeta, publicysta, pamiętnikarz i tłumacz; w latach 1829–30 towarzysz podróży Mickiewicza po Niemczech, Szwajcarii i Włoszech. [przypis edytorski]
paniczów — dawna forma mianownika l. poj. rodzaju męskiego przymiotników dzierżawczych (pozostałość tzw. rzeczownikowej odmiany przymiotnika) kończyła się na -ów; dziś: panicza. [przypis redakcyjny]
pani Dacier — M-me Anna Lefèvre-Dacier (1651–1720), żona filologa Andrzeja Dacier'a, brała żywy udział we wszystkich przekładach i komentarzach swego męża; przełożyła również samodzielnie Iliadę i Odyseję. [przypis tłumacza]
Pani D. — Delfina Potocka. [przypis redakcyjny]
Pani de Bargeton — bohaterka Straconych złudzeń. [przypis tłumacza]
pani de Beuzenval, właśc. Besenval, z domu Katarzyna Bielińska (1684–1761) — córka marszałka wielkiego koronnego Rzeczpospolitej, żona pochodzącego ze Szwajcarii Jeana Victora de Besenval (1671–1736), oficera i dyplomaty w służbie Francji. [przypis edytorski]
pani de Broglie — Théodore Elisabeth Catherine de Besenval (1718–1777), żona markiza Charlesa Guillaume'a Louisa de Broglie. [przypis edytorski]
Pani de Bruier — pani de Bruyeres, pobożna wdowa paryska, trudniąca się propagandą cnoty. [przypis tłumacza]
pani de Choiseul, księżna de Gramont — Listy pani Du Deffand, Pamiętniki Lauzuna. [przypis autorski]
Pani de Duras — Małgorzata de Grammont, wdowa po panu de Duras wysłanym przez króla Nawary w r. 1575 z poselstwem do papieża Grzegorza XIII i zabitym w Livorno. [przypis tłumacza]
pani de Genlis właśc. Stéphanie Félicité du Crest de Saint-Aubin, Comtesse de Genlis (1746–1830) — wieloletnia guwernantka dzieci księcia Orleanu, autorka pism traktujących o edukacji dzieci i młodzieży (m.in. Théâtre d'éducation, t. 1–4, wyd. 1779–1780), a także krótkich komedii pisanych z myślą o młodym odbiorcy, Pamiętników (Les Annales de la vertu, 1781) oraz powieści sentymentalnych, z których najbardziej znaną była Adèle et Théodore (1782). [przypis edytorski]
pani de Genlis, właśc. Stéphanie Félicité, du Crest de Saint-Aubin, hrabina de Genlis (1746–1830) — wieloletnia guwernantka dzieci księcia Ludwika Filipa Orleańskiego, autorka pism traktujących o edukacji dzieci i młodzieży, a także krótkich komedii pisanych z myślą o młodym odbiorcy, pamiętników oraz powieści sentymentalnych. [przypis edytorski]
pani de Grignan, właśc. Françoise-Marguerite de Sévigné, księżna de Grignan (1646–1705) — fr. arystokratka, córka pani de Sévigné, adresatka jej słynnych listów. [przypis edytorski]
pani de la Haye — wspólna bona francuska Z. Krasińskiego i A. Cieszkowskiego. [przypis redakcyjny]
pani de La Rochefoucauld, która kiedy jej pytano, czy nie miło jej mieszkać w siedzibie tak uroczej jak Liancourt… — chodzi raczej o panią de La Rocheguyon (de La Roche-Guyon), uwięzioną w pałacu Liancourt, i jej odpowiedź, przytoczoną w Historyjkach Tallemanta des Réaux (1619–1692), wydanych pośmiertnie w latach 1834–1835. [przypis edytorski]
pani de La Valliere — Metresa Ludwika XIV. [przypis redakcyjny]
pani Delessert — Valentine de Laborde (1806–1894), znana też jako Valentine Delessert: od 1824 żona Gabriela Delessert; w czasach monarchii lipcowej prowadziła słynny salon; znana również jako kochanka pisarza Prospera Mérimée, pisarza i fotografa Maxime'a du Camp oraz polityka i filozofa Charles'a de Remusata. [przypis edytorski]
pani de Longuevilie — księżna [Anna Genowefa Burbon] de Longueville (1619–1679) odgrywała wybitną rolę polityczną w czasie Frondy. [przypis tłumacza]
pani de Luxembourg (1707–1787) — głośna z piękności, zaślubiła najpierw księcia de Boufflers. Młodość jej, nawet w oczach tej epoki skandaliczna, znalazła odbicie w satyrycznych piosenkach współczesnych. Oto urywek z jednej z nich, pióra pana de Tressan: Quand Boufflers parut à la cour,/ On crut voir la mère d'amour…/ Et chacun l'avait à son tour. Zaślubiwszy marszałka de Luxembourg, z którym wiązał ją dawny stosunek miłosny, w dojrzałych latach stała się w Paryżu wyrocznią tonu i reputacji. Machiawelizm, jaki insynuuje jej Rousseau w stosunku do niego, jest, jak się zdaje, jego urojeniem. [przypis tłumacza]
