Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 471 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5455 przypisów.
nas zaszły święta ruskie, to jest Bożego Narodzenia — w prawosławnej Rosji stosowano kalendarz juliański, który wówczas różnił się o 11 dni od kalendarza gregoriańskiego, używanego w Rzeczpospolitej oraz innych europejskich państwach katolickich i protestanckich; „ruskie” Boże Narodzenie przypadało wg kalendarza gregoriańskiego na 5 stycznia 1795. [przypis edytorski]
Nasza więc trójca (…) skończyła pierwsze pokorne powołanie (…) — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Chrystus Pan”. [przypis edytorski]
na szczęty — na szczątki, na kawałki. [przypis edytorski]
na szczo heto (z ukr.) — na co to; po co to. [przypis edytorski]
na szczot (ros. на счёт) — na rachunek. [przypis edytorski]
na szczytach Tauru — „Taurydą” nazywano dzisiejszy Krym; na południu znajdują się tam Góry Krymskie. [przypis edytorski]
nasz duch, nieśmiertelny Ka — według Egipcjan jeden z kilku składników duchowych człowieka. Najbliższa pojęciu ducha jako czynnika ożywającego ciało. [przypis edytorski]
naszę (daw. forma) — dziś B.lp r.ż.: naszą. [przypis edytorski]
naszę — dziś B.lp r.ż.: naszą. [przypis edytorski]
naszę — dziś forma B. lp r.ż: naszą. [przypis edytorski]
naszéj — daw. forma z é tzw. pochylonym, którego brzmienie było zbliżone do y lub (w pozycji po i, j: Kazimiérz, swojéj) i. [przypis edytorski]
naszę (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: naszą. [przypis edytorski]
nasze będą bóżnice próżnować (starop.) — szyk przestawny; inaczej: nasze bożnice będą próżnować; tzn.: nasze świątynie będą puste (próżne, pozbawione wiernych). [przypis edytorski]
naszedł (daw.) — od: najść: znaleźć. [przypis edytorski]
naszego planety — dziś r.ż.: naszej planety. [przypis edytorski]
naszego tu brata, co wróbli na tę wisznię — przen.: tłum mężczyzn nadskakujących tej pannie przypomina stado wróbli obsiadających drzewo wiśniowe. [przypis edytorski]
naszej Muzy — Arystofanes ma na myśli muzę komedii, Talię. [przypis edytorski]
naszej — w wersji Felińskiego: „nowej”; w innych wersjach: „biednej”. [przypis edytorski]
naszem — daw. forma dla r.ż. i r.n.; dziś: naszym. [przypis edytorski]
naszem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: naszym. [przypis edytorski]
naszem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: naszym. [przypis edytorski]
naszemi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: naszymi. [przypis edytorski]
naszem (starop. forma) — tu C.lm: naszym. [przypis edytorski]
naszemu bratu — niem. unsereins: ludzie tacy jak my, naszego pokroju; ktoś taki jak ja. [przypis edytorski]
naszemu bratu zostaje tylko natura — niem. es kommt nur so die Natur: to bierze się tylko tak z natury. [przypis edytorski]
na szerokiej stopie — parafraza sytuacyjna wyrażenia „żyć na wysokiej stopie”, czyli w luksusowych warunkach. [przypis edytorski]
na szeroki… — tak w oryginale. [przypis edytorski]
nasze syny — dziś popr. forma M. lm: nasi synowie. [przypis edytorski]
nasze wam — tu w znaczeniu: dla was wszystko; do usług. [przypis edytorski]
nasz język rodem z Niemiec — tj. jidysz. [przypis edytorski]
nasz kanclerz — kanclerz Niemiec Otto von Bismarck (1815–1898). [przypis edytorski]
na szlachcie — tu: tam, gdzie żyje szlachta, nie wśród ludu. [przypis edytorski]
na Szlaku — Pałac na Szlaku mieszczący się przy ul. Szlak w Krakowie; od poł. XIX w. należał do rodziny Tarnowskich. [przypis edytorski]
