Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8702 przypisów.

można rozwiązać trudność, jak rozwiązywał Hippiasz Tazyjczyk: δίδομεν δέ οἱ (dajemy mu) — Słowa δίδομεν δέ οἱ εύχος αρέSζ czytamy w Iliadzie XXI 297. W tym miejscu odnoszą się do księgi II (sen Agamemnona), gdzie ich obecnie nie ma. Arystoteles miał zatem w swoim tekście słowa owe w Iliadzie II 15 zamiast Τρώεσσι δε κήδε έφηπται, jak dzisiaj czytamy. Hippiasz (nieznany nam zresztą wcale), pragnąc Zeusa uwolnić od zarzutu kłamstwa, zmienił akcent i uznał δίδομεν za infinitiv [bezokolicznik] w zastępstwie imperativu [trybu rozkazującego]. [przypis tłumacza]

można siła (starop.) — siła, która [wiele] może. [przypis edytorski]

Można taki krok ganić — ateński wódz Ifikrates, który w 392 r. prowadził łupieskie wyprawy na Peloponez, zaatakował neutralny Fliunt i spowodował tym połączenie się demokratycznego Fliuntu z Lacedemonem. Podczas wojny nie kwestionowali Spartanie wewnętrznego ustroju Fliuntu, lecz po pokoju Antalkidasa zmusili eforowie Fliuntyjczyków do odwołania wygnanych arystokratów i oddania im skonfiskowanych posiadłości. Ci, co te posiadłości kupili, mieli otrzymać odszkodowanie z kasy państwowej. Wygnańcy, uzyskawszy powrót, nie uznawali w sporach władzy państwowej, lecz wzywali sądu rozjemczego Sparty. Choć Fliuntyjczycy chcieli uniknąć wojny ze Spartą, nie mogli ścierpieć takiego postępowania i skazali oskarżycieli na karę pieniężną. Agesilaos ruszył w jesieni 381 r. pod Fliunt. Miasto chciało zgodzić się na wszystko, ale Agesilaos żądał poddania się i wreszcie zmusił je do tego po 20 miesiącach oblężenia. Głodem zmorzeni mieszczanie chcieli się poddać rządowi Sparty, ale ten dał Agesilaosowi wolną rękę. Rozjątrzony król ustanowił z 50 wygnańców i tyluż obywateli fliunckich trybunał, który miał rozstrzygnąć „kto może zostać przy życiu, a kto zasłużył na śmierć”. Spartańska załoga dopilnowała wykonania wszystkiego (wiosna 379 r.) Nawet wielu Spartan nie pochwalało postępowania Agesilaosa. [przypis tłumacza]

można widzieć — raczej: można zobaczyć; widać. [przypis edytorski]

Można więc przypuszczać, że chodzi o bitwę pod Koryntem z roku 368 przed Chr., w której Ateńczycy pod wodzą Chabriasa ponieśli klęskę, walcząc z Tebami — stoczoną podczas drugiej inwazji tebańskich wojsk Epaminondasa na Peloponez, maszerujących na pomoc Argos, Elidzie i Arkadii. Przejścia przez Przesmyk Koryncki strzegły dowodzone przez Chabriasa wojska Aten, Koryntu i Pellene, do których dołączyli Spartanie. Epaminondas zaatakował o świcie najsłabszą placówkę, strzeżoną przez Spartan, przedarł się i dołączył do swoich peloponeskich sojuszników (Ksenofont, Hellenika VII 1.15–18). Po spustoszeniu okolic miast sprzymierzonych ze Spartą oddziały tebańskie usiłowały zagarnąć Korynt, ale Ateńczycy z korpusu Chabriasa wyszli z miasta, zajęli wyżej położone pozycje i odparli atak (Hellenika VII 1.18–19; Diodor Sycylijski, Biblioteka historyczna XV 69.2). Zapewne w dialogu chodzi jednak o późniejsze, pomniejsze starcie, w którym nakłonieni przez Epaminondasa Argiwowie w nocnym ataku zajęli kluczową pozycję na górze Onejon w pobliżu Koryntu, słabo strzeżoną przez spartańskie oddziały Nauklesa i ateńskie Timomachosa (Hellenika VII 1.41). [przypis edytorski]

możnaż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy można, czyż można. [przypis edytorski]

możnaż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy można, czyż można. [przypis edytorski]

można zauważyć na jednym sztychu Franciszka Cleyna — we wspaniałym wydaniu angielskim Wergiliusza przez Drydena (Londyn 1697, folio maj). Ale i Cleyn okręcił węże około ciała tylko raz jeden, a około szyi prawie wcale nie. Jeżeli taki mierny artysta zasługuje skądinąd na rozgrzeszenie, można by mu dać tylko takie, że miedzioryty uważać należy za proste objaśnienia, a nie za samoistne pięknotwory. [przypis redakcyjny]

możnem i chudszem (starop. forma) — możnym i ubogim. [przypis edytorski]

możno (białorus.) — można; nie możno: nie można, nie wolno. [przypis edytorski]