pani de M. — litera ta oznacza zawsze panią de Montsauge, która jest przedmiotom nieustannych objawów zazdrości panny de Lespinasse. [przypis tłumacza]
pani de Mortsauf — idealna bohaterka Lilji w dolinie Balzaka. [przypis tłumacza]
pani de Mouchy — Natalie de Noailles (1774–1835), księżna de Mouchy, jedna z licznych kobiet w życiu Chateaubrianda. [przypis edytorski]
pani de M. — wciąż pani de Montsauge. [przypis tłumacza]
pani de Parabère, właśc. Marie Madeleine de La Vieuville, markiza Parabère (1693–1755) — francuska arystokratka, słynna piękność swoich czasów, oficjalna kochanka Filipa II, księcia Orleanu, w czasie kiedy sprawował regencję w imieniu małoletniego Ludwika XV. [przypis edytorski]
pani d'Epinay, [właśc. Louise Florence Pétronille Tardieu d'Esclavelles d'Épinay] (1726–1783) — była to żona generalnego dzierżawcy, poza tym płaskiego utracjusza i hulaki. Od r. 1749 była z przyczyny wybryków męża separowana majątkowo. Po rozstaniu się z panem de Francueil zawiązała stosunek miłosny z Grimmem; związek ten trwał od r. 1755 do końca jej życia. Obdarzona wybitnym talentem literackim, współpracowała często w Correspondance littéraire Grimma; pedagogiczny jej romans Rozmowy między matką a córką odznaczyła Akademia „nagrodą cnoty” Monthyona. Głośne są Pamiętniki pani d'Epinay, długo uważane za wiarogodny dokument (por. Od tłumacza); ukazały się w r. 1818. [przypis tłumacza]
pani de Pompadour — faworyta króla Ludwika XV. [przypis edytorski]
pani de Pompadour, właśc. Jeanne Antoinette Poisson, markiza de Pompadour (1721–1764) — faworyta francuskiego króla Ludwika XV. [przypis edytorski]
pani de Pompadour, właśc. Jeanne Antoinette Poisson, markiza de Pompadour (1721–1764) — faworyta francuskiego króla Ludwika XV. [przypis edytorski]
pani de Sabran — Delphine de Sabran (1770–1826), francuska arystokratka, pisarka, prowadziła salony literackie i artystyczne, wolnomyślicielka, znana z urody i inteligencji; podczas rewolucji uwięziona wraz z mężem, którego potem zgilotynowano; uwolniona po upadku Robespierre'a; miała kilku kochanków. [przypis edytorski]
pani de Saint-Aulaire — Louise Charlotte Victoire de Grimoard de Beauvoir du Roure de Beaumont-Brison (1791–1874), która w 1806 poślubiła Louis-Clair de Beaupoila, hrabiego de Saint-Aulaire (1778–1854), szambelana Napoleona i członka Akademii Francuskiej (1841); autorka pamiętników wyd. w 1875. [przypis edytorski]
pani de Sévigné — Maria de Rabutin-Chantal (1626–1696) arystokratka francuska, zaistniała w literaturze dzięki kilkuset listom do córki. [przypis edytorski]
pani de Sévigné — Marie de Rabutin-Chantal (1626–1696), markiza de Sévigné, przeszła do historii literatury fr. jako autorka listów do córki stanowiących zarazem barwne odzwierciedlenie epoki, w której żyła. [przypis edytorski]
pani de Sévigné, właśc. Marie de Rabutin-Chantal, markiza de Sévigné (1626–1696) — autorka słynnych listów pisanych do córki, cenionych jako obraz obyczajów epoki. [przypis edytorski]
Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część pierwsza
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
pani de Sévigné , właśc. Marie de Rabutin-Chantal, markiza de Sévigné (1626–1696) — autorka słynnych listów pisanych do córki, cenionych jako obraz obyczajów epoki. [przypis edytorski]
pani de Sevigné — margrabina [Maria de Rabutin-Chantal] de Sevigné (1626–1696), dama za Ludwika XIV, która dzięki swym listom pisanym do córki znalazła się w gronie wielkich klasyków francuskich. [przypis tłumacza]
