Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10150 przypisów.
wydobycia prawdy z głębokiej studni Demokryta — Demokryt z Abdery, filozof grecki V w. przed Chr. miał wedle Diogenesa Laertiosa (ks. IX, 72) wyrzec: ετεή δε ουδέν ίδμεν, εν βυθώ γαρ η αλήθεια (=w rzeczywistości nie wiemy nic, bo prawda jest na dnie głębin morskich), odnosząc to sceptyczne wyrażenie do zjawisk chyba tylko, nie do teorii atomistycznej, głoszonej przez siebie. Spopularyzowało się atoli łagodniejsze tłumaczenie wyrazu βυθός przez „głęboką studnię”, „dno studni”, tak jak to podaje i Kant. [przypis redakcyjny]
wydobyła „Drugą książeczkę” Promyka — Druga książeczka do wprawy w czytaniu, opracowana dla użytku dzieci wiejskich przez autora elementarzy i propagatora oświaty ludowej Konrada Prószyńskiego (1851–1908), publikującego pod pseud. Kazimierz Promyk. [przypis edytorski]
wydobyte przez Pascala na jaw gorszące orzeczenia kazuistów — długi rejestr tych gorszących orzeczeń opublikował już przed Prowincjałkami Arnauld; ale rewelacje te, spisane po łacinie i bez talentu literackiego Pascala, przeszły niemal bez wrażenia. [przypis tłumacza]
Wydobywanie złota dla Anglii — tak w oryginale; mowa o złocie, które Stany Zjednoczone eksportowały do Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
wydołać (daw.) — poradzić sobie, zadowolić, usatysfakcjonować (co w tym kontekście może oznaczać zarówno spełnienie życzeń, jak stanięcie do pojedynku). [przypis edytorski]
wydołać (daw.) — poradzić sobie z czymś. [przypis edytorski]
wydolić (gw.) — zdołać. [przypis edytorski]
wydostarczyć — wystarczyć. [przypis redakcyjny]
Wydrążonej — rzeki Creuse. [przypis tłumacza]
wydróżcie (forma starop.) — wyżłóbcie, wyryjcie, wydrążcie. [przypis redakcyjny]
wydroże — droga a. ścieżka wykuta w skale. [przypis edytorski]
wydrożono (starop.) — (było) wydrążone, wyrzeźbiony. [przypis redakcyjny]
wydrożony (daw.) — dziś: wydrążony. [przypis edytorski]
wydrożony (starop.) — wydrążony; wyrzeźbiony a. wygrawerowany. [przypis edytorski]
wydrożony — wykolejony, wybity. [przypis edytorski]
wydrożyć (daw.) — [tu:] wydrążyć. [przypis redakcyjny]
Wy drudzy pójść możecie, gdzie się walka toczy — bogowie olimpijscy brali czynny udział w walkach toczących się pod Troją. [przypis edytorski]
wydrużyć — wydrążyć. [przypis redakcyjny]
wydrwić — tu: uzyskać sprytnie, wyprosić za pomocą fortelu. [przypis edytorski]
wydrwić — tu: wyłudzić. [przypis edytorski]
wydrwigrosz — osoba wyłudzająca pieniądze od innych. [przypis edytorski]
wydrwił ktoś w starożytności Diogenesa (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Diogenesa Cynika [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VI, 23. [przypis tłumacza]
wydrzej — dziś popr. forma: wydrzyj. [przypis edytorski]
wydrzej — dziś popr.: wydrzyj. [przypis edytorski]
wydrzej — dziś: wydrzyj. [przypis edytorski]
wydrzem, zabijem itp. (daw.) — skrócona forma czasownika 1 os. lm; dziś: wydrzemy, zabijemy itp. [przypis edytorski]
wydrzeźniać — przedrzeźniać. [przypis edytorski]
wydrzy (…) utni (starop. forma) — zamiast: wydrzyj, utnij; obie formy dawniejsze trybu rozkazującego, por. pieśń IX zwr. 44. [przypis redakcyjny]
wydundzić (gw.) — wypić szybko, dużymi łykami. [przypis edytorski]
wydwarzać (daw.) — czynić coś pretensjonalnym, fałszywie wytwornym. [przypis edytorski]
