Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 14983 przypisów.

stańże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: stań wreszcie, stań koniecznie. [przypis edytorski]

stanąć dęba — sprzeciwić się, stawić zdecydowany opór. [przypis edytorski]

stanąć dęba — unosić się, stojąc na tylnych nogach. [przypis edytorski]

stanąć na czole — dziś: stanąć na czele; objąć przywództwo a. wieść prym. [przypis edytorski]

stanąć na wstręcie (daw.) — przeszkodzić. [przypis edytorski]

stanąć na wstręcie — przeszkodzić. [przypis edytorski]

stanąć na załodze — dziś: stanąć jako załoga. [przypis edytorski]

stanąć okoniem — oprzeć się, postawić się, zbuntować się. [przypis edytorski]

stanąć (starop.) — tu: ustać (zakończyć się). [przypis edytorski]

stanąć — tu: stawić się. [przypis edytorski]

stanąć za coś (daw.) — stanowić wystarczającą równowartość czegoś. [przypis edytorski]

stanąć za (coś/kogoś) — stanowić równowagę lub równowartość dla (czegoś/kogoś). [przypis edytorski]

stanąć za coś — wystarczyć zamiast czegoś. [przypis edytorski]

stanął (…) elektem na marszałkostwo Czarniecki — 11 października. [przypis redakcyjny]

Stanął nad rzeką, która dzieli z Normandami / Brytony — tą rzeką ma być Coësnon, wpadający niedaleko od Saint-Malo do Oceanu Atlantyckiego. [przypis redakcyjny]

stanął przed Brutusem w postaci ducha… — podanie rozpowszechnione w starożytności. Por. Juliusz Cezar Szekspira, IV, 3. [przypis tłumacza]

stanąwszy na czele GPU, opracował plan, w którym nie tylko nie uszczuplał zakresu działań GPU w porównaniu z W. Czeka, ale znacznie go rozszerzał — Essad Bey, op. cit., s. 153. [przypis autorski]

Stanąwszy(…) nad Wisłą, zastali tam już wielu zgromadzonych — cały oddział wraz z oficerami liczył 425 ludzi, w tym 50 jazdy. Należało doń wiele znakomitej młodzieży, stąd zwany był „złotą legią”. Głównym dowódcą był generał Zygmunt Jordan, uczestnik w wojnie węgierskiej i wschodniej, szefem sztabu major Popiel (Chościakiewicz), były oficer papieski.

Równocześnie z drugiej strony Szczucina (w górę Wisły) pod Maniowem przeprawił się do Królestwa drugi oddział powstańczy, około 300 piechoty, pod dowództwem Edwarda Dunajewskiego. Oba oddziały miały się za Wisłą połączyć i pozostawać pod rozkazami Jordana. Dunajewski jednak zaraz u przeprawy spotkał się z nieprzyjacielem i po kilkugodzinnym boju ogniowym musiał się cofnąć około czwartej po południu na powrót do Galicji, przy czym sam, nie natrafiwszy na bród, utonął. Wspomnienia krwawych czasów z r. 1863 przez Józefa Kościeszę Ożegalskiego, Kraków 1908. Stanisław Zieliński, Bitwy i potyczki 1863–1864. Na podstawie materiałów drukowanych i rękopiśmienniczych Muzeum Narodowego w Rapperswilu. Rapperswil 1913.

[przypis autorski]

stanąwszy na plecach swego towarzysza — ἀνακουφισθεὶς δὲ ὑπὸ συστρατιώτου, a m ilite sublevatus, von einem Kameraden emporgehoben (Cl.), ἀνακουφισθεὶς δὲ ὑπὸ συστρατιώτου. W cytowanym wyżej przekładzie łacińskim kodeksu berlińskiego: a contubernali suo sustollitur et ex ardente materia raptum ignem in fenestram inserit. [przypis tłumacza]

stan bezzakonny — bezżenny. [przypis redakcyjny]

stan — budowa ciała, postać, postawa. [przypis redakcyjny]

stanca (z wł.) — tu: strofa. [przypis edytorski]

stanca (z wł.) — tu: strofa; typ strofy zastosowanej (po raz pierwszy w historii literatury) przez Dantego to tercyna, czyli strofa trójwersowa, przy czym układ rymów kolejnych strof (mianowicie: aba, bcb, cdc, ded itd.) tworzy rodzaj konstrukcji łańcuchowej. [przypis edytorski]

stancja (daw.) — izba, pokój, zwłaszcza wynajmowane; dziś: mieszkanie a. pokój wynajmowane uczniom a. studentom uczącym się poza miejscem stałego zamieszkania. [przypis edytorski]

stancja (daw.) — sypialnia, pokój gościa. [przypis edytorski]

stancja (daw.) — tu: pokój. [przypis edytorski]

stancja — mieszkanie, kwatera. [przypis edytorski]

stancja — mieszkanie, odnajmowane uczniom lub studentom. [przypis edytorski]

stancyi — dziś popr. pisownia: stancji. [przypis edytorski]

