Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 115552 przypisów.

północne zastępy — omowne określenie Rosjan, o wojnie z którymi Sienkiewicz nie mógł w 1884 r. pisać wprost ze względu na cenzurę carską. [przypis edytorski]

pół ósma (daw.) — siedem i pół. [przypis edytorski]

półósma (daw.) — siedem i pół. [przypis edytorski]

półowa (daw.) — dziś: połowa. [przypis edytorski]

półowie — dziś: połowie. [przypis edytorski]

pół pensa — w dawnym angielskim systemie pieniężnym półpensówka była najdrobniejszą monetą. [przypis edytorski]

półpiąta (daw.) — pięć bez połowy; cztery i pół. [przypis edytorski]

półpięta (przest.) — cztery i pół. [przypis edytorski]

półpiętej (daw.) — tj. cztery i pół; półpiętej stopy: ok. 135 cm. [przypis edytorski]

pół-piętnasta (daw. forma) — czternaście i pół. [przypis edytorski]

półpoście — środek Wielkiego Postu, środa w czwartym tygodniu postu. [przypis edytorski]

pół rubla — ok. 3 złote 10 groszy. [przypis edytorski]

półświątek (daw.) — pomniejsze święto; dzień pracujący, ale w jakiś sposób szczególny. [przypis edytorski]

Półświatek — dramat Aleksandra Dumasa syna z 1855 r. [przypis edytorski]

Półświatek (Le Demi-monde)— komedia Aleksandra Dumasa z 1855 r. [przypis edytorski]

półsiódma (daw.) — sześć i pół. [przypis edytorski]

półsiódmej (daw.) — sześć i pół (siedem bez połówki). [przypis edytorski]

półsiodmy a. półsiodma (daw.) — sześć i pół. [przypis edytorski]

półskrzyniec — własc. półskrzynka; rodzaj domku lęgowego dla ptaków. [przypis edytorski]

półszkutek — mała szkuta do przewozu zboża; szkuta (z niem. Schüte): płaskodenny statek rzeczny do przewozu ładunków używany w XVI–XVIII w. [przypis edytorski]

półszósta — sześć bez połowy, tj. 5 i ½. [przypis edytorski]

półszorek (daw.) — rodzaj dawnej uprzęży. [przypis edytorski]

półszosta — półszósta, sześć i pół. [przypis edytorski]

półtorasta (daw.) — sto pięćdziesiąt (sta: daw. D. wyrazu sto). [przypis edytorski]

półtorasta (przestarz.) — sto pięćdziesiąt. [przypis edytorski]

półtory — dziś popr.: półtorej. [przypis edytorski]

półtrzecia roku — dwa i pół roku. [przypis edytorski]

półtrzecia sta (daw.) — dwieście pięćdziesiąt; półtrzecia: dwa i pół. [przypis edytorski]

półtrzecia (starop.) — dwa i pół. [przypis edytorski]

półtrzeciej — dwie i pół. [przypis edytorski]

półwłóczek — pole o powierzchni pół włóki, tj. liczące ok. 9 ha; włóka: daw. jednostka miary powierzchni gruntu, równa 30 morgom, tj. wynosząca ok. 18 ha. [przypis edytorski]

półwłócz — pół włóki; włóka: daw. miara powierzchni gruntu, równa 30 morgom, czyli ok. 18 ha. [przypis edytorski]

półwłocza — pół włóki; włóka: daw. miara powierzchni, równa 30 morgom; mórg a. morga (z niem.; pol. jutrzyna) była to powierzchnia gruntu, którą może jeden człowiek w jeden dzień roboczy (od rana do południa) zaorać pojedynczym zaprzęgiem; włóka oznaczała obszar, jaki można zabronować (włóką, czyli broną) w tym samym czasie i w ten sam sposób; przeliczano ją potem na ok. 17–18 ha. [przypis edytorski]

półwłocze — pół włóki; włóka: daw. miara powierzchni gruntu, równa 30 morgom, czyli ok. 18 ha. [przypis edytorski]

półwozie (daw.) — wózek dwukołowy, dwukółka. [przypis edytorski]

półwysep Malakka — Płw. Malajski, południowa część Płw. Indochińskiego; oddzielony cieśniną Malakka od Sumatry. [przypis edytorski]

