Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 455 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18048 przypisów.
Prisons (fr.) — wiezienia; tu zamiast tytułu pamiętników dwukrotnie więzionego awanturnika Friedricha von der Trencka: Friedrichs Freyherrn von der Trenck merkwürdige Lebensgeschichte (1787), wydanych po francusku jako Mémoires de Frédéric, baron de Trenck (1789). [przypis edytorski]
prisūdijo — priteisė. [przypis edytorski]
Pritchard, Edward William (1825–1865) — angielski lekarz i morderca; oskarżony o zabicie swej żony i teściowej przez otrucie, był ostatnim skazańcem, na którym wykonano wyrok publicznie w Glasgow. Pritchard miał na koncie więcej może ofiar, był np. podejrzany o zabicie swej służącej, za co jednak nie wytoczono mu procesu. [przypis edytorski]
prityrimą — patirtį. [przypis edytorski]
priuato commodo foedera et amicitias metiuntur — wygodą prywatną mierzą sojusze i przyjaźnie. [przypis redakcyjny]
pri un quardo in muriro (dialekt południowowłoski) — oddam życie za jedno spojrzenie. [przypis edytorski]
prius (łac.) — tu: to, co pierwotne; podstawa. [przypis edytorski]
prius (łac.) — wcześniej; przedtem, zanim; w logice: twierdzenie logicznie wcześniejsze. [przypis edytorski]
Privatbrief — Man hat aus Erfurcht für diesen trefflichen Herrn gedachten Brief und einen anderen, dessen weiter hinten erwähnt wird, dieser Sammlung entzogen, weil man nicht glaubte, eine solche Kühnheit durch den wärmsten Dank des Publikums entschuldigen zu können. [przypis autorski]
privatim (łac.) — prywatnie, nieoficjalnie. [przypis edytorski]
privatim (łac.) — prywatnie. [przypis edytorski]
privatim (łac.) — tu: po cichu. [przypis edytorski]
privatio (…) praesupponit habitum (łac.) — Uczucie braku każe przypuszczać przyzwyczajenie; pewnik scholastyczny. [przypis tłumacza]
privato (łac.) — człowiekowi prostemu (tj. nie posiadającemu żadnej godności ani urzędu). [przypis redakcyjny]
privato (łac.) — prostakowi. [przypis redakcyjny]
privatus (łac.) — człowiek prosty. [przypis redakcyjny]
Privernum — staroż. miasto w Lacjum w kraju Wolsków. [przypis edytorski]
prix fixe (fr.) — stała cena. [przypis redakcyjny]
próba — dowód. [przypis redakcyjny]
Próbę doskonałą (…) w swej kiesie — Tym porównaniem wiary do monety, która jest w kiesie [kiesa — sakiewka, woreczek na pieniądze; red. WL], poeta mówi: twoje objaśnienie wiary jest prawdziwe, ale czy sam w sobie posiadasz tak prawdziwą wiarę? [przypis redakcyjny]
Próbę zużytkowania terminu „dekadentyzm” jako nazwy prądu literackiego (…) podjął w roku 1897 Maciej Szukiewicz — M. Szukiewicz, Stanisław Przybyszewski, „Dziennik Krakowski” 1897, nr 330–347 i „Przegląd Tygodniowy” 1897, nr 14–16. [przypis autorski]
próbować — dowodzić. [przypis redakcyjny]
próbować się (starop.) — tu: walczyć; pojedynkować się. [przypis edytorski]
próbować — tu: dowodzić. [przypis redakcyjny]
próbować zjeść słońce — por. Bolesław Leśmian, Pantera. [przypis edytorski]
próbuje świętego — używa poświęconego noża. [przypis edytorski]
Próby — dzieło życia Michela Montaigne'a o charakterze autobiograficzno-filozoficznym, wydawane od 1580 do 1595 r. [przypis edytorski]
próć — dziś popr. pisownia: pruć. [przypis edytorski]
próchien — dziś popr. forma D. lm: próchen. [przypis edytorski]
próchnica — przewlekłe zapalenie tkanki kostnej. [przypis edytorski]
próchnienie kości — jeden z objawów choroby wenerycznej. [przypis edytorski]