wydwarzać się z kogoś (daw.) — kpić z kogoś. [przypis edytorski]
wydwarzanie — wydziwianie, popisywanie się. [przypis edytorski]
wydworny (daw.) — wyrafinowany. [przypis edytorski]
wydworny (daw.) — wytworny, wyrafinowany. [przypis edytorski]
wydychać — tu: odpoczywać. [przypis edytorski]
Wydział Krajowy — jeden z głównych organów autonomicznej administracji Galicji, działający w latach 1867–1922. [przypis edytorski]
wydziałowa robota — praca wymierzana zależnie od wydajności, nie czasu; Staszic żąda, by zamiast nakazywania poddanemu pracy na pańskim przez określoną ilość dni, wyznaczona mu była określona praca do wykonania, np. morga pola do uprawy, zżęcia itd.; omówienie w Uwagach nad życiem Jana Zamoyskiego, str. 93 przypis. [przypis redakcyjny]
wydziałowa robota — tu: praca mierzona efektami, a nie na czas. [przypis edytorski]
wydział przyrodniczy w uniwersytecie — warszawskim, przekształconym ze Szkoły Głównej (1869). [przypis redakcyjny]
wydział — rozdział. [przypis redakcyjny]
wydział — tu: dziedzina działania. [przypis edytorski]
wydział — tu: dzielnica, majątek. [przypis edytorski]
wydział — tu: przydział, wydzielona dzielnica; im dość wydziałów — im nie potrzeba więcej, niż wydzielone dzielnice. [przypis edytorski]
wydzielanie gazów wobec soli radu — [por.] Giesel, „Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft”, 1903, s. 347; Ramsay i Soddy, „Physikalische Zeitschrift”, 15 września 1903. [przypis autorski]
wydziele — dziś popr. forma Ms.lp: wydziale (tj. dziedzinie, dziedzictwie). [przypis edytorski]
wydzielenia bratu najmłodszemu (…) części dziedzicznej z dodaniem pewnych grodów nad ten udział — Sobiesław otrzymał od brata w 1111 r. Żatec z przynależną do grodu dzielnicą. [przypis edytorski]
wydzielić się (starop.) — odejść z domu rodzinnego, usamodzielnić się. [przypis edytorski]
wydzierać się (gw.) — wyłaniać się. [przypis edytorski]
wydzierać się na wolę — wyrywać się na wolność. [przypis edytorski]
wydzierca — od: wydzierać, czyli zabierać coś przemocą. [przypis edytorski]
wydziw (gw.) — zdziwienie. [przypis edytorski]
wydziwiać (daw.) — popisywać się. [przypis redakcyjny]
wydziwiać — wygadywać, wymyślać. [przypis edytorski]
wydziwić się nie mogli, że strzelały, jak ta igła żgnęła w nabój — w dawnej broni skałkowej, ładowanej od przodu lufy, zapalenie prochu na panewce następowało od iskier powstałych przy uderzeniu skałki (kawałka krzemienia), mocowanej w szczękach kurka, o stalowe krzesiwo; po ok. 30 wystrzałach skałki zużywały się i trzeba było je wymienić; używane w armii pruskiej od 1848 odtylcowe karabiny iglicowe na naboje zespolone nie wymagały ani wymiany skałki, ani podsypywania prochu, były bronią o znacznie większej szybkostrzelności i mogły być ładowane w pozycji leżącej, co mniej narażało na ostrzał nieprzyjaciela. [przypis edytorski]
wydziwować się — nadziwić się. [przypis edytorski]
wyegzaminowany — dziś: przeegzaminowany. [przypis edytorski]
wyekskuzować (z łac. excuso, excusare) — wytłumaczyć, usprawiedliwić. [przypis edytorski]
wyekskuzować (z łac.) — wytłumaczyć, usprawiedliwić. [przypis redakcyjny]
wyekspediować (z łac.) — wyprawić, wysłać. [przypis edytorski]
wyekspediowano go nad Missisipi — do kolonii karnej we francuskich posiadłościach kolonialnych w Ameryce Północnej, na cześć króla Francji Ludwika XIV (fr. Louis) zwanych Luizjaną, obejmujących większość dorzecza Missisipi: tereny na południe od Wielkich Jezior aż do Zatoki Meksykańskiej, pomiędzy Appalachami na wschodzie a Górami Skalistymi na zachodzie. [przypis edytorski]
