Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160082 przypisów.

na wojnie w Kaplandzie — podczas jednej z wojen kolonialnych toczonych przez Wielką Brytanię przeciw wcześniejszym, holenderskim kolonizatorom w Afryce Płd.; Kapland to używana w XIX w. nazwa Kolonii Przylądkowej (Cape Colony) ze stolicą w Kapsztadzie, usytuowanej w okolicach Przylądka Dobrej Nadziei (dziś: część Republiki Południowej Afryki). [przypis edytorski]

Na wołowej pisał skórze — będzie miał wiele pisania w związku z tą sprawą (podczas ewentualnego procesu). Jeszcze dziś istnieje powiedzenie: „nie spiszesz na wołowej skórze”, na oznaczenie jakiejś długiej historii, trudnej do spisania nawet na wielkim arkuszu. [przypis redakcyjny]

na wolej (starop.) — na wolności, na swobodzie (być). [przypis edytorski]

na wprost największych świętości — ἐπὶ τῶν ἁγίων μετώπων, in fronte sancti sanctorum, im Angesicht des Allerheiligsten (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. Sądzę, że tu wyrażenie ścisłe nie jest potrzebne, tym bardziej, że Święte Świętych jest oznaczone przez τὸ ἅγιον, o czym wyżej była mowa. [przypis tłumacza]

nawracać — tu: zawracać. [przypis edytorski]

Nawracaj — w podwójnym znaczeniu tego wyrazu leży istota fraszki, podrwiwającej sobie z któregoś nuncjusza. [przypis redakcyjny]

Nawróćcie się do BogaEcclesiasticus 17, 21. [red. WL: tj. Księga Mądrości Syracha wg Wulgaty; we współczesnych polskich wydaniach Biblii werset ten nie występuje lub ma inną treść]. [przypis tłumacza]

Nawróćcie się do mnie wszyscy, nawrócę się ja też do was — Za 1, 3. [przypis edytorski]

nawróć nas do siebie, Panie — Ps 80 (79): 4, 8, 10. [przypis tłumacza]

nawrócić się (daw., gw.) — zawrócić, nawrócić; skierować się na poprzednie miejsce. [przypis edytorski]

nawrócić się (daw., gw.) — zawrócić. [przypis edytorski]

Nawrocki, Witold (1934–2013) — historyk literatury, krytyk, eseista. [przypis edytorski]

nawroty — dziś popr. N. lm.: nawrotami. [przypis edytorski]

na wschodach — dziś popr.: na schodach. [przypis edytorski]

Na wschodzie skoro gospodarz chleb z podróżnym rozłamie i solą z nim podzieli się, już go przyjmuje za gościa; chociażby w gościu poznano nieprzyjaciela, już osoba jego jest poświęcona i od wszelkiej krzywdy bezpieczna. [przypis autorski]

nawsie — plac położony w centrum dawnej wsi. [przypis edytorski]

na wsi — utwór występuje równiez w tomie poetyckim Józefa Czechowicza Dzień jak codzień. [przypis edytorski]

na wsi — utwór występuje równiez w tomie poetyckim Józefa Czechowicza Kamień. [przypis edytorski]

na wskos — dziś popr.: na skos. [przypis edytorski]

na wskróś — dziś popr.: na wskroś. [przypis edytorski]

na wskróś — na wylot, przez coś; dziś popr.: na wskroś. [przypis edytorski]

na wskroś chrześcijaninem był Kant nie tylko w swojej etyce, lecz i w swojej teorii poznania — fragment odsyła do poglądów Nietzschego, który twierdził, że choć pozornie Kant odszedł od chrześcijańskiej perspektywy, zbudował swój system filozoficzny tak, by zgadzał się z chrześcijańskimi wartościami, sam zatem był ukrytym chrześcijaninem. Stwierdzenie to miało wydźwięk bardzo negatywny, ponieważ Nietzsche uważał wartości chrześcijańskie (współczucie, miłosierdzie, wybaczenie itd.) za słabość, której poddają się ci, co nie są w stanie walczyć o własną indywidualność. [przypis edytorski]