„Próchno” opowiedziane nie byłoby już „Próchnem” (…) rozpaczy, na różne psychiczne tony — S. Brzozowski, Dzieła wszystkie, Warszawa 1936, IV, s. 68 (Współczesna powieść w Polsce). [przypis autorski]
Próchno — powieść Wacława Berenta, ukazująca się początkowo w odcinkach w 1901 roku w „Chimerze”, wyd. książkowe w 1903 roku; akcja dzieje się w środowisku cyganerii artystycznej u schyłku XIX w. w nienazwanym mieście; powieść uznawana za podsumowanie pierwszego dziesięciolecia Młodej Polski. [przypis edytorski]
Próchno — tytuł powieści pol. pisarza modernistycznego, Wacława Berenta (1873–1940), przedstawiciela realizmu w okresie Młodej Polski. [przypis edytorski]
„Próchno” zawierało jakby zbiór sakralnych formuł naszych przeżyć, nastrojów, tęsknot, całych sytuacji — J. E. Skiwski, Książka o naszym życiu, „Tygodnik Ilustrowany” 1933, nr 7. [przypis autorski]
Prócz Anglii, Szwajcarii i miast niektórych, nie ma w Europie narodów, jest tylko kilka udzielnych familij. — te słowa usunięto w wyd. z 1816 r. [przypis edytorski]
prócz — bez. [przypis redakcyjny]
Prócz frasunku — bez frasunku, nie martwiąc się; u Sępa Szarzyńskiego często prócz oznacza: bez. [przypis redakcyjny]
prócz innych wodzów, także Filoklesa i Adejmanta — prócz Konona, Filoklesa i Adejmanta, przyjaciela Alkibiadesa, wybrano potem jeszcze wodzami Menandra, Tydeusa i Kefizodota, nieprzyjaźnie usposobionych dla Alkibiadesa; toteż ci odepchnęli go ze wzgardą, gdy przybył do Ajgospotamoj, by służyć im swą radą. Wybrano też Teramenesa, który jednak przepadł przy dokimazji. W dniu bitwy miał Filokles naczelną komendę. [przypis tłumacza]
prócz jednej — To jest: zasady ciał ciekłych i stałych. [przypis redakcyjny]
Prócz jedynego — oprócz Prometeusza. [przypis tłumacza]
prócz tego miało zostać dziesięć okrętów taksiarchów, dziesięć samijskich i trzy nauarchów — na szukanie rozbitków przeznaczono właśnie okręty samijskie, nauarchów i taksiarchów, gdyż one, stojąc w centrum (zob. opis bitwy w ustępie 2), nie brały większego udziału w bitwie i jako najmniej uszkodzone nadawały się do tego celu najlepiej. [przypis tłumacza]
prócz tego wojsko, które sam przywiódł — miał wojsko, z którym ruszył na wojnę (p. rozdz. I), posiłki z greckich miast w Azji, z greckich miast w Tracji, byłych żołnierzy Cyrusa Młodszego, znanych z Anabazy, razem z Ksenofontem. [przypis tłumacza]
prócz tego wszystkiego spada na Rzym wielka wojna… — por. Starożytności XIV, XI, 2–XI, 6. [przypis tłumacza]
prócz Wilczkowi — dziś popr.: prócz Wilczka. [przypis edytorski]
prócz że — z wyjątkiem tych, co. [przypis redakcyjny]
próg cudzoziemców — ὅρον τῶν βεβήλων, właściwie: granica niepoświęconych, laików lub tym podobnie. Były tam umieszczone tablice z napisem: Μηδενα αλλογενη εισπορευεσθαι εντος του περι το ιερον τρυϕακτου και περιβολου ος δ᾽ αν ληϕθη εαυτω αιτιος εσται δια το εξακολουθειν θανατον, wedle tablicy znalezionej przez Clermont-Ganneau („Niechaj żaden cudzoziemiec nie śmie minąć obwiedzenia przybytku i otocza (hebr. soreg); kto zostałby zatrzymany, sam sobie winien będzie, jeżeli w trop za nim pójdzie śmierć”. Słowa te były przedmiotem licznych dyskusji; jedni mniemali, że chodziło tu o karę śmierci w zwykłym znaczeniu tego słowa, inni, że o ostrzeżenie przed tak zwanym sądem bożym. Ale i na to panuje zgoda, że Flawiusz i Filon rozumieli to w sensie pierwszym, p. dalej VI, XI, 4). Napisy były także w łacińskim języku, co widać z VI, XI, 4. [przypis tłumacza]
Próg Przęświęty — właściwie Święte Świętych, τὸ ἅγιον. [przypis tłumacza]
