Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8711 przypisów.
Messieurs, faites vos jeux (fr.) — panowie, zaczynajcie grę (okrzyk krupiera w salonach gry). [przypis edytorski]
messieurs (fr.) — panowie. [przypis edytorski]
Messieurs, parlons autre chose (fr.) — Panowie, mówmy o czymś innym. [przypis edytorski]
messire (fr.) — pan, mój panie; trudno powiedzieć, dlaczego tłumacz posługuje się tu odpowiednikiem francuskim dla wł. messere (tak jest w oryginale). [przypis edytorski]
messir — w oryginale: messer. [przypis edytorski]
Messrs. (skrót ang.) — panowie; skrót stosowany przy oficjalnym zwracaniu się do więcej niż jednego mężczyzny oraz w nazwach firm. [przypis edytorski]
Mestre — położona na stałym lądzie miejska część Wenecji; do 1926 samodzielne miasto. [przypis edytorski]
Mestrezat, Jean (1592–1657) — teolog protestancki, pastor w Charenton pod Paryżem; napisał m.in. Traktat o udziale Chrystusa w sakramencie eucharystii (De la communion à Jésus-Christ, au sacrement de l'eucharistie), do którego to traktatu zapewne Pascal czyni aluzję. [przypis edytorski]
mestus — saikingas, santūrus. [przypis edytorski]
me suknie — p. wyżej w. 753. [przypis tłumacza]
Mesyna — miasto na płn.-wsch. krańcu Sycylii, nad Cieśniną Mesyńską. [przypis edytorski]
Meszasebe (fr. Meschacebé) — prawdziwa nazwa Mississippi lub Meschassipi. [dziś popr.: Missisipi — red. WL] [przypis autorski]
Meszasebe — rzeka Missisipi, w oryg. fr. Meschacebé, co autor w opowiadaniu Atala opatrzył przypisem: „prawdziwa nazwa Mississippi lub Meschassipi”. [przypis edytorski]
Meszed — dziś popr.: Meszhed, miasto w płn.-wsch. Iranie; drugie co do wielkości w tym kraju. [przypis edytorski]
meszka — tu: niedźwiedź. [przypis autorski]
meszka — tu: niedźwiedź. [przypis edytorski]
meszkita (starop.) — meczet. [przypis edytorski]
meszkita (starop.) — meczet. [przypis redakcyjny]
meszkita (starop.) — meczet, świątynia mahometańska. [przypis edytorski]
meszkit (daw.) — meczet. [przypis edytorski]
meszne — danina w zbożu składana księżom za odprawienie mszy. [przypis redakcyjny]
meszne — zapłata za odprawienie mszy. [przypis redakcyjny]
meszorer — pomocnik kantora, także hebrajski poeta. [przypis tłumacza]
meszta a. meszt (daw.) — miękki, lekki pantofel. [przypis edytorski]
meszta (z tur.) — pantofel; miękkie, lekkie obuwie bez obcasów. [przypis edytorski]
meszty (daw.) — miękkie, lekkie pantofle. [przypis edytorski]
meszty — rodzaj lekkich pantofli. [przypis edytorski]
meszty — rodzaj miękkiego obuwia. [przypis edytorski]
meszugen — w jidisz: wariat. [przypis edytorski]
meszumed (hebr.) — przechrzta. [przypis edytorski]
Meszyd a. Medżyd, Abdul (1823–1861) — sułtan turecki, który słuchając wskazówek swej matki Wallidy, wprowadził szereg reform w państwie muzułmańskim. [przypis edytorski]
Meszygener Motl! (jidisz) — szalony Motl. [przypis edytorski]
Metabus — wygnany z powodu swej złośliwości na pustynię. [przypis tłumacza]
meta — cel; mierzyć metę — oceniać odległość. [przypis edytorski]
meta (daw.) — cel. [przypis redakcyjny]
meta (daw.) — tu: wyznaczone miejsce końcowe podczas pojedynku na pistolety, znajdujące się w określonej odległości od pozycji przeciwnika. [przypis edytorski]
metafizycznych kombinacji w rodzaju „form zjawiskowych” czy „kategorii” — wszystko to są hipostazy niesamodzielnych momentów najbardziej „codziennych” i nie implikujących w zasadzie żadnej metafizyki, w złym znaczeniu, stanów rzeczy. [przypis autorski]
metafizyka — dyscyplina filozoficzna zajmująca się ogólną teorią bytu, także rozważania o tym, co pozadoświadczalne. [przypis edytorski]
metafizyka — dyscyplina filozoficzna zajmująca się ogólną teorią bytu, także rozważania o tym, co pozadoświadczalne; pot.: rozmyślania oderwane od rzeczywistości. [przypis edytorski]
metafizyka — filozoficzne rozważania o przyczynach bytu i o jego naturze. [przypis edytorski]
metafizyka muzyki — Schopenhauer, II, s. 524. [przypis redakcyjny]