na wskroś — do głębi, całkowicie. [przypis edytorski]

na wspak tezom „formalistów”— zob. artykuł T. Żeleńskiego Czy myć zęby, czy ręce?. [przypis edytorski]

na wspólnie obchodzone uroczystości — np. igrzyska olimpijskie, istmijskie, nemejskie, pityjskie (Olimpia w Elidzie, w krainie Pisatis nad rzeką Alfejos, w zachodnim Peloponezie; Istmos, przesmyk pod Koryntem; Nemea w Argolidzie, na południowy zachód od Koryntu, między Fliuntem a Kleonaj; igrzyska pityjskie, czyli delfickie, w Delfach w Fokidzie) lub też w Atenach Panatenaje, przedstawienia teatralne podczas Dionizjów. [przypis tłumacza]

na wstręcie było — być na wstręcie czemuś a. komuś: stanowić przeszkodę. [przypis edytorski]

na wszem (daw.) — we wszystkim. [przypis edytorski]

na wszem (daw.) — we wszystkim. [przypis edytorski]

na wszem dobrze wodziło — dziś: we wszystkim dobrze wiodło. [przypis edytorski]

na wszem (starop.) — [tu:] we wszystkim. [przypis redakcyjny]

na wszem (starop.) — we wszystkim. [przypis edytorski]

na wszem zbywa (daw.) — wszystkiego brakuje. [przypis edytorski]

na wszystkim schodzi (daw.) — wszystkiego brakuje. [przypis edytorski]

na w[u]ede (gw.) — na wodę. [przypis edytorski]

na wybranie — do wyboru. [przypis edytorski]

Na wybrzeżu Malabaru, w kaście Nairów mężczyźni mogą mieć tylko jedną żonę; przeciwnie kobieta może mieć więcej mężów — Jest to uważane za nadużycie stanu wojskowego; nigdy kobieta z kasty braminów nie pojęłaby więcej mężów. [przypis autorski]

na wychodnym — przy wyjściu, wychodząc. [przypis edytorski]

nawy (daw.) — okręty. [przypis edytorski]

nawy (daw.) — okręty, statki. [przypis edytorski]

nawykły — tu: taki, do którego się przywykło. [przypis edytorski]

nawyknienie (daw.) — nawyk. [przypis edytorski]

Na wylot włócznią przebity Artura — Morderek, syn bajecznego Artura, króla Brytanii, według podania czatował w zasadzce na swojego ojca, ażeby go zabić; lecz ten uprzedził zamach zbrodniarza i włócznią przebił swego syna na wylot, tak że przez otwór rany słońce świeciło. [przypis redakcyjny]

nawy — okręty; tu zapewne łodzie galilejskie, z którymi Rzymianie walczyli w bitwie na jeziorze Gennezar (zob. III, X, 9), nazwane tutaj na miarę odpowiednią dla przedstawianej wielkiej wojny. [przypis edytorski]

na wyprzódki (daw.) — na wyścigi, na zmianę. [przypis edytorski]

na wyprzodki (daw.) — na wyścigi, jeden przez drugiego. [przypis edytorski]

na wyrypy (gw.) — tu: w pośpiechu. [przypis edytorski]

na wyskoki (daw.) — na wyścigi, ochoczo. [przypis edytorski]

na wyspę Samos, nienależącą do Związku — Samos była własnością Aten. [przypis tłumacza]

na wytrwaną (daw.) — kto kogo przetrzyma. [przypis edytorski]

na wytrwaną (daw.) — na przeczekanie. [przypis edytorski]

na wywrót — na lewą stronę. [przypis edytorski]

na wywrot (daw.) — na wywrót, na lewą stronę, podszewką na wierzch. [przypis edytorski]