pan i despota tak sobie z bliska wbrew stoją — tj. są naturalnymi wrogami, mają sprzeczne interesy. [przypis edytorski]
pani de Staël — właśc. Anne-Louise Germaine Necker (1766–1817), francuska publicystka i powieściopisarka, propagatorka pojęcia Romantyzmu, przeciwniczka polityczna Napoleona, wydalona przez niego z kraju. [przypis edytorski]
pani de Staël, właśc. Anne Louise Germaine Necker, baronowa de Staël (1766–1816) — francuska powieściopisarka i publicystka, propagatorka pojęcia romantyzmu; autorka m.in. powieści Korynna (1807). [przypis edytorski]
pani de Staël, właśc. Staël-Holstein, Anne Louise Germaine, de (1766–1816) — francuska powieściopisarka i publicystka pochodząca z Genewy, propagatorka pojęcia Romantyzmu; autorka m.in. powieści Korynna (1807). [przypis edytorski]
pani de Staël, właśc. Staël-Holstein, Anne Louise Germaine, de (1766–1816) — francuskojęzyczna pisarka i intelektualistka, przyjaciółka Benjamina Constanta. [przypis edytorski]
pani de Tourvel opiera się Valmontowi — Choderlos de Laclos, Niebezpieczne związki. [przypis tłumacza]
pani Dob… — Dobieszewska (Śmigielska), powieściopisarka. [przypis redakcyjny]
Pani Dobrójska — opiekunka Anieli i Klary. [przypis edytorski]
pani domu — damą tą była księżna de Luxembourg (patrz księga X). [przypis tłumacza]
pani du Barry — właśc. Jeanne Becu, Comtesse du Barry (1743–1793), fr. kurtyzana, metresa (oficjalna kochanka) króla Ludwika XV. [przypis edytorski]
pani du Barry, właśc. Jeanne Becu, hrabina du Barry (1743–1793) — francuska kurtyzana, metresa (oficjalna kochanka) króla Ludwika XV. [przypis edytorski]
pani d'Urfé, właśc. Jeanne de la Rochefoucauld, markiza d'Urfé (1705–1775) —- francuska ekscentryczna wdowa, pasjonująca się okultyzmem i alchemią; jej bogactwo i łatwowierność przez kilka lat wykorzystywał Saint-Germain, następnie Cagliostro, później Casanova. [przypis edytorski]
pani duszka (starop.) — [tu] wyr. pogardliwy: miłośnica. [przypis redakcyjny]
pani du Val Noble — patrz: Blaski i nędze życia kurtyzany. [przypis edytorski]
panięcie — panicz, panienka. [przypis edytorski]
panię — dziecko wysokiego rodu. [przypis edytorski]
panię — dziecko, zwł. wysokiego rodu. [przypis edytorski]
panię — dziś popr. forma B. lp: panią. [przypis edytorski]
panię (starop.) — paniątko [pańskie dziecko; red. WL]. [przypis redakcyjny]
panie Branecki — Branicki lub Branecki Franciszek Ksawery (ok. 1730–1819), hetman wielki koronny, współtwórca konfederacji targowickiej wraz z Sewerynem Rzewuskim i Szczęsnym Potockim; podczas powstania kościuszkowskiego zaocznie skazany na śmierć jako sprzedawczyk i zdrajca narodu. [przypis redakcyjny]
panie — dziś popr. forma Msc.r.m.: panu. [przypis edytorski]
paniej — dziś popr.: pani. [przypis edytorski]
Panie, kiedyż widzieliśmy cię iżbyś łaknął, pragnął — Mt 25, 37 i 44. [przypis tłumacza]
Panie Kochanku — przydomek księcia Karola Stanisława Radziwiłła (1734–1790), wojewody wileńskiego, znanego z barwnego, hulaszczego trybu życia, popularnego wśród drobnej szlachty. [przypis edytorski]
Panie Leon! — dziś popr. forma W.lp: Panie Leonie! [przypis edytorski]
pani Emilia — Markiewiczowa, matka dra Stanisława, lekarza i Seweryna, prawnika. [przypis redakcyjny]
Panie, może w panu znajdziem poplecznika — Widzimy, iż Doryna straciła dawny rezon; sprawa przybrała groźny obrót. Bo człowiek taki jak Orgon może być groźny! [przypis tłumacza]
Panieńska Góra — wzniesienie na wschodzie Pogórza Wiśnickiego, na terenie Gminy Wojnicz w województwie małopolskim. [przypis edytorski]
panieńska skórka — dziś: pańska skórka, tradycyjny cukierek domowej roboty, wytwarzany z cukru, wody, syropu, żelatyny i mąki ziemniaczanej. [przypis edytorski]
Panie, nie jestem godzien… — przytoczenie fragmentu tekstu liturgii mszy, wypowiadanego przez wiernych w najbardziej podniosłym jej momencie: przemienienia chleba (hostii) w ciało Chrystusa. [przypis edytorski]
