Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6631 przypisów.
Thus Rivers speaks of a „group sentiment of the clan system with its accompanying communistic practices”, supposed to exist in Melanesia, and he adds that to such natives the „principle 'each man for himself' is beyond the reach of understanding” (Social Organization, p. 170). Sidney Hartland imagines that in savagery „The same code in the same Divine Name, and with equal authority, may make regulations for the conduct of commercial transactions and of the most intimate conjugal relations, as well as for a complex and splendid ceremonial of divine worship” (Primitive Law, p. 214). Both statements are misleading. Comp. also the quotations in Part I, Sections I and X. [przypis autorski]
Thyestes — brat Atreusa, stryj Agamemnona i Menelaosa. [przypis edytorski]
tiara — nakrycie głowy papieży Kościoła katolickiego, mające kształt spiczastej czapki, do której w XIV w. dodano osadzone trzy korony, symbol najwyższej duchownej i świeckiej władzy papieża jako władcy Państwa Kościelnego; sznurki korony, które zaplątały się nie wiadomo jak w tiarę: do tiary papieskiej przymocowane są z tyłu dwie opadające, złote wstążki. [przypis edytorski]
tiara Sajtafernesa — złote nakrycie głowy należące rzekomo do scytyjskiego władcy Sajtafernesa (III w. p.n.e.), zakupione w 1896 przez muzeum w Luwrze; w rzeczywistości falsyfikat sporządzony na zlecenie dwójki handlarzy starożytnościami, na podstawie znanych z publikacji dzieł sztuki scytyjskiej. [przypis edytorski]
tiara — tu ogólnie: nakrycie głowy (ważnego) kapłana. [przypis edytorski]
tiarę prosto stojącą godzi się jedynie królowi ma głowie nosić — król nosi tiarę prostą, sterczącą do góry. [przypis tłumacza]
tiarę (…) widniejącym na niej świętym napisem, który się składał z czterech liter — p. IV, III, 10, uwaga do słów „z przenajświętszym imieniem na czole”. Józef tedy mówi, że widział tylko napis: יהוה, wbrew Wj 28, 36 [gdzie mowa o napisie „Święty dla Jahwe”, umieszczonym na przedniej stronie tiary; red. WL]. [przypis tłumacza]
Tiarnaglofi erat eorum victoriae deus qui cum iis in expedicionibus ibat (łac.) — Tiarnaglofi był dla nich bogiem zwycięstwa i chadzał z nimi na wyprawy. [przypis edytorski]
Tibagy a. Tibagi — rzeka w płd. Brazylii, lewy dopływ rz. Paranapanema. [przypis edytorski]
Tibajy — dziś popr.: Tibaji a. Tibagi, rzeka w płd. Brazylii, dopływ rzeki Paranapanema. [przypis edytorski]
Tibidabo — najwyższe wzgórze w Barcelonie (512 m n.p.m.). [przypis edytorski]
tibi decus, salus, ave (łac.) — fragmenty modlitewnych apostrof: Tobie sława, zbawienie, chwała. [przypis edytorski]
Tibi (…) dolet — Terentius, Phormio I, 3, 9. [przypis tłumacza]
Tibi (…) notet — Catullus, Carmina 68, 147. [przypis tłumacza]
Tibi sunt Malchut et Geburah et Chesed per aeonas! (łac.) — Niech przez eony staną na twoje usługi Malchut i Geburah i Chesed. [przypis edytorski]
tibi vindictam relinquo (łac.) — tobie zemstę zostawiam. [przypis redakcyjny]
Tibullus (54–19 p.n.e.) — poeta rzymski, autor elegii o tematyce miłosnej. [przypis edytorski]
Ti byl noble (…) tetu schiabbla — ma znaczyć: „Jesteś szlachcicem, to nie bajka; bierz oto tę tu szablę”. [przypis tłumacza]
tide (ang.) — przypływ a. odpływ morza. [przypis redakcyjny]
Tidor i Ternata — wyspy niedaleko Filipin. [przypis tłumacza]
