Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 463 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5491 przypisów.

bezdźwięki (neol.) — niewydający dźwięku. [przypis edytorski]

beze a. bez (tu gw.) — przez. [przypis edytorski]

bezeceństwo (daw.) — haniebne postępowanie, czyn budzący odrazę. [przypis edytorski]

bezeceństwo — ohyda, postępowanie budzące odrazę, bezwstyd. [przypis edytorski]

bezecny — nikczemny, podły. [przypis edytorski]

bezecny (starop.) — nic niewarty. [przypis edytorski]

bezedna — otchłanie, bezdenne przepaści. [przypis edytorski]

bezedna — otchłanie (bezdenne). [przypis edytorski]

beze krztu (starop. forma) — bez chrztu. [przypis edytorski]

beze mnie (gw.) — przeze mnie. [przypis edytorski]

bezeń (daw.) — skrót od: bez niego. [przypis edytorski]

bezeń — połączenie przyimka z -ń, skróconą formą zaimka osobowego „on”; znaczenie: bez niego. [przypis edytorski]

bezera (daw.) — łajdak, niegodziwiec. [przypis edytorski]

bezformy (neol.) — nieposiadający formy. [przypis edytorski]

bez gałązki oliwnej — nawiązanie do biblijnej Księgi Rodzaju: bogobojny Noe przed zesłanym na ziemię niszczycielskim potopem z rozkazu Boga zbudował według szczegółowych wskazówek arkę (rodzaj statku), dzięki której uratował swoją rodzinę oraz po parze każdego rodzaju zwierząt. Aby dowiedzieć się, czy wody potopu już opadły i można bezpiecznie opuścić arkę, co jakiś czas wysyłał ptaki; powrót gołębicy z gałązką oliwną o świeżych liściach był dla niego znakiem, że ziemia jest dostatecznie sucha. [przypis edytorski]

bezganny (neol.) — nienaganny. [przypis edytorski]

bez (gw.) — przez, poprzez. [przypis edytorski]

bez (gw.) — przez. [przypis edytorski]

bez (gw.) — przez; z powodu. [przypis edytorski]

bez (gw.) — tu: przez (z powodu). [przypis edytorski]

bezik — daw. gra w karty. [przypis edytorski]

bezik — dawna gra w karty. [przypis edytorski]

bezimieniec (neol.) — człowiek bez imienia; tu: metaforyczne nawiązanie do wymazania nazwy Polski z mapy Europy pa rozbiorach 1772–1795. [przypis edytorski]

bez jej niedozór (gw.) — przez jej zaniedbanie. [przypis edytorski]

bezjutrzny (neol.) — nieposiadający jutra; skupiony na teraźniejszości i nierobiący sobie nadziei na przyszłość. [przypis edytorski]

bez kozery — tu: bez powodu, bez jakiegoś ukrytego celu. [przypis edytorski]

bezkreśny — dziś: bezkresny; niemający kresu. [przypis edytorski]

bezkreśny — dziś popr.: bezkresny. [przypis edytorski]

bezkreśny — dziś popr.: bezkresny. [przypis edytorski]

bez książeczki — przed wojną prostytutki podlegały obowiązkowi rejestracji. [przypis edytorski]

bez kwestii — tu: bez wątpienia. [przypis edytorski]

bez ładu i składu — chaotycznie, bezsensownie. [przypis edytorski]

bez liczby — bez liku, niezliczenie wiele. [przypis edytorski]

bez liczby — tu: bez liku, niezliczone. [przypis edytorski]

bezlitośne — dziś: bezlitosne. [przypis edytorski]

bez meldowania — tu: bez zapowiedzi. [przypis edytorski]

bezmian — daw. jednostka masy (także: przyrząd do ważenia, tzw. waga rzymska). [przypis edytorski]

bezmiesięczna (poet.) — bezksiężycowa. [przypis edytorski]

bez mieszkania (daw.) — bez omieszkania, nie zwlekając, natychmiast. [przypis edytorski]

bez mitręgi — bez zwłoki. [przypis edytorski]

bezoar — kamień jelitowy, kulisty twór powstały w żołądku zwierzęcym z niestrawionych resztek pokarmu i sierści, uważany w średniowieczu za mający właściwości lecznicze i magiczne. [przypis edytorski]

bezoar — rzekomy kamień jelitowy; nagromadzenie niestrawionych substancji w żołądku zwierząt; w średniowieczu bezoary uważane były za talizmany, przypisywano im właściwości magiczne (źródła niezwykłej mocy) i lecznicze (używane były jako odtrutki). [przypis edytorski]

