Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 449 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116699 przypisów.
zachłyśniony — dziś popr.: zachłyśnięty. [przypis edytorski]
zachłysta się — dziś: zachłystuje się. [przypis edytorski]
zachloroformować — otruć chloroformem, używanym jako rozpuszczalnik silnie trującym płynem o wzorze chemicznym CHCl3. [przypis edytorski]
zachód — staranie, wysiłek. [przypis edytorski]
zachód — trud, wysiłek. [przypis edytorski]
zachód — tu: staranie, wysiłek. [przypis edytorski]
zachód — tu: staranie, wysiłek. [przypis edytorski]
zachodnimi wiatry (daw.) — dziś popr. forma N. lm: zachodnimi wiatrami. [przypis edytorski]
Zachodni właśc. Warszawa Zachodnia — stacja kolejowa w Warszawie, położona na zachód od stacji Warszawa Centralna [przypis edytorski]
zachodowa (daw.) — przym. od rzecz. zachód. [przypis edytorski]
zachodowa — dziś popr.: zachodnia. [przypis edytorski]
zachody — tu: starania, trudy. [przypis edytorski]
zachodzić się (daw.) — zapamiętywać się w wyrażaniu emocji, zanosić się czymś, np. płaczem. [przypis edytorski]
zachodzie — staraniu. [przypis edytorski]
zachodził mu na drogi — wychodził mu naprzeciw. [przypis edytorski]
zachorzał — dziś popr.: zachorował. [przypis edytorski]
zachorzeć (daw.) — dziś: zachorować. [przypis edytorski]
zachorzeć (daw.) — zachorować. [przypis edytorski]
zachorzeć — dziś: zachorować. [przypis edytorski]
zachorzeć (gw.) — zachorować. [przypis edytorski]
zachować możność odwrotu (…) Na wzór Partów — mieszkańcy staroż. państwa Partów (ok. 238 p.n.e.–226 n.e.), położonego w większości na terenie dzisiejszego Iranu, uwikłanego w liczne wojny z Rzymem; znani byli z używania taktyki polegającej na okrążaniu przeciwnika przez atakujących konnych łuczników oraz pozorowanej lub prawdziwej ucieczki połączonej z ciągłym ostrzałem z łuków. [przypis edytorski]
zachowajże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
zachowania zażywać u kogo (daw.) — być przez kogo szanowanym. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — poważanie, cześć, szacunek. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — poważanie, szacunek. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — szacunek, poważanie, pozycja. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — szacunek, poważanie. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — szacunek. [przypis edytorski]
zachowanie (daw.) — tu: szacunek. [przypis edytorski]
zachrzęszczały — dziś popr. zachrzęściły. [przypis edytorski]
zachrzypły — dziś: zachrypły. [przypis edytorski]
zachrzypnąć — dziś popr.: zachrypnąć. [przypis edytorski]
zachwat (z ros. захват) — przejęcie, przejęcie władzy, zdobycie. [przypis edytorski]
zachwiany słowy (daw.) — dziś popr.: zachwiany słowami a. zachwiany przez słowa. [przypis edytorski]
zachwiewać — dziś popr. tylko: chwiać. [przypis edytorski]
zachwycić (daw.) — pochwycić, przechwycić. [przypis edytorski]
zachwycić (daw.) — pochwycić. [przypis edytorski]
zachwycić (starop. forma) — pochwycić. [przypis edytorski]
zachwycić (starop.) — pochwycić. [przypis edytorski]
