Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes
By qualifier: all | anatomiczne | angielski, angielskie | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | rzeczownik | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie
By language: all | polski
1637 footnotes found
parol (daw., z fr.) — słowo (honoru), przysięga. [przypis edytorski]
parość (daw.) — pęd, gałązka. [przypis edytorski]
parość (daw.) — pęd, latorośl, gałązka. [przypis edytorski]
parsizm (daw.) — zaratusztranizm, dualistyczna religia irańska powstała w wyniku reformy starych kultów irańskich przez Zaratusztrę, perskiego kapłana i proroka. Zaratusztranizm był religią państwową starożytnych imperiów perskich od ok. 600 p.n.e do ok. 650 n.e., następnie podupadł po podboju Persji przez muzułmanów. Od wyznających zaratusztrianizm Persów, którzy w ucieczce przed muzułmańskimi prześladowaniami osiedlili się w Indiach, wywodzą się obecni Parsowie: grupa religijna, uważana czasem za etniczno-religijną. [przypis edytorski]
Parsowie (daw.) — grupa religijna, uważana czasem za etniczno-religijną, wywodząca się od wyznających zaratusztrianizm staroż. Persów, którzy w ucieczce przed muzułmańskimi prześladowaniami w VIII–X w. osiedlili się w Indiach; w XIX w. stali się pośrednikami w handlu przy Kompanii Wschodnioindyjskiej. Gwebrowie (z pers. ghebr': niewierny) to daw. nazwa wyznawców zaratusztrianizmu nadana im przez muzułmanów. [przypis edytorski]
partes (daw.) — partytura, nuty; w oryg. gra słów: he can sing/ A mean most meanly: śpiewa głos środkowy marnie. [przypis edytorski]
partycja (daw.) — partytura, szczegółowy zapis nutowy utworu muzycznego. [przypis edytorski]
party (daw.) — partia. [przypis edytorski]
partyka (daw., z łac.) — cząstka, tu: kawałek. [przypis edytorski]
partykularz (daw.) — prowincjonalna miejscowość, odcięta od ośrodków życia umysłowego. [przypis edytorski]
partyzant (daw.) — stronnik, zwolennik. [przypis edytorski]
partyzant (daw.) — tu: stronnik. [przypis edytorski]
partyzant (daw., z fr.) — stronnik, zwolennik. [przypis edytorski]
partyzantka (daw.) — stronniczka, zwolenniczka. [przypis edytorski]
paść (daw.) — pułapka. [przypis edytorski]
pasamon (daw.) — ozdobna taśma, używana do obszywania sukien, liberii i in. strojów. [przypis edytorski]
pasamonik (daw.) — osoba wytwarzająca pasamony, taśmy do obszywania strojów. [przypis edytorski]
pasja (daw.) — namiętność; gniew; gwałtowne, silne uczucie. [przypis edytorski]
pasować się (daw.) — walczyć, zmagać się (por. zapasy). [przypis edytorski]
pasport (daw.) — paszport. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
pastwa (daw.) — ofiara, żer. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara, zdobycz. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara, zdobycz, żer dzikiego zwierzęcia. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara, zdobycz, żer. [przypis edytorski]
pasznia (daw.) — pasza. [przypis edytorski]
pasztetnik (daw.) — człowiek zajmujący się przyrządzaniem potraw pieczonych w piecu, szczególnie ciast (cukiernik). [przypis edytorski]
patent na wódkę (daw.) — pisemne zezwolenie na sprzedaż alkoholu, dziś nazywane koncesją. [przypis edytorski]
patronesa (daw., z fr.) — dama opiekująca się instytucją dobroczynną. [przypis edytorski]
patrony (daw.) — naboje. [przypis edytorski]
patrzać (daw.) — patrzeć. [przypis edytorski]
patrzać, patrzajcie (daw.) — dziś popr.: patrzeć, patrzcie. [przypis edytorski]
patrzaj (daw.) — patrz. [przypis edytorski]
patrzeć na coś przez szpary (daw.) — dziś: patrzeć na coś przez palce; traktować pobłażliwie. [przypis edytorski]
patynki a. patenki (daw.) — pantofle, kapcie. [przypis edytorski]
patynki (daw.) — płytkie pantofelki lub trzewiczki. [przypis edytorski]
patynki (daw.) — trepy, chodaki, drewniane osłony chroniące pantofle np. na zabłoconym podwórzu. [przypis edytorski]
pawęż (daw.) — tarcza. [przypis edytorski]
pawęż (daw.) — wysoka, czworokątna tarcza z drewna obitego skórą lub blachą. [przypis edytorski]
pawem (daw.) — dziś: pawiem. [przypis edytorski]
pawilon (daw.) — osłaniający łóżko baldachim w kształcie namiotu. [przypis edytorski]
pawilon (daw., z fr.) — rodzaj dużego namiotu. [przypis edytorski]
pawiment (daw.) — dekoracyjna posadzka, np. mozaikowa. [przypis edytorski]
pchnąć (daw.) — wysłać. [przypis edytorski]
pęcz (daw.) — pąki pokrywające krzew lub drzewo. [przypis edytorski]
