Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8027 przypisów.
najkrzepciej — najmocniej. [przypis edytorski]
najkrzepciejszy (daw.) — najsilniejszy; por. krzepki. [przypis edytorski]
najkrzepszy — dziś popr.: najbardziej krzepki. [przypis edytorski]
najlekciejszy (gw.) — popr.: najlżejszy. [przypis edytorski]
najlepiej lubię — dziś popr.: najbardziej lubię. [przypis edytorski]
najlepiej prowadzić rządy przy pomocy tych, co zdołają (…) stawać na pożytek państwa, tego zdania byłem dawniej i teraz się nie przerzucam — taki program przypomina konstytucję Solona z VI wieku i słusznie może nazywać się powrotem do „praw ojców”. Oligarchowie powoływali się na to, że chcą rządów jak za czasów ojców. [przypis tłumacza]
najlepsza poezja, którą Przybyszewski zrobił, była dydaktyczna (…) w manifestach, w rewelacjach stanowczych — K. Irzykowski, Pierwszy bilans Przybyszewskiego i jego autorehabilitacja, „Wiadomości Literackie” 1926. [przypis autorski]
najlepszemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: najlepszymi. [przypis edytorski]
Najlepsze pojęcie nieskończoności daje ludzka głupota — Ernest Renan, Dialogi i fragmenty filozoficzne (parafraza). [przypis edytorski]
Najlepszy człowiek (…) wypisują na nich swe nazwiska — Cicero, Pro Archia 11 i Tusc. disp. I, 15. [przypis redakcyjny]
Najlepszym środkiem zapobieżenia uzurpacjom tak straszliwego ciała (…) byłoby uczynić to ciało niestałym i wyznaczyć okresy czasu, w których by nie funkcjonowało… — instytucja trybunatu Russa przypomina senat konserwujący konstytucji konsularnej (roku VIII) we Francji oraz senat drugiego cesarstwa. [przypis tłumacza]
najliszszy — dziś popr. tylko forma złożona: najbardziej lichy. [przypis edytorski]
najlon (fonet. ang. nylon) — nylon, tkanina syntetyczna o dużej wytrzymałości, wynaleziona w 1935, zaprezentowana w 1938; nylony: damskie pończochy z takiej tkaniny, które w latach 40. i 50. XX w. z powodu swojej trwałości i przezroczystości stały się bardzo pożądane. [przypis edytorski]
najludzcejszy (daw.) — najbardziej ludzki. [przypis edytorski]
najludzcejszy (daw.) — najbardziej ludzki. [przypis redakcyjny]
najlżejszy — tu: najbardziej beztroski, niepoważny, lekko podchodzący do życia; oryg. εὐχερεστάτῳ oznacza również: najmniej wrażliwy, niewybredny; w dialogu nie pojawia się uściślenie, z jakim konkretnie rodzajem zwierząt zbiega się rodzaj ludzki (w grupie dających się oswoić istot stadnych, żyjących w środowisku suchym, chodzących, bezrogich, niekrzyżujących się), współcześnie na ogół przyjmuje się, że chodzi o świnie. [przypis edytorski]
najlżejszy zaś odcień może być początkiem zachwytu i miłości — obacz Saint-Simona i Wertera. Choćby samotnik najbardziej był czuły i wrażliwy, dusza jego jest rozproszona, część jego wyobraźni zajęta jest odgadywaniem społeczeństwa. Siła charakteru jest jednym z uroków najbardziej działających na serca prawdziwie kobiece. Stąd powodzenie oficerków młodych, a bardzo poważnych. Kobiety umieją wybornie odróżnić siłę namiętności, do której czują się tak zdolne, od siły charakteru: najrozumniejsze kobiety dają się nieraz omamić odrobinie komedianctwa w tym rodzaju. Można się nim posłużyć bez najmniejszej obawy, skoro tylko spostrzeżemy, że krystalizacja się rozpoczęła. [przypis autorski]