naszlim (daw.) — znaleźliśmy; najść: znaleźć. [przypis edytorski]
naszli — tu: ci, którzy naszli kogoś, pojawili się niespodziewanie. [przypis edytorski]
Nasz mały — opowiadanie Wincentego Kosiakiewicza (1863–1918). [przypis edytorski]
na szóstym powszechnym soborze — był to trzeci sobór konstantynopolitański (680–681), mający za cel rozwiązanie sporu wokół monoteletyzmu. [przypis edytorski]
„Nasz Przegląd” — dziennik mniejszości żydowskiej w Polsce, wydawany w latach 1923–1939; jego redaktorem był wspomniany w tym wierszu Jakub Appenszlak. [przypis edytorski]
„Nasz Przegląd” — dziennik mniejszości żydowskiej w Polsce, wydawany w latach 1923–1939. [przypis edytorski]
na szrot puścić mowę (daw.) — rozpuścić język. [przypis edytorski]
nasz sejmowy krater — mowa o sejmie polskim, działającym w czasie powstania listopadowego. [przypis edytorski]
na sztuce Johsta — chodzi o sztukę Schlageter (1932) poświęconą postaci rozstrzelanego przez Francuzów w 1923 r. Alberta Leona Schlagetera, którego naziści kreowali na bohatera narodowego. Jej autorem był przewodniczący Izby Piśmiennictwa Rzeszy Hans Johst (1890–1978). [przypis edytorski]
na szuwar — dziś raczej: na szuwary. [przypis edytorski]
naszych kopalń srebra — pokłady srebra w Laurion, płd. Attyce, ok. 50 km od Aten, systematycznie eksploatowane od końca VI w. p.n.e., były jednym z głównych źródeł dochodów państwa ateńskiego; nowo odkryta żyła srebra posłużyła m.in. do sfinansowania wielkiej floty, która odparła inwazję perską w bitwie pod Salaminą w 480 p.n.e. [przypis edytorski]
naszych na procesji św. napadli we Warszawie… — 27 lutego 1861 manifestacja patriotyczna w Warszawie przerodziła się w procesję religijną; atakujący tłum kozacy porąbali krzyż niesiony przez mnichów na czele pochodu; żołnierze otworzyli ogień do uczestników, zabijając pięciu z nich; masakra była jednym z wydarzeń, które przyczyniły się do wybuchu powstania styczniowego w 1863. [przypis edytorski]
naszychtować (daw.) — nastawić, naprawić. [przypis edytorski]
naszy (daw.) — dziś forma M.lm: nasi. [przypis edytorski]
naszy (daw.) — dziś: nasi. [przypis edytorski]
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
naszy — dziś popr. forma: nasz. [przypis edytorski]
naszyjnik — tu: osłaniający szyję element zbroi. [przypis edytorski]
naszymi ciosy (daw.) — dziś popr. forma N. lm: naszymi ciosami. [przypis edytorski]
naszymi sługi (daw. forma) — dziś: (…) sługami. [przypis edytorski]
naszy (starop. forma) — dziś forma zaimka lm: nasi. [przypis edytorski]
naszy (starop. forma) — dziś M.lm: nasi. [przypis edytorski]
nasz zakon — ze słów księdza wydaje się wynikać, że należy on do zakonu jezuitów. [przypis edytorski]
na tak daleką wojnęśmy jechali (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: jechaliśmy na tak daleką wojnę. [przypis edytorski]
na taki tedy tryb niepowabny bynajmniej — w taki sposób zupełnie niepiękny. [przypis edytorski]
Natal — dawna brytyjska posiadłość kolonialna we wsch. części ob. Republiki Południowej Afryki. [przypis edytorski]
Natalia Sendys ps. „Zyta” (1925–1990) — harcerka, w czasie okupacji w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, w powstaniu łączniczka, w latach powojennych pracowała jako lekarka. [przypis edytorski]
Natan (bibl.) — prorok z czasów króla Dawida i Salomona, oskarżył tego pierwszego o spowodowanie śmierci Uriasza Hetyty. [przypis edytorski]
