Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 444 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 157371 przypisów.

najpiękniejszemu nawet (po męsku) mężczyźnie— Nota bene: wielu tzw. „pięknych mężczyzn” jest półkobietami. [przypis autorski]

najpiękniejszy przywilej naczelnej władzy, mianowicie prawo łaski — Platon nie godzi się, aby królowie, będący, jak mówi, kapłanami, mogli być obecni przy sądzie, w którym skazuje się na śmierć, wygnanie, wiezienie. [przypis autorski]

najpierw dostarczcie środków i sił w mniejszym zakresie — Demostenes pragnie wyprawę przedstawić w rozmiarach możliwie skromnych, przewidując zarzuty stronnictwa rozwagi, że przedsięwzięcie przerasta zdolności ekonomiczne Aten. [przypis tłumacza]

Najpierw powaśniły się rodziny (…) najwięksi przyjaciele — zdanie to wypada w naszym przekładzie nieco inaczej niż w przekładach dotychczasowych, gdyż w edycji Niesego są dwie drobne zmiany, a mianowicie opuszczone jest μή przed ὁμονοούντων, a następnie po οἱ φίλτατοι słowo λαοὶ wzięte jest w nawias jako wątpliwe. Gdyby nawet to słowo zostać miało, nie można go rozumieć jako „populi” przekładu łacińskiego, ale jako „liczni przyjaciele” albo „całe masy najlepszych przyjaciół” etc. W ten sposób stopniowanie rosnącej niezgody jest jasne i naturalne, gdy tymczasem przenoszenie się zwady z „rodzin” na „rody” było ciemne, a już całkiem bez sensu z „rodzin” na „ludy”. [przypis tłumacza]

Najpierwsza wojna Polski będzie o sól — tj. z Austrią; wojna z nią, nie tyle o samą sól, ile o odzyskanie ziem zabranych, była istotnie planowana w jedności z Prusami i z przygotowywanym w zaborze austriackim powstaniem. [przypis redakcyjny]

Najpierwszym przymiotem człowieka jest jego organizacja — Por. Systemat Epikura (myśl XXXII). [przypis tłumacza]

najpierw — τοτε πρωτον, tunc primum, Clementz: „zum ersten mal (an seiner Seite)”?? [przypis tłumacza]

najpierw — tu: najpierwszy, pierwszy ze wszystkich. [przypis edytorski]

Najpierw zwrócił się Wielhorski do Mably'ego — Szymon Askenazy, Studia historyczno-krytyczne, Kraków 1897, art. pt. „Mably”. [przypis redakcyjny]

najpłomienniejszy — dziś popr. forma: najbardziej płomienny. [przypis edytorski]

najplenniejszy — najpłodniejszy; dający najobfitszy plon. [przypis edytorski]

najpochopniejszy do zmiany demokracji w rządy czterystu — działał bardzo gorliwie jako przywódca umiarkowanych oligarchów. [przypis tłumacza]

najpodobniejszy rysunek malarza wobec tego poetycznego opisu byłby słabym i ciemnym — por. Breitinger, „Kritische Dichtkunst”, Thail. II, 807. [przypis redakcyjny]

najpodstępniejszy i najprzewrotniejszy ze wszystkich, którzy się jakimś łajdactwem odznaczyli — nie mogę bowiem inaczej rozumieć tekstu: πανουργότατος μὲν καὶ δολιώτατος τῶν ἐπισήμων ἐν τοῖσδε τοῖς πονηρεύμασιν ἁπάντων, a inne pojmowanie wynikło może z przecinka, umieszczonego po słowie ἐπισήμων (Dindorf); callidissimus quidem et dolosissimus nobilium, in nequitia vero omnium; verschlagen und tückisch wie keiner der Grossen des Landes, in Ruchlosigkeit überhaupt seinesgleichen nicht hatte (Clementz); [pominięto tłum. na rosyjski]. Sądzę, że ów nieszczęsny przecinek zaćmił pogląd na tendencję Flawiusza, który nie mógł tak w czambuł potępić wszystkich „wpływowych”, „wielkich”, „szlachetnych” swego kraju, jednym słowem partii konserwatywnej, której stronę trzymał przeciwko „rozbójnikom”, jak nazywał powstańców. [przypis tłumacza]

najpośledniejszy — najgorszy, najmniej ceniony. [przypis edytorski]

najposuwistszy — dziś stopień najwyższy: najbardziej posuwisty. [przypis edytorski]

