Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8271 przypisów.
kosterstwo — gra w kości uprawiana nałogowo; por. karciarstwo. [przypis edytorski]
Kostiuchnówka a. Kościuchnówka — wieś na Ukrainie, w obwodzie wołyńskim; w 1916 roku Legiony Polskie prowadziły tutaj działania wojenne przeciwko oddziałom rosyjskim. [przypis edytorski]
Kostka-Napierski, Aleksander (1617–1651) — oficer, przywódca powstania chłopskiego na Podhalu w 1651. [przypis edytorski]
Kostka-Napierski, Aleksander (1617–1651 ) — polski oficer, uczestnik wojny trzydziestoletniej i przywódca powstania chłopskiego na Podhalu w 1651 r. [przypis edytorski]
Kostka-Napierski, Aleksander Leon (ok. 1620-1651) — oficer polski, w okresie wojny trzydziestoletniej kapitan w służbie szwedzkiej, przywódca powstania chłopów podhalańskich, wywołanego najprawdopodobniej w porozumieniu z Bohdanem Chmielnickim. Oblegany w Czorsztynie, został wydany przez własnych żołnierzy i skazany na śmierć na palu. [przypis edytorski]
kostki dawane jako zakłady przyjaźni — w staroż. Grecji znakiem przyjaźni zawartej między osobami z różnych krajów były połówki przełamanej na pół kości, glinianej tabliczki lub innego drobnego przedmiotu; każda ze stron przechowywała połówkę przedmiotu; obie części dopasowywano, kiedy z odległych stron z taką połówką, zwaną symbolon, przybywał ktoś nieznajomy, przyjaciel lub krewny drugiej osoby, i powoływał się na związki przyjaźni, oczekując gościnności i pomocy. [przypis edytorski]
kostki — kości (gra hazardowa). [przypis edytorski]
kostnoszkieletowe, Teleostei (biol.) — największa podgromada w gromadzie ryb promieniopłetwych, obejmująca 96% wszystkich ryb; wykształciła się z odmiennej linii ewolucyjnej niż przodkowie czworonogów (płazów, gadów, ptaków i ssaków). [przypis edytorski]
kostołuskie, Ganoidea (biol.) — podgromada ryb o ciałach pokrytych rzędami kostnych łusek, przeżywająca rozkwit 300–200 mln lat tamu. [przypis edytorski]
Kostomarow, Mykoła Iwanowycz (1817–1885) — ukraiński historyk, pisarz i etnograf, jeden z pierwszych krytyków literatury ukraińskiej. [przypis edytorski]
kostromski monaster — Monaster Ipatiewski w Kostromie, prawosławny męski klasztor pod wezwaniem Świętej Trójcy i św. Hipacego, zbudowany nad brzegiem rzeki Kostromy w pobliżu miasta Kostroma, wg legendy założony ok. 1330 r. przez tatarskiego księcia Czeta nawróconego na chrześcijaństwo. Wiosną 1609 r. zabudowania klasztorne zajął drugi Dymitr Samozwaniec, lecz już jesienią armia moskiewska odbiła monaster. 14 marca 1613 ukrywający się w Monasterze Ipatiewskim Michaił Fiodorowicz Romanow został wybrany na nowego cara rosyjskiego jako Mikołaj I. [przypis edytorski]
kostropaty — szorstki, obfity w nierówności. [przypis edytorski]
Kostruban — imię mało znaczącego diabła z ludowych opowieści. [przypis edytorski]
kostrzewa — rodzaj trawy. [przypis edytorski]
Kostrzewski, Franciszek (1826–1911) — malarz, ilustrator. [przypis edytorski]
kostur — długa laska wędrowna; pielgrzymi kostur jest tu metaforą emigracji [przypis edytorski]
kostur — kij, laska używany przez wędrowców do podpierania się. [przypis edytorski]
kostur — kij podróżny, laska. [przypis edytorski]
kostur — kij podróżny, laska używana przez wędrowców do podpierania się. [przypis edytorski]
kostur — tu: kij służący do podpierania się. [przypis edytorski]
kostusia (pot.) — kostucha, śmierć wyobrażana jako kościotrup w białych szatach z kosą. [przypis edytorski]
kostyczny — obdarzony złośliwym, jadowitym poczuciem humoru. [przypis edytorski]
kostyczny — uszczypliwy a. złosliwy. [przypis edytorski]
kostyczny — uszczypliwy, złośliwy. [przypis edytorski]
kostyczny — złośliwy a. uszczypliwy. [przypis edytorski]
kostyra (daw.) — gracz w kości, hazardzista. [przypis edytorski]
