Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10146 przypisów.

Weininger, Otto (1880–1903) — filozof austriacki, autor m.in. rozprawy Płeć i charakter. [przypis edytorski]

Weininger, Otto (1880–1903) — filozof austriacki; autor pseudonaukowej teorii antagonizmu płci, którą wraz z ideą niższości etycznej kobiet wyłożył w dziele Geschlecht und Charakter (Płeć i charakter) wyd. 1903; zginął śmiercią samobójczą. [przypis edytorski]

weiningierowski — Otto Weininger (1880–1903) był austriackim filozofem, w wieku 23 lat napisał rozprawę Płeć i charakter, w której wyłożył swoje przekonania dotyczące kobiecości. Miały one wybitnie mizoginiczny wymiar. Weininger kilka miesięcy po publikacji popełnił samobójstwo. Zarówno książka, jak i postać Weiningera zyskały ogromną popularność w epoce. Teoriami samobójcy inspirował się m.in. Zygmunt Freud i Stanisław Przybyszewski. [przypis edytorski]

Weintraub-Krzyżanowski, Jerzy Kamil (1916–1943) — poeta, tłumacz, przyjaciel Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. [przypis edytorski]

Wein, Weib und Gesang (niem.) — wino, kobieta i śpiew. [przypis edytorski]

weisen — belehren. [przypis edytorski]

Weishaupt, Adam (1748–1830) — niemiecki profesor prawa i filozofii; uważając masonerię za nieodpowiadającą jego ideom, założył w 1776 tajne stowarzyszenie, znane później jako Zakon Iluminatów (z łac. illuminatus: oświecony), mające na celu propagowanie oświeceniowych idei równości i racjonalizmu; w 1777 przyjęty do loży masońskiej, wykorzystywał masonerię do poznania jej obrzędów i sekretów oraz werbowania członków do własnego stowarzyszenia; od 1780 Zakon Iluminatów zaczął koncentrować się na ceremoniach inicjacyjnych i hierarchii wtajemniczeń, ostatecznie w 1784 razem z innymi tajnymi stowarzyszeniami został zakazany przez państwo i zlikwidowany. [przypis edytorski]

Weismann, August Friedrich Leopold (1834–1914) — niemiecki zoolog, wybitny teoretyk ewolucjonizmu; autor teorii plazmy zarodkowej, zgodnie z którą dziedziczenie w organizmach wielokomórkowych zachodzi wyłącznie poprzez komórki rozrodcze (gamety), zawierające tzw. plazmę zarodkową z determinantami (odpowiednikami genów), które określają poszczególne cechy organizmu i są przekazywane następnemu pokoleniu. [przypis edytorski]

Weismann, August Friedrich Leopold (1934–1914) — niemiecki biolog zajmujący się problemem dziedziczności. [przypis edytorski]

Weiss, Wojciech (1875–1950) — polski malarz epoki modernizmu i ekspresjonizmu. Studiował w Krakowie, Paryżu, Rzymie i Florencji. Od 1907 r. profesor i rektor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Zajmował się również fotografią. [przypis edytorski]

Weist du nicht (…) sitzt du hier? (niem.) — Czy nie wiesz, że palenie tu wzbronione, ty gałganie? Jak długo tu siedzisz? [przypis edytorski]

Weitgeist, wo bist du? (niem.) — Duchu świata, gdzie jesteś? [przypis edytorski]

wej a. wejcie (daw., gw.) — spójrz, popatrz; wyraz kierujący uwagę na przedmiot wypowiedzi, wzmacniający wypowiedź. [przypis edytorski]

wejdalota — zwykle: wajdelota; zarazem kapłan, wróżbita i pieśniarz w kulturze pogańskiej Litwy. [przypis edytorski]

wejdalotóm — dziś popr. forma C. lm: wejdalotom. [przypis edytorski]

wejdę gościem — dziś: wejdę jako gość. [przypis edytorski]

