Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 470 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7188 przypisów.
biust — tu: popiersie, pomnik. [przypis edytorski]
biust — tu: popiersie. [przypis edytorski]
biuwar — rodzaj kalendarza z podkładką, kładzionego płasko na blacie biurka. [przypis edytorski]
Bixiou — patrz: Kawalerskie gospodarstwo, Stracone złudzenia, Muza z zaścianka, Blaski i nędze życia kurtyzany. [przypis edytorski]
Bixiou — [por.] Kawalerskie gospodarstwo, Stracone złudzenia etc. [przypis tłumacza]
Bizancja — dziś popr.: Bizancjum, greckojęzyczne, średniowieczne cesarstwo wschodniorzymskie ze stolicą w Konstantynopolu. [przypis edytorski]
Bizancjum, gr. Byzantion — dorycka kolonia nad Bosporem, założona w r. 660/59; miasto ważne ze względów handlowych i komunikacyjnych, przechodziło z rąk do rąk w walkach między Grekami a Persami, Atenami a Spartą. W 411 r. przeszło Bizancjum na stronę Lacedemończyków. Harmostą był tam Klearch (znany z Anabazy), który odebrał cywilnej ludności wszelką żywność dla swoich żołnierzy. Skutkiem tego niektórzy mieszkańcy podczas jego nieobecności otworzyli bramy Alkibiadesowi w 409 r. i wpuścili Ateńczyków. [przypis tłumacza]
Bizancjum, gr. Byzantion — staroż. miasto leżące nad cieśniną Bosfor, łączącą morze Marmara z M. Czarnym, założone jako kolonia grecka w VII w. p.n.e.; obecnie Stambuł. [przypis edytorski]
bizarre (fr.) — dziwaczny. [przypis redakcyjny]
bizerski — przymiotnik od nazwy miasta Bizerta (starożytna Utica) w płn. Afryce w krainie Tunis. [przypis redakcyjny]
Bizerta — starożytna Utica, miasto nadbrzeżne w płn. Afryce w krainie Tunis. [przypis redakcyjny]
Bizet, Georges (1838–1875) — francuski kompozytor, autor oper, muzyki symfonicznej i utworów fortepianowych; prekursor realizmu w operze XX w. [przypis edytorski]
Bizkaia — a. Vizcaya, baskijska prowincja ze stolicą w Bilbao, obecnie część autonomicznego Kraju Basków na terenie Hiszpanii. [przypis edytorski]
bizmut — metal, którego sproszkowane związki stosowano jako kosmetyk nadający biel skórze. [przypis edytorski]
bizun — bat. [przypis edytorski]
bizun — daw. bat, uderzenie batem. [przypis edytorski]
bizun (daw.) — skórzany bat; uderzenie batem. [przypis edytorski]
bizunów — batów. [przypis edytorski]
bizun — skórzany bicz. [przypis edytorski]
bizuny — baty, rózgi; tu przen. o biciu za karę, o karze cielesnej. [przypis edytorski]
Bizzozero, Giovanni Battista — włoski duchowny, profesor teologii moralnej, autor Summa casuum conscientiae (1628). [przypis edytorski]
Bjørnson, Bjørnstjerne (1832–1910) — norweski pisarz, autor powieści, dramatów, wyróżniony literacką nagrodą Nobla w 1903 r. [przypis edytorski]
Bjørnson, Bjørnstjerne (1832–1910) — poeta, dramaturg i pisarz norweski. [przypis edytorski]
Bjørnson, Bjørnstjerne (1852–1910) — norweski pisarz i krytyk teatralny; twórca realistycznej prozy i dramatów, a także poezji; m.in. powieści: Synnóve Solbakken (tł. pol. F. Mirandoli: Dziewczę ze Słonecznego Wzgórza Lwów 1922), Arne, dramaty: Bankructwo, Ponad siły, liryka: Poezje i pieśni (1870). [przypis edytorski]
Bjørnson, Bjørnstjerne Martinus (1832–1910) — norweski poeta, prozaik i dramaturg, laureat Nagrody Nobla z roku 1903. [przypis edytorski]
Björnson, Björnstjerne (1832–1910) — pisarz, publicysta, mówca i polityk norweski; od komedii Nowożeńcy z 1865 roku dokonał się przełom w jego twórczości, odszedł od estetyki idealistyczno-romantycznej na rzecz realistyczno-społecznej. [przypis edytorski]
Björnson, Björnstjerne Martinius (1832–1910) — norweski pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1903 r.; autor opowiadań, powieści, wierszy i utworów scenicznych, m.in. opowiadań o tematyce wiejskiej Dziewczę ze Słonecznego Wzgórza (1857),Rybaczka (1868), cyklu dramatów nawiązujących do opowieści o Sigurdzie (Sigurd Slembe, 1862) oraz hymnu norweskiego (pierwotnie wiersza Ja, vi elsker dette Landet, tj. „Tak, kochamy ten kraj”, do którego muzykę w latach 60. XIX w. napisał kuzyn Björnsona, Rikard Nordraak). [przypis edytorski]