Standartenführer — stopień paramilitarny w bojówkach SA, który odpowiadał stopniowi pułkownika w armii. [przypis edytorski]

stan (daw.) — państwo; tu lm: stany, ponieważ Szwajcaria stanowi federację autonomicznych kantonów (stanów), których rząd ma siedzibę w Bernie. [przypis edytorski]

stan (daw.) — [tu:] budowa ciała, postać, postawa. [przypis redakcyjny]

stan (daw.) — [tu:] budowa ciała, postać, postawa [przypis redakcyjny]

standbuchy (daw. niem. Standbuch, z Stand: stan, Buch: księga) — rejestry stanu posiadania, księgi inwentarzowe. [przypis edytorski]

Stande, Stanisław Ryszard (1897–1937) — poeta i tłumacz, należący do Komunistycznej Partii Polski. [przypis edytorski]

Standpunkt (niem.) — stanowisko. [przypis edytorski]

Standrecht (niem.) — sąd doraźny, działający w przyspieszonym trybie. [przypis edytorski]

standur (starop.) — podpora. [przypis redakcyjny]

stan duszy ludzi, którzy sponad stronic Nietzschego, Carlyle'a lub Walta Whitmana zwracają się z tęsknym wspomnieniem do tego właśnie mistrza [Newmana] i czują, że szukają i znajdują u niego (…) pewien rodzaj szczerości i swobody — [S. Brzozowski, Wstęp do] J. H. Newman, Przyświadczenia wiary, Lwów 1915, s. 25. [przypis autorski]

Stanforda — hrabstwo Strafford w Anglii. [przypis redakcyjny]

stangret — dawniej osoba powożąca końmi w bryczce lub karecie, będąca w służbie u właściciela pojazdu, ubrana w stosowną liberię (tj. rodzaj munduru). [przypis edytorski]

stangret — służący powożący końmi w bryczce, karecie. [przypis edytorski]

stangret — służący powożący końmi w bryczce, karecie. [przypis edytorski]

stangret — służący powożący końmi w bryczce, karecie. [przypis edytorski]

stangret — służący powożący końmi w bryczce, powozie lub karecie. [przypis edytorski]

stangret — woźnica, furman. [przypis edytorski]

stan — hist.: warstwa społeczna; daw.: grupa zawodowa. [przypis edytorski]

Stanhope, Hester Lady (1776–1839) — podróżniczka, pochodząca z wysokiej arystokracji brytyjskiej. [przypis edytorski]

Stanhope, Hesther (1776–1839) — brytyjska awanturniczka i podróżniczka; w 1810 wyruszyła na M. Śródziemne, przeżyła rozbicie statku, przez dwa lata podróżowała po Grecji, wyspach greckich i na Bliskim Wschodzie, w 1814 zamieszkała w Libanie; słynęła z ekscentryczności, nosiła wyłącznie męskie ubrania i paliła fajkę wodną. [przypis edytorski]

stanica (daw.) — strażnica wojskowa na terenie położonym niedaleko granicy państwa. [przypis edytorski]

stan ich ulega bardzo szczególnej odmianie (…) na liche i plugawe życie — Niektórzy komentatorowie dopatrywali się w tym niewinnym ględzeniu zmartwychwstałego Epistemona „krwawej satyry”, „dantejskich obrazów” etc. Istotnie trzeba dużo dobrej woli i wyobraźni, aby się tego wszystkiego dopatrzyć w błahym ustępie w rozwlekły sposób rozprowadzającym jedną i tę samą myśl, samą przez się dość chudą. [przypis tłumacza]

staniczek — tu: zdr. od wyrazu stan. [przypis edytorski]

staniczek — zdrobn. od stanik, tu zapewne w znaczeniu: górna część sukni, od pasa do ramion (bez rękawów). [przypis edytorski]

stanieć się — skrócone od: stanie ci się. [przypis edytorski]

stanieć — skrócone od: stanie ci. [przypis edytorski]

staniech — dziś popr. forma Msc.lm: stanach. [przypis edytorski]

Stanie ci w myśli Genezis zasada — Na zapytanie poety: z jakiej zasady wynika, że lichwa obraża Boga? Wirgiliusz odpowiada: Genezis, księga Mojżesza napisana z natchnienia bożego mówi: „Będziesz w pocie twojego czoła swój chleb pożywał”. Tę zasadę na każdym kroku człowiekowi przypomina natura, która córką jest bożą; ludzkie zaś umiejętności i sztuki jako córki natury, będąc wnukami bożymi, koleją tejże samej zasady nas uczą. A ponieważ lichwiarze, nie stosując się do tej zasady, ażeby na chleb swój w pocie czoła pracować, wysokie procenta biorą od kapitałów i od procentów jeszcze nowe procenta ciągną, do których własnego kapitału pracy nie dołożyli, a ciągną je nie na utrzymanie swojego życia, ale dla powiększenia swoich bogactw, sprzeciwiają się zatem przykazaniu Boga, od którego natura, wszelkie umiejętności i sztuki ludzkie pochodzą. [przypis redakcyjny]

