Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156415 przypisów.

zdawić (starop.) — zdławić, zdusić. [przypis edytorski]

zdawić (starop.) — zdusić. [przypis edytorski]

zdawna (starop. forma ort.) — z dawna; od dawna. [przypis edytorski]

zdębić się (neol.) — zapewne: stanąć dęba. [przypis edytorski]

zdębi się (…) włos — włosy staną dęba. [przypis edytorski]

zdebilitować — sił pozbawić. [przypis redakcyjny]

zdebilitować (z łac. debilitatio: osłabienie, ułomność) — osłabić, pozbawić sił. [przypis redakcyjny]

zdebilitować (z łac.) — osłabić. [przypis redakcyjny]

zdeb — ostronos; ssak z rodziny szopów. [przypis edytorski]

zdeb (przestarz.) — żbik. [przypis edytorski]

zdechła skóra, co ją na pargamin wyprawują — w starożytności i średniowieczu używano jako materiału piśmiennego pergaminu, który produkowano z odpowiednio wyprawionej skóry baraniej lub oślej. [przypis edytorski]

Zdechły pies nie kąsa!… — słów: „Canis mortuus non mordet” (łac. Martwy pies nie kąsa) użył król Stefan Batory w rozmowie z kanclerzem Janem Zamoyskim w 1584, wyrażając tym samym swoją zgodę na zgładzenie schwytanego banity Samuela Zborowskiego. [przypis edytorski]

zdechliną ich karm wszystkich, lecz nie świnią — Tatarom, jak i innym muzułmanom, religia zabrania spożywania wieprzowiny. [przypis edytorski]

zdechnie — mrze głodem. [przypis redakcyjny]

zdecydowanie niechętne sądy o Maeterlincku — S. Przybyszewski, Na drogach duszy, s. 132; Listy, I, s. 106. [przypis autorski]

zdecyd. — tu: zdecydowanie a. zdecydowana. [przypis edytorski]

zdefigurowany (z łac.) — zniekształcony. [przypis edytorski]

zdejmcie — zdejmijcie. [przypis edytorski]

zdejm — dziś popr. forma 2 os. lp. tr. rozkaz.: zdejmij. [przypis edytorski]

zdejm — dziś popr. forma 2os. lp trybu rozkazującego: zdejmij. [przypis edytorski]

zdejm — dziś popr.: zdejmij. [przypis edytorski]

Z dekadentyzmem mieszają często symbolizm (…) przykładem tej techniki symbolistycznej (…) jest wiersz Tetmajera „Na Anioł Pański” — M. Posner-Garfein Kilka słów o modernizmie. II, „Krytyka” 1899, z. IV, s. 231. [przypis autorski]

zdekoncertować (daw.) — zbić z tropu, zmieszać. [przypis edytorski]

Z Delf grodu, co się złotem lśni — Delfy sławne były ze skarbów ofiarowanych Apollinowi. [przypis redakcyjny]

z Delu (bogini) — bogini Diana (Artemis). [przypis redakcyjny]

zdematerializować się — zniknąć. [przypis edytorski]

zdemontowana — tu: uszkodzona. [przypis redakcyjny]

zdenuncjować — dziś popr.: zadenuncjować. [przypis edytorski]

zdenuncjował — dziś popr. forma: zadenuncjować; złożyć na kogoś donos, oskarżyć kogoś. [przypis edytorski]

zdeptaj — dziś popr. forma 2.os.lp trybu rozkazującego: zdepcz. [przypis edytorski]

zdeptałem cztery razy krucyfiks w czterech podróżach do Japonii — Holendrzy w XVII w. w Japonii dla ułatwienia sobie handlu zgodzili się „podeptać krzyż” i wyprzeć się chrześcijaństwa. [przypis tłumacza]

zderanżowany (z fr.) — tu: zdezorganizowany. [przypis edytorski]

zderanżowany (z fr.) — w nieładzie. [przypis edytorski]

z desperacką rezolucją — z rozpaczliwą śmiałością. [przypis redakcyjny]

zdetonować się (daw.) — stracić pewność siebie. [przypis edytorski]

zdetonować się — speszyć się, zmieszać się. [przypis edytorski]

zdetonować się — speszyć się, zmieszać się, stracić pewność siebie. [przypis edytorski]