Metafizyka Przybyszewskiego (…) niemożność wzniesienia się do wolności etc. — W. Feldman, Piśmiennictwo polskie, s. 210. [przypis autorski]
metafizyka znaczy tylko to, czego w terminach czystego poglądu fizykalnego opisać absolutnie nie możemy — niezależnie od przypadkowego pochodzenia tego słowa z tytułu pewnej księgi Arystotelesa następującej po Fizyce. Ale ten przypadek udał się: metafizyka to jest to wszystko, co nie jest zawarte w fizyce, a więc psychologia i biologia też. [przypis autorski]
metafizyk — tu: osoba snująca teoretyczne rozważania, dotyczące świata niematerialnego, idei. [przypis edytorski]
metafizyk — tu: osoba snująca teoretyczne rozważania. [przypis edytorski]
metaforycznego — użytego w przenośni. [przypis redakcyjny]
Meta — gmina na Półwyspie Sorrentyńskim. [przypis edytorski]
metal drukarski — stop ołowiu, antymonu i cyny, używany do wyrobu czcionek drukarskich. [przypis redakcyjny]
Metallmann, Joachim (1889–1942) — polski filozof nauk przyrodniczych, metodolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, interpretator filozofii Whiteheada. [przypis edytorski]
metalów — dziś popr. forma: metali. [przypis edytorski]
metaloryt — drukarska technika graficzna, w której forma drukowa wykonana jest z metalowej płyty; także odbitka wykonana tą techniką. [przypis edytorski]
metalowa turkawka — zapewne rodzaj szybko wirującej zabawki dziecięcej. [przypis redakcyjny]
metal — tu: substancja. [przypis edytorski]
Metamorfozy — poemat epicki Owidiusza, w którym została opisana rzymska kosmogonia. [przypis edytorski]
metampsychosis, popr.: metempsychosis (gr.) — metempsychoza, wędrówka dusz; wielokrotne odradzenie się człowieka po śmierci biologicznej przez wcielanie się jego duszy w inne ciało. [przypis edytorski]
metampsychoza (właśc. metempsychoza) — wędrówka dusz; wiara, że dusze ludzkie po śmierci wcielają się ponownie, ciągle się doskonaląc. [przypis edytorski]
metapsychoza, właśc. metempsychoza — reinkarnacja; pośmiertne powtórne wcielenie duszy w inne ciało. [przypis edytorski]
Meta, Río Meta — rzeka o długości 1100 km na terenie dzisiejszej Kolumbii, częściowo na granicy z Wenezuelą, lewy dopływ Orinoko. [przypis edytorski]
metas (łac.) — cele. [przypis redakcyjny]
Metastasio, Pietro (1698–1782) — włoski poeta i dramatopisarz; znany librecista: jego libretta wykorzystane zostały w wielu operach, m.in. Händla i Hassego. [przypis edytorski]
metastaza (med.) — przerzut (np. nowotworowy). [przypis edytorski]
Metatron a. Matatron — serafin występujący w tradycji judaistycznej i in.; król aniołów, ulubieniec Boga; często występuje jako pełniący rolę boskiego pisarza, który zapisuje ludzkie czyny. [przypis edytorski]
Metatron — imię serafina (znaczące „strażnik” a. „posłaniec”) z ksiąg kabalistycznych, znanego jako „ten, który zajmuje tron obok Boga”, króla Aniołów, którego śpiew miał tworzyć nowe ich zastępy; ulubieniec Boga, bezpośrednio z Nim obcujący, stworzony razem ze światem a. nawet wcześniej, stąd w niektórych tradycjach bywa traktowana jako osoba o statusie boskim, a Mesjasz miałby być jego inkarnacją. [przypis edytorski]
meta — tu: kres, koniec, granica. [przypis edytorski]
meta — tu: kres, koniec. [przypis edytorski]
Metaur — rzeka w Umbrii, wpada pod Signigalią do Morza Adriatyckiego. [przypis redakcyjny]
metazoon (biol.) — jeden z przedstawicieli podkrólestwa Metazoa, tj. zwierząt wielokomórkowych w klasyfikacji Haeckela (1874). [przypis edytorski]
met bierze — zwycięża (metafora szachowa, dziś powiedziano by: daje mata). [przypis edytorski]
met — cel (zamiast meta). [przypis redakcyjny]
met (daw.) — mat (w szachach); przen. klęska, porażka. [przypis edytorski]
met — dziś popr.: mat (w szachach). [przypis edytorski]
metek a. metojk — cudzoziemiec osiedlony w Atenach. [przypis edytorski]
metelice i hopaki — żywiołowe tańce ukr. [przypis edytorski]
Metelin — Mitylena. W roku 1502 odbyła się mała, nieudana zresztą, wyprawa krzyżowa przeciw Turkom. [przypis tłumacza]
Metellus hetman przeciwko Jugurcie od Rzymian do Numidyjej będąc posłan etc. — Sallustiusz, De bello Jugurthino. [przypis edytorski]