panienka — dziś popr. forma W.lp: panienko. [przypis edytorski]
panienka — tu: opiekunka, nauczycielka domowa. [przypis edytorski]
panienki francuskiej, która, lubo w innym zakochana — mowa o Marii Kazimierze d'Arquien (1641–1716), damie dworu królowej Marii Ludwiki Gonzagi, późniejszej królowej Marysieńce Sobieskiej. Jej pierwszym mężem, zgodnie z wolą jej opiekunki Marii Ludwiki, był właśnie Jan Zamoyski. Tym innym był oczywiście Jan Sobieski, z którym wzięła ślub potajemnie w miesiąc po śmierci Zamoyskiego. [przypis edytorski]
panienki i młodzież okoliczna — daw. określenie młodzież odnosiło się wyłącznie do płci męskiej, młode kobiety nie były tu zaliczane. [przypis edytorski]
Panie od Krzyża (fr. Dames de la Croix), właśc.: Siostry od Krzyża (Filles de la Croix) — paryski zakon mniszek dominikańskich założony w 1627, istniejący z przerwami do 2014; od 1641 zamieszkiwały przy rue de Charonne, gdzie dysponowały kościółkiem, klasztorem oraz dużym ogrodem. [przypis edytorski]
panie — pone. [przypis edytorski]
panie profesorze, byłem jego długoletnim słuchaczem — dziś: panie profesorze, byłem pańskim (pana) długoletnim słuchaczem. [przypis edytorski]
Panier — Banner, Fahne. [przypis edytorski]
Panie, sprawiłeś w nas wszystkie swoje dzieła — Iz 26, 12. [przypis tłumacza]
Panie, wiemy za grzech pomstę — Panie, wiemy, że za grzech spada zemsta. [przypis edytorski]
Panie (…) zbyt skoro. — Widzimy, iż Alcest, mimo iż nieustępliwy w zasadach, stara się je oblec w formę godną i dworną. [przypis tłumacza]
pani Fraj — Elizabeth Fry (1780–1845), angielska filantropka i reformatorka systemu więziennictwa. [przypis edytorski]
pani Geoffrin, pani Recamier i pani de Boigne — paryskie damy prowadzące salony, gdzie spotykali się artyści, pisarze i politycy: Marie Thérèse Rodet Geoffrin (1699–1777), Juliette Récamier (1777–1849) oraz Adèle d'Osmond, hrabina Boigne (1781–1866). [przypis edytorski]
pani Geoffrin (…) żony zbogaconego fabrykanta — mąż ten, człowiek rozsądny, ale mało lotnego umysłu, spędził dziesięć czy dwanaście lat przy stole żony jako niemy słuchacz filozoficznych biesiad. Jednego dnia miejsce jego pozostało próżne. „Kto był ów starszy pan, który zajmował to miejsce, i co się z nim stało?”, zapytał jeden ze stałych gości. „To był mój mąż, umarł”, odparła pani Geoffrin, i oto jedyna mowa pogrzebowa, jakiej nieborak się doczekał za swoje pieniądze. [przypis tłumacza]
pani Guyon, właśc. Jeanne Marie Bouvier de la Mothe-Guyon (1648–1717) — francuska mistyczka, oskarżona o szerzenie kwietyzmu, nauki o potrzebie zatopienia się w modlitwie i mistycznym spokoju (łac. quietus) Bożym, zdania się na łaskę Bożą, bez pokładania nadziei na zbawienie we własnych staraniach. W 1694 biskup Bossuet sprawdził teksty Guyon i uznał, że zawierają wiele błędów doktrynalnych. W 1698 uwięziono ją w Bastylii, zwolniono w 1702. [przypis edytorski]
Pani Helo — dziś raczej: Pani Helu, odmiana właściwa czasom powstania książki. [przypis edytorski]
pani i wszech cnót królowo (…) Twój rozkaz (…) Słuchać i spełnić będzie mi najmilej — Albowiem wiara nie przeciw rozumowi, ale nad nim stojąca, zaczyna działać tam, gdzie działanie rozumu ustaje. Wtedy rozum sam postrzega granice, jakich przekroczyć mu nie dozwolono; dlatego chętnie i żarliwie wypełnia przekazanie, jakie Bóg jemu przez wewnętrzny głos wiary objawia. [przypis redakcyjny]
pani Jodko — matka Witolda Jodko, działacza socjalistycznego. [przypis redakcyjny]
panikis — tropiciel i łowca słoni. [przypis edytorski]
pani Leslie — pisarka, którą dzieci poznały w książce Poszukiwacze skarbu. [przypis edytorski]
pani Lucyna — Lucyna Kotarbińska, z d. Kleczeńska (1858–1941), żona Józefa Kotarbińskiego, działaczka społeczna i publicystka, wydawczyni wspomnień teatralnych swojego męża. [przypis edytorski]