Póty, Salomonie, oko moje nad tym kościołem będzie (…) będą się dziwować świstając, co się tak dziwnego stało miejscu temu — streszczenie słów z 1 Krl 9, 3–8. [przypis edytorski]

póty — tak długo. [przypis edytorski]

późnić — dziś: opóźniać. [przypis edytorski]

późniejszemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: późniejszymi. [przypis edytorski]

późni (gw.) — później. [przypis edytorski]

po 2 lub 3 godzinach (…) aktywność zmniejsza się o połowę swej wartości co każde 28 minut — [por.] Curie i Danne, „Comptes rendus”, 9 lutego, 1903. [przypis edytorski]

po 63-cim roku — tj. po powstaniu styczniowym. [przypis edytorski]

Poalej Syjon — Żydowska Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Poalej Syjon był socjalistyczno-syjonistyczną partią działającą w Polsce w latach 1906–1950. [przypis edytorski]

poalterować — podenerwować. [przypis edytorski]

pobiała — warstwa wapna, którą pobielano ściany z powodów estetycznych i higienicznych. [przypis edytorski]

Pobiedonoscew, Konstantin Pietrowicz (1827–1907) — rosyjski konserwatywny prawnik i polityk, wykładowca prawa cywilnego na Uniwersytecie Moskiewskim (1860–65), nauczyciel przyszłego cara Aleksandra III, wychowawca jego syna, Mikołaja I, senator (1868), członek Rady Państwa (1872), oberprokurator Świątobliwego Synodu (1880–1905); wywarł decydujący wpływ na politykę Aleksandra III oraz jego następcy. [przypis edytorski]

pobiegą — dziś: pobiegną; popłyną. [przypis edytorski]

pobiegą — dziś popr. forma: pobiegną; tu: uciekną. [przypis edytorski]

pobierzę k sobie (starop.) — zabiorę do siebie. [przypis edytorski]

pobieżyć (daw.) — podążyć, pójść. [przypis edytorski]

pobieżyć (daw.) — podążyć. [przypis edytorski]

pobieży (starop. forma) — pójdzie. [przypis edytorski]

pobitemi — dziś popr. forma N. lm: pobitymi, pokonanymi. [przypis edytorski]

po bitwie — pod Cheroneją. [przypis edytorski]

po bitwie zaciętej na lodach rozbił tabory Polaków — w oryginale: the sledded Pollax, tj. Polaków na saniach, łyżwach a. nartach; w czasach Shakespeare'a opisywano w kronikach Polskę jako kraj wiecznej zimy. [przypis edytorski]

Pobitym ufność jedna: nie żywić nadziei — przysłowiowe. [przypis edytorski]

Po bizantyńsku swoje ciało kruszy — tj. gnie się w ukłonach. [przypis edytorski]

pobłoga — pobłażliwość. [przypis edytorski]

pobłogosławta (gw.) — pobłogosławcie. [przypis edytorski]

pobladłymi (…) usty — daw. forma N.lm; dziś: pobladłymi ustami. [przypis edytorski]

pobladnął (daw. forma) — pobladł. [przypis edytorski]

poblakować (daw.) — blaknąć, tracić barwy; także: tracić wartość. [przypis edytorski]

pobledniał — dziś: pobladł. [przypis edytorski]

pobliskość — dziś: pobliże. [przypis edytorski]

poblizki — dziś popr. pisownia: pobliski. [przypis edytorski]

pobór (daw.) — tu: podatek w dawnej Polsce. [przypis edytorski]

pobór szkolny — obowiązek szkolny w II Rzeczypospolitej został zadekretowany w 1919 r. Zakładał rejonizację szkół — dziecko musiało uczęszczać do konkretnej szkoły znajdującej się w określonym obwodzie szkolnym. [przypis edytorski]

Pobórz — wieś w województwie łódzkim. [przypis edytorski]

pobok (daw.) — obok, u boku. [przypis edytorski]

pobok — dziś popr.: obok, z boku. [przypis edytorski]

pobok — dziś: przy boku, obok. [przypis edytorski]

poborgować (daw.) — pożyczyć a. dać na kredyt. [przypis edytorski]

pobory — część łupów dzielona między sprzymierzeńców. [przypis edytorski]

Pobożnemu jak złemu zarówno przydatny etc. — rozwiązanie zagadki brzmi „diabeł”. [przypis edytorski]

pobożny — stały epitet określający Eneasza. [przypis edytorski]

pobożyć się (daw.) — zaklinać się na Boga; przysięgać na Boga. [przypis edytorski]

pobraliby się byli — daw. forma czasu zaprzeszłego (trybu przypuszczającego); znaczenie: pobraliby się wcześniej (tzn. przed wydarzeniami wyrażonymi czasem przeszłym prostym). [przypis edytorski]