Najmanowie — lud żyjący dziś na terenie Kazachstanu i Afganistanu. W II poł. XII w. wyzwolili się z zależności od Kara Kitaju, a w 1204 r. zostali pokonani przez Czyngis-chana i wcieleni do imperium mongolskiego (ich terytoria stanowiły jego płd.-zach. część). Pochodzenia najmańskiego była najprawdopodobniej Töregene-katun (Turakina), żona Ugedeja (Ogotaja). Mongolski książę, który pokonał Najmanów, otrzymał dziedziczny tytuł Najman-bega, spadkobierca tego tytułu walczył po stronie Litwinów pod Grunwaldem, a potomkowie sprowadzonych przez niego wówczas Tatarów żyją do dziś na Białorusi i Podlasiu. [przypis edytorski]
najmędrszy z prawodawców — Platon, cyt. u Montaigne'a II, 12. [przypis tłumacza]
najmiękciéj — dziś: najbardziej miękko. [przypis edytorski]
Najmilszą jego zabawą ten śpiew, dla którego poświęca najważniejsze sprawy […] aktorstwo na scenie, w cyrku ubieganie się o palmy z woźnicami. W Rzymie znów o niczém nie słychać tylko o igrzyskach… — Swetoniusz [Żywoty cezarów: Żywot Nerona 20n]. [przypis autorski]
najmita — chłop pozbawiony wszelkiej własności, zmuszony zarobkować sprzedając swoją pracę, wynajmować się do pracy. [przypis edytorski]
najmita — pracownik rolny wynajmowany do robót polowych; chłop nieposiadający własnego gospodarstwa. [przypis edytorski]
najmitka — kobieta najmowana do prac polowych. [przypis edytorski]
najmłodszego syna — z dalszej treści wynika, iż powinno być najstarszego syna, gdyż o śmierci najmłodszego mówi poeta dopiero w wierszu 95 i nast. [przypis redakcyjny]
najmniej nos odgryzła! (oportebat nassum abreptum mordicus) — nie dość jasny dla nas koncept; zdaje się, chodzi o zaznaczenie, że więcej kocha wszystkie inne rzeczy, z których Menechma obdziera, niż jego samego. [przypis tłumacza]
Najmniejsza (…) jak przy gwiazdach gwiazdy — Poeta mówi tu przez porównanie: wszystko, co się zbliża do Boga, chociaż jest najmniejszym w przestrzeni, staje się wielkim, wzniosłym, bowiem do Boga zbliżamy się tylko wiarą, przez którą wszelki duch kształci się na obraz boży. [przypis redakcyjny]
Najmniejsza kula wśród gwiazd tych tysiąca w biegu swym śpiewa… — mowa o tzw. harmonii sfer, przepełniającej kosmos, niesłyszalnej dla ludzi muzyce; wg dawnej koncepcji pitagorejczyków, popularnej aż do XVII w., orbity (sfery) ciał niebieskich pozostają ze sobą w takich samych prostych stosunkach liczbowych jak dźwięki muzyki, zatem wszechświat rozbrzmiewa nieustającą harmonią, której ludzie nie słyszą, gdyż żyją wśród niej od urodzenia. [przypis edytorski]
Najmniejsze poruszenie oddziaływa na całą naturę; morze całe zmienia się od jednego kamyka — Kartezjuesz. [przypis tłumacza]
najnieczulsze — dziś: najbardziej nieczułe. [przypis edytorski]
najnieludczejszy (starop. forma) — najbardziej nieludzki (w obejściu); tzn. najbardziej niemiłosierny itp. [przypis redakcyjny]
najniemożliwsze — dziś: najbardziej niemożliwe. [przypis edytorski]
najniemożliwszy — dziś popr.: najbardziej niemożliwy. [przypis edytorski]
najnieodpowiedniejszym — dziś popr. forma złożona: najbardziej nieodpowiedni. [przypis edytorski]
najniepospolitszy — dziś popr.: najbardziej niepospolity. [przypis edytorski]
najniepraktyczniejszy — dziś popr. forma złożona: najbardziej niepraktyczny. [przypis edytorski]
najniespodzianiej — dziś popr.: najbardziej niespodzianie. [przypis edytorski]
najniespodziewańszy — dziś popr.: najbardziej niespodziewany. [przypis edytorski]
najniespodziewaniej — daw. niespodziewanie. [przypis edytorski]
najniespodziewaniej — dziś popr.: najbardziej niespodziewanie. [przypis edytorski]