kostyra — ryzykant, hazardzista, karciarz. [przypis edytorski]
kosy (daw.) — krzywy, także: zezowaty. [przypis edytorski]
kosy (daw.) — tu: warkocze. [przypis edytorski]
kosy (daw.) — warkocze. [przypis edytorski]
kosy — krzywy a. zezowaty. [przypis edytorski]
Kosynier — uczestnik powstania kościuszkowskiego z 1794 r. [przypis edytorski]
kosy — (o oczach) skośny, krzywy bądź zezowaty. [przypis edytorski]
kosy — pochyły, ukośny. [przypis edytorski]
kosy — skośny a. zezowaty. [przypis edytorski]
kosy — skośny, z ukosa. [przypis edytorski]
kosy (tu daw.) — warkocze; Żemajtys znowu kosy zaplatała — Żmudź (personifikacja krainy jako młodej dziewczyny) znowu była szczęśliwa. [przypis edytorski]
kosy — tu: spode łba. [przypis edytorski]
koszałka (daw.) — wiklinowy koszyk z przykrywką, służący zwykle do noszenia jedzenia. [przypis edytorski]
koszarny — dziś: koszarowy; taki jak w koszarach, tj. budynkach, w których stacjonuje wojsko. [przypis edytorski]
koszary kadeckie — budynek położony opodal Pałacu Kazimierzowskiego w Warszawie (wówczas stanowiącego gł. siedzibę Szkoły Rycerskiej założonej przez króla Stanisława Augusta, obecnie znajdującego się w obrębie kampusu głównego Uniwersytetu Warszawskiego), wzniesiony w 1781 r. pod kierunkiem majora Stanisława Zawadzkiego, w l. 1777–1795 pełniącego urząd architekta wojsk koronnych. [przypis edytorski]
koszary — tu: zagrody dla zwierząt. [przypis edytorski]
koszatka — drobny gryzoń z rodziny popielicowatych. [przypis edytorski]
koszatka — drobny gryzoń z rodziny popielicowatych. [przypis edytorski]
koszatka — gatunek nadrzewnego gryzonia o nocnym trybie życia. [przypis edytorski]
koszatki — gryzonie znane z tego, że od października do kwietnia zapadają w sen zimowy. [przypis edytorski]
kosz (daw.) — odmowa na propozycję zawarcia związku. [przypis edytorski]
koszenila — kwas karminowy, organiczny związek chemiczny, naturalny ciemnoczerwony, niezwykle trwały barwnik pozyskiwany z wysuszonych, zmielonych owadów, zwanych czerwcami kaktusowymi (Dactylopius coccus), żyjących w Meksyku. [przypis edytorski]
koszenila — naturalny ciemnoczerwony barwnik pozyskiwany z wysuszonych i zmielonych owadów z Ameryki Środkowej, zwanych czerwcami kaktusowymi. [przypis edytorski]
koszenilowy — czerwony (od nazwy barwnika). [przypis edytorski]
koszer, koszerny (z hebr. dosł.: właściwy) — określenie rodzajów pokarmów dozwolonych do spożycia przez prawo żydowskie (halachę) oraz warunków, w jakich powinny być przechowywane i spożywane; zasady te wywodzą się z Tory, zostały uściślone w Talmudzie. [przypis edytorski]
koszerny (hebr. dosł.: właściwy) — przymiotnik określający rodzaje pokarmów dozwolonych do spożycia przez prawo żydowskie (halachę) oraz warunki w jakich powinny być przechowywane i spożywane. Zasady te wywodzą się z Tory, zostały uściślone w Misznie i Talmudzie. [przypis edytorski]
koszerny — w religii żydowskiej: nadający się do spożycia zgodnie z żydowskimi przepisami religijnymi. [przypis edytorski]
kosz (hist.) — tatarski lub kozacki obóz; oddział wojska. [przypis edytorski]
kosz — kozacki lub tatarski oddział wojska lub obóz warowny takiego oddziału. [przypis edytorski]
koszlawo — dziś popr.: koślawo. [przypis edytorski]
koszlawy — dziś: koślawy; krzywy, niezgrabny. [przypis edytorski]
koszlawy — dziś popr.: koślawy. [przypis edytorski]
koszlawy — koślawy. [przypis edytorski]
kosz — oprawa rękojeści broni białej (pałasze, szable, szpady) w postaci gęsto splecionych ze sobą kabłąków i obłęków tworzących osłonę dla dłoni. [przypis edytorski]
koszowy — ataman koszowy, dowódca kosza, tj. oddziału kozackiego. [przypis edytorski]