Tiedemann, Dietrich (1748–1803) — historyk filozofii oraz filozof eklektyczny, zainteresowany szczególnie pograniczem filozofii i psychologii. [przypis edytorski]
tiefer (jid.) — głębiej. [przypis edytorski]
Tiegenhof — obecnie: Nowy Dwór Gdański. [przypis edytorski]
Tieksyk šnekėta, tieksyk buvo tarta. — Visa ši Lietavoro kalba yra aiškiu paveikslu to, ką tame laike dūmojo apie Vytautą visi žemesni Lietuvos kunigaikščiai.' [przypis autorski]
Tien (chińskie) — niebo, zaświaty. [przypis edytorski]
tienda (hiszp.) — sklep; namiot. [przypis edytorski]
Tiene algo que comer, señorita? (hiszp.) — Czy macie coś do jedzenia, panienko? [przypis edytorski]
Tiens… c'est du propre! c'est mignon! (fr.) — Słuchaj! Ładna historia! Jakie to miłe! [przypis edytorski]
Tiens, c'est votre mari (fr.) — spójrz, to twój mąż. [przypis edytorski]
tiens (fr.) — ach tak; a więc; otóż. [przypis edytorski]
tiens (fr.) — a zatem, otóż; cóż; dobrze itp. [przypis edytorski]
tiens (fr.) — cóż; dobrze; a zatem itp. [przypis edytorski]
Tiens! (fr.) — Coś takiego! [przypis edytorski]
Tiens! (fr.) — Coś takiego! (używane jako wykrzyknik wyrażający zaskoczenie) [przypis edytorski]
tiens (fr. dosł.: trzymaj) — tu: no, no; a to dopiero; patrzcie państwo. [przypis edytorski]
Tiens! (fr.) — masz tobie! a to dopiero! [przypis redakcyjny]
Tiens (fr.) — No proszę. [przypis edytorski]
tiens (fr.) — słuchaj (dosł.: trzymaj). [przypis edytorski]
Tiens! (fr.) — słuchaj; spójrz. [przypis edytorski]
Tiens! tiens! c'est du propre! (fr.) — Słuchaj! Słuchaj! Ładna historia! [przypis edytorski]
Tiens, tiens! Clotilde (fr.) — no, no! Klotyldo. [przypis redakcyjny]
tiens-toi tranquille, enfant, comprends-tu? (fr.) — uspokój się, dziecko, rozumiesz? [przypis edytorski]
tiepłuszka (ros.) — ogrzewany wagon towarowy przystosowany do przewożenia ludzi. [przypis redakcyjny]
Tiergarten — jeden z sześciu okręgów Mitte, pierwszej dzielnicy Berlina; także: park miejski w tej dzielnicy. [przypis edytorski]
Tiergarten (niem.) — ogród zoologiczny; tu: nazwa rozległego parku w centralnej części Berlina. [przypis edytorski]
tierra caliente — ziemia gorąca. [przypis autorski]
Tierra Firme (hiszp.: stały ląd) — hist. nazwa hiszpańskich posiadłości kolonialnych na wybrzeżach M. Karaibskiego (ob. Wenezuela, Kolumbia oraz kraje Ameryki Centralnej), odróżniająca je od pobliskich kolonii na wyspach. [przypis edytorski]
tierra tamplada — ziemia umiarkowana. [przypis autorski]
Tiers, właśc. Adolphe Thiers (1797–1877) — fr. prawnik, dziennikarz, historyk (autor wielotomowych prac: Historia Rewolucji Francuskiej oraz Historia Konsulatu i Cesarstwa) i polityk, zwolennik monarchii konstytucyjnej, współtwórca rewolucji lipcowej (1830); w okresie II Cesarstwa przywódca liberalnej opozycji; wsławiony krwawym stłumieniem Komuny Paryskiej; w l. 1871–73 prezydent Francji. [przypis edytorski]
Tiers, własc. Adolphe Thiers (1797–1877) — fr. prawnik, dziennikarz, historyk i polityk. [przypis edytorski]
tiesdarystė — teisminis procesas, tribunolas. [przypis edytorski]
tiesdarys – teisėjas. [przypis edytorski]
tiesos — čia: teisės. [przypis edytorski]
Tiger, tiger! (…) Shoot, Sahib! Shoot anywhere! (ang.) — Tygrys, tygrys! Strzelaj, sahibie! Strzelaj gdziekolwiek! (sahib: pan, tytuł stosowany przez rodzimych mieszkańców Indii kolonialnych w stosunku do Europejczyków). [przypis edytorski]