Wejowis — bóstwo zła czczone u Rzymian z obawy przed jego potęgą. [przypis tłumacza]

wejrzenia (…) skinienia (…) czatował — czekał na każde spojrzenie i skinienie. [przypis edytorski]

wejrzenie (daw.) — wygląd; widok. [przypis edytorski]

wejrzenie — tu: widok, wygląd. [przypis edytorski]

wejść do izby — tu: zostać posłem w parlamencie. [przypis edytorski]

wejść mi na wzgórze Bazan… — nieco dziwnym wydać się musi w ustach Antoniusza cytat z Pisma Św. (Psalm 22, 12). [przypis tłumacza]

wejść w paragon (daw.) — mierzyć się, równać się. [przypis redakcyjny]

wejść w szkodę — spowodować szkody w uprawie (np. przez zdeptanie zboża zasianego na polu). [przypis edytorski]

wejźrzawszy (starop. forma) — wejrzawszy. [przypis edytorski]

wejźrzeć (starop.) — dziś: wejrzeć, spojrzeć. [przypis edytorski]

wejźrzenie (starop.) — wejrzenie; spojrzenie. [przypis edytorski]

wejźrzenie (starop.) — wejrzenie, spojrzenie. [przypis edytorski]

wejźrzenie (starop.) — wejrzenie, spojrzenie; tu: widok. [przypis edytorski]

wejźrzenie — wejrzenie, spojrzenie. [przypis edytorski]

wejźrzy (starop. forma) — dziś 3.os.lp: wejrzy. [przypis edytorski]

we krwie — dziś popr.: we krwi. [przypis edytorski]

We krwi — powieść Gabrieli Zapolskiej (1857–1921) wydana w 1891 r. [przypis edytorski]

weksa (z łac.) — dokuczanie. [przypis redakcyjny]

weksel ciągniony — weksel, którego nie wystawia osoba zaciągająca zobowiązanie do zapłaty: sporządzany zwykle przez wierzyciela, wskazujący kwotę oraz strony zobowiązania, i przedkładany do podpisu dłużnikowi. [przypis edytorski]

weksel — dokument stanowiący pisemne zobowiązanie wystawcy do zapłacenia określonej osobie (lub okazicielowi) określonej sumy w oznaczonym terminie; używany m.in. jako zabezpieczenie zobowiązań pieniężnych, zamiast natychmiastowej zapłaty za towar lub usługę. [przypis edytorski]

weksel — dokument zobowiązujący do spłaty długu w określonym terminie. [przypis edytorski]

weksel — dokument zobowiązujący do spłaty okazicielowi długu w określonym terminie. [przypis edytorski]

weksel — dokument zobowiązujący do zapłacenia określonej sumy w oznaczonym terminie. [przypis edytorski]

weksel — dokument zobowiązujący do zapłaty określonej kwoty w wyznaczonym terminie. [przypis edytorski]

weksel — dokument zobowiązujący do zapłaty określonej sumy pieniędzy w określonym terminie. [przypis edytorski]

weksel — dokument zobowiązujący do zapłaty pewnej sumy w określonym terminie. [przypis edytorski]

weksel (z niem. Wechsel: wymiana) — rodzaj papieru wartościowego; dokument o ustalonej formie stanowiący czyjeś pisemne zobowiązanie do zapłaty pewnej kwoty pieniędzy (często w ściśle określonym terminie) na rzecz innej osoby; weksle pojawiły się we Włoszech na przełomie XII i XIII w. i służyły do ułatwienia płatności w licznych, małych, suwerennych, posiadających własną walutę państewkach włoskich: dokument zobowiązywał bankiera do wypłacenia sumy o określonej wartości w walucie obowiązującej na danym terenie; weksle pomagały również kupcom w płatnościach związanych z handlem zamorskim (prowadzonym na wielką skalę m.in. przez Republikę Wenecką); jeden z rodzajów weksla zyskał miano czek od nazwiska wł. rodziny Ceccino: był to weksel realizowany wyłącznie w bankach; sama nazwa bank wywodzi się także z wł. banco: ławka, co odnosiło się do miejsca, gdzie przeprowadzano wymianę weksli na monety. [przypis edytorski]

wekslarz (daw., z niem: Wechsel: wymiana) — człowiek zajmujący się zawodowo wymianą pieniędzy. [przypis edytorski]

wełn (daw.) — fala morska. [przypis edytorski]

wełniak — spódnica z tkaniny wełniano-lnianej, zwykle wykonanej w domowym warsztacie. [przypis edytorski]

wełnić się — falować. [przypis redakcyjny]

wełny (daw.) — fale morskie. [przypis edytorski]

wełny (daw.) — tu: fale. [przypis edytorski]

wełny — tu: fale. [przypis edytorski]