zachwycić (starop.) — tu: pochwycić. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: chwycić, zaczerpnąć. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: pochwycić. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: pochwycić, schwytać. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: pochwycić, uchwycić. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: przechwycić; zauważyć. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: przejąć, zdobyć. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: schwytać. [przypis edytorski]
zachwycić — tu: złapać, schwycić; zachwycił w oczy bystre — zobaczył, zauważył spostrzegawczymi oczami. [przypis edytorski]
zachwycony — dziś: pochwycony. [przypis edytorski]
zachwycony (starop.) — pochwycony. [przypis edytorski]
zachwytny (neol.) — budzący zachwyt, zachwycający. [przypis edytorski]
zachychotać — dziś: zachichotać; oba malce zachychotały, dziś: obaj malcy zachichotali. [przypis edytorski]
zaciąć konie — popędzić konie, uderzając je biczem. [przypis edytorski]
zaciąć — o koniach: smagnąć batem, żeby popędzić. [przypis edytorski]
zaciąć się (daw.) — uprzeć się, zawziąć się. [przypis edytorski]
zaciągać — tu: mówić z akcentem rosyjskim, z właściwą dla rosyjskiego melodią. [przypis edytorski]
zaciągał też (…) krewny mój — werbowanych ochotników opłacano z 1/4 (tj. kwarty) dochodów z dóbr królewskich (stąd oddziały te nazywano wojskiem kwarcianym w przeciwieństwie do pospolitego ruszenia, do którego był obowiązany każdy szlachcic zdolny do noszenia broni); zaciągi przeprowadzali dowódcy, wypłacając z góry część żołdu. [przypis edytorski]
zaciągi — grupy ludzi werbowanych do wojska (por.: zaciągnąć się do wojska). [przypis edytorski]
zaciętymi usty (daw. forma) — dziś: zaciętymi ustami. [przypis edytorski]
za ciężki — tu: zbyt ociężały. [przypis edytorski]
zaciężne Cheruski (daw. forma) — dziś: zaciężni (ciężkozbrojni) Cheruskowie. [przypis edytorski]
zaciężne Goty (daw. forma) — dziś: zaciężni Goci. [przypis edytorski]
zaciężyć — dziś popr.: zaciążyć. [przypis edytorski]
zacieczony — pogrążony. [przypis edytorski]
zaciekać się (daw.) — zagłębiać się, prowadzić dociekania. [przypis edytorski]
zaciekając się w rzeczy wydarzonej jądrze — tj. zagłębiając się w dociekania dotyczące sedna wydarzeń. [przypis edytorski]
zaciemia — dziś: zaciemnia. [przypis edytorski]
zaciemić — dziś: zaciemnić. [przypis edytorski]
zaciemnion — zamroczony. [przypis edytorski]
zacieś — popr.: zacios, znak na korze drzewa wykonany siekierą. [przypis edytorski]
zacietrzewiony — zawzięty, podekscytowany. [przypis edytorski]
zacinaliśmy zęby i obiecywali (daw.) — konstrukcja w której końcówka fleksyjna pierwszego czasownika ma zastosowanie również dla kolejnego (kolejnych); dziś: zacinaliśmy zęby i obiecywaliśmy. [przypis edytorski]
zacisza (daw. forma) — dziś r.n.: (to) zacisze. [przypis edytorski]
zaciszona — dziś popr.: zaciszna; tu: forma wydłużona ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
Zacna rzecz jest mieć rozum pełny wiadomością historyi, bo historya jest mądrość w kupę złożona i rozum ludzi wiela, w jedno zebrany — Grzegorz z Nazjanzu, poemat Παρά Νικοβούλου προς τον πατέρα (łac. Nicobuli filii ad patrem, Od Nikobulosa do jego ojca), w. 61–62, cytat przybliżony; w źródle błędnie wskazany jako Ad Nicobolum (Do Nikobolosa), co sugeruje zapożyczenie przez Skargę z dzieła Philippa Camerariusa Operae Horarum Subcisivarum, Sive Meditationes Historicae, Norymberga 1591, gdzie występuje to samo brzmienie tytułu oraz tekst praktycznie identyczny jak u Skargi. [przypis edytorski]
