Przypisy

furiów — dziś popr. forma B.lm: furii. [przypis edytorski]

furkadło (techn.) — narzędzie do ręcznego wiercenia niewielkich otworów w drewnie. [przypis edytorski]

furów (gw.) — dziś popr. forma D. lm: fur. [przypis edytorski]

Furor Aphrodisiaca (z łac.) — szał (pasja) na tle erotycznym; żart. termin utworzony na wzór takich nazw jak np. Turnera aphrodisiaca (tj. nazwy zioła stosowanego m.in. do leczenia potencji seksualnej). [przypis edytorski]

furor (daw., z łac.) — pasja; gwałtowność. [przypis edytorski]

fu­ror (łac.) — szał, mania. [przypis edytorski]

furror teutonicus (łac.) — teutoński gniew. [przypis edytorski]

Fursy, Henri, własc. Henri Dreyfus (1866–1929) — piosenkarz fr., przejął kabaret Chat noir po śmierci jego założyciela. [przypis edytorski]

furt (daw., pot.) — ciągle. [przypis edytorski]

furt (gw.) — znowu, jeszcze raz, ponownie. [przypis edytorski]

furtian — odźwierny klasztoru. [przypis edytorski]

furtian — odźwierny w klasztorze; zakonnik, którego zadaniem jest obsługiwanie furty klasztornej: pilnowanie kluczy do drzwi prowadzących do klasztoru, otwieranie i zamykanie ich, przyjmowanie gości itp. [przypis edytorski]

furtian — odźwierny, zakonnik pilnujący bramy klasztornej. [przypis edytorski]

furtian — tu: odźwierny. [przypis edytorski]

Furto niebieska! Gwiazdo zaranna! Ucieczko grzesznych! — określenia Matki Boskiej, występujące w litanii. [przypis edytorski]

Furto niebieska — jedno z określeń Matki Boskiej, występujące w litanii; dziś w formie: Bramo niebieska. [przypis edytorski]

furunkuł (daw.) — czyrak, zapalenie ropne torebki włosa i gruczołu łojowego wywołane przez gronkowce. [przypis edytorski]

Furyje — Furie; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

Fuscus, właśc. Aristius Fuscus — przyjaciel Horacego. [przypis edytorski]

Fuseli, John Henry (1741–1825) — właśc. Johann Heinrich Füssli; malarz, rysownik i teoretyk sztuki, urodzony w Szwajcarii, przez większość życia związany z Anglią; tworzył obrazy przepojone atmosferą melancholii, niekiedy grozy, snu, nie wahał się odzwierciedlać twory fantastyczne (jak np. ucieleśniony w postaci potwora koszmar senny). Odwoływał się do motywów z literatury (sięgał do Shakespeare'a, Dantego, Miltona). Popularny w romantyzmie, był również autorem wierszy i wykładów na temat sztuki malarskiej (Lectures on Painting, 1801). [przypis edytorski]

fusilliady lyońskie (z fr. la fusillade: rozstrzelanie) — w październiku 1793 r., po odbiciu Lyonu z rąk rojalistów, władze rewolucyjne przeprowadziły krwawą masakrę mieszkańców tego miasta. [przypis edytorski]

fusta (daw.) — okręt. [przypis edytorski]

fuszer — człowiek, który wykonuje coś niedbale i niefachowo; partacz. [przypis edytorski]

fuszer — człowiek wykonujący pracę niedbale i niefachowo. [przypis edytorski]

fuszerka — tu: amatorstwo, nieprofesjonalna robota. [przypis edytorski]

fuszerka (z niem. Pfuscher) — praca wykonywana niedbale i niefachowo a. rezultat niedbałej, niefachowej pracy; partactwo, chałtura. [przypis edytorski]

fuszerstwo — niefachowe a. niedbałe wykonywanie czegoś. [przypis edytorski]

futbal (daw., z ang. football) — piłka nożna, piłka do gry w futbol. [przypis edytorski]

futbal (daw., z ang. football) — piłka nożna. [przypis edytorski]

futbal (z ang.) — piłka nożna. [przypis edytorski]

futbol — tu daw.: piłka do gry w football, piłka nożna. [przypis edytorski]

futbol (tu daw., z ang. football) — piłka nożna, piłka do gry w futbol. [przypis edytorski]

futor a. chutor — daw. zagroda oddalona od wsi na słabo zaludnionych obszarach Ukrainy i Rosji. [przypis edytorski]

futor a. chutor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis edytorski]

futor a. chutor — przysiółek stanicy kozackiej na ukraińskich stepach. [przypis edytorski]

futor a. chutor — samodzielne gospodarstwo, oddalone od wsi. [przypis edytorski]

futor a. chutor (z ukr.) — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis edytorski]

futor a. chutor (z ukr.) — samodzielne gospodarstwo, oddalone od wsi. [przypis edytorski]

futor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi. [przypis edytorski]

futor (ukr.) — chutor, gospodarstwo. [przypis edytorski]

futrowanie — obicie z desek, boazeria; por. futryna. [przypis edytorski]

futrowanie — obijanie ściany deskami albo wylepianie gliną lub gipsem. [przypis edytorski]

futry drogiemi — dziś popr. forma N. lm: drogimi futrami. [przypis edytorski]

futurystyczny — tu: charakterystyczny dla futuryzmu, awangardowego ruchu w sztuce początku XX w. [przypis edytorski]

futuryzm — awangardowy ruch w sztuce i literaturze początku XX w., zafascynowany nowoczesnością, głoszący slogany w rodzaju „miasto-masa-maszyna” i programowo odrzucający tradycję. [przypis edytorski]

fuzel a. fuzle (z niem.) — szkodliwe odpady ze źle przeprowadzonej fermentacji. [przypis edytorski]

fuzel — szkodliwy osad w źle sfermentowanym winie. [przypis edytorski]

fuzja — broń myśliwska. [przypis edytorski]

fuzja — broń myśliwska; tu zdrobn.: fuzyjka. [przypis edytorski]

fuzja (daw.) — długolufowa, ręczna broń palna. [przypis edytorski]

fuzja (daw.) — strzelba myśliwska. [przypis edytorski]

fuzja (daw.) — strzelba. [przypis edytorski]

fuzja (daw.) — tu: długolufowa ręczna broń palna z zapalnikiem skałkowym. [przypis edytorski]

fuzja — długa broń palna. [przypis edytorski]

fuzja — strzelba. [przypis edytorski]

fuzja — strzelba; ręczna broń palna z długą lufą, zwykle myśliwska. [przypis edytorski]

fuzje — strzelby myśliwskie. [przypis edytorski]

fuzje ze skałkami — broń skałkowa, w której proch zapalał się od iskry powstającej wskutek uderzenia krzemienia. [przypis edytorski]

fuzyjka, zdr. od fuzja — strzelba myśliwska. [przypis edytorski]

fyla — jednostka terytorialna w staroż. Grecji, wywodząca się od dawnych komórek plemiennych. Po reformach Klejstenesa Attyka dzieliła się na dziesięć fyl, z których każda składała się z 9 demów (gmin), po trzy z każdego trzech obszarów: z wybrzeża, z samego miasta Ateny oraz z wnętrza kraju. [przypis edytorski]

fyla — jednostka terytorialna w staroż. Grecji, wywodząca się od dawnych komórek plemiennych. Po reformach Klejstenesa Attyka dzieliła się na 10 fyl, z których każda składała się z 9 demów (gmin), po trzy z każdego z trzech obszarów: z wybrzeża, z samego miasta Ateny oraz z wnętrza kraju. [przypis edytorski]