Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7107 przypisów.
Avril 1664 — ujmujemy datę na tem miejscu w nawias, gdyż znajduje się ona właściwie na końcu listu przed krótkiem PS., gdzie ją też powtarzamy. [przypis redakcyjny]
avventuriere — tu: przygodny żołnierz. [przypis redakcyjny]
Awalowie, co za herb twardą skałę mają — „skała” oznacza tu Iskię, niegdyś posiadłość Awalów. [przypis redakcyjny]
Awalowie — margrabiowie Franciszek z Peskary i Alfons z Wastu, z rodu d'Awalo. [przypis redakcyjny]
A wam, koneć (z ukr.) — A z wami koniec. [przypis edytorski]
Awandżyk — być może ob. Aşağıtavla, wioska w Turcji, ok. 20 km na wsch. od Doğubayazıt (dawnego Bajazyd). [przypis edytorski]
awangarda krakowska — grupa literacka działająca w latach 1922–1927 przy czasopiśmie „Zwrotnica”, prowadzonym przez Tadeusza Peipera, pomysłodawcy hasła „Miasto. Masa. Maszyna” i autora manifestu pod tym tytułem. Obok niego grupę tworzyli Jan Brzękowski, Jalu Kurek, Julian Przyboś i Adam Ważyk. [przypis edytorski]
awangarda krakowska — grupa literacka działająca w latach 1922–1927 przy czasopiśmie „Zwrotnica”, prowadzonym przez Tadeusza Peipera, pomysłodawcy hasła „Miasto. Masa. Maszyna” i autora manifestu pod tym tytułem. Obok niego grupę tworzyli Jan Brzękowski, Jalu Kurek, Julian Przyboś i Adam Ważyk. [przypis edytorski]
awangarda — straż przednia, oddział maszerujący przed siłami głównymi. [przypis edytorski]
awangarda — straż przednia. [przypis edytorski]
Awangarda właśc. Awangarda Krakowska — grupa literacka, aktywna w latach 1922–1927, działająca przy krakowskim czasopiśmie „Zwrotnica”. [przypis edytorski]
awangarda — z fr. dosł.: straż przednia, oddział maszerujący przed siłami głównymi. [przypis edytorski]
awania (daw.) — afront, zniewaga, wyrządzona przykrość. [przypis edytorski]
awania (z fr. avanie) — afront, zniewaga, wyrządzona przykrość. [przypis edytorski]
awanport — przedporcie, reda; wysunięta część portu właściwego, osłonięta falochronami, służąca jako chwilowe schronienie statków np. przed burzą. [przypis edytorski]
awanpost (daw.) — wysunięta ku nieprzyjacielowi placówka ubezpieczająca. [przypis edytorski]
awanse — grzeczności, szczególne względy. [przypis edytorski]
awanse — otrzymanie wyższej rangi lub urzędu, tu: osiągnięcia, sukcesy. [przypis redakcyjny]
awansować się (z fr. avancer: posuwać się naprzód, robić postępy) — tu: posuwać się, dążyć do czegoś. [przypis edytorski]
awansowały (z łac.) — szły naprzód. [przypis redakcyjny]
awantaż (daw., z fr.) — korzyść. [przypis edytorski]
awantaż (z fr.) — pożytek, korzyść. [przypis redakcyjny]
awanti (z wł. avanti) — naprzód. [przypis edytorski]
awantura arabska (książk.) — niecodzienne, nieprawdopodobne zamieszanie. [przypis edytorski]
awantura arabska — niecodzienne, niespodziewane i niepotrzebne zdarzenie, rozdmuchana sztucznie afera. [przypis edytorski]
awantura (daw.) — przygoda. [przypis edytorski]
awantura (daw.) — tu: przygoda. [przypis edytorski]
awantura — tu: (daw.) przygoda. [przypis edytorski]
awanturnik (daw.) — poszukiwacz przygód. [przypis edytorski]
awantury — tu: przygody. [przypis edytorski]
awaria — uszkodzenie. [przypis autorski]
Awarowie — lud koczowniczy należący do grupy ałtajskiej, w VI w. znad granicy Chin przeszedł do Europy, docierając na tereny dzisiejszych Węgier, skąd prowadził wyprawy łupieskie głównie przeciw Bizancjum; w IX w. pokonani przez Franków Awarowie znikli z kart dziejów. [przypis edytorski]
awarycja (z łac.) — skąpstwo. [przypis redakcyjny]
Awarysz — Abarys, mędrzec scytyjski, dlatego obyczajem Scytów „powściągliwy”, prostego sposobu życia, nieprzyjaciel zbytków, żyjący podług jednych w czasie oblężenia Troi, podług drugich za panowania Krezusa, dostał w darze od Apollina strzałę lotną, na której odbywał powietrzne podróże, zbierając zewsząd pożyteczne dla ziomków wiadomości: „jak pszczółka w ul znosi nektary znalezione po drodze”. [przypis redakcyjny]
awatar (sanskr. avatara) — w hinduizmie: wcielenie bóstwa, zjawiającego się na ziemi w postaci śmiertelnej. [przypis edytorski]
awatar — w hinduskiej filozofii wcielenie bóstwa. [przypis redakcyjny]
