Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 155581 przypisów.

samopiąt (daw.) — w pięć osób; sam z czterema towarzyszami. [przypis edytorski]

samopięć (daw.) — sam z pięcioma towarzyszami; w sześciu. [przypis edytorski]

samopięt, samodziesięć (daw.) — w pięciu, w dziesięciu; sam z czterema lub dziewięcioma towarzyszami. [przypis edytorski]

samopięt — sam z czterema towarzyszami. [przypis edytorski]

samopięt (starop.) — w pięciu, sam z czterema towarzyszami. [przypis redakcyjny]

samopięty (starop.) — [sam] z czterema innymi [towarzyszami]. [przypis redakcyjny]

samopięty (starop.) — sam z czterema towarzyszami; Cyrena samopięta (w oryg. „dove cinque cittadi hebbe C.”)/: Cyrena z czterema innymi miastami. [przypis redakcyjny]

samo piekło wieczne zdawało się przytułkiem, schronieniem od piekła doczesnego — ibid., s. 74. [przypis autorski]

samora (reg.) a. samura — samica świni domowej, maciora. [przypis edytorski]

samorództwo — teoria mówiąca tym, że niektóre organizmy mogą powstawać samorzutnie, bez udziału podobnych organizmów żywych (np. muchy powstające bezpośrednio z gnijącego mięsa), ostatecznie obalona przez Ludwika Pasteura. [przypis edytorski]

samorództwo — teoria o powstawaniu życia z formy nieożywionej. Pasteur ostatecznie ją obalił, co zdecydowanie ułatwiło pracę naukową jego następcom. [przypis edytorski]

samorządu — περὶ τῆς τοῦ ἔθνους αὐτονομίας; Clementz mówi w odsyłaczu: „sie wollen nicht mehr unter Fürsten aus dem ihnen verhassten Idumäergeschlecht, sondern unmittelbar unter römischer Oberherrschaft stehen”. [przypis tłumacza]

samorzutnie — tu: samodzielnie. [przypis edytorski]

samosam (daw.) — samotnie, w pojedynkę. [przypis edytorski]

Samosata — Σαμόσατα, stolica Kommageny, położona nad Eufratem, dziś kupa rozwalin pod Someisat. [przypis tłumacza]

Samosierra — przełęcz w Hiszpanii, 30 listopada 1808 zdobyta przez polskich ułanów na służbie Napoleona. [przypis edytorski]

samosiódm (daw.) — w siedem osób; sam z sześcioma towarzyszami. [przypis edytorski]

Samos — mowa o wspomnianej wcześniej wyspie Same. [przypis edytorski]

samostrzał — rodzaj kuszy. [przypis edytorski]

Samos — wyspa, jedna z Cyklad na Morzu Egejskim u wybrzeża Azji Mniejszej, na której mieściła się sławna świątynia Hery (w mit. rzym.: Junony). [przypis edytorski]

Samos — [wyspa na M. Egejskim], jedna ze Sporad, obok Azji Mniejszej, jakieś pół stopnia geograficznego niżej Aten, główna stacja floty ateńskiej. [przypis tłumacza]

Samos — wyspa na Morzu Egejskim, ośrodek kultu Hery. [przypis edytorski]

samosześć (daw.) — w sześć osób (najczęściej: osoba mówiąca albo gł. bohater opowieści z pięcioma towarzyszami). [przypis edytorski]

samosześć (daw.) — w sześciu ludzi. [przypis edytorski]

samota — samotność. [przypis redakcyjny]

samotnia — schronienie samotnika; pustelnia. [przypis edytorski]

Samotnieć ja chodzę, wyklęta z ich szeregu — dusza zabitego nie może zaznać ukojenia w Hadesie, dopóki nie jest pomszczona. [przypis redakcyjny]

Samotni — τοῦ σηκοῦ, tabernaculi, des Allerheiligsten (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

samotno — dziś: samotnie. [przypis edytorski]

samotnym — w oryg. niem. kahlen, raczej: ogołocony. [przypis edytorski]

Samotraka — wyspa grecka w płn. części Morza Egejskiego; znajdowało się na niej jedno z ogólnogreckich centrów religijnych: Sanktuarium Wielkich Bogów. [przypis edytorski]

samo trwanie, czyli przeżywanie bezpośrednie — odróżnić należy pojęcie trwania samego dla siebie = (AT) od pojęcia trwania czegoś innego, jakiejś jakości np. Pierwsze określić możemy jako „ja” stanowiące, na podstawie istnienia w (OT) trwania byłego, jedność = jedność oosobowości, tożsamą ze sobą w ciągu całego trwania różnorodnych swych elementów, czyli jakości. [przypis autorski]

samotrzask — pułapka. [przypis edytorski]

samotrzeć (daw.) — (przysłówek: jak?) z dwoma towarzyszami i sam trzeci. [przypis redakcyjny]

samotrzeć (daw.) — sam w towarzystwie dwóch osób; we trzech. [przypis edytorski]

samotrzeć (daw.) — sam z dwoma towarzyszami. [przypis redakcyjny]

