Przypisy

rejwach — zamęt, hałas. [przypis edytorski]

rejwach — zgiełk, hałas, rozgardiasz. [przypis edytorski]

rejwach — zgiełk, zamieszanie. [przypis edytorski]

rej wodzić (daw.) — przewodzić; por. wodzirej. [przypis edytorski]

rej wodzić (daw.) — przewodzić. [przypis edytorski]

rej wodzić — przewodzić; por. wodzirej. [przypis edytorski]

rekapitulować (z łac.) — streszczać. [przypis edytorski]

rek — drążek do ćwiczeń. [przypis edytorski]

reklamować (z fr.) — odzyskiwać. [przypis edytorski]

rekognicja (z łac. recognitio: rozpoznanie) — kwit, potwierdzenie. [przypis edytorski]

rekognoscencja (daw., z łac.) — rozpoznanie, badanie; tu raczej: zrozumienie. [przypis edytorski]

rekognoskować (daw.) — badać, rozpoznawać okolicę dla celów wojskowych. [przypis edytorski]

rekognoskować (daw., z łac. recognosco) — poznawać na nowo, przypominać sobie, rozpoznawać; badać. [przypis edytorski]

rekognoskować (daw., z łac.) — rozpoznawać, badać, zwłaszcza okolicę. [przypis edytorski]

rekolekcje — w kościele katolickim nauki połączone z mszą, służące pogłębieniu życia religijnego i odnowie moralności. [przypis edytorski]

rekomendować — tu: polecić. [przypis edytorski]

rekompensować — tu: odwdzięczać się, odpłacać, wynagradzać. [przypis edytorski]

Rekona właśc. Arkona — stolica państwa Ranów na Rugii. [przypis edytorski]

rekonesans — rozpoznanie sił nieprzyjaciela na jakimś terenie. [przypis edytorski]

rekonesans — zwiady, rozpoznanie sił nieprzyjaciela na jakimś terenie. [przypis edytorski]

rekonwalescencja — okres powrotu do pełnej sprawności po odbytej chorobie. [przypis edytorski]

rekordencja (z łac. recordor: przypominać sobie) — tu: wspomnienie. [przypis edytorski]

rekreacja (daw.) — przerwa między lekcjami w szkole. [przypis edytorski]

rekreacja (daw.) — przerwa międzylekcyjna. [przypis edytorski]

rekreacja (daw., z łac.) — przerwa między lekcjami. [przypis edytorski]

rekreacja (daw., z łac.) — rozrywka, uciecha. [przypis edytorski]

rekreacja — tu: czas wolny. [przypis edytorski]

rekreacja — tu daw.: przerwa lekcyjna; czas odpoczynku. [przypis edytorski]

rekreacja — tu: przerwa. [przypis edytorski]

rekreacja — wypoczynek; tu: ferie, wakacje; przerwa w zajęciach szkolnych. [przypis edytorski]

rekreacyja — dziś: rekreacja; tu: przerwa w zajęciach szkolnych. [przypis edytorski]

rekrutacja — tu: pobór do wojska. [przypis edytorski]

rekryminacja (daw.) — wzajemne obwinianie się o coś, odpowiadanie oskarżeniem na oskarżenie. [przypis edytorski]

rekryminacja (z łac.) — odpowiadanie komuś zarzutem na zarzut, wzajemne obwinianie się. [przypis edytorski]

rekryminować (daw., z łac.) — zrzucać winę na kogoś innego; oskarżać się wzajemnie, obustronnie obrzucać się zarzutami. [przypis edytorski]

rekte (zniekszt. łac. recte) — dobrze; właściwie. [przypis edytorski]

rektorówka — probostwo w kościele anglikańskim. [przypis edytorski]

rektor — tu: inspektor szkolny. [przypis edytorski]

rektyfikacja (daw. z łac.) — sprostowanie, naprostowanie, rewizja (poglądów). [przypis edytorski]