metempsychoza — reinkarnacja; pośmiertne powtórne wcielenie duszy w inne ciało. [przypis edytorski]
metempsychoza — reinkarnacja, wędrówka dusz; wielokrotne odradzenie się człowieka po śmierci biologicznej przez wcielanie się jego duszy w inne ciało. [przypis edytorski]
metempsychoza — reinkarnacja, wędrówka dusz; wielokrotne odradzenie się człowieka po śmierci biologicznej przez wcielanie się jego duszy w inne ciało, nowo narodzonego dziecka a. innej istoty żywej. [przypis edytorski]
metempsychoza — u Słowackiego stale forma: metampsychoza. [przypis edytorski]
metempsychoza — wędrówka dusz, reinkarnacja. [przypis edytorski]
metempsychoza — wędrówka dusz; wielokrotne odradzanie się duszy po śmierci biologicznej ciała przez wcielanie się w inne ciało, nowo narodzonego dziecka a. innej istoty żywej. [przypis edytorski]
metempsychoza — wędrówka dusz; wielokrotne odradzenie się człowieka po śmierci biologicznej przez wcielanie się jego duszy w inne ciało. [przypis edytorski]
Metenda (…) necessitas (łac.) — Żąć należy żniwo, tak każe konieczność. [przypis redakcyjny]
meteora — dziś popr. forma D.lp: meteoru. [przypis edytorski]
methodum (łac.) — sposób. [przypis redakcyjny]
Methymna — miasto na wyspie Lesbos, w starożytności znane z doskonałych win. [przypis edytorski]
metier (fr.) — fach. [przypis edytorski]
metodą różne — różniące się pod względem stosowanej metody. [przypis edytorski]
metoda geometryzująca — Spinoza wyraża się „ordine geometrico” w nagłówku i w IV, Tw. 18 Przyp. i „more geometrico” w Przedmowie do Części III. [przypis tłumacza]
metoda kształcenia dorosłych Benedyktów Winnickich — w poemacie Przygody JP Benedykta Winnickiego Wincenty Pol z uznaniem pisze o batożeniu Benedykta już jako dorosłego człowieka; zgodnie z dawnym obyczajem Winnicki, jako szlachcic, otrzymuje chłostę na kobiercu. [przypis redakcyjny]
metoda łacińska z Port-Royal — według podręcznika dla dzieci Nouvelle méthode pour apprendre la langue latine (Nowa metoda nauki łaciny, 1644), napisanego przez związanego z Port-Royal gramatyka Claude'a Lancelota (ok. 1615–1695); zasady gramatyczne autor podawał w postaci rymowanek, niezbyt udanych i trudno zrozumiałych. [przypis edytorski]
metoda prawdziwa (…) jest (…) drogą dochodzenia samej prawdy, czyli treści przedmiotowych rzeczy, czyli też idei w porządku należytym — Czym jest to dochodzenie w duszy, będzie objaśnione w mojej Filozofii. [przypis autorski]
metoda przycina jeno wilcze pędy… — por. Horacego Listy (II, 2 w. 122) mówi o dobrym poecie: „Luxuriantia conpescet, nimis aspera sano levabit cultu, virtute carentia tollet”, — por. także Epody II, 13; „Inutilesve falce ramos amputans feliciores inserit”. [przypis redakcyjny]
metoda sokratyczna — przypisywany Sokratesowi specyficzny sposób prowadzenia dialogu, mający na celu wydobycie prawdy. [przypis edytorski]
Metodiusz (zm. 311) — chrześcijański autor, biskup, męczennik; przeciwnik poglądów Orygenesa. [przypis edytorski]
metojkowie (współmieszkańcy) — obcy, mieszkający w Atenach; bez praw politycznych, ale obowiązani do pewnych ciężarów, nawet służby wojskowej, zajmowali się głównie handlem i przemysłem i dochodzili do wielkich bogactw. Metojkiem był mówca Lizjasz, któremu poszczęściło się uciec z Aten już z rąk siepaczy „trzydziestki”, ale brat jego został zabity. [przypis tłumacza]
metonimia — zamiennia; figura stylistyczna, w której dane słowo zastępuje się innym, pozostającym z nim w uchwytnej zależności. [przypis edytorski]
metonimia — zamiennia; figura stylistyczna, w której dane słowo zastępuje się innym, pozostającym z nim w związku logicznym. [przypis edytorski]
metonimia — zastępnia; odmiana metafory; figura retoryczna mająca na celu zastąpienie nazwy jakiegoś przedmiotu lub zjawiska nazwą innego, pozostającego z nim w uchwytnej zależności; np. lubię czytać Miłosza (zam. utwory Miłosza). [przypis edytorski]
metopomancja — wróżenie z czoła. [przypis tłumacza]