nawzajem — tu w zn. i na odwrót. [przypis edytorski]

naypręcey a. najpręcej (starop. forma) — najprędzej; iako naypręcey: jak najprędzej, jak najszybciej. [przypis edytorski]

naywiększy nasz nauczyciel, który wynalazł coś wielkiego w naszey umieiętności, a nie mogąc umiarkować w sobie ukontentowania, wybiegł nago z kąpieli — czytelnik wie, iż nasz Archimedes toż samo uczynił. [przypis autorski]

naźwisko — dziś popr.: nazwisko (w zapisie uwzględniona wymowa regionalna). [przypis edytorski]

nażąć — ściąć dużą ilość np. trawy, zboża. [przypis edytorski]

na żadnym baczeniu to u niego nie będzie (starop.) — wcale nie będzie o to dbał. [przypis edytorski]

na żadny pisma (starop.) — [tu:] na nic Pismo Święte. [przypis redakcyjny]

na żal nasz (starop.) — ku naszemu żalowi, ku naszemu rozżaleniu, wywołując u nas żal. [przypis edytorski]

nażenąć (daw.) — nagnać, tu: nagromadzić. [przypis edytorski]

na żołnierzu nie mogącym się składać, tylko z chłopów i mieszczan — na wojsku mogącym się składać tylko z chłopów i mieszczan. [przypis edytorski]

na żorawiu przed grodem (starop.) — na moście zwodzonym pod miastem. [przypis edytorski]

Na Żydów zaczyna się prześladowanie — w latach tych antysemityzm wzmocnił się znacznie na tle konkurencji ekonomicznej. W r. 1876 ukazała się broszura Jana Jeleńskiego: „Niemcy, Żydzi i my”, która w ciągu kilku lat osiągnęła cztery wydania. W r. 1882 tenże Jeleński zaczyna wydawać pierwsze pismo antysemickie pt. „Rola”. W r. 1881 dochodzi w Warszawie do rozruchów antyżydowskich, które powtórzyły się dwa lata później. [przypis redakcyjny]

Na Zachód, do mieszkania Ozyrysa […] Idź w pokoju do Abydos, ku Morzu Zachodniemu — autentyczne wyrażenia. [przypis autorski]

na zachód od niego [Kaswinu] potężny wierzchołek Tronu Salomona (4800 metrów) iskrzy się w bieli śniegów srebrzystych, na wschodzie Sawalan (4400 metrów), jeden z legendowych przytułków arki — autorka pomyliła kierunki: masyw zwany Tronem Salomona, Tacht-e Solejman, w którym znajduje się od drugi co do wysokości szczyt w Iranie (Alam Kuh, 4850 m), znajduje się ok. 90 km na wschód od miasta Kazwin, natomiast Sabalan (4811 m), nieaktywny wulkan w paśmie Małego Kaukazu, ok. 500 km na północny zachód od Kazwinu. [przypis edytorski]

Na zachodzie bez zmian — tytuł powieści Ericha Marii Remarque’a (1898–1970), niemieckiego weterana I wojny światowej. [przypis edytorski]

nazad biec — biec z powrotem, cofnąć się. [przypis edytorski]

nazad (daw.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]

nazad (daw.) — z powrotem, do tyłu. [przypis edytorski]

nazad (daw.) — z powrotem. [przypis edytorski]

…nazad do Pillnitz odjechałBei dieser Gelegenheit, habe Sie nach dem Kurfürsten geschossen (Stolpen Stadt und Schloss 66). [przypis autorski]

nazad — do tyłu. [przypis edytorski]

nazad (gw.) — wstecz, z powrotem [przypis edytorski]

nazad (reg.) — z powrotem. [przypis edytorski]

nazad (starop.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]

nazad (starop.) — z powrotem, w tył. [przypis edytorski]

nazad — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]

nazad — z powrotem. [przypis edytorski]

nazad — z powrotem; wstecz; do tyłu. [przypis edytorski]