rekuperować (daw., z łac.) — odzyskać. [przypis edytorski]

rekuperować (z łac.) — odzyskać. [przypis edytorski]

rekurs (daw.) — odwołanie się do wyższej instancji. [przypis edytorski]

rekurs (daw., z łac.) — odwołanie się. [przypis edytorski]

rekuza (daw.) — odmowa ze strony kobiety, odrzucenie propozycji małżeństwa. [przypis edytorski]

rekuza — daw. odrzucenie przez kobietę propozycji małżeństwa. [przypis edytorski]

rekuza (daw., z łac.) — odmowa, odprawa dana mężczyźnie starającemu się o rękę kobiety. [przypis edytorski]

rekuza — odmowa. [przypis edytorski]

rekuza — odmowna odpowiedź na oświadczyny. [przypis edytorski]

rekuza — odrzucenie przez kobietę propozycji małżeństwa. [przypis edytorski]

rekuza (przestarz., z łac.) — odmowa ręki starającemu się. [przypis edytorski]

rekuza (z fr.) — odmowa. [przypis edytorski]

rekuzować (daw., z łac.) — odmawiać. [przypis edytorski]

rekuzować (daw., z łac.) — odmawiać, szczególnie odrzucać propozycję małżeństwa. [przypis edytorski]

rekwije (od requiem) — pieśni żałobne. [przypis edytorski]

rekwizycja (daw.) — żądanie, domaganie się czegoś. [przypis edytorski]

rekwizycja — zajęcie przez władze żywności lub cennych przedmiotów, przeważnie na potrzeby wojska. [przypis edytorski]

relacją (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: relację. [przypis edytorski]

Relacja ta, jak się okazało, niezupełnie ścisła, wywołała szereg sprostowań, które przytaczamy tutaj w kolejnym porządku — tu w tekst felietonu wstawiamy obszerny fragment, który w tekście źródłowym był podany w przypisie i który kończy się na słowach „doprawdy byłoby przeczuleniem dopatrywać się w nich jakiejś ujmy dla osób skądinąd czcigodnych i otoczonych powszechnym szacunkiem” (miejsce to również oznaczono przypisem). Red. WL. [przypis edytorski]

relatywizm — względność. [przypis edytorski]

relegować — odsuwać, oddalać. [przypis edytorski]

Relentlessly craving — Tytuł pochodzi z tekstu piosenki „Wanderlust” Björk Gudmundsdottir (z płyty Volta). [przypis edytorski]

Reliefbühne (niem.) — scena reliefowa, o uproszczonych dekoracjach, jej celem miało być zbliżenie aktora do publiczności, umożliwić jej doznanie oczyszczenia przez sztukę. [przypis edytorski]

religią — dziś popr. forma B. lp: religię. [przypis edytorski]

religia chrześcijańska (…) córka wysokich gór — Jezus i jego uczniowie pochodzili z górzystej Galilei, po której wędrowali i nauczali. [przypis edytorski]

religia lamajska — buddyzm tybetański, w którym duchowni nauczyciele określani są słowem lama, a na jego czele stoi dalajlama, będący jednocześnie świeckim przywódcą Tybetańczyków. [przypis edytorski]

religia Lamów — buddyzm tybetański, w którym duchowni nauczyciele określani są słowem lama, a na jego czele stoi dalajlama, będący jednocześnie świeckim przywódcą Tybetańczyków. [przypis edytorski]

religia Zend — zaratusztrianizm, którego świętą księgą jest Zendawesta (Awesta). [przypis edytorski]

religieuses (fr.) — zakonnice, mniszki. [przypis edytorski]

religii ruskiej; wściekły Rusin; Dom Rosyjski; Dom Moskiewski, Dom Pruski i Dom Austriacki — w wyd. z 1816 r. te słowa zostały zamienione na: jego religii; wściekły fanatyk; ten Dwór; dwory. [przypis edytorski]