Björnson, Björnstjerne Martinius (1832–1910) — norweski poeta, prozaik i dramaturg, laureat Nagrody Nobla (1903); od komedii Nowożeńcy z 1865 roku dokonał się przełom w jego twórczości, odszedł od estetyki idealistyczno-romantycznej na rzecz realistyczno-społecznej. [przypis edytorski]
Björnson, Björnstjerne Martinius (1832–1910) — norweski poeta, prozaik i dramaturg, laureat Nagrody Nobla (1903); od komedii Nowożeńcy z 1865 roku dokonał się przełom w jego twórczości, odszedł od estetyki idealistyczno-romantycznej na rzecz realistyczno-społecznej. [przypis edytorski]
Björnson — Über die Krafte. [przypis redakcyjny]
błąd (…) co w nas dusz tyle, ile władz jest, mieści — Poeta zbija tu bezbożne zdanie tych, którzy utrzymują, że człowiek ma duszę zbiorową, to jest czującą i myślącą. Koncylium ósme w kanonie XI tak o tym mówi: „Apparet quondam in tantum impietativenisse, ut hominem duas animas habere impudente dogmatizent”. [przypis redakcyjny]
błąd Danta winien być dla nas lekcyą pokory — Causeries florentines (256–7). [przypis autorski]
błąd (daw.) — tu: pogaństwo. [przypis edytorski]
błąd dwóch jednostek — Diomedonta i Peryklesa, nie Teramenesa i Trazybula, gdyż mowa tu o wodzach. [przypis tłumacza]
błąd ludzki — fałszywa, nieprawdziwa myśl ludzka, głupota ludzka. [przypis redakcyjny]
błąd przeciwny (…) błędowi, co miłość złudzeniem między człowiekiem zatlił a strumieniem — Narcyz patrząc na cień swój odbity w strumieniu, brał go za swój obraz rzeczywisty. Podczas gdy Dante rzeczywiste postaci świateł tylko za odbite obrazy uważał. [przypis redakcyjny]
błąd ślepy nierządem się chlubił — aluzja do głoszonego przez szlachtę, szczególnie w epoce saskiej, hasła: „Polska nierządem stoi”. [przypis redakcyjny]
błąd — tu: błądzenie. [przypis edytorski]
błąd — tu: błądzenie. [przypis redakcyjny]
Błąd w druku; brak kropki na końcu zdania. [przypis edytorski]
Błąd w druku — zamiast fragmentu oznaczonego kolorem szarym powinien być inny tekst. [przypis edytorski]
Błąd w druku; zamiast znaku zapytania powinien być dwukropek. [przypis edytorski]
błąd wiek człowieczy — błądzeniem jest życie ludzkie. [przypis redakcyjny]
błądzęż — czy błądzę. [przypis edytorski]
błąd (…) ze zbytku przyjaźni — Przyjaźni do Argasa, którego depozyt Orgon przechował z narażeniem siebie. [przypis tłumacza]
błądzić na skazaniu (starop.) — wydawać błędny sąd, wydawać nieprawidłowy wyrok. [przypis edytorski]
Błądziłem jako owca zabłąkana, szukając Cię poza sobą, a Ty we mnie byłeś — Mowy tajemne z Bogiem (Soliloquia animae ad Deum), XXXI 1; anonimowe dzieło średniowieczne, złożone z 37 modlitw skomponowanych ze znacznie zmienionych tekstów biblijnych i patrystycznych, przez długi czas błędnie przypisywane Augustynowi, często wydawane razem z innymi dziełami podobnego pochodzenia jako Divi Augustini Meditationes, Soliloquia et Manuale. [przypis edytorski]
błagać (daw.) — uspokoić, ukoić. [przypis redakcyjny]
błagać kogo (starop.) — [tu:] miękczyć, uśmierzać. [przypis redakcyjny]
błagać kogo (starop.) — tu: przebłagiwać kogo a. co. [przypis edytorski]
błagać niebiosów — daw. forma; dziś popr. z B.: błagać niebiosa. [przypis edytorski]
błagać się (daw.) — uspokoić, ukoić. [przypis redakcyjny]
błagać (starop.) — tu: przebłagiwać. [przypis edytorski]
błagałem niebiosów — Tartufe, jak widzimy, miesza niebiosy do wszystkiego, nawet do schadzki z cudzą żoną. [przypis tłumacza]
„Błagonamierennyj” — ros. czasopismo dla niewymagających odbiorców, wydawane nieregularnie przez Aleksandra J. Izmajłowa w latach 1816–1826. [przypis edytorski]
błahocześciwy (daw. ukr.) — pobożny; prawosławny. [przypis redakcyjny]
błahocześciwy (z ukr.) — pobożny, prawowierny; prawosławny. [przypis edytorski]
błahocześciwy (z ukr.) — pobożny, prawowierny; prawosławny. [przypis redakcyjny]