najnieustraszeńszym — dziś popr.: najbardziej nieustraszonym. [przypis edytorski]
najniezawodniej — dziś: najbardziej niezawodnie. [przypis edytorski]
najniższy — tu: sługa uniżony. [przypis edytorski]
najobmierzlejszy — dziś popr.: najbardziej obmierzły. [przypis edytorski]
najobskurniejszy — tu: najmniej znany. [przypis edytorski]
najobyczajniejszy — najbardziej obyczajny. [przypis edytorski]
najoczywiściej — dziś: w sposób najbardziej oczywisty. [przypis edytorski]
najoddańszej — dziś: najbardziej oddanej. [przypis edytorski]
najoddańszy — dziś popr.: najbardziej oddany. [przypis edytorski]
najodleglej — dziś popr.: najdalej. [przypis edytorski]
najognistszy rubin w skarbcu myśli narodowej — St. J. Witkowski, O „Genesis z Ducha” (Eleusis, t. V). [przypis autorski]
Najogólniejsze przytoczone pojęcie struktury (…) dla planowania społecznego — S. Żółkiewski, O regułach analizy strukturalnej, „Kultura i Społeczeństwo” 1966, nr 4, s. 74. [przypis autorski]
najolbrzymszy — dziś popr.: najbardziej olbrzymi. [przypis edytorski]
najopaczniejszy — dziś popr. forma stopnia najwyższego: najbardziej opaczny; opaczny: fałszywy, niewłaściwy, mylny. [przypis edytorski]
najorganiczniejszy — dziś stopień najwyższy: najbardziej organiczny. [przypis edytorski]
najoświeceńszy — dziś popr.: najbardziej oświecony. [przypis edytorski]
najostrsze (daw. forma) — najostrzejsze. [przypis redakcyjny]
najostrszy (daw.) — dziś: najbardziej ostry. [przypis edytorski]
najostrszy (daw. forma) — najbardziej ostry. [przypis redakcyjny]
najostrszy (daw. forma) — najostrzejszy. [przypis redakcyjny]
Najpiękniejsza baszta mądrości — to właśnie sztuka wychowania. [przypis tłumacza]
Najpiękniejsza, jak aniołek raju (…) Roztopioną dokoła nas falą — przekład wiersza Amalia Friedricha Schillera. [przypis edytorski]
Najpiękniejsza — przydomek Afrodyty, greckiej bogini miłości, kwiatów, pożądania i płodności. [przypis edytorski]
najpiękniejszemu nawet (po męsku) mężczyźnie— Nota bene: wielu tzw. „pięknych mężczyzn” jest półkobietami. [przypis autorski]
najpiękniejszy przywilej naczelnej władzy, mianowicie prawo łaski — Platon nie godzi się, aby królowie, będący, jak mówi, kapłanami, mogli być obecni przy sądzie, w którym skazuje się na śmierć, wygnanie, wiezienie. [przypis autorski]
najpierw dostarczcie środków i sił w mniejszym zakresie — Demostenes pragnie wyprawę przedstawić w rozmiarach możliwie skromnych, przewidując zarzuty stronnictwa rozwagi, że przedsięwzięcie przerasta zdolności ekonomiczne Aten. [przypis tłumacza]
Najpierw powaśniły się rodziny (…) najwięksi przyjaciele — zdanie to wypada w naszym przekładzie nieco inaczej niż w przekładach dotychczasowych, gdyż w edycji Niesego są dwie drobne zmiany, a mianowicie opuszczone jest μή przed ὁμονοούντων, a następnie po οἱ φίλτατοι słowo λαοὶ wzięte jest w nawias jako wątpliwe. Gdyby nawet to słowo zostać miało, nie można go rozumieć jako „populi” przekładu łacińskiego, ale jako „liczni przyjaciele” albo „całe masy najlepszych przyjaciół” etc. W ten sposób stopniowanie rosnącej niezgody jest jasne i naturalne, gdy tymczasem przenoszenie się zwady z „rodzin” na „rody” było ciemne, a już całkiem bez sensu z „rodzin” na „ludy”. [przypis tłumacza]
najpierwsza kobieta — Ewa. [przypis redakcyjny]
Najpierwsza wojna Polski będzie o sól — tj. z Austrią; wojna z nią, nie tyle o samą sól, ile o odzyskanie ziem zabranych, była istotnie planowana w jedności z Prusami i z przygotowywanym w zaborze austriackim powstaniem. [przypis redakcyjny]
