Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4987 przypisów.
galwanizm — tu: galwanoplastyka, metoda pokrywania powierzchni cienką warstwą metalu dzięki oddziaływaniu prądem. [przypis edytorski]
galwanokaustyka — metoda wykorzystująca prąd stały, w której rozżarzonym kauterem dokonuje się koagulacji białka, co prowadzi do zamknięcia naczyń krwionośnych; używana m.in. do aseptycznego usuwania chorej tkanki (np. polipów). [przypis edytorski]
gamajda a. ciamajda — człowiek niemrawy lub lękliwy, który unika wysiłku fizycznego i ryzyka. [przypis edytorski]
gamajda a. ciamajda — osoba niezręczna albo niezaradna. [przypis edytorski]
gamajda — ciamajda, osoba powolna i przesadnie łagodna. [przypis edytorski]
Gamala — Γάμαλα, miejscowość dotąd nieodnaleziona, między uczonym i panuje niezgoda. [przypis tłumacza]
Gama, Vasco da (1469–1524) — portugalski odkrywca, który jako pierwszy dotarł drogą morską z Europy do Indii, opływając Afrykę, co umożliwiło Europejczykom handel z Azją południową. [przypis edytorski]
Gambetta, Leon (1838–1882) — wybitny polityk francuski; należał do umiarkowanego skrzydła partii republikańskiej; proklamował w r. 1870 republikę. [przypis edytorski]
gambit — w teorii szachowej wariant, w którym gracz dobrowolnie poświęca materiał (piony, rzadziej figury) za inicjatywę (możliwości ataku). [przypis edytorski]
gambling dens (ang.) — jaskinie hazardu. [przypis edytorski]
gambusino (hiszp.) — wędrowny poszukiwacz minerałów (np. złota). [przypis edytorski]
gambuzino, popr.: gambusino (hiszp.) — meksykańskie określenie poszukiwacza złota lub innych cennych minerałów, szczególnie północnoamerykańskiego poszukiwacza podczas XIX-wiecznej gorączki złota. [przypis edytorski]
gamelanu — styl muzyczny z Indonezji, tu jako złożony instrument złożony z wiszących bębnów i gongów. [przypis edytorski]
gamen (z fr. gamin) — dzieciak, berbeć, urwis, ulicznik. [przypis edytorski]
gamin (fr; wym. gamę) — chłopak, dzieciak. [przypis edytorski]
gamracja (daw.) — nierząd. [przypis edytorski]
gamracja (daw.) — rozpusta. [przypis edytorski]
gamracki (daw.) — nierządny. [przypis edytorski]
gamracki — tu: nieprzyzwoity. [przypis edytorski]
gamrat (daw.) — amant, kochanek, rozpustnik, darmozjad. [przypis edytorski]
gamrat (daw.) — gach; [kochanek]. [przypis redakcyjny]
gamrat (daw.) — kochanek. [przypis edytorski]
gamrat (daw.) — pieczeniarz: człowiek nawykły żywić się cudzym kosztem, lubiący wygodnie żyć z cudzej pracy; darmozjad. [przypis edytorski]
gamrat — gach, [kochanek]. [przypis redakcyjny]
gamrat — gach. [przypis redakcyjny]
gamratka (daw.) — kobieta lekkich obyczajów. [przypis edytorski]
gamratka (daw.) — nierządnica. [przypis edytorski]
gamratka (daw.) — panienka lekkich obyczajów. [przypis redakcyjny]
gamratka (daw.) — prostytutka, kobieta lekkich obyczajów. [przypis edytorski]
gamratka (daw.) — prostytutka. [przypis edytorski]
gamratka — nierządnica. [przypis autorski]
gamratka — panienka lekkich obyczajów. [przypis redakcyjny]
gamratować — zalecać się, swawolić. [przypis edytorski]
gamtjūra — gamtos jūra. [przypis edytorski]
gamuła (daw.) — osoba bezmyślna, gamoń. [przypis edytorski]
gańba (gw.) — hańba, też: wstyd. [przypis edytorski]
gancpomada (pot.) — wszystko jedno. [przypis edytorski]
ganc Wurst und Pomade (niem. idiom) — wszystko jedno. [przypis edytorski]
gancwurst (z niem. ganz Wurst) — od pot. powiedzenia potocznego mir ist alles Wurst: mnie jest wszystko jedno; tu: wszystko jedno. [przypis edytorski]
Gandhi, Mohandas Karamchand, zw. Mahatma Ghandi (1869–1948) — indyjski prawnik, przywódca ruchu narodowego, propagator pacyfizmu jako środka nacisku politycznego. [przypis edytorski]
gandżarami — batogami. [przypis redakcyjny]
gandziara (z arab.) — batog, korbacz. [przypis redakcyjny]
ganek — tu: półotwarty korytarz wzdłuż ściany zewnętrznej budynku. [przypis edytorski]