pęty (daw.) — dziś popr. forma N.lm: pętami. [przypis edytorski]
pedagra a. pedogra (daw.) — dziś: podagra, choroba zniekształcająca i powiększająca staw dużego palca u nogi, której towarzyszą okresowe napadowe bóle. [przypis edytorski]
pedant (z daw. ang.) — tu: nauczyciel gramatyki łacińskiej. [przypis edytorski]
pedant (z daw. ang.) — tu pogard.: nędzny i nudny nauczyciel gramatyki łacińskiej. [przypis edytorski]
pedel (daw.) — woźny. [przypis edytorski]
pedel (daw.; z niem Pedell) — woźny (szczególnie w różnego rodzaju szkołach i zakładach naukowych). [przypis edytorski]
pedel (daw.; z niem. Pedell) — woźny (szczególnie w różnego rodzaju szkołach i zakładach naukowych). [przypis edytorski]
pedogra (daw.) — dziś: podagra, choroba zniekształcająca i powiększająca staw dużego palca u nogi, której towarzyszą okresowe napadowe bóle. [przypis edytorski]
pedogra (daw.) — dziś: podagra. [przypis edytorski]
pełen krotofili (daw.) — skłonny do żartów. [przypis edytorski]
pełznąć (daw.) — blaknąć. [przypis edytorski]
pełznąć (daw.) — blaknąć, tu przen.: nie przynosić żadnego rezultatu. [przypis edytorski]
pensyj (daw.) — dziś forma D.lm raczej: pensji. [przypis edytorski]
peregrynacja (daw.) — pielgrzymka, podróż. [przypis edytorski]
peregrynacja (daw., z łac.) — wędrówka, podróż. [przypis edytorski]
peregrynant (daw.) — człowiek odbywający peregrynację, tj. długo trwającą podróż; podróżnik, pielgrzym. [przypis edytorski]
period (daw., z łac.) — okres. [przypis edytorski]
period (daw., z łac.) — okres; tu: menstruacja, miesiączka. [przypis edytorski]
perkolator (daw.) — ekspres do kawy. [przypis edytorski]
perły poławiają się (daw.) — dziś: perły są poławiane. [przypis edytorski]
permisja (daw., z łac. permissio) — pozwolenie. [przypis edytorski]
permisja (daw., z łac.) — pozwolenie. [przypis edytorski]
perora (daw.) — uroczysta przemowa. [przypis edytorski]
perpleksja (daw., z łac.) — zmieszanie, zakłopotanie, niepokój. [przypis edytorski]
pers (daw., z fr. perse) — cienka kolorowa tkanina w kwiaty, podobna do batystu. [przypis edytorski]
persekwować (daw., z łac.) — nękać, prześladować. [przypis edytorski]
personat (daw.) — ważna osobistość. [przypis edytorski]
personat (daw., z łac.) — osobistość, ważna osoba. [przypis edytorski]
personat (daw., z łac. persona: osoba) — osobistość, ważna osoba. [przypis edytorski]
perspektywa (daw.) — luneta. [przypis edytorski]
perswazja (daw., z łac. persuasio) — przekonanie, mniemanie. [przypis edytorski]
perswazja (daw., z łac.) — przekonanie, mniemanie. [przypis edytorski]
perzyna (daw.) — zgliszcza, żarzący się popiół. [przypis edytorski]
petercyment (daw.) — słodkie wino hiszpańskie o mocnym aromacie, popularne w Polsce w XVII w. [przypis edytorski]
petliczy (daw.) — gadatliwy. [przypis edytorski]
pewna (daw.) — skrócone: rzecz pewna; dziś: pewne. [przypis edytorski]
pewna (daw.) — skrócone: rzecz pewna; dziś: pewne. [przypis edytorski]
pewnikiem (daw.) — na pewno. [przypis edytorski]
pewnikiem (daw.) — zapewne. [przypis edytorski]
pfenik (daw., z niem. pfennig) — fenig, moneta niemiecka. Początkowo srebrna, ważąca 1,7 gram. Od XIII w. miasta i lokalni władcy niemieccy bili własne fenigi o różnej zawartości srebra, po 1805 wybijano fenigi wyłącznie miedziane. Od 1873 fenig stanowił 1/100 marki niemieckiej, do czasu zastąpienia marki przez euro (2001). [przypis edytorski]
piąci (daw.) — pięciu. [przypis edytorski]
piąciu (daw.) — dziś popr. D.lm: pięciu. [przypis edytorski]
piać (daw.) — śpiewać. [przypis edytorski]
piany a pjany (daw.) — dziś: pijany. [przypis edytorski]
piastować (daw.) — opiekować się. [przypis edytorski]
piastować (daw.) — opiekować się, tu przen. „żywić zamiary”. [przypis edytorski]
piastunka (daw.) — kobieta zatrudniona do opieki nad małym dzieckiem. [przypis edytorski]
pięćdziesięcia (daw.) — dziś: pięćdziesięciu. [przypis edytorski]
pięćdziesięciotrzechletni (daw.) — dziś: pięćdziesięciotrzyletni. [przypis edytorski]
pięć kroć (daw.) — pięć razy tyle. [przypis edytorski]
pięciornasób (daw.) — pięciokrotnie. [przypis edytorski]
Piérwszym cię słowy złemi nie znieważył (daw.) — nie znieważyłem cię jako pierwszy złymi słowami. [przypis edytorski]
pięście (daw., gw.) — pięści (B.lm). [przypis edytorski]
piętnowan (daw.) — skrócona forma r.m.; dziś: piętnowany. [przypis edytorski]
piechtą (daw.) — na piechotę. [przypis edytorski]
Loading