Tigranes (138–56 p.n.e.) — król Armenii (od 95 p.n.e.); za jego czasów Armenia uzyskała status mocarstwa; sojusznik króla Pontu Mitrydatesa VI Eupatora; zajął obszary państw Partów i Seleucydów; udzieliwszy schronienia Mitrydatesowi, popadł w konflikt z Rzymem; pokonany, został w 66 p.n.e. zmuszony do kapitulacji i zrzeczenia się zdobytych ziem. [przypis edytorski]
Tijuana — duże miasto w płn.-zach. Meksyku, w stanie Kalifornia Dolna, leżące przy granicy z USA, w pobliżu wybrzeża Pacyfiku. [przypis edytorski]
Tijukas, właśc. Tijucas — miasto i gmina w stanie Santa Catarina w Brazylii. [przypis edytorski]
tikai — tiktai. [przypis edytorski]
tika (sl.) — tylu. [przypis edytorski]
tikę — atsitikę, atsitiko. [przypis edytorski]
Tikimas (z litew.) — wierny. [przypis autorski]
tikkut — przekręcony wyraz ang. ticket: bilet. [przypis redakcyjny]
tikrint — čia: užtikrinti. [przypis edytorski]
tiku-tiku, właśc. tico-tico (hiszp.) — pasówka obrożna, rodzaj małego ptaka z rodziny pasówek. [przypis edytorski]
tilbur — rodzaj powozu. [przypis edytorski]
tilbury — lekki, otwarty powóz dwukołowy o dużych kołach, opracowany na pocz. XIX wieku przez londyńską firmę Tilbury; dostosowany do szybkiego poruszania się po nierównych drogach. [przypis edytorski]
Tilbury — miasto portowe w Anglii na północnym brzegu Tamizy. [przypis edytorski]
tillandsia — roślina pnąca, opuszczająca jak gdyby siwą brodę. [pol.: oplątwa; red. WL] [przypis autorski]
Tillandsia usnoides — popr.: Tillandsia usneoides, oplątwa brodaczkowa, gatunek rośliny z Ameryki Południowej, Środkowej i płd. części Ameryki Północnej, rosnącej na dużych drzewach: zwisającej z konarów drzew w postaci długich girland cienkich, rozgałęziających się pędów okrytych srebrzystymi włoskami. [przypis edytorski]
Tillemont, Louis-Sébastien Le Nain de (1637–1698) — francuski duchowny katolicki, autor 16-tomowej historii Kościoła w pierwszych stuleciach (Mémoires pour servir à l'histoire ecclésiastique des six premiers siècles). [przypis edytorski]
Tillotson, John (1630–1694) — arcybiskup anglikański, autor dzieł teologicznych. [przypis edytorski]
Tilly, Johann Tserclaes von (1559–1632) — wódz austriacki z czasów wojny trzydziestoletniej, odpowiedzialny za masakrę protestantów w Magdeburgu w roku 1631. [przypis edytorski]
tilusson (z litew.) — kapłan pogrzebowy. [przypis autorski]
tilusson (z litew.) — kapłan pogrzebowy. [przypis edytorski]
tilvikas — karvelių šeimos paukštis ilgu snapu. [przypis edytorski]
tilvikas — toks paukštis. [przypis edytorski]
Timajos z Lokrów — postać występująca w dwóch dialogach Platona: Timajos oraz Kritias, filozof ze szkoły pitagorejskiej z gr. kolonii Lokry na płd. krańcu Płw. Apenińskiego. Jego historyczność jest wątpliwa, gdyż nie występuje w innych niezależnych źródłach. W staroż. przypisano mu autorstwo pracy pt. O naturze świata i duszy (gr. Περὶ φύσιος κόσμω καὶ ψυχᾶς, łac. De anima mundi et natura), w której zawarte jest podsumowanie teorii bronionych przez tytułowego bohatera w Timajosie Platona. Współczesne badania wykazały, że praca ta powstała w I w. p.n.e., kilkaset lat po czasach Platona. [przypis edytorski]
Timajos z Tauromenion (ok. 345–ok. 250 p.n.e.) — historyk grecki z Sycylii. [przypis edytorski]
Timav, Timavus — rzeczka między Triestem a daw. Akwileją, dziś w Słowenii. [przypis edytorski]
timbre a. tembr — barwa głosu. [przypis edytorski]