Najpoważniejsi autorowie nauczyli nas, jak należy postępować, aby zobaczyć to żyjątko — Boerhaave, Inst. Med. i wielu innych. [przypis autorski]

najpoważniejszy — tu: najwięcej mający wagi, znaczenia. [przypis redakcyjny]

najpożądańsza — daw. najbardziej pożądana. [przypis edytorski]

najpożądańszego — dziś stopień najwyższy: najbardziej pożądanego. [przypis edytorski]

najpożądańszy — dziś forma stopnia najwyższego: najbardziej pożądany. [przypis edytorski]

najpręcej (starop. forma ort.) — dziś popr.: najprędzej. [przypis edytorski]

najprętszej (starop. forma ort.) — najprędszej. [przypis edytorski]

najprościejszy — dziś popr.: najprostszy. [przypis edytorski]

najprostsza — tu skrócone: najprostsza rzecz; najprościej. [przypis edytorski]

najprzedniejszy (daw.) — najlepszy, najwyższej jakości. [przypis edytorski]

najprzedniejszy (daw.) — najlepszy. [przypis edytorski]

najprzewrotniejszy — dziś: najbardziej przewrotny. [przypis edytorski]

Najprzód dla jeźdźców takie wyznacza nagrody itd. — igrzyska sportowe były częścią obrzędów pogrzebowych. [przypis edytorski]

najprzód (przestarz.) — dziś: najpierw. [przypis edytorski]

najprzyjaźniejszych sobie — łac. amicissimos. [przypis edytorski]

najprzykrszy (daw.) — dziś: najbardziej przykry. [przypis edytorski]

Najprzykrzej przedstawia się podział dodatkowy jego syntezy na dziesięciolecia (…) przyczynia się do zepsucia całości — T. Grabowski, „Polska literatura współczesna” Potockiego, „Pamiętnik Literacki” 1914, R. XIII, s. 400. [przypis autorski]

najradniej (daw.) — najchętniej. [przypis edytorski]

najrańszy — najwcześniejszy. [przypis edytorski]

najraniej (rzad.) — najwcześniej rano. [przypis edytorski]

najrasowszy — dziś popr.: najbardziej rasowy. [przypis edytorski]

Najromantyczniejszego — słowa „romantyczny” użył Goethe dwa razy w Cierpieniach młodego Wertera. [przypis redakcyjny]

Najrozkoszniejszą dziewkę widzę, Trywultyą Margaretę — są to jednak dwie osoby: Trywultia i Margareta. [przypis redakcyjny]

najrychlejszy — najszybszy; tu: najwcześniejszy. [przypis edytorski]

najść (daw.) — natknąć się na coś a. kogoś, znaleźć. [przypis edytorski]

najść się (daw.) — znaleźć się. [przypis edytorski]

najść się (daw.) — znaleźć się; tu: 3. os.lp cz. przysz.: najdzie się. [przypis edytorski]

najść (starop.) — znaleźć; 3.os.lp cz. przysz. najdę: znajdę. [przypis edytorski]

najść — znaleźć, spotkać; tu: 3.os.lm cz. przesz.: naszli. [przypis edytorski]

najśliczniejsza zaś ze wszystkich jest maleńka — Katarzyna Branicka, późniejsza żona Adama Potockiego. [przypis redakcyjny]

Najświętsa Panna Ludźmirska — Kazimierz Przerwa-Tetmajer urodził się właśnie w Ludźmierzu. [przypis edytorski]

najświętsi muszą wciąż trwać w obawie i drżeniu (…) jak powiada św. Paweł o sobie samym — 1 Kor 2, 3. [przypis tłumacza]

Najświętszej Panny — święto Narodzenia Najświętszej Marii Panny obchodzone 7 września. [przypis redakcyjny]

Najświeższe zaś próby ogólnej charakteryzacji współczesnego przełomu literacko-artystycznego (…) przyznanie się do niezdolności określenia inaczej jak przez analogię — Miriam Modernizm i „poszukiwacze arcydzieł”, s. 111. [przypis autorski]

najsampered (ukr.) — najpierw. [przypis edytorski]

najsamprzód a. nasamprzód (daw.) —najpierw. [przypis edytorski]

najsamprzód a. nasamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]

najsamprzód (daw.) — najpierw; przede wszystkim. [przypis edytorski]

najsamprzód (daw.) — najpierw. [przypis edytorski]

najsamprzód (daw.) — wpierw, najpierw. [przypis edytorski]

najsamprzód — dziś popr.: nasamprzód. [przypis edytorski]