Najpierwszym przymiotem człowieka jest jego organizacja — Por. Systemat Epikura (myśl XXXII). [przypis tłumacza]
najpierw — τοτε πρωτον, tunc primum, Clementz: „zum ersten mal (an seiner Seite)”?? [przypis tłumacza]
najpierw — tu: najpierwszy, pierwszy ze wszystkich. [przypis edytorski]
Najpierw zwrócił się Wielhorski do Mably'ego — Szymon Askenazy, Studia historyczno-krytyczne, Kraków 1897, art. pt. „Mably”. [przypis redakcyjny]
najpłomienniejszy — dziś popr. forma: najbardziej płomienny. [przypis edytorski]
najplenniejszy — najpłodniejszy; dający najobfitszy plon. [przypis edytorski]
najpochopniejszy do zmiany demokracji w rządy czterystu — działał bardzo gorliwie jako przywódca umiarkowanych oligarchów. [przypis tłumacza]
najpodobniejszy rysunek malarza wobec tego poetycznego opisu byłby słabym i ciemnym — por. Breitinger, „Kritische Dichtkunst”, Thail. II, 807. [przypis redakcyjny]
najpodstępniejszy i najprzewrotniejszy ze wszystkich, którzy się jakimś łajdactwem odznaczyli — nie mogę bowiem inaczej rozumieć tekstu: πανουργότατος μὲν καὶ δολιώτατος τῶν ἐπισήμων ἐν τοῖσδε τοῖς πονηρεύμασιν ἁπάντων, a inne pojmowanie wynikło może z przecinka, umieszczonego po słowie ἐπισήμων (Dindorf); callidissimus quidem et dolosissimus nobilium, in nequitia vero omnium; verschlagen und tückisch wie keiner der Grossen des Landes, in Ruchlosigkeit überhaupt seinesgleichen nicht hatte (Clementz); [pominięto tłum. na rosyjski]. Sądzę, że ów nieszczęsny przecinek zaćmił pogląd na tendencję Flawiusza, który nie mógł tak w czambuł potępić wszystkich „wpływowych”, „wielkich”, „szlachetnych” swego kraju, jednym słowem partii konserwatywnej, której stronę trzymał przeciwko „rozbójnikom”, jak nazywał powstańców. [przypis tłumacza]
najpośledniejszy — najgorszy, najmniej ceniony. [przypis edytorski]
najposuwistszy — dziś stopień najwyższy: najbardziej posuwisty. [przypis edytorski]
Najpoważniejsi autorowie nauczyli nas, jak należy postępować, aby zobaczyć to żyjątko — Boerhaave, Inst. Med. i wielu innych. [przypis autorski]
najpoważniejszy — tu: najwięcej mający wagi, znaczenia. [przypis redakcyjny]
najpożądańsza — daw. najbardziej pożądana. [przypis edytorski]
najpożądańszego — dziś stopień najwyższy: najbardziej pożądanego. [przypis edytorski]
najpożądańszy — dziś forma stopnia najwyższego: najbardziej pożądany. [przypis edytorski]
najpręcej (starop. forma ort.) — dziś popr.: najprędzej. [przypis edytorski]
najprętszej (starop. forma ort.) — najprędszej. [przypis edytorski]
najprościejszy — dziś popr.: najprostszy. [przypis edytorski]
najprostsza — tu skrócone: najprostsza rzecz; najprościej. [przypis edytorski]
najpryncypalniejsi — najgłówniejsi. [przypis redakcyjny]
najprzedniejszy (daw.) — najlepszy, najwyższej jakości. [przypis edytorski]
najprzedniejszy (daw.) — najlepszy. [przypis edytorski]
najprzewrotniejszy — dziś: najbardziej przewrotny. [przypis edytorski]
najprzód (daw.) — najpierw, przede wszystkim. [przypis edytorski]
najprzód — daw. najpierw. [przypis edytorski]
najprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]
najprzód (daw.) — najpierw, z początku. [przypis edytorski]
najprzód (daw.) — naprzód, z początku. [przypis edytorski]
Najprzód dla jeźdźców takie wyznacza nagrody itd. — igrzyska sportowe były częścią obrzędów pogrzebowych. [przypis edytorski]
najprzód — dziś: najpierw. [przypis edytorski]
