Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5965 przypisów.

z Cylicyey (starop. forma) — z Cylicji. [przypis edytorski]

Z czasem zostałam pierwszą uczennicą pierwszej klasy — w systemie kształcenia w zakładzie wychowawczym dla dziewcząt opisywanym tutaj bohaterka zaczęła edukację od czwartej, a zakończyła na pierwszej klasie. [przypis edytorski]

z czemeśmy przyszli (daw.) — z czym przyszliśmy. [przypis edytorski]

zczerniały — dziś popr. pisownia: sczerniały. [przypis edytorski]

zczesła — sczezła; umarła, zdechła. [przypis edytorski]

z cztery tysiące — dziś popr. forma: z czterema tysiącami. [przypis edytorski]

zdać na patent — uzyskać świadectwo ukończenia szkoły. [przypis edytorski]

zdać się na kondycję — poddać się, podpisać zawieszenie broni; kondycja (z łac.) — warunek. [przypis edytorski]

zdaje mi się, że Żeleński nie stanie się dziejopisarzem tzw. Młodej Polski (…) nikt inny nie byłby do tego więcej powołany — Tadeusz Boy-Żeleński odpowiada na to wezwanie w Znaszli ten kraj (1932) i Ludzie żywi (1929). [przypis edytorski]

Zdaj się!… (daw.) — tu: zdaj się na łaskę, poddaj się. [przypis edytorski]

Zdała mu się znajoma — w oryginale niem.: Er schloß sie zärtlich in seinen Arm. Ihr ganzes Wesen und Thun war ihm befreundet. [przypis edytorski]

zdały się kwiecie białe i czerwone — zdawały się [wyglądać jak] kwiaty (…). [przypis edytorski]

zdala — dziś popr. pisownia: z dala. [przypis edytorski]

zdala (starop. forma) — z daleka. [przypis edytorski]

zdaleka — dziś popr. z daleka. [przypis edytorski]

z daleka przegląda — z góry przewiduje. [przypis edytorski]

z dalekaśta (gw.) — z daleka jesteście. [przypis edytorski]

z dali w dal — Bolesław Leśmian, Śnigrobek (wiersz z tomu Napój cienisty), w. 3. [przypis edytorski]

Zda mi się, że go widzę. (…) Przed duszy mojej oczyma — ten fragment z dialogu Horacego z Hamletem stał się mottem do ballady Adama Mickiewicza Romantyczność. [przypis edytorski]

zdanie Galileusza — „A jednak się kręci” (wł. E pur si muove), zdanie, które miał wypowiedzieć po cichu astronom wł. Galileusz (1554–1642), zmuszony uprzednio przez władze kościelne do publicznego wyparcia się swoich przekonań naukowych dotyczących ruchu obrotowego Ziemi wokół Słońca. [przypis edytorski]

zdanie się — poddanie się. [przypis edytorski]

zdarła była — daw. forma czasu zaprzeszłego; dziś: zdarła (wcześniej). [przypis edytorski]

z dary — dziś popr. forma N. lm: z darami. [przypis edytorski]

zdarzenia, których widownią stała się Rosja w marcu 1917 roku — 8 marca 1917 (23 lutego wg kalendarza juliańskiego, obowiązującego wówczas w Rosji) w Piotrogrodzie, ówczesnej stolicy Imperium Rosyjskiego, wybuchła tzw. rewolucja lutowa, skierowana przeciwko carowi Mikołajowi II i carskiej monarchii absolutnej; 15 marca Mikołaj II uznał, że utrzymanie władzy jest niemożliwe i abdykował na rzecz młodszego brata, który jednak nie przyjął korony, przekazując całą władzę Tymczasowemu Komitetowi Dumy; carat został obalony, w Rosji wprowadzono ustrój demokratyczny. [przypis edytorski]

zdarzony — dziś: nadarzający się. [przypis edytorski]

Zdarzyło się zaś ze skrytego Bożego zrządzenia, iż tamże przybyło dwóch obcych przychodniów — w późniejszej tradycji przyjęło się uznawać tych dwóch tajemniczych przybyszów za anioły, sam Gall nigdzie jednak nie wspomina o ich pochodzeniu, celu wędrówki ani misji. Inne powstałe hipotezy domyślają się w tych dwóch gościach na postrzyżynach syna Piasta wysłańców Świętopełka morawskiego (Ossoliński) lub uczniów św. Ansgara (Szajnocha). Dziś raczej wskazuje się tropy literackie, narracyjne: podobne typy postaci pojawiają się u Jakuba de Voraigne w Złotej legendzie czy wcześniej w Przemianach Owidiusza. [przypis edytorski]

zdarzyli Bóg (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli Bóg zdarzy (tj. jeśli da, jeśli pozwoli). [przypis edytorski]

zdarzyli się iem (starop.) — zdarzyli się im; konstrukcja z partykułą -li, w znaczeniu: jeśli im się zdarzy. [przypis edytorski]

zda się komuś — zdaje się komuś. [przypis edytorski]

zdatny (daw.) — przydatny. [przypis edytorski]

zdawać się (daw.) — tu: mieć ochotę. [przypis edytorski]

zdawa (daw.) — dziś popr. forma: zdaje. [przypis edytorski]

zdawa — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: zdaje. [przypis edytorski]