stanie (daw.) — tu: starczy. [przypis edytorski]

stanieli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli stanie. [przypis edytorski]

staniem — dziś popr. forma: staniemy. [przypis edytorski]

stanie mi sił (daw.) — starczy mi sił. [przypis edytorski]

stanie się współwinnym — dziś raczej M. zam. N.: (…) współwinny. [przypis edytorski]

stanie (starop.) — mieszkanie. [przypis redakcyjny]

stanie (starop.) — oboczna forma pisowni występująca u Reja: sstanie (cz. dokonany). [przypis edytorski]

stanie (starop.) — stanowisko. [przypis redakcyjny]

stanie (starop.) — [tu:] rozejm, wojenna przerwa. [przypis redakcyjny]

stanik (daw.) — gorset; górna część sukni od ramion do pasa (bez rękawów). [przypis edytorski]

stanik (daw.) — gorset. [przypis edytorski]

stanik — górna części sukienki. [przypis edytorski]

stanik (starop.) — majątek. [przypis redakcyjny]

staniol — kolorowa folia aluminiowa, w którą dawniej zawijano słodycze. [przypis edytorski]

stan Irlandii (…) po raz dwudziesty od dwóch wieków — dziecko Spencera spalone żywcem w Irlandii [dziecko Spencera spalone żywcem w Irlandii: podczas zamieszek w Irlandii w 1598 r. poeta angielski Edmund Spenser, uchodząc z rodziną ze swych posiadłości w Kilcolman, istotnie stracił w ten sposób najmłodsze z pięciorga dzieci; przyp. red.]. [przypis autorski]

Stanisław August był synem kasztelana krakowskiego, Stanisława Poniatowskiego. [przypis redakcyjny]

Stanisław August — Stanisław August Poniatowski (1732–1798), król Polski, ostatni władca Rzeczypospolitej Obojga Narodów. [przypis edytorski]

Stanisław August w uwagach skierowanych do autora (w liście z 4 III 1779) nie zrozumiał ironii w przytoczonej przez Krasickiego bałamutnej, pseudohistorycznej argumentacji na poparcie tezy o konieczności pochodzenia króla z obcego domu panującego. Pisał on: „Ta asercja [twierdzenie] dwoista nie wiem, jak z historii może być dowiedzioną” (I. Krasicki, Pisma wybrane, Warszawa 1954, t. IV, s. 248). [przypis redakcyjny]

Stanisława Wysocka (1877–1941) — aktorka. [przypis edytorski]

Stanisław Czernik (1899–1969)— poeta, powieściopisarz, folklorysta polski pochodzenia chłopskiego, przedstawiciel autentyzmu w sztuce. [przypis edytorski]

Stanisław Czernik (…) proponował aż cztery pokolenia współistniejące w latach 1918–1939 — [por.] S. Czernik, Problem trzech pokoleń, „Fantana” 1938, nr 2. [przypis autorski]

Stanisław Dobrzański (1847–1880) — pisarz, reżyser, aktor, tłumacz; autor popularnego wodewilu Żołnierz Królowej Madagaskaru z 1879 r., wzorowanego się na farsach fr. [przypis edytorski]

Stanisław Feliks Przybyszewski (1868–1927) — pisarz, dziennikarz; ekspresjonista i dekadent, czołowy twórca Młodej Polski i autor jej estetycznego programu Confiteor z 1899; redagował „Życie” i „Zdrój”. [przypis edytorski]

Stanisław Głoskowski — od r. 1576 dworzaninowi Zygmunta Augusta, a potem jego następców. [przypis redakcyjny]

Stanisław Grolicki (1892–1947) — właśc. Stanisław Grolich; aktor. [przypis edytorski]

Stanisław Grzepski (1524–1570) — profesor filozofii na Uniwersytecie Krakowskim, autor pierwszego podręcznika geometrii w języku polskim (1566). [przypis redakcyjny]

Stanisław II August (1732–1798) — urodzony jako Stanisław Antoni Poniatowski; król Polski w latach 1764–1795, ostatni władca Rzeczypospolitej Obojga Narodów. [przypis edytorski]

Stanisław II August (1732–1798) — urodzony jako Stanisław Antoni Poniatowski; ostatni władca Rzeczypospolitej Obojga Narodów, król Polski w latach 1764–1795. [przypis edytorski]

Stanisław Janusz Sosabowski ps. „Stasinek” (1917–2000) — lekarz, uczestnik kampanii 1939, w konspiracji w SZP/ZWZ/AK, w powstaniu w stopniu porucznika dowódca oddziału dyspozycyjnego Zgrupowania „Radosław”, ranny w nocy z 4 na 5 sierpnia, utracił wzrok, po wojnie na emigracji. [przypis edytorski]

Stanisław Jaster — Pracuje w P. Z. P. w Warszawie. [przypis edytorski]