wyekspensowany (daw.) — wydany (o pieniądzach). [przypis edytorski]
wyekwipować czymś (daw.) — wyposażyć w coś. [przypis edytorski]
wyekwipowany — wyposażony, zaopatrzony. [przypis edytorski]
wyelegantować się (pot.) — ubrać się przesadnie elegancko. [przypis edytorski]
wyemancypowany — uwolniony, samodzielny. [przypis edytorski]
wyepissierowała (z fr.) — tu: zmieniła w sklepikarzy. [przypis edytorski]
wyfasować — pobrać a. wydać z magazynu wojskowego żywność, umundurowanie, broń itp. [przypis edytorski]
wyfaszerowaną — dziś: nafaszerowaną. [przypis edytorski]
wyfilutować — zmamić. [przypis autorski]
wyfiokowany (pot.) — przesadnie wystrojony. [przypis edytorski]
wyforować (daw.) — wyrzucić. [przypis edytorski]
wyforwać (daw.) — wyrzucić, wypędzić. [przypis edytorski]
wyga (daw., pot.) — osoba doświadczona. [przypis edytorski]
wyga — ktoś z dużym doświadczeniem w jakiejś dziedzinie. [przypis edytorski]
wygalonowana służba — służba w liberii obszytej galonami, czyli złotą lub srebrną taśmą. [przypis edytorski]
wygalonowani — w liberii obszytej galonami, czyli złotą lub srebrną taśmą. [przypis redakcyjny]
wyga — osoba sprytna i doświadczona. [przypis edytorski]
wyga (pot.) — osoba sprytna i doświadczona. [przypis edytorski]
wygarbować komuś skórę — pobić kogoś. [przypis edytorski]
wygarnirowany — przyozdobiony. [przypis redakcyjny]
wygasnęły — dziś popr.: wygasły; tu: forma wydłużona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
wyga — spryciarz, ktoś wyjątkowo obrotny. [przypis edytorski]
wyga (starop.) — pies. [przypis redakcyjny]
wygębować — wygadać; powiedzieć. [przypis edytorski]
wygiął grzbiet w pałąk — wygiął grzbiet w łuk. [przypis edytorski]
wygładzić (daw.) — zgładzić, wyeliminować. [przypis edytorski]
wygładzić (starop.) — tu: zgładzić, zabić. [przypis redakcyjny]
wygładzić — tu: zgładzić, pozabijać. [przypis edytorski]
wygładzony (daw.) — zgładzony, wyeliminowany. [przypis edytorski]
wy głaz / Oczu postawionych w solny słup — nawiązanie do biblijnej historii o żonie Lota, zamienionej w słup soli podczas ucieczki z Sodomy. [przypis edytorski]
wygłodzenie Irlandii — wielka klęska głodu w Irlandii w latach 1845–1849, spowodowana chorobą ziemniaków, stanowiących podstawowe pożywienie mieszkańców, oraz brakiem reakcji władz brytyjskich na zniszczenie zbiorów. Kiedy w 1848 liczba ofiar głodu sięgnęła miliona osób, organizacja Młoda Irlandia bezskutecznie próbowała wzniecić powstanie. [przypis edytorski]
wygłupić — wywieść w pole. [przypis autorski]
wyglądać (starop.) — tu: wyczekiwać, oczekiwać. [przypis edytorski]
Wyglądając w tym polu obojętnej bierki — niepewnego losu (kostki). [przypis redakcyjny]
wyglądała nieco rozczarowana — dziś popr.: wyglądała na nieco rozczarowaną. [przypis edytorski]
Wyglądała wyższa, dumniejsza i nad wyraz szczęśliwa — dziś: Wyglądała na wyższą, dumniejszą i (…) szczęśliwą. [przypis edytorski]
wyglądał niezdecydowany — dziś: wyglądał na niezdecydowanego. [przypis edytorski]
Wyglądało. [przypis redakcyjny]
wyglądał promieniejący — dziś raczej: wyglądał, jakby promieniał. [przypis edytorski]
wyglądał wzruszony — wyglądał na wzruszonego. [przypis edytorski]