błahoczestiwy (ukr. благочестивий) — pobożny. [przypis edytorski]
błahoczestywy (z ukr: pobożny, prawowierny) — prawosławny. [przypis redakcyjny]
błahoczynny (ukr. благочинний) — godność w cerkwi prawosławnej, opiekun kilku parafii. [przypis edytorski]
błahonadieżny z ros. благонадежны — godni zaufania. [przypis edytorski]
błahy — nieistotny. [przypis edytorski]
błam — futro. [przypis redakcyjny]
błam — pęk zszytych futer zwierzęcych. [przypis edytorski]
błam — skóra, futro. [przypis edytorski]
błam — zszyte futerka na przykrycie lub do podszycia płaszcza; ognistemi błamy — dziś popr. forma N. lm: ognistymi błamami. [przypis edytorski]
błam — zszyte skóry do podszycia płaszcza. [przypis edytorski]
błam — zszyte skóry zwierząt futerkowych. [przypis edytorski]
błam — zszyte skóry zwierząt futerkowych, wykorzystywane do uszycia płaszcza bądź jego podbicia. [przypis edytorski]
błam — zszyte ze sobą skóry zwierząt futerkowych. [przypis edytorski]
Błaszki — miasto w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim; ok. 35 km na płd.-wsch. od Żelazkowa. [przypis edytorski]
błatniak (z ros. блатной: karczemny, szemrany) — szubrawiec, aferzysta. [przypis edytorski]
bławat — cenna tkanina jedwabna, najczęściej błękitna. [przypis edytorski]
bławat — cenna tkanina jedwabna, najczęściej błękitna. [przypis redakcyjny]
bławat (daw.) — błękitna jedwabna tkanina. [przypis edytorski]
bławat — kosztowna tkanina jedwabna, zazwyczaj błękitna. [przypis edytorski]
bławatne towary (daw.) — tkaniny; różnokolorowe, służące na ubrania materiały. [przypis edytorski]
bławatne — z bławatu, sukna. [przypis redakcyjny]
bławatnik — kupiec handlujący materiałami. [przypis edytorski]
bławatny (daw.) — tu: sklep z tkaninami. [przypis edytorski]
bławatny — wykonany z bławatu, tj. z drogiej, jedwabnej tkaniny, zazwyczaj błękitnej. [przypis edytorski]
bławatny — z sukna zwanego bławatem; [kosztownego, jedwabnego materiału]. [przypis redakcyjny]
bławat — rodzaj tkaniny jedwabnej. [przypis edytorski]
Bławatska, Helena Pietrowna (1831–1891) — rosyjska spirytystka i teozofka, współzałożycielka Towarzystwa Teozoficznego (1875), propagującego światopogląd łączący w sobie różne idee wywodzące się z gnostycyzmu, neoplatonizmu i buddyzmu. [przypis edytorski]
Bławatska, Helena Pietrowna (1831–1891) — rosyjska spirytystka i teozofka, współzałożycielka Towarzystwa Teozoficznego (1875), propagującego światopogląd łączący w sobie różne idee wywodzące się z gnostycyzmu, neoplatonizmu i buddyzmu. [przypis edytorski]
bławaty i bisiory — delikatne, kosztowne tkaniny. [przypis edytorski]
bławaty i złociste lamy — drogie, ozdobne tkaniny; bławat: błękitny jedwab; lama: tkanina przetykana nitkami złota lub srebra. [przypis edytorski]
bławić się — niebieszczyć się, błękitnieć. [przypis edytorski]
bławy — bladoniebieski, modrawy (por. bławatek). [przypis edytorski]
bławy — blady, mdły. [przypis autorski]
bławy (daw.) — bladoniebieski, modrawy. [przypis edytorski]
błaźnica (daw.) — młoda kobieta, podlotek. [przypis edytorski]
błaźnica (daw., reg.) — pieszczotliwie: młódka, panienka. [przypis edytorski]
błaźni — w rękopisie: blaźni. [przypis redakcyjny]
błazeńska laska — godło błazna, zazwyczaj z dzwoneczkami. Komentatorzy zwracają uwagę, że Matejko w obrazie Stańczyk (na dworze królowej Bony) dał mu laseczkę z główką w kapturze z oślimi uszami i z dzwoneczkami, takim, jaki on sam miał na głowie. [przypis redakcyjny]
Błazeńskich z Krety pieśni — Eurypides posługiwał się nowinką, której twórcami mieli być Kreteńczycy: stosował monodie, solowe pieśni śpiewane przez aktorów. [przypis edytorski]
błazeństwo — tu: rzecz licha, miernej wartości. [przypis edytorski]
błazeństwy — daw. forma N.lm; dziś: błazeństwami. [przypis edytorski]
Błazen książęcy wszedł także pierwszy itd. — w rękopisie cały fragment znajduje się na marginesie. [przypis edytorski]