Naj sia poprobujut (z ukr.) — Niech się zmierzą. [przypis edytorski]

najsilniejszem (…) twórczem — daw. forma Msc. i N. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: najsilniejszym, twórczym. [przypis edytorski]

najskomplikowańszy — dziś popr. forma: najbardziej skomplikowany. [przypis edytorski]

najskończeniej (daw.) — najdoskonalej. [przypis edytorski]

najsłabszą [część wojska] — prawe skrzydło, przeciw któremu stało lewe nieprzyjaciela, nie bardzo groźne. Sam Epaminondas dzierżył tym razem także lewe tebańskie, ale ustawił je jeszcze głębiej niż na 50 ludzi i sformował z nich klin. [przypis tłumacza]

Najsławniejsza niegdyś piękność chodziła teraz z twarzą zakrytą, osłonioną kwefem zakonnym… — Szajnocha, op. cit., IV, s. 145. [przypis autorski]

najsłodszymi słowy (starop. forma N. lm) — dziś: najsłodszymi słowami. [przypis edytorski]

najsnadniejszy (daw.) — najłatwiejszy. [przypis edytorski]

najsromotniejsza z chorób — syfilis. [przypis tłumacza]

najstarożytniejszem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś końcówka tożsama z r.m.: -szym; stopień wyższy i najwyższy tworzymy jako formę złożoną: najbardziej starożytny. [przypis edytorski]

Najstarszą ze wszystkich społeczności i jedyną przyrodzoną jest rodzina… — ze wszystkich związków ludzkich jedynie rodzina jest wytworem praw natury: rezultatem przyrodniczej konieczności. Żadne inne więzy nie krępują człowieka w przedspołecznym stanie: człowiek jest z natury zupełnie wolny i niezależny. Nie można więc legitymować społecznej zależności człowieka naturą ani też dopatrywać się w rodzinie prawzoru prawnych społeczeństw. Niemniej, jak już z poprzednich twierdzeń wynika, społeczeństwo uprawnione nie będzie mogło być społeczeństwem gwałcącym naturę człowieka. By być społeczeństwem prawnym, będzie musiało uwzględnić wolną naturę człowieka. [przypis tłumacza]

najstarsza głowa — tu: starszy brat. [przypis edytorski]

Najstarsza klątwa (…) stygmat bratniego mordu — piętno Kaina, w Biblii pierwszego mordercy, zabójcy swego brata, Abla. [przypis edytorski]

najstarszego syna, następcę tronu — tj. syna cesarza Aleksandra II, Mikołaja Aleksandrowicza Romanowa (1843–1865), który niespodziewanie zapadł na gruźlicę i mimo dwuletniej kuracji w Nicei zmarł. [przypis edytorski]

najstarszych karpi — dziś popr.: najstarsze karpie. [przypis edytorski]

najstarszyś — skrót od: najstarszy [jeste]ś. [przypis edytorski]

Najstarszy syn siódmego Inki, którego imię zapowiadało w języku peruwiańskim fatalność swej epoki — Nazywał się Yahuar Huacac Inca, co oznaczało dosłownie Inka Płaczący krwią. [przypis autorski]

najstraszliwszymi męki — dziś popr. N.lm: (…) mękami. [przypis edytorski]

Najszlachetniejsi — ustęp cały do końca jest echem rozpraw sejmowych nad sprawą starostw (luty — marzec 1789). [przypis redakcyjny]

najszlachetniejszemu narodowi pod słońcem — ὑφ᾽ ἡλίῳ πάντων προύχοντες εὐγενείᾳ (Niese), προύχειν δοκοῦντες (Dindorf). [przypis tłumacza]

najszorstszy — dziś: najbardziej szorstki. [przypis edytorski]

najtajemniejszy — dziś popr. forma: najbardziej tajemny. [przypis edytorski]

najtęgszy — dziś popr.: najtęższy (tj. najsilniejszy, najpotężniejszy). [przypis edytorski]

najtęższy — najsilniejszy. [przypis edytorski]

najtyczanka a. nejtyczanka (od niem. Neu-Titschein) — rodzaj bryczki; czterokołowy pojazd konny na resorach, z kozłem z przodu, wyplatanym nadwoziem i podwyższeniem z tyłu, często na resorach (co niwelowało podskoki pojazdu przy jeździe po nierównym terenie) oraz wyposażony w budę chroniącą przed niepogodą, czasem wyściełany wewnątrz i wyposażony w ochronne fartuchy dla osłonięcia nóg przed zimnem w czasie jazdy. Nazwa pochodzi od zniekształconej z niemiecka czeskiej miejscowości Nowy Jiczyn (Nový Jičín), gdzie bryczki takie wytwarzano. [przypis edytorski]

najtyczanka — rodzaj bryczki (nazwa od miasta Neu-Tischein). [przypis redakcyjny]