religij — dziś popr. forma D. lm: religii. [przypis edytorski]

religion de la souffrance humaine (fr.) — religia ludzkiego cierpienia. [przypis edytorski]

religions-befördernde Insekte (niem.) — owady szerzące religię. [przypis edytorski]

relikwiarz — naczynie, w którym przechowuje się relikwie, tj. pamiątki po świętych. [przypis edytorski]

relikwiarz — ozdoby pojemnik na relikwie, to jest na szczątki świętych. [przypis edytorski]

relikwie — tu dosł.: pozostałości. [przypis edytorski]

relikwij — dziś powszechniejsza forma D. lm: relikwii. [przypis edytorski]

relikwiów — dziś popr.: relikwii. [przypis edytorski]

reling — ażurowa bariera pionowa na statkach służąca do zabezpieczenia wszystkiego, co znajduje się na pokładzie, przed wypadnięciem za burtę; reling zbudowany jest z metalowych a. drewnianych elementów: słupków połączonych rurkami i linami. [przypis edytorski]

reling — barierka ochronna biegnąca wokół pokładu statku, zabezpieczająca przed wypadnięciem za burtę ludzi i przedmiotów, zbudowana ze słupków połączonych prętami, rurkami lub linami. [przypis edytorski]

rel — przekręcone z ang. rail: kolej. [przypis edytorski]

relsy — daw. szyny (por. ang. rails). [przypis edytorski]

relsy (daw.) — szyny. [przypis edytorski]

relsy (daw., z ang.) — szyny kolejowe. [przypis edytorski]

relsy — szyny kolejowe. [przypis edytorski]

relsy — szyny. [przypis edytorski]

remanentowa pasieka — pozostałość po pasiece. [przypis edytorski]

remanent (z łac. remanes, remanetis: pozostający) — tu: pozostałość. [przypis edytorski]

Remarque, Erich Maria (1898–1970) — pisarz niemiecki, autor głośnej książki Na Zachodzie bez zmian (1929), opisującej okrucieństwa I wojny światowej. [przypis edytorski]

Remarque — nawiązanie do książki niemieckiego pisarza Ericha Marii Remarque'a Na Zachodzie bez zmian (1929), opisującej okrucieństwa I wojny światowej. [przypis edytorski]

remarquez (fr.) — proszę zauważyć. [przypis edytorski]

Rembowski, Jerzy (1887–1958) — żołnierz Legionu Puławskiego i Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światowej i kampanii wrześniowej. [przypis edytorski]

Rembrandt, Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — holenderski malarz i grafik okresu baroku, mistrz światłocienia. [przypis edytorski]

Rembrandt, Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — holenderski malarz, rysownik i grafik. [przypis edytorski]

Rembrandt, Hermenszoon van Rijn (1606–1669) — słynny malarz holenderski; mieszkał i pracował w Lejdzie i Amsterdamie. [przypis edytorski]

Rembrandt — Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669), malarz holenderski, znakomity portrecista i malarz historyczny. [przypis edytorski]

Rembrandt van Rijn (1606–1669) — malarz holenderski okresu baroku, mistrz światłocienia. [przypis edytorski]

Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — holenderski malarz i grafik okresu baroku, mistrz światłocienia; autor m.in. obrazu Batszeba w kąpieli (1654), ukazującego nagą kobietę w kąpieli, postać z biblijnej opowieści o uwiedzeniu zamężnej Batszeby przez króla Dawida (2 Sam 11, 2–17). [przypis edytorski]

Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — holenderski malarz i grafik okresu baroku, mistrz światłocienia. [przypis edytorski]

Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) – malarz holenderski okresu baroku, mistrz światłocienia. [przypis edytorski]

Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — malarz holenderski okresu baroku, mistrz światłocienia; Rembrandt (…) namalował wołu rozprutego: mowa o obrazie Rozpłatany wół, przedstawiającym wiszącą na belce tuszę wołową w ciemnej rzeźni. [przypis edytorski]