natarczywy (starop.) — skłonny do natarcia, waleczny, pochopny do walki. [przypis edytorski]
natarwszy (starop. forma) — natarłszy. [przypis edytorski]
natchnięta — dziś popr.: natchniona. [przypis edytorski]
natchnięte — dziś: natchnione. [przypis edytorski]
natchnięty — dziś: natchniony. [przypis edytorski]
natchnięty — dziś popr. forma: natchniony. [przypis edytorski]
natchnięty — dziś popr.: natchniony. [przypis edytorski]
natchnieniu twemu oddaję ten śmielszy ruch na drodze służby naszej — Andrzej Towiański, List do Adama Mickiewicza, 10 marca 1843 [w:] Współudział Adama Mickiewicza w sprawie Andrzeja Towiańskiego. Listy i przemówienia, Paryż 1877, t. 1, s. 76. [przypis edytorski]
na tę Moskwę, której dwór zdaje się — w wydaniu z 1816 r.: na ten dwór, który zdaje się. [przypis edytorski]
natedy (daw.) — wtedy. [przypis edytorski]
na tej obcej ziemi — we Włoszech, gdzie 17 IV 1831 r. Stendhal objął stanowisko konsula. [przypis edytorski]
na tej stacji centralnej — mowa o Leopoldville (obecnie Kinszasa). [przypis edytorski]
na te ludzie — dziś popr.: na tych ludzi. [przypis edytorski]
natemieście (starop.) — natychmiast. [przypis edytorski]
na ten czas (starop.) — natenczas; w tej chwili, w tym momencie. [przypis edytorski]
na ten czas (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
Na ten koniec — tu: w tym celu, do tego celu. [przypis edytorski]
na ten kształt (daw.) — w ten sposób. [przypis edytorski]
na ten raz — tym razem. [przypis edytorski]
Nathan der Weise — Natan mędrzec, dramat Lessinga z 1779, napisany po tym, jak cenzura zabroniła mu dalszej polemiki z teologiem Johannem Melchiorem Goeze. [przypis edytorski]
National Bureau of Standards — dawna (do 1988) nazwa amerykańskiej agencji federalnej spełniającej funkcję analogiczną do Głównego Urzędu Miar, ob. National Institute of Standards and Technology. [przypis edytorski]
National Bureau of Standards — Narodowe Biuro Norm, utworzona w 1901 amerykańska agencja federalna zajmująca się standaryzacją miar i wag, prowadzeniem badań i pomiarów fizycznych; obecnie: National Institute of Standards and Technology (Narodowy Instytut Norm i Technologii). [przypis edytorski]
National Gallery (ang.: Galeria Narodowa) w Londynie — muzeum sztuki zał. przez parlament bryt. w 1824 r., zawierające jedną z największych na świecie kolekcji malarstwa. [przypis edytorski]
National Park (ang.) — Park Narodowy. [przypis edytorski]
National-Partei (niem.) — partia nacjonalistyczna. [przypis edytorski]
natknąć — tu: zatknąć. [przypis edytorski]
natknieć (daw.) — konstrukcja z partykułą -ci (skróconą do -ć); od natknąć: zaznaczyć. [przypis edytorski]
natkniony gwiazdami (starop.) — utkany gwiazdami. [przypis edytorski]
natkniony (starop.) — tu: przetykany (gwiazdami). [przypis edytorski]
natkniony (starop.) — utkany, poprzetykany. [przypis edytorski]
natłoczony — dziś: zatłoczony. [przypis edytorski]
natłok — dziś w tym znaczeniu (wielkiej masy ludzi): tłok. [przypis edytorski]
natłok — w oryg. niem. Gedränge: ścisk. [przypis edytorski]
natomiast (daw.) — zamiast tego, na to miejsce. [przypis edytorski]
natomiast — tu: zamiast tego. [przypis edytorski]
natomiast — zamiast tego; na to miejsce. [przypis edytorski]
Na to ona i pluskwa — po to ona właśnie jest pluskwą. [przypis edytorski]
na topól — dziś: na topolę. [przypis edytorski]
Na to pomniąc — pamiętając o tym. [przypis edytorski]
Natorp, Paul (1854–1924) — niemiecki filozof, neokantysta, przedstawiciel szkoły marburskiej. [przypis edytorski]