timbre (fr.) — barwa, brzmienie dźwięku, głosu. [przypis edytorski]
timbre (fr.) — tembr: charakterystyczna barwa dźwięku, głosu. [przypis edytorski]
Timbuktu — miasto w Mali, nad rzeką Niger, zał. w XI–XII w.; przez stulecia stanowiło centrum wymiany handlowej między Czarną Afryką a berberyjską i islamską Afryką Północną (a za jej pośrednictwem także z Europą); należało do najludniejszych i najbogatszych miast świata, było jednym z islamskich centrów akademickich; w 1591 zostało zdobyte przez ekspedycję marokańską, co w połączeniu z rozwojem handlu transatlantyckiego przyczyniło się do upadku jego znaczenia; w kulturze Zachodu funkcjonujące jako miejsce odległe, egzotyczne i tajemnicze. [przypis edytorski]
time is money (ang.) — czas to pieniądz. [przypis edytorski]
Time is money (ang.) — Czas to pieniądz. [przypis edytorski]
timeo Danaos et dona ferentes (łac.) — obawiam się Greków, nawet gdy niosą dary; łacińska sentencja, fragment Eneidy Wergiliusza (II, 49); nawiązanie do zdradzieckiego „daru”, jakim był koń trojański. [przypis edytorski]
timeo Danaos et dona ferrentes (łac.) — „Obawiam się Greków, nawet gdy niosą dary”, cytat z Eneidy. [przypis edytorski]
timeo qui nocuere deos (łac.) — obawiam się tego, kto szkodzi bogom (Owidusz, Tristia I, 1). [przypis edytorski]
Timesiteosa z Trapezuntu, którego łączyły z Mossynojkami związki gościnności – każdy więc obywatel spomiędzy Mossynojków mógł, przybywszy do Trapezuntu, u niego mieszkać i przez niego załatwić swe sprawy w sądzie lub u władz miejskich, gdyż jako cudzoziemiec stał poza nawiasem prawa (porówn. nowożytnych konsulów). [przypis tłumacza]
Times Square — plac na środkowym Manhattanie w Nowym Jorku, główne skrzyżowanie handlowe, miejsce turystyczne, centrum rozrywki. [przypis edytorski]
Times — właśc. „The Times”, brytyjski dziennik społeczno-polityczny, wydawany od 1785 roku w Londynie. [przypis edytorski]
Timochares — właśc. Timocharis z Aleksandrii (ok. 320–260 p.n.e.), grecki astronom, którego wyniki obserwacji wykorzystywał Ptolemeusz. [przypis edytorski]
Timoklea (IV w. p.n.e.) — siostra Teogenesa, ostatniego dowódcy Świętego Zastępu armii tebańskiej, wybitego przez Macedończyków w bitwie pod Cheroneą; po zdobyciu Teb zgwałcona przez trackiego dowódcę, podstępem wepchnęła go do studni i zabiła; jej historię opowiada Plutarch w Żywocie Aleksandra oraz w rozprawie O cnotach kobiet. [przypis edytorski]
timokracja — z greckiego timé: wartość, honor, oraz krátos: władza; określenie ustroju państwa mające różne znaczenia w źródłach starożytnych. [przypis edytorski]
Timomachus — malarz grecki, z Bizancjum rodem; żył w epoce poaleksandryjskiej. [przypis tłumacza]
Timore et tremore (łac.) — „Strachem i drżeniem”. [przypis tłumacza]
Timor — wyspa w archipelagu Małych Wysp Sundajskich, w płd.-wsch. Azji. [przypis edytorski]
Timur-Chan — Timur Chromy a. Tamerlan (1336–1405), chan Złotej Ordy i twórca wielkiego mongolsko-tatarskiego imperium, które rozpadło się po jego śmierci. [przypis edytorski]
Timur Chromy (1336–1405) — wódz mongolski, od 1370 roku władca olbrzymiego państwa; założył dynastię Timurydów, zdobył większość Azji Środkowej, Iranu, Iraku i Zakaukazia. [przypis edytorski]
Timur Chromy (1336–1405) — znany też jako Tamerlan, chan Złotej Ordy i twórca wielkiego mongolsko-tatarskiego imperium, które rozpadło się po jego śmierci. [przypis edytorski]