zdetonowany (daw.) — onieśmielony. [przypis edytorski]

zdetonowany (daw.) — pozbawiony pewności siebie. [przypis edytorski]

zdetonowany — wybity z tonu, zbity z pantałyku; zdezorientowany. [przypis edytorski]

zdetronizować — pozbawić kogoś lub coś dotychczasowego dużego znaczenia lub wysokiej pozycji. [przypis edytorski]

zdezarmować (daw.) — rozbroić. [przypis edytorski]

zdezelowany — zniszczony. [przypis edytorski]

zdjąć obraz (daw.) — zrobić zdjęcie, sfotografować. [przypis edytorski]

zdjąć — tu: trafić strzałem. [przypis edytorski]

zdjąć — tu: zrobić zdjęcie, sfotografować. [przypis edytorski]

zdjęcie pośmiertne rzeczywiste — porównaj F. X. Krauz: Dante, sein Leben und sein Werk — (1897). W nader interesującem tem, wielkich rozmiarów, dziele znajdzie czytelnik między innemi wszystkie wyniki prac nad portretem Danta, a także mnóstwo odnoszących się do tego przedmiotu illustracyi. [przypis autorski]

„zdjęcie”, „wdzianie” — w oryginale gra słów: exuviae, induviae (induviae słowo komiczne, przez Plauta na wzór poprzedniego utworzone). [przypis tłumacza]

Zdjęcie z krzyża — tytuł wielu dzieł sztuki ukazujących moment zdjęcia Chrystusa z krzyża; tu zapewne: późnogotyckiego obrazu Rogiera van der Weydena, znajdującego się w muzeum Prado w Madrycie. [przypis edytorski]

zdjętą — tu: zrobioną; por.: zdjęcie. [przypis edytorski]

zdjęty mrowiem — przejęty tak, że aż przeszedł go dreszcz (mrowienie). [przypis edytorski]

zdjimę (starop. forma) — zdejmę. [przypis edytorski]

zdławion — zdławiony, uduszony. [przypis edytorski]

Z długiej okrągłą wydała się rzeka — Wedle starych i nowszych wykładaczy Boskiej Komedii, długość rzeki jest symbolem rozpromienienia się Boga na wszystkie stworzenia, a jej okrągłość jest symbolem zestrzelenia tychże promieni w Bogu, który jest ich pierwszym źródłem i końcem ostatecznym. Jeszcze jeden wykład jest taki: rzeka wzdłuż rozlana przedstawia początek i koniec czasu i przestrzeni. W takim kształcie ta rzeka przedstawia się oczom poety w chwili, nim jej wody jeszcze nie skosztował. Oczom zaś już wzmocnionym wodą tej rzeki kształt jej przedstawił się w formie okrągłej, w punkcie matematycznym, w którym nie ma ani początku ani końca. [przypis redakcyjny]

z-dłużyć (neol.) — czas. utworzony od przym. długi, synonim: przedłużyć. [przypis redakcyjny]

zdłużyć — wydłużyć. [przypis edytorski]

zdmuchnijże — konstrukcja z partykułą -że o funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]

zdobędziem (daw. forma) — dziś: zdobędziemy. [przypis edytorski]

z dobrowoli (daw.) — z własnej woli, dobrowolnie. [przypis redakcyjny]

zdobycie powszechnie pożądanych sposobów „stawania się panami i władcami natury” — [por. Kartezjusz,] Rozprawa o metodzie, rozdz. VI. [przypis tłumacza]

zdobycz — dawny dopełniacz liczby mnogiej. [przypis redakcyjny]

zdobycz nemejska — skóra lwa nemejskiego, zabitego przez Heraklesa w ramach jego pierwszej pracy. [przypis edytorski]

Zdobyłem se pawich piór — popularne odtąd słowa z Wesela do dawnej piosenki ludowej, niegdyś pieśni żołnierskiej: „Pod Krakowem czarny las, / Pytała się Kasia / O swojego Jasia, / Czy powróci z wojny wraz (…)”. Melodię tę wskazał Wyspiański dołączając do wydania zapis nutowy jako „Motyw muzyki wiejskiej, kończący akt III”. [przypis redakcyjny]