Ganelon — baron Karola Wielkiego, ojczym Rolanda, zdrajca, przeciwstawiony dwunastu szlachetnym rycerzom Karola; skazany na rozerwanie końmi. [przypis edytorski]
ganew — złodziej. [przypis tłumacza]
Ganga — bogini uosabiająca rzekę Ganges. [przypis edytorski]
Gangarydowie — w relacjach starożytnych zamieszkiwali krańce Indii, ziemie nad Zatoką Bengalską. [przypis edytorski]
Ganga — rzeka w Indiach, Ganges. [przypis redakcyjny]
Ganges — główna rzeka Indii, wypływająca z Himalajów i wpadająca do Oceanu Indyjskiego; święta rzeka hinduizmu. [przypis edytorski]
Ganges — południowoazjatycka rzeka, przepływająca przez Indie i Bangladesz; przez wyznawców hinduizmu uważana jest za świętą rzekę. [przypis edytorski]
Ganges — rzeka w płd. Azji, przepływająca przez Indie i Bangladesz. [przypis edytorski]
ganglion (z łac.) — zwój nerwowy. [przypis edytorski]
ganglion — zwój komórek nerwowych. [przypis edytorski]
gan (hebr.) — przedszkole. [przypis edytorski]
ganić — krytykować. [przypis edytorski]
ganić — strofować, krytykować. [przypis edytorski]
Ganimedes — Ganimeda, pięknego królewicza, z wierzchołka góry Idy porwał Jowisz w postaci orła na podczaszego Olimpu. [przypis redakcyjny]
Ganimedes — królewicz trojański, syn Trosa, najpiękniejszy ze śmiertelnych. Dla tej piękności porwany na Olimp, spełnia tam urząd podczaszego. [przypis tłumacza]
Ganimedes (mit. gr.) — królewicz trojański, ukochany przez Zeusa, który porwał go na Olimp i uczynił podczaszym bogów. [przypis edytorski]
Ganimedes (mit. gr.) — piękny młodzieniec, kochanek Zeusa, podczaszy na Olimpie. [przypis edytorski]
Ganimedes (mit. gr.) — piękny młodzieniec, ukochany przez Zeusa i wzięty przez niego na Olimp jako podczaszy bogów. [przypis edytorski]
Ganimedes (mit. gr.) — piękny młodzieniec, ukochany przez Zeusa, który porwał go na Olimp i uczynił podczaszym bogów. [przypis edytorski]
Ganimedes — syn Trojańczyka Trosa; chłopiec, który dla swej wyjątkowej urody został porwany przez przemienionego w orła Jowisza na Olimp, gdzie służył za podczaszego przy stole bogów. [przypis edytorski]
Ganimedes — syn Trosa, króla trojańskiego, przez orła dla swej piękności na rozkaz Jowisza (Zeusa) porwany, pełnił na Olimpie służbę podczaszego. [przypis redakcyjny]
ganiono (…) Flaminiusza za to, iż jako dowódcę wojsk (…) zabawiającego się modlitwą — Plutarch, Porównanie Filopojmena i Tytusa Kwinkcjusza Flaminiusza, 2 [w:] Żywoty równoległe. [przypis edytorski]
Ganivet, Ángel (1865–1898) — hiszpański pisarz i dyplomata. [przypis edytorski]
gantelet (fr.) — rękawica rycerska a. rękawica sokolnika. [przypis edytorski]
ganz gemütlich (niem.) — zupełnie miło, przytulnie. [przypis edytorski]
ganz-pommade (z niem.) — wszystko jedno. [przypis edytorski]
Ganz und gar nichts. Kleinigkeit. Über Max Reger Stücke für Orgel (niem.) — Wcale a wcale. Jakieś głupstwo. O utworze Maxa Regera na organy. [przypis edytorski]
gaolan, własc. gaoliang — sorgo japońskie, zboże uprawiane na Dalekim Wschodzie; słomy z tej rośliny używano powszechnie do krycia dachów chat. [przypis edytorski]
gaolian a. kaolian — roślina zbożowa uprawiana na Dalekim Wschodzie; inaczej: sorgo japońskie (Sorghum japonicum). [przypis edytorski]
gaon — człowiek obdarzony dużą wiedzą, geniusz. [przypis edytorski]
gaon — człowiek obdarzony dużą wiedzą, geniusz. [przypis tłumacza]
gaon — uczony, geniusz. [przypis edytorski]
Gao z Góry Yao — jap. Yakuson Kō (780–850). Chiński mistrz chan. [przypis tłumacza]
gapa (gw.) — wrona lub gawron. [przypis edytorski]
gapa (gw.) — wrona. [przypis edytorski]
gapa — wrona. [przypis edytorski]
gap (daw.) — gapa, człowiek nierozgarnięty, nieuważny, taki, który coś przegapia. [przypis edytorski]
gapie gniazdo — gniazdo wron (zwanych też gapami). [przypis edytorski]
gapiowaty — bezmyślny, roztargniony. [przypis edytorski]