We łzach, Panie, ręce podnosimy do Ciebie! (…) — kwestia nawiązująca do polemicznego względem Krasińskiego tekstu Słowackiego zatytułowanego Do autora trzech psalmów. [przypis edytorski]

Weland a. Wolundr (mit. germańska) — boski kowal i złotnik, bóstwo opiekuńcze, bohater wielu legend skandynawskich i anglosaskich. [przypis edytorski]

welb-cwelb (z niem. halb zwolf: pół tuzina) — hazardowa gra w karty popularna wśród niższych sfer na pocz. XIX w.; nazwa pochodzi od ilości punktów, które trzeba zdobyć. [przypis edytorski]

Welch tiefes Summen (…) erste Feierstunde (niem.) — „Jaki dźwięk pełny, jakiż jasny ton / Czarę przemocą od ust mi odkłania?/ Czy już zwiastuje mi ten głuchy dzwon / Pierwszą godzinę Święta Zmartwychwstania? (Goethe, Faust; przekład Władysława Kościelskiego). [przypis autorski]

welcome (ang.) — witaj. [przypis edytorski]

w „Elektrze” opowiadają o igrzyskach pytyjskich — Sofokles, Elektra 680 i nast. [w dramacie wychowawca Orestesa podaje szczegółowy opis okoliczności jego rzekomej śmierci podczas igrzysk, które jednak zostały ustanowione w czasach historycznych (582 p.n.e.); wyraźny anachronizm razi Arystotelesa; red. WL] [przypis tłumacza]

Welia (łac. Velia) — niewielkie wzgórze w Rzymie, pomiędzy środkową częścią północnego stoku Palatynu a Mons Oppius, jednym z wierzchołków Eskwilinu. [przypis edytorski]

welin — luksusowy, cienki, gładki papier. [przypis edytorski]

welin — odmiana cienkiego, luksusowego papieru. [przypis edytorski]

welinowy papier — biały gładki papier, wysokiego gatunku. [przypis redakcyjny]

welinowy (z fr. vélin: skóra cielęca wyprawiona jak pergamin) — cienki, gładki papier wysokiej jakości. [przypis edytorski]

welin — pergamin bardzo wysokiej jakości. [przypis edytorski]

welin — rodzaj luksusowego, gładkiego i cienkiego papieru. [przypis edytorski]

Welinus — dopływ Naru, tworzący sławne wodospady w Terni. [przypis edytorski]

well (ang.) — cóż; dobrze. [przypis edytorski]

well (ang.) — dobrze; cóż. [przypis edytorski]

well (ang.) — dobrze; no cóż; otóż. [przypis edytorski]

Wellejusz wymawia Kocie i Cyceronowi (…) — Cyceron, O naturze bogów, I, 17. [przypis tłumacza]

Wellington i Blücher — dowódcy wojsk koalicji antyfrancuskiej w bitwie pod Waterloo: Arthur Wellesley, książę Wellington (1769–1852), dowódca armii angielskiej, oraz feldmarszałek Gebhard Leberecht von Blücher (1742–1819), dowódca armii pruskiej. [przypis edytorski]

Wellington, właśc. Arthur Wellesley (1769–1852) — dowódca wojsk brytyjskich, przedstawiciel Wielkiej Brytanii na kongresie wiedeńskim; przywódca zachowawczego stronnictwa torysów w brytyjskim parlamencie; premier 1828–1830; tytuł księcia Wellington otrzymał za zwycięstwa nad armią napoleońską odniesione w Hiszpanii i Portugalii, a przede wszystkim pod Waterloo, gdzie Napoleon I poniósł ostateczną klęskę. [przypis edytorski]