zacnie a. zacni (gw.) — zatęskni. [przypis edytorski]
zacny (daw.) — godny szacunku, zaufania. [przypis edytorski]
zacny — godny zaufania i szacunku. [przypis edytorski]
zacny mąż — prawdopodobnie chodzi o leśniczego bukowińskiego, Franciszka Kleina. [przypis edytorski]
zacny — prawy, godny zaufania i szacunku. [przypis edytorski]
za cóż tedy (daw.) — zatem z jakiego powodu. [przypis edytorski]
za cóż — tu: dlaczego, dlaczegóż. [przypis edytorski]
za cóż — tu: dlaczego. [przypis edytorski]
za co temuż Kazimierz potem nagrodził, iż zwierzchność grodu mu nadał, a w godności pomiędzy rzędy szlachty zaliczył — w oryg. łac.: civitatem ci contulit, et cum dignitate inter nobiliores extulit [przypis edytorski]
za co — tu: dlaczego. [przypis edytorski]
zacwierka — dziś: zaćwierka; forma właściwa autorowi pochodzącemu z Wołynia. [przypis edytorski]
zaczął było — forma daw. czasu zaprzeszłego; znaczenie: zaczął wcześniej (uprzednio w stosunku do innych czynności, zdarzeń itp. wyrażonych zwykłym czasem przeszłym). [przypis edytorski]
zacząłem był — daw. konstrukcja czasu zaprzeszłego; znaczenie: zacząłem wcześniej, uprzednio (w stosunku do czynności wyrażonej zwykłym czasem przeszłym). [przypis edytorski]
zaczął już było — daw. konstrukcja, czas zaprzeszły o znaczeniu: wcześniej zaczął (zanim nastąpiło coś innego). [przypis edytorski]
zaczął pisać historię wojny sukcesyjnej hiszpańskiej — esej historyczny, który nie został dokończony. [przypis edytorski]
zaczął (…) pytać o żonie i o dziecku — dziś: zaczął pytać o żonę i dziecko. [przypis edytorski]
zaczadzić się — umrzeć od zatrucia czadem, czyli tlenkiem węgla, który wydziela się, kiedy coś się pali przy małej zawartości tlenu, np. w niewywietrzonym pomieszczeniu. W czasach, kiedy powstała książka o Maciusiu, większość domów (i pałaców) była ogrzewana piecami, w których palił się węgiel lub drewno. [przypis edytorski]
za czarna na świetne pochwały — w oryg. wyraźniejsza gra słów: too brown for a fair praise, gdzie fair może oznaczać blond, jasny lub rzetelny, słuszny; w czasach Szekspira za piękne uważano tylko blondynki o jasnej skórze. [przypis edytorski]
Zaczarowana Grota — po ang. Pleasant Isle of Aves, Wyspa Rajskich Ptaków a. Cudowna Ptasia Wyspa, cytat z wiersza Charlesa Kingsleya The Last Buccaneer, opisującego wyspę Isla Aves na Morzu Karaibskim. [przypis edytorski]
za czasem (daw.) — z czasem, po jakimś czasie. [przypis edytorski]
za czasów Mikołaja — tzn. za cara Mikołaja I Romanowa, który panował w Cesarstwie Rosyjskim w latach 1825–1855. [przypis edytorski]
Za czasów niemieckich — tj. podczas okupacji Warszawy przez wojska niemieckie w czasie I wojny światowej, od 5 sierpnia 1915 do listopada 1918. [przypis edytorski]
za czasów Rosji przedwojennej — chodzi o cesarstwo rosyjskie sprzed I wojny światowej. [przypis edytorski]
zacz (daw.) — za co. [przypis edytorski]
Zaczęła się była — daw. forma czasu zaprzeszłego, używanego dla wyrażenia czynności (zdarzenia, stanu itp.) poprzedzającej inną czynność (zdarzenie, stan itp.) wyrażoną w czasie przeszłym zwykłym; znaczenie: zaczęła się… (w przeszłości). [przypis edytorski]