koszowy — ataman koszowy rządził na Zaporożu w czasie pokoju, miał też obowiązek przygotować Sicz do wojny; kosz — obóz kozacki. [przypis edytorski]
koszta położyć (daw.) — ponieść koszty. [przypis edytorski]
kosz — tatarski obóz wojskowy. [przypis edytorski]
kosztować — tu: smakować, próbować smaku. [przypis edytorski]
koszt portoryjny — opłata za posłańca. [przypis edytorski]
kosz — tu prawdop.: obóz. [przypis edytorski]
kosztur a. kostur — kij używany do podpierania się, często krzywy i sękaty. [przypis edytorski]
kosztur (daw.) — narzędzie do sadzenia drzewek, por. kostur. [przypis edytorski]
kosztur — dziś: kostur; kij służący do podpierania się. [przypis edytorski]
kosztur — dziś popr.: kostur. [przypis edytorski]
kosztur — dziś popr.: kostur, tj. kij, laska. [przypis edytorski]
koszula Nessusa (mit. gr.) — suknia, którą Dejanira dostała od umierającego centaura Nessosa, gdy założył ją Herkules, zaczęła się palić, powodując śmierć. [przypis edytorski]
koszulka — tu: kolczuga. [przypis edytorski]
Koszyce — historyczne miasto węgierskie, obecnie znajdujące się na Słowacji. [przypis edytorski]
Koszyce (węg. Kassa, niem. Kaschau) — miasto, niegdyś węgierskie, obecnie na Słowacji. [przypis edytorski]
koszyk (daw.) a. kosz — tu: odmowa w odniesieniu do propozycji małżeństwa. [przypis edytorski]
koszyki — dziś popr. forma N. lm: koszykami. [przypis edytorski]
koszykowe (daw.) — przywłaszczona przez kogoś część pieniędzy, jakie otrzymał na zrobienie zakupów. [przypis edytorski]
kota (geogr.) — punkt wysokościowy na mapie. [przypis edytorski]
kotalok — zniekszt.: katalog. [przypis edytorski]
kotara — ciężka, gruba zasłona. [przypis edytorski]
kotara (starop.) — z tatarskiego kotarha: namiot z derek. [przypis edytorski]
kotara — zasłona. [przypis edytorski]
Kotarbiński, Józef (1849–1928) — pisarz, krytyk teatralny, aktor filmowy i teatralny; w latach 1899–1905 dyrektor teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. [przypis edytorski]
Kotarbiński, Józef (1849–1928) — warszawski aktor i reżyser, wykładowca dykcji i deklamacji w szkole dramatycznej, autor studiów z dziedziny krytyki literackiej, redaktor czasopisma „Kolce”, w którym pierwotnie ukazywały się zawarte w niniejszej książce felietony Janusza Korczaka. [przypis edytorski]
Kotarbiński, Tadeusz (1886–1981) — filozof, zajmujący się głównie logiką i etyką, aforysta. [przypis edytorski]
Kotarbiński, Tadeusz (1886–1981) — pol. filozof, logik i etyk, przedstawiciel szkoły lwowsko-warszawskiej; twórca reizmu (materialistycznej, a właśc. fizykalnej koncepcji filoz.); drogą analizy semantycznej pojęć filoz. wyprowadził system konkretyzmu (będącego odmianą materialistycznego monizmu). Znany jako współtwórca prakseologii, teorii sprawnego działania. [przypis edytorski]
Kotarbiński, Tadeusz (1886–1981) — pol. filozof, logik i etyk, przedstawiciel szkoły lwowsko-warszawskiej; twórca reizmu (materialistycznej, a właśc. fizykalnej koncepcji filoz.); drogą analizy semantycznej pojęć filoz. wyprowadził system konkretyzmu (będącego odmianą materialistycznego monizmu); znany jako współtwórca prakseologii, teorii sprawnego działania. [przypis edytorski]
kotarh a. kotarz (daw.) — namiot. [przypis edytorski]
kota — tu: potoczne określenie monety. [przypis edytorski]
kota — zająca. [przypis edytorski]
kotczy (daw.) — powóz, kareta. [przypis edytorski]
kotek śwarny — zwinny zajączek. [przypis edytorski]
koteria — grupa osób popierających się wzajemnie w celu osiągnięcia korzyści. [przypis edytorski]
koteria — grupa wzajemnie popierających się osób, działająca w określonym celu. [przypis edytorski]
kotew — kotwica. [przypis edytorski]
kotew (starop.) — kotwica. [przypis edytorski]
kotiuha (ukr. dial.) — pies. [przypis edytorski]
kotki (gw.) — bazie. [przypis edytorski]