bezoar — substancja powstała w żołądku zwierzęcym z niestrawionych włókien roślinnych i sierści, uważana w średniowieczu za odtrutkę na dolegliwości żołądkowe; tu: napój magiczny. [przypis edytorski]

bezobrazje (ros. безобразие) — skandal, świństwo. [przypis edytorski]

bez ochyby (daw.) — niechybnie, niewątpliwie. [przypis edytorski]

bez ochyby (daw.) — niechybnie, niezawodnie. [przypis edytorski]

bez ochyby — niezawodnie, niechybnie (por. chybić: nie trafić). [przypis edytorski]

bez odwłoki — dziś: bez zwłoki. [przypis edytorski]

bez odwłoki — nie zwlekając. [przypis edytorski]

bez odwłoki (starop.) — niezwłocznie. [przypis edytorski]

bezokole (neol.) — miejsce lub stan poza czasem, poza wszelkimi okolicznościami, jak w terminie gramatycznym bezokolicznik. [przypis edytorski]

bez omieszki — nie omieszkając; natychmiast. [przypis edytorski]

bez one potępieńce (daw.) — przez tych potępieńców. [przypis edytorski]

bez opasek — rozporządzenie Generalnego Gubernatora Hansa Franka od 1 stycznia 1940 roku zmuszało Żydów do noszenia na ramieniu białych opasek z Gwiazdą Dawida. [przypis edytorski]

bez opłat ślub — w staroż. Grecji przyszły mąż oddawał rodzicom dary za narzeczoną. [przypis edytorski]

bez pardonu — bez wybaczenia, bez litości; tu: bez zważania na cokolwiek. [przypis edytorski]

Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem — powołana po zamachu majowym partia, mająca za zadanie walczyć z „partyjniactwem” i konsolidować społeczeństwo wokół obozu sanacji. [przypis edytorski]

bezpięty — diabeł; według wierzeń ludowych diabeł miał kopyta zamiast ludzkich stóp, a zatem nie miał pięty. [przypis edytorski]

Bezpieczne wycinając mu drogi, szli przed nim synowie Hefajstosa — tj. cieśle z siekierami; Hefajstos był patronem rzemiosł. [przypis edytorski]

bezpiecznie — tu: nie mając pieczy; niedbale. [przypis edytorski]

bezpieczność — dziś: bezpieczeństwo. [przypis edytorski]

bezpieczny — tu: pewien. [przypis edytorski]

bezplenny — bezowocny. [przypis edytorski]

bez pół (daw.) — w połowie. [przypis edytorski]

bez pół (gw.) — przez pół, w połowie; w pasie. [przypis edytorski]

bez pół się zginać (gw.) — kłaniać się nisko; bez (gw.) — przez. [przypis edytorski]

bez pochyby — ani chybi, niechybnie; na pewno. [przypis edytorski]

bez pochyby (daw.) — na pewno. [przypis edytorski]

bez pochyby (daw.) — niewątpliwie. [przypis edytorski]

bez pomocy oczu — tj. nie patrząc przed siebie. [przypis edytorski]

Bezpośrednią przyczyną wojny rzymsko-żydowskiej było też niedopuszczenie pomnika Cezara do Świątyni w Jerozolimie — bezpośrednią przyczyną buntu przeciw władzy Rzymian, który przekształcił się w wojnę, była reakcja rzymskiego namiestnika na prowokację religijną jednego z miejscowych Greków przed budynkiem synagogi w mieście Cezarei, gdzie Grecy i Żydzi od dawna byli skonfliktowani, oraz zabranie przez namiestnika dużej kwoty ze skarbca świątynnego w Jerozolimie, rzekomo na potrzeby cesarza (Józef Flawiusz, Wojna żydowska II 14). [przypis edytorski]

bezpośrednio — w oryg. niem. unvermittelt: znienacka, nagle. [przypis edytorski]

bezpośrednio — w oryg. niem. unvermittelt: znienacka,nagle. [przypis edytorski]

bez postanku — nieustannie. [przypis edytorski]

bezprawa — dziś raczej: bezprawna. [przypis edytorski]

bez pretensji — tu: bezpretensjonalnie, skromnie, prosto. [przypis edytorski]

bezprizorni (z ros. lp: беспризорный, biesprizorny) — potoczne określenie bezdomnych dzieci żyjących na ulicy w Rosji, najczęściej pozostających w konflikcie z prawem. [przypis edytorski]