awatar (z sanskr.) — ponowne wcielenie boga albo przodka. [przypis redakcyjny]
awenturyn — minerał: rzadka, czerwona lub zielona odmiana kwarcu. [przypis edytorski]
Awentyn — jedno ze wzgórz, na których położony jest Rzym. [przypis edytorski]
awerna — ogień piekielny. [przypis redakcyjny]
Awern — jezioro w południowych Włoszech, gdzie miał być wstęp do podziemia, podziemie samo, piekło. [przypis redakcyjny]
Awern — jezioro w połud. Włoszech, gdzie według mniemania było zejście do podziemia; podziemie samo, piekło. [przypis redakcyjny]
awernowy (daw.) — piekielny. [przypis redakcyjny]
Awern — piekło. [przypis redakcyjny]
Awern — podziemie, piekło. [przypis redakcyjny]
Awern — tu: piekło. [przypis edytorski]
Awerroes (1126–1198) — własc. Ibn Rushd; filozof, teolog, lekarz, prawnik, polityk i matematyk arabski z Kordoby, zwolennik filozofii Arystotelesa. [przypis edytorski]
Awerroes, właśc. Ibn Ruszd a. Abu al-Walid Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Ahmad ibn Ahmad ibn Ruszd (1126–1198) — arabski prawnik, lekarz i filozof z Kordoby, najważniejszy przedstawiciel filozofii arabskiej na Zachodzie; za jego pośrednictwem zachodni uczeni poznali większość dzieł Arystotelesa, których był wybitnym komentatorem. [przypis edytorski]
Awerroes, właśc. Ibn Ruszd; Abu al-Walid Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Ahmad ibn Ahmad ibn Ruszd (1126–1198) — arabski prawnik, lekarz i filozof z Kordoby, komentator Arystotelesa, najważniejszy przedstawiciel filozofii arabskiej na Zachodzie; za jego pośrednictwem zachodni uczeni poznali większość dzieł Arystotelesa. [przypis edytorski]
awersja — niechęć. [przypis edytorski]
awersja — odraza. [przypis edytorski]
awersja — odwrócenie, rozerwanie. [przypis redakcyjny]
awersja (z łac.) — niechęć. [przypis redakcyjny]
awersja (z łac.) — tu: odwrócenie. [przypis redakcyjny]
awersja (z łac.) — tu: zniechęcenie, odwrócenie się ku czemu innemu wskutek rozczarowania. [przypis edytorski]
Aweryla — ang. Averil, rzadkie imię żeńskie, noszone m.in. (w postaci Everilda) przez anglo-saksońską świętą z VII w. [przypis edytorski]
Awesta — święta księga mająca według podania zawierać objawienie Zaratustry; pochodzi prawdopodobnie z VI w p.n.e. [przypis redakcyjny]
Awesta — święta księga zawierająca teksty religijne wyznawców zaratusztrianizmu (zoroastryzmu), religii irańskiej, której charakterystyczną cechą jest wiara w istnienie dwóch walczących ze sobą pierwiastków: dobra (światła) i zła (ciemności), oraz kult ognia. [przypis edytorski]
awfull (ang.) — okropny, straszny. [przypis edytorski]
Aw (hebr.) — piąty miesiąc kalendarza żydowskiego, przypadający w lipcu i sierpniu. W dziewiątym dniu miesiąca Aw obchodzone jest święto Tisza b'Aw, rocznica zburzenia Świątyni jerozolimskiej. [przypis edytorski]
Awicenna (908–1036) — słynny arabski lekarz i filozof. [przypis tłumacza]
A widząc znowu te fale cofnięte od brzegu, te trzciny pochylone w jedną stronę i zmrok ponury — [Komentarz autora z Uwag.] Zapewne mało kto przypomni sobie, że to Strumieński wmówił w nią to wrażenie [rozdział VII „Obraz, który Strumieński teraz pokazał, był pierwej pominięty tak przez niego, jak i przez Olę. Przedstawiał skaliste wybrzeże nad jakąś wodą, ogromnie puste i smutne (…)”]. [przypis autorski]
A więc ci umrą; każdy ma swój znaczek — mowa o przygotowaniu tzw. list proskrypcyjnych, zawierających nazwiska osób skazanych na wyjęcie spod prawa, w konsekwencji czego każdy mógł taką osobę bezkarnie zabić; zginął w ten sposób m. in. Cyceron. [przypis edytorski]
A więc dalej, proszę — wzywa Filokomazjum, by rozpoczęła swą rolę, ale udaje, że słowa te są niby dalszą częścią rozmowy ze Sceledrusem. [przypis tłumacza]
A więc scena chrztu i otrzeźwienia Męża z pokus szatańskich odbywają się równocześnie. [przypis redakcyjny]
A więc, sługo Boży, w którego imię wznoszą się te modły, ziść śluby sług twoich błagalne! Za pacholę wyjednaj pacholę; za udane wyjednaj prawdziwe; niech otrzymają cieleśne w zamian za przynoszone w darze kruszcowe — w oryg. kronice łacińskiej jest to czterowiersz. [przypis edytorski]