Wellington właśc. Arthur Wellesley (1769–1852) — dowódca wojsk brytyjskich, przedstawiciel Wielkiej Brytanii na kongresie wiedeńskim; przywódca zachowawczego stronnictwa torysów w brytyjskim parlamencie; premier 1828–1830; tytuł księcia Wellington otrzymał za zwycięstwa nad armią napoleońską odniesione w Hiszpanii i Portugalii, a przede wszystkim pod Waterloo, gdzie Napoleon I poniósł ostateczną klęskę. [przypis edytorski]

Wellington, właśc. Arthur Wellesley, 1. książę Wellington (1769–1852) — arystokrata, wojskowy i polityk, dowodził siłami brytyjskimi w bitwie pod Waterloo. [przypis edytorski]

Wellington, właśc. Arthur Wellesley, pierwszy książę Wellington (1769–1852) — brytyjski arystokrata, wojskowy i polityk, dowodził siłami brytyjskimi w bitwie pod Waterloo. [przypis edytorski]

Wells, George Herbert (1866–1946) — brytyjski pisarz i biolog, pionier powieści z rodzaju science fiction. [przypis edytorski]

Wells, George Herbert (1866–1946) — pisarz brytyjski, jeden z pionierów fantastyki naukowej, autor m.in. Wojny światów, Wehikuł czasu, Niewidzialny człowiek; znany też z popularnonaukowej Historii świata. [przypis edytorski]

Wells, George Herbert (1866–1946) — pisarz brytyjski, jeden z pionierów fantastyki naukowej. [przypis edytorski]

Wells, Herbert George (1866–1946) — angielski pisarz, autor powieści i opowiadań fantastycznonaukowych. [przypis edytorski]

Wells, Herbert George (1866–1946) — brytyjski pisarz i biolog, pionier gatunku science fiction. [przypis edytorski]

Wells, Herbert George (1866–1946) — pisarz, klasyk fantastyki naukowej, autor m. in. Wojny światów, Wehikułu czasu i Wyspy doktora Moreau. [przypis edytorski]

Wells, Herbert George (1866–1946) — słynny pisarz brytyjski, uważany za prekursora fantastyki naukowej, autor takich dzieł jak Wojna światów (1898), Wehikuł czasu (1895), Niewidzialny człowiek (1897). [przypis edytorski]

Well, sir (ang.) — Cóż, panie. [przypis edytorski]

welocyped — dawny rower z charakterystycznym wielkim kołem z przodu i małym z tyłu. [przypis edytorski]

welocyped — pierwotny rower, bez łańcucha, często z bardzo dużym kołem przednim i małym tylnym (bicykl), rzadziej dwoma kołami tylnymi (tricykl a. trycykl). [przypis edytorski]

welocyped — pierwotny rower, bez łańcucha, często z bardzo dużym kołem przednim i małym tylnym (bicykl), rzadziej dwoma kołami tylnymi (tricykl a. trycykl). [przypis edytorski]

welocyped — rower z przednim kołem dużym, a małym tylnym. [przypis edytorski]

welodrom — tor rowerowy, tu: serwis rowerowy. [przypis edytorski]

Weloński, Pius (1848–1931) — polski rzeźbiarz. Jego rzeźba Gladiator powstała w 1880 r. [przypis edytorski]

Welsz (fr. Welche, z niem. Welsch) — galijsko-romański dialekt języka lotaryńskiego, którym mówiono w zachodniej części Alzacji, w pobliżu granicy z Niemcami, obecnie zanikający; także: osoba z tego regionu. [przypis edytorski]

Weltanschauung (niem.) — światopogląd. [przypis edytorski]

Weltschadchen (niem., z jid.) — szadchan (swat) światowy, w judaizmie człowiek kojarzący małżeństwa między osobami z bogatych i wykształconych rodzin, nierzadko z różnych miast (Welt: świat, schadchen: swat), w odróżnieniu od Ortsschadchen, swata lokalnego, działającego w środowiskach niższych warstw społecznych, z tej samej miejscowości lub okolic. [przypis edytorski]

weltschmerz (niem.) — ból świata; bolesne odczuwanie świata (istnienia itp.); cierpienie egzystencjalne. [przypis edytorski]

weltschmerzowy — charakteryzujący się smutkiem wynikłym z przekonania o niedoskonałości świata. [przypis edytorski]