Zdawało (…) — w tłumaczeniu brak poprzedniego zdania, w oryg. niem. Er könnte sehr gefährlich werden (Mógłby stać się bardzo niebezpieczny); red. WL. [przypis edytorski]

zdawał sobie z tego pełną sprawę — dziś popr.: zdawał sobie z tego w pełni sprawę. [przypis edytorski]

zdawam się — dziś: zdaję się. [przypis edytorski]

zdawa się (daw. forma) — dziś: zdaje się. [przypis edytorski]

zdawa się (daw. forma) — zdaje się. [przypis edytorski]

zdawić (starop.) — zdławić, zdusić. [przypis edytorski]

zdawić (starop.) — zdusić. [przypis edytorski]

zdawna (starop. forma ort.) — z dawna; od dawna. [przypis edytorski]

zdębić się (neol.) — zapewne: stanąć dęba. [przypis edytorski]

zdębi się (…) włos — włosy staną dęba. [przypis edytorski]

zdeb — ostronos; ssak z rodziny szopów. [przypis edytorski]

zdeb (przestarz.) — żbik. [przypis edytorski]

zdechła skóra, co ją na pargamin wyprawują — w starożytności i średniowieczu używano jako materiału piśmiennego pergaminu, który produkowano z odpowiednio wyprawionej skóry baraniej lub oślej. [przypis edytorski]

Zdechły pies nie kąsa!… — słów: „Canis mortuus non mordet” (łac. Martwy pies nie kąsa) użył król Stefan Batory w rozmowie z kanclerzem Janem Zamoyskim w 1584, wyrażając tym samym swoją zgodę na zgładzenie schwytanego banity Samuela Zborowskiego. [przypis edytorski]

zdechliną ich karm wszystkich, lecz nie świnią — Tatarom, jak i innym muzułmanom, religia zabrania spożywania wieprzowiny. [przypis edytorski]

zdecyd. — tu: zdecydowanie a. zdecydowana. [przypis edytorski]

zdefigurowany (z łac.) — zniekształcony. [przypis edytorski]

zdejmcie — zdejmijcie. [przypis edytorski]

zdejm — dziś popr. forma 2 os. lp. tr. rozkaz.: zdejmij. [przypis edytorski]

zdejm — dziś popr. forma 2os. lp trybu rozkazującego: zdejmij. [przypis edytorski]

zdejm — dziś popr.: zdejmij. [przypis edytorski]

zdekoncertować (daw.) — zbić z tropu, zmieszać. [przypis edytorski]

zdematerializować się — zniknąć. [przypis edytorski]

zdenuncjować — dziś popr.: zadenuncjować. [przypis edytorski]

zdenuncjował — dziś popr. forma: zadenuncjować; złożyć na kogoś donos, oskarżyć kogoś. [przypis edytorski]

zdeptaj — dziś popr. forma 2.os.lp trybu rozkazującego: zdepcz. [przypis edytorski]

zderanżowany (z fr.) — tu: zdezorganizowany. [przypis edytorski]

zderanżowany (z fr.) — w nieładzie. [przypis edytorski]

zdetonować się (daw.) — stracić pewność siebie. [przypis edytorski]

zdetonować się — speszyć się, zmieszać się. [przypis edytorski]

zdetonować się — speszyć się, zmieszać się, stracić pewność siebie. [przypis edytorski]

zdetonowany (daw.) — onieśmielony. [przypis edytorski]

zdetonowany (daw.) — pozbawiony pewności siebie. [przypis edytorski]

zdetonowany — wybity z tonu, zbity z pantałyku; zdezorientowany. [przypis edytorski]

zdetronizować — pozbawić kogoś lub coś dotychczasowego dużego znaczenia lub wysokiej pozycji. [przypis edytorski]

zdezarmować (daw.) — rozbroić. [przypis edytorski]

zdezelowany — zniszczony. [przypis edytorski]

zdjąć obraz (daw.) — zrobić zdjęcie, sfotografować. [przypis edytorski]

zdjąć — tu: trafić strzałem. [przypis edytorski]

zdjąć — tu: zrobić zdjęcie, sfotografować. [przypis edytorski]

Zdjęcie z krzyża — tytuł wielu dzieł sztuki ukazujących moment zdjęcia Chrystusa z krzyża; tu zapewne: późnogotyckiego obrazu Rogiera van der Weydena, znajdującego się w muzeum Prado w Madrycie. [przypis edytorski]

zdjętą — tu: zrobioną; por.: zdjęcie. [przypis edytorski]

zdjęty mrowiem — przejęty tak, że aż przeszedł go dreszcz (mrowienie). [przypis edytorski]

zdjimę (starop. forma) — zdejmę. [przypis edytorski]