gappo — zalany bagnistym błotem las brazylijski. Każdy wysiłek w celu uwolnienia się pogrąża tylko nieszczęśliwca, który w to wpadł, głębiej i głębiej, aż do zupełnego zachłyśnięcia się, odetchnięcia głębokiego ciepłym, klejkim, cuchnącym błotem. [przypis autorski]
Garamanci i Indowie — w czasie powstawania Eneidy najdalsze znane południowe narody. [przypis edytorski]
Garamantowie — naród we wnętrzu Afryki, dziś Fezzan. [przypis redakcyjny]
Garamantowie — starożytna nazwa narodu mieszkającego we wnętrzu Afryki (w dzis. Fezzan). [przypis redakcyjny]
Garamas — jeden z tytanów, brat Gygesa; swoje pochodzenie od niego wywodzili Garamantowie, lud berberyjski zamieszkujący płn. Afrykę, od wybrzeży Wielkiej Syrty ku południowi, po obszary dzisiejszej Sahary (przodkowie dzisiejszych Tuaregów). [przypis edytorski]
garapety — kleszcze amerykańskie. [przypis autorski]
Garasse, François (1585–1631) — francuski jezuita, wykładowca kolegium w Poitiers, zaciekły polemista, zwalczający różnych teologów i myślicieli jako heretyków i wolnomyślicieli; popadł w konflikt w Sorboną. [przypis edytorski]
Garasse, Guignard, Boucher, Aubry, Guincestre — radykalni francuscy duchowni katoliccy z XVI w.: François Garasse (1585–1631): jezuita, wykładowca kolegium w Poitiers, zaciekły polemista, zwalczający różnych teologów i myślicieli jako heretyków i wolnomyślicieli; Jean Guignard (zm. 1595): jezuita, wykładowca kolegium w Clermont; nauczał, że zabicie króla-heretyka jest miłe Bogu, powieszony za zachęcanie Chatela, sprawcę zamachu na króla Francji Henryka IV; Jean Boucher (1548–1646): teolog i kaznodzieja, doktor Sorbony, publicysta Ligi Katolickiej; podburzał lud do buntu przeciw sprzyjającemu hugenotom Henrykowi III, uznawał go za tyrana i głosił powinność jego zabicia; po zabójstwie Henryka III uznał za tyrana również jego następcę, hugenota Henryka IV; opublikował pochwałę zamachowca Jeana Chatela; Christophe Aubry: proboszcz paryskiej parafii Saint-André-des-Arcs, zachęcał Pierre'a Barrière do zamachu na Henryka IV w 1593; Jean Guincestre: proboszcz paryskiej parafii Saint-Gervais, porównywał Henryka III do Heroda, wzywał wiernych do zabicia go. [przypis edytorski]
garbarnia — zakład przemysłowy, w którym wyprawia się skóry. [przypis edytorski]
garbarz — człowiek zajmujący się obrabianiem skór zwierzęcych. [przypis edytorski]
garbate bydło indyjskie a. zebu, Bos indicus — pochodząca od podgatunku tura, udomowiona w starożytności forma bydła domowego o charakterystycznym garbie na grzbiecie i masywnych rogach; w systematyce uznawana za należącą do tego samego gatunku, co europejskie bydło domowe. [przypis edytorski]
Garb — kraina nadmorska w Barbarii (Afryce północnej). [przypis redakcyjny]
Garbo, Greta (1905–1990) — właśc. Greta Lovisa Gustafsson, szwedzko-amerykańska aktorka filmowa i teatralna. [przypis edytorski]
Garbo, Greta, właśc. Greta Lovisa Gustafsson (1905–1990) — szwedz. aktorka filmowa, jedna z największych gwiazd kina lat 20. i 30. XX w. (Dzikie orchidee, Mata Hari). [przypis edytorski]
Garbo, Greta, właśc. Greta Lovisa Gustafsson (1905–1990) — szwedz. aktorka filmowa, jedna z największych gwiazd kina lat 20. i 30. XX w. [przypis edytorski]
Garbo, Greta, właśc. Greta Lovisa Gustafsson (1905–1990) — szwedzka aktorka filmowa, jedna z największych gwiazd kina lat 20. i 30. XX w. [przypis edytorski]
Garborg, Arne (1851–1924) — norweski dziennikarz, poeta i prozaik tworzący w języku nynorsk; pochodził z wielodzietnej rodziny chłopskiej; mąż prozatorki, dramatopisarki i tancerki, popularyzatorki folkloru i feministki, Huldy Garborg (1862–1934); autor powieści (m.in. Mannfolk 1886, Trætte Mand 1891, Fred, 1892), a także zbiorów poezji i esejów na temat języka i literatury norweskiej, tłumacz Odysei Homera. [przypis edytorski]
Garborg, Arne (1851–1924) — norweski poeta, dziennikarz i tłumacz. [przypis edytorski]