a większość dla innych — Tj. nieprzewidzianych prawem. [przypis tłumacza]
A wiecież — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: A czy wiecie. [przypis edytorski]
a wielu się wstydzą — dziś popr. składnia: a wielu się wstydzi. [przypis edytorski]
a wiesz to (gw.) — a czy wiesz. [przypis edytorski]
Awila — miasto w Kastylii (w Hiszpanii). [przypis redakcyjny]
awinioński — w latach 1378–1417 na skutek tarć politycznych wśród kardynałów oraz działań królów Francji wielokrotnie wybierano dwóch, a nawet trzech papieży jednocześnie. Obóz związany z Francją stworzył drugą siedzibę papieską w mieście Avingon. Obecnie papieże awiniońscy uznawani są za antypapieży (osoby nieprawnie sprawujące ten urząd), a okres ten określany jest mianem „wielkiej schizmy zachodniej”. W czasie przedstawianym w powieści papieżem awiniońskim był Benedykt XIII, a rzymskim - Bonifacy IX. [przypis edytorski]
Awinion — miasto we Francji, lokalizacja stolicy papieskiej w latach 1309 do 1370 (tzw. awiniońska niewola papieży). [przypis edytorski]
Awinion — miasto w płd. Francji nad Rodanem. [przypis redakcyjny]
Awinion — w latach 1378–1417 na skutek tarć politycznych wśród kardynałów oraz działań królów Francji wielokrotnie wybierano dwóch, a nawet trzech papieży jednocześnie. Obóz związany z Francją stworzył drugą siedzibę papieską w mieście Avingon. Obecnie papieże awiniońscy uznawani są za antypapieży (osoby nieprawnie sprawujące ten urząd), a okres ten określany jest mianem ”wielkiej schizmy zachodniej”. [przypis edytorski]
awizacja — awizo, pisemne powiadomienie o przesyłce pocztowej do odebrania. [przypis edytorski]
awizacja — pisemne zawiadomienie. [przypis redakcyjny]
awizacja — powiadomienie, odpowiedź. [przypis redakcyjny]
awiza (z fr.) — nowina, doniesienie. [przypis edytorski]
awizo — powiadomienie. [przypis edytorski]
awizować — powiadamiać. [przypis edytorski]
awizować — powiadamiać. [przypis redakcyjny]
awizować — uwiadomić. [przypis redakcyjny]
awizować — zapowiadać, zatwierdzać pojawienie się czegoś. [przypis edytorski]
awizo — wiadomość. [przypis redakcyjny]
awizy — listy z informacją. [przypis edytorski]
awizy (lm) — wiadomości, świstki ulotne, nowiny. [przypis redakcyjny]
awizy (lm) — zapowiedzi, nowiny (groźby śmierci). [przypis redakcyjny]
awizy (z fr. avis: zdanie, ostrzeżenie, doniesienie) — pisemne zawiadomienia. [przypis edytorski]
A w jego mglistych oczach (…) na śmiertelnej twarzy — Myśl zawarta w tych wierszach jest najprawdopodobniej następująca: Najwspanialszym świadectwem nieśmiertelności duszy w śmiertelnym ciele jest zdolność opanowywania uczuć wysiłkiem woli. Otóż na śmiertelnej twarzy Wacława zabłysło nagle nieśmiertelne światło zwycięstwa odniesionego nad wszystkimi smutkami. Gmatwa tę myśl wiersz: I wszystkie razem smutki w zwycięstwie rozżarzy; należy go właściwie rozumieć: „I wszystkie razem smutki zwycięży i to zwycięstwo rozżarzy się na twarzy światłem nieśmiertelności”. [przypis redakcyjny]
A w liście będą te słowa — na końcu tego wersu umieszczono znak [-], dodany przez Bożenę Keff, redaktorkę wydania źródłowego: Tango łez śpiewajcie Muzy (Warszawa 2012). [przypis edytorski]
Aw — miesiąc lipiec-sierpień. [przypis tłumacza]
a w niej były napisane narzekania i wzdychania, i bieda — Ez 2, 10. [przypis edytorski]
A wódz ich tyłem trąbił marsz pochodny — To hasło Jeżobrody wyda się zapewne odrażającym dla nosa delikatnego. Tu Dante może ubliżył gustowi estetycznemu, ale za to wiernym był echem opinii średniowiecznej, która wyobrażenie obrzydliwości przywiązywała szczególnie do piekła, a sztuka w średnich wiekach malując piekielne obrazy, żywiołem grotesque zwanym, często się posługiwała. Ta pieśń i następna przypomina piekło Callota. [przypis redakcyjny]
A wówczas będziemy bardzo powściągliwi — Skierowane przeciw luźnej moralności kazuistów. [przypis tłumacza]
awo (daw.) — oto. [przypis redakcyjny]
awo (gw.) — a oto. [przypis autorski]
awo (gw.) — a to. [przypis autorski]
awom ja jest (daw.) — otom jest; oto jestem. [przypis edytorski]
A wot i nyma wże nimciw w Żytomire (z ukr.) — No i już nie ma Niemców w Żytomierzu. [przypis edytorski]