możność najbliższa — fr. le pouvoir prochain. [przypis tłumacza]

możność — tu: stan wiedzy, doświadczenie. [przypis redakcyjny]

możność wybicia się przez bogactwo rodzi i podtrzymuje przemysł; którego ta forma rządu bardzo potrzebuje — Lenistwo w Hiszpanii; rozdaje się tam wszystkie urzędy darmo. [przypis autorski]

możny, królewski ptak — orzeł; starożytni wróżyli z lotu ptaków drapieżnych. [przypis redakcyjny]

możny — tu: potężny. [przypis edytorski]

mozaistyczny — związany z mozaizmem, czyli judaizmem; określenie używane głównie w zach. chrześcijaństwie, utworzone od imienia Mojżesza, biblijnego prawodawcy judaizmu. [przypis edytorski]

mozaizm — określenie judaizmu używane gł. w zach. chrześcijaństwie, nazwa utworzona od imienia Mojżesza, pierwotnego prawodawcy judaizmu; niektórzy historycy (m.in. Feliks Koneczny) używali nazwy mozaizm na określenie pierwotnej wersji religii żydowskiej, opartej na Biblii (Torze) i różnej od judaizmu opartego na Talmudzie, ukształtowanego wg tej wykładni dopiero w pierwszych wiekach naszej ery i w opozycji do chrześcijaństwa. [przypis edytorski]

Mozart, Wolfgang Amadeus (1756–1791) — austriacki kompozytor i wirtuoz. [przypis edytorski]

Mozart, Wolfgang Amadeus (1756–1791) — austriacki kompozytor, wirtuoz gry na instrumentach klawiszowych. [przypis edytorski]

Mozart, Wolfgang Amadeusz (1756–1791) — austriacki kompozytor, zaliczany do tzw. klasyków wiedeńskich; dostaje się [Mozartowi] dostojne kopnięcie poniżej pleców: pracodawca Mozarta, arcybiskup Hieronymus von Colloredo, nie zgadzał się na jego występy poza swoją placówką, w maju 1781 doszło między nimi do kłótni: kompozytor usiłował zrezygnować, ale spotkał się z odmową; niedługo później odwołano go w rażąco obraźliwy sposób, kopniakiem wymierzonym przez zarządcę. [przypis edytorski]

Mozart, Wolfgang Amadeusz (1756–1791) — kompozytor i klawesynista niemiecki. [przypis edytorski]

Mozart, Wolfgang Amadeusz (1756–1791) — wybitny kompozytor austriacki, zaliczany do tzw. klasyków wiedeńskich. [przypis edytorski]

mozgi — mózg; używanie tego wyrazu w l. mn. w znaczeniu l. poj. jest prowincjonalizmem.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]

mozół — wysiłek, zwł. męczący a monotonny. [przypis edytorski]

mozo (hiszp.) — chłopak, młodzieniec; służący, posługacz, chłopiec na posyłki. [przypis edytorski]

mozoła (a. mozół) — trud. [przypis edytorski]

mozoła — forma żeńska zam. męskiej [mozół; Red. WL] w owym czasie [w XVIII, XIX wieku; Red. WL] pospolita. Por. Karpińskiego Laura i Filon: „Czy w każdym roku taka z kochania jak w osiemnastym mozoła?”. [przypis redakcyjny]

mozoła (przestarz.) — dziś: rodz. m. mozół; trud. [przypis edytorski]

mozolą się nad zdobyciem mądrości, podczas gdy ty za nią grube (…) zapłaciłeś pieniądze — Kallias wydał na sofistów „więcej niż wszyscy inni Ateńczycy razem” [Platon, Obrona Sokratesa]. Honorarium wynosiło około 400 franków, ale u sławniejszych, np. Protagorasa, dochodziło do 8000 franków. [przypis tłumacza]

mozol (gwar.) — zgrubienie i stwardnienie naskórka na ręce lub nodze. [przypis redakcyjny]

mozolić się — trudzić się. [przypis edytorski]

mozolnie — powoli i pracowicie. [przypis edytorski]

mozos de campo (hiszp.) — młodzi ludzie ze wsi. [przypis edytorski]

Mozyr a. Mozyrz — miasto nad Prypecią, na terenie płd. Białorusi, ok. 150 km na płn. wschód od Czernihowa. [przypis redakcyjny]

Mozyr, dziś pol. Mozyrz, brus. Мазыр — miasto położone nad Prypecią, w płd. części dzisiejszej Białorusi. [przypis edytorski]

Mozyrskie — rejon położonego nad Prypecią miasta Mozyrz w ob. Białorusi; w czasach caratu: powiat mozyrski w guberni mińskiej. [przypis edytorski]

M. Podraza-Kwiatkowska, Młodopolskie harmonie i dysonanse, Warszawa 1969, s. 138–168. [przypis autorski]

mraka (daw., gw.) — dokuczliwy deszcz, szaruga; mgła, brak widoczności. [przypis edytorski]

mraka (reg. daw.) — mgła, szaruga. [przypis edytorski]