próśb Izraela — religia żydowska zakłada oczekiwanie na Mesjasza. [przypis edytorski]
prószyć — tu: kruszyć, zamieniać w proch. [przypis edytorski]
próżen czego (daw.) — tu: pozbawiony czego. [przypis edytorski]
próżen (daw.) — próżny, opróżniony. [przypis edytorski]
próżen (daw.) — próżny, pozbawiony. [przypis edytorski]
próżen — dziś: próżny, opróżniony. [przypis edytorski]
próżen — próżny, pozbawiony. [przypis edytorski]
próżń (neol.) — próżnia. [przypis edytorski]
próżna nauki — nie posiadająca nauk, niewykształcona. [przypis redakcyjny]
Próżna robota Malować lilię, uzłocić blask złota — cytat ze sztuki Williama Shakespeare'a Życie i śmierć króla Jana. [przypis edytorski]
próżnej urny — z uwagi na opisaną wcześniej przemianę w łabędzia pogrzeb odbywa się bez zwłok. [przypis edytorski]
próżnem — daw. forma dla r.ż. i r.n.; dziś: próżnym. [przypis edytorski]
próżnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: próżnymi. [przypis edytorski]
próżne — tu: puste. [przypis edytorski]
próżniaczka — tu: próżnowanie, lenistwo. [przypis edytorski]
próżnie — właśc. próżno, tj. bezskutecznie, bezcelowo. [przypis edytorski]
próżni w naturze nie mamy (o czym gdzie indziej) — Zapewne w Zasadach filoz. Descartesa II, Tw. 3. [przypis redakcyjny]
próżnom niosła — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; znaczenie: próżno niosłam; niosłam daremnie. [przypis edytorski]
próżno — na darmo. [przypis edytorski]
Próżność, przyjemność pokazywania drugim… — To zdanie było na marginesie [przypis tłumacza]
próżności — tu: marności. [przypis edytorski]
próżnośmy (…) przyszli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: próżno przyszliśmy. [przypis edytorski]
próżno — tu: bez niczego. [przypis edytorski]
próżno — tu: bez skutku. [przypis edytorski]
próżnować — nic nie robić. [przypis edytorski]
Próżno w swej duszy przepastne otchłanie (…) niedojrzanego dla niej pozostanie — K. Tetmajer, Poezje, S. III, s. 28. [przypis autorski]
próżny chleb — darmozjad. [przypis redakcyjny]
próżny czego — tu: pozbawiony czego. [przypis edytorski]
próżny (daw.) — bezskuteczny. [przypis edytorski]
próżny (daw.) — pusty. [przypis edytorski]
próżny (daw.) — tu: pozbawiony. [przypis edytorski]
próżny (daw.) — tu: pozbawiony. [przypis edytorski]
próżny (daw.) — tu: próżniak. [przypis edytorski]
próżny — jałowy, bezskuteczny. [przypis edytorski]
próżny — jałowy, nieskuteczny. [przypis edytorski]
próżny — pusty. [przypis edytorski]
próżny (starop.) — pusty, opróżniony. [przypis edytorski]
próżny (starop.) — tu: opróżniony (z czarów i strachu); bez (czarów i strachu). [przypis edytorski]
próżny — tu: bezpodstawny. [przypis edytorski]
próżny — tu: jałowy. [przypis edytorski]
próżny — tu: pozbawiony. [przypis edytorski]
próżny — tu: pusty. [przypis edytorski]
prózno (…) masz — nie powinieneś. [przypis redakcyjny]
prózno — na próżno. [przypis redakcyjny]
prózno (starop.) — na próżno (tzn. daremne są przestrogi, które zalecają zachowanie równowagi ducha w żałobie). [przypis redakcyjny]
prózno (starop.) — próżno, na próżno. [przypis redakcyjny]
prózno upatrzacie — na próżno szukacie i nie umiecie dojrzeć. [przypis redakcyjny]
prózny (starop.) — zbyteczny. [przypis redakcyjny]
pro aequitate (łac.) — za słusznością. [przypis redakcyjny]
pro aeterna rei memoria (łac.) — na wieczną pamięć o sprawie. [przypis edytorski]
pro ara et focis (łac.) — za ołtarz i ognisko; za własny dom. [przypis edytorski]
pro ara et focis — o ołtarz i ognisko; [przen.] o najświętsze dobro. [przypis tłumacza]