Zdobyłeś sobie ostrogi — częścią ceremoniału pasowania na rycerza było przypięcie ostróg, dokonywane przez stojącego wyżej w hierarchii społecznej. [przypis edytorski]

Zdobywali ją [Jerozolimę] kolejno (…) Antioch, Pompejusz, Sosius do spółki z HerodemAntioch: Antioch IV Epifanes; Pompejusz: p. wyżej I, VII, 5; Sosius do spółki z Herodem: p. wyżej I, XVII, 9. [przypis tłumacza]

zdobywam mu na powrót to — w oryginale: vindicire. [przypis tłumacza]

Zdobywca ten założył Aleksandrię, aby sobie zapewnić Egipt; był to klucz do otwarcia go, w tym samym miejscu, gdzie królowie jego poprzednicy mieli klucz do zamknięcia go — Aleksandrię założono na wybrzeżu nazwanym Racotis. Dawni królowie trzymali tam załogę, aby bronić wstępu do kraju cudzoziemcom, a zwłaszcza Grekom, którzy byli jak wiadomo wielcy piraci. Patrz Pliniusz, VI, 10 i Strabon, XVIII. [przypis autorski]

Z dogmatem Augustyna o łasce ma związek dogmat, że (…) wszyscy zaś inni pójdą w wieczny ogień — zob. G.F. Wigger, Augustinismus und Pelagianismus, str. 335. [przypis autorski]

Z dokończenia dorobionego przez Villiers de l'Isle-Adama do (…) powieści Flauberta „Bouvard et Pécuchet” — Dokończenie to jest tylko nieudolnym apokryfem. Zostało to stwierdzone i dowiedzione w roku 1978 przez Ferdynanda Hoesicka III, którego za to akademia francuska mianowała swym członkiem-korespondentem. [przypis autorski]

zdołać — dać radę coś zrobić; osiągnąć coś. [przypis edytorski]

zdołał się jej dobudzić — dziś popr.: zdołał ją dobudzić. [przypis edytorski]

zdołał Temistokles wywalczyć wolność Helladzie i (…) uchodził Perykles za najtęższego doradcę swej ojczyzny — Ksenofont był zbyt dobrym wodzem i zbyt duże miał zrozumienie rzeczywistości, by nie doceniać zasług Temistoklesa i Peryklesa dla Aten, greckiej wolności i kultury, mimo że prowadzili politykę po linii zdecydowanie demokratycznej. Zależało mu też na tym, by zapatrywania Sokratesa nie odbiegały od przekonań lojalnego, patriotycznego obywatela, inaczej dostarczałby w swych pismach materiału do oskarżania mistrza, zamiast go bronić. Platon nie podzielał powszechnego uznania dla tych ludzi, gdyż nie zdziałali nic dla moralnego podniesienia mas, i takie zdania wygłasza jego Sokrates (zob. np. Gorgiasz, rozdz. XXXIII, w przekładzie Witwickiego). Nie przyszło mu na myśl, że i jego mistrz na uwielbienie nie zasługuje — przecież nie udało mu się podnieść moralnie ludu ateńskiego. [przypis tłumacza]

zdołał ustrzec miasto, i to w dodatku nieobwarowane — w czasach swojej największej potęgi Sparta nie posiadała obwarowań miejskich; pierwsze umocnienia zbudowano dopiero wobec zagrożenia inwazją macedońską. [przypis edytorski]

zdołaszli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy zdołasz. [przypis edytorski]

zdołaż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy zdoła. [przypis edytorski]

z dołuśmy zabezpieczeni — skrócone: z dołu jesteśmy zabezpieczeni. [przypis edytorski]

zdolę — dziś popr.: zdołam. [przypis edytorski]

zdoleć (daw.) — podołać; dać radę. [przypis edytorski]

zdole — dziś popr. forma 3.os.lp: zdoła. [przypis edytorski]

zdole — dziś popr.: zdoła. [przypis redakcyjny]

zdoleją — podołają. [przypis redakcyjny]

zdolen (daw.) — dziś: zdolny. [przypis edytorski]

zdolen — daw. forma imiesłowu przym.; dziś: zdolny. [przypis edytorski]

zdolen (daw.) — zdolny; jestem zdolen: mogę, jestem w stanie. [przypis edytorski]