M’rchand d'habits… (fr.) — handlarz odzieżą!… (okrzyk paryskich tandeciarzy). [przypis redakcyjny]

Mr. Corade — nazywany w innych źródł. także „Corradi” lekarz przyboczny królowej. [przypis autorski]

Mr. de Lumbres — poseł francuski w Polsce. [przypis autorski]

mreża — rodzaj sieci. [przypis autorski]

Mr. Gilmour's statement to the contrary namely that „the trips from the West Kavataria and Kaileuna were pure trading expeditions” (loc. cit.) is incorrect. First, I am inclined to think that some of the Kavataria men did make the Kula in the Amphletts, where they always stopped on their way South, but this might have been only on a very small scale, and entirely overshadowed by the main object of the expedition, which was the trade with the Southern Koya. Secondly, as to the natives of Kayleula, I am certain that they made the Kula, from conclusive data collected both in the Trobriands and in the Amphletts. [przypis autorski]

mrg. nowop. — skrót od: morga nowopolska (dawna jednostka powierzchni gruntu, równa 0,56 ha). [przypis edytorski]

Mr Hyde — bohater powieści Roberta Louisa Stevensona Doktor Jekyll i pan Hyde (1886) mroczne alter ego doktora Jekylla, obudzone wskutek eksperymentów medycznych. [przypis edytorski]

Mr. le Marechal de Grammond — Marszałkiem Francyi był wtedy Antoni II, książę de Gramont (nie Grammont, bo to inna familia). [przypis autorski]

Mr. le Pissars — niezawodnie mowa o regimencie Pisarza pol. kor., Sapiehy. [przypis autorski]

mrówię — dziś: mrowie, tj. wielka ilość (mrówek). [przypis edytorski]

mrówki — o wielkich mrówkach gromadzących złoto i o Arymaspach walczących o nie z gryfami wspomina Herodot. [przypis edytorski]

Mrówki — tu: ludzie, którzy poecie w porównaniu z wielkością Wergiliusza wydają się mali jak mrówki. [przypis redakcyjny]

mrówkolew — drapieżny owad znany z tego, że w postaci larwalnej ukrywa się zakopany na dnie lejkowatego dołka z piasku, czyhając na przechodzące mrówki, którymi się żywi. [przypis edytorski]

mróz go zajął po pacierzu — przeleciał go dreszcz po plecach (po kręgosłupie). [przypis edytorski]

mrocznia — tu: mrok, ciemność (lm: te mrocznie). [przypis edytorski]

mroczniejszą dusza jego zda się — dziś z M.: mroczniejsza (…) zda się. [przypis edytorski]

mroczyć (daw.) — wprawiać w zamroczenie. [przypis edytorski]

mroczyć się — ciemnieć, pogrążać się w mroku. [przypis redakcyjny]

mroki — dziś popr. forma N.lm: mrokami. [przypis edytorski]

mrokiem — o zmroku, wieczorem. [przypis edytorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 12. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 14. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 14. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 15, D. Saunders, Authorship and copyright…, s. 48. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 17, J. Kostylo (2008), Commentary on Marcantonio Sabellico's privilege (1486), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 36, D. Saunders, Authorship and copyright…, s. 52. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…., s. 36, por. również D. Saunders, Authorship and copyright…, s. 52. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 38. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 45 - 46, por. również A. Johns, Piracy…, s. 114. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 47. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 4 oraz 14. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 67. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 68, R. Deazley (2008), Commentary on Millar v. Taylor (1769), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 74, D. Saunders, Authorship and copyright…, s. 62. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 76. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 84. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners…, s. 92–95. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners. The invention of copyright, London 1994, s. 101, R. Deazley (2008), Commentary on Hinton v. Donaldson…, W kwestii sporów związanych z liczeniem i oceną poszczególnych głosów por. R. Delzey, Rethinking copyright…, s. 19; M. Rose, Authors and Owners. The invention of copyright, London 1994, s. 99. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners. The invention of copyright, London 1994, s. 10. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners. The invention of copyright, London 1994, s. 3 oraz 104 [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners. The invention of copyright, London 1994, s. 41. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners. The invention of copyright, London 1994, s. 4. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners. The invention of copyright, London 1994, s. 70, D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 59. [przypis autorski]

M. Rose, Authors and Owners. The invention of copyright, London 1994, s. 85. [przypis autorski]

M. Rose, The Public Sphere and the Emergence of Copyright: Areopagitica, the Stationers' Company, and the Statute of Anne, [w:] R. Deazley, M. Kretschmer, L. Bently [red.] Privilege and Property. Essays on the History of Copyright, s. 82, D. Saunders, Authorship and copyright…, s. 56, M. Rose, Authors and Owners…, s. 34. [przypis autorski]

M. Rose, The Public Sphere and the Emergence of Copyright: Areopagitica, the Stationers' Company, and the Statute of Anne [w:] R. Deazley, M. Kretschmer, L. Bently [red.] Privilege and Property. Essays on the History of Copyright, s. 81. [przypis autorski]

mrowie (daw.) — skupisko, chmara. [przypis edytorski]