samotrzeć (daw.) — sam z dwoma towarzyszami, tj. we trzech. [przypis edytorski]

sa­motrzeć (daw.) — sam z dwoma towarzyszami; we trójkę. [przypis edytorski]

samotrzeć (daw.) — sam z dwoma towarzyszami; we trzech. [przypis edytorski]

samotrzeć (daw.) — tylko w trzy osoby. [przypis edytorski]

samotrzeć (daw.) — we trzech. [przypis edytorski]

samotrzeć (przestarz.) — w trzy osoby. [przypis edytorski]

samotrzeć — samemu z dwoma towarzyszami; we trzech. [przypis edytorski]

samotrzeć (starop.) — sam z nimi dwoma, tj. razem we trzech. [przypis edytorski]

samotrzeci (daw.) — dwaj towarzysze i sam trzeci [przypis redakcyjny]

samotrzeci (daw.) — dwaj towarzysze i sam trzeci. [przypis redakcyjny]

samotrzeci (daw.) — sam z dwoma towarzyszami. [przypis edytorski]

samotrzeci (starop.) — w towarzystwie dwóch osób, razem we trzy osoby. [przypis edytorski]

samotrzeci — wraz z dwoma towarzyszącymi osobami (w sumie: we trzech). [przypis edytorski]

samouczek — tu: samouk. [przypis edytorski]

samowar — daw. urządzenie do przygotowywania herbaty. [przypis edytorski]

samowar — metalowe naczynie do gotowania wody i przygotowywania herbaty, rozpowszechnione głównie w Rosji. [przypis edytorski]

samowar — naczynie metalowe do gotowania wody i parzenia herbaty ogrzewane węglem drzewnym lub elektrycznie. [przypis edytorski]

Sam Owidiusz objaśnia nas, że (…) posągi Westy w jej świątyni (…), skoro kapłanka Westy, Sylwia, została matką, pozakrywały sobie ze wstydu oczy dziewiczymi rękoma — [patrz:] Owidiusz, Fasti, III, 45–46: „Sylvia fit mater: Vestae simulacra ferantur/ Virgineas oculis opposuisse manus” (Q). [przypis redakcyjny]

samowolna wiara — wiara wynikająca z własnej woli, z własnego wyboru. [przypis redakcyjny]

samowtór (daw.) — sam z kimś drugim (wtórym), w dwie osoby. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — sam z kimś, we dwóch; przysłówek oznaczający wykonywanie jakiejś czynności przez dwie osoby; samotrzeć — sam z dwoma towarzyszami, we trzech; samoczwór — sam z trzema towarzyszami, we czterech; samopiąt — sam z czterema towarzyszami, w pięciu; samoszóst — sam z pięcioma towarzyszami, w sześciu itd. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — sam z kimś wtórym, w dwie osoby. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — sam z towarzyszem; we dwóch. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — sam z towarzyszem; we dwóch (we dwie, we dwoje). [przypis edytorski]

samowtór (daw., starop.) — we dwóch. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — w dwie osoby. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — w dwie osoby; sam z jednym towarzyszem. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — w dwie osoby; sam z jednym towarzyszem; tu: w cztery oczy, bez świadków. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — w dwie osoby; sam z kimś drugim. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — we dwóch: osoba, o której mowa wraz z osobą towarzyszącą. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — we dwóch, sam z kimś drugim, tu: pojedynek. [przypis redakcyjny]

samowtór (daw.) — we dwójkę. [przypis edytorski]

samowtór (daw.) — z jednym towarzyszem, sam [jest] wtóry; [we dwóch z towarzyszem; red. WL]. [przypis redakcyjny]

samowtór — sam z jedną osobą towarzyszącą; w dwóch (we dwie, we dwoje). [przypis edytorski]

samowtóry — kucharz i kuchta. [przypis redakcyjny]

samozaufany — pewny siebie. [przypis edytorski]

Samozwaniec, Magdalena, właśc. Magdalena Niewidowska, primo voto Starzewska, z domu Kossak (1894–1972) — polska pisarka satyryczna. [przypis edytorski]

sam — pan domu, mąż; sama: żona. [przypis redakcyjny]

sampan — rodzaj azjatyckiej łodzi wiosłowej. [przypis edytorski]

Sam pisze (…) życiu — [w:] Życie Henryka Brulard (Bibl. Boya). [przypis tłumacza]

Sam pozwolił mu wozu i ognistych koni — na prośbę Patroklesa Achilles pożyczył mu swoją zbroję, rydwan i nieśmiertelne konie, aby mógł siać większy postrach wśród obrońców Troi. [przypis edytorski]

sampseanie (gr. sampsaioi) — grupa religijna z okolic Morza Martwego, łącząca elementy wierzeń żydowskich lub judeochrześcijańskich i pogańskich, opisywana w IV w. przez Epifaniusza. [przypis edytorski]

S.A.M. — pseudonim Wacława Berenta, powieściopisarza i tłumacza okresu modernizmu, jednego z gł. przedstawicieli realizmu w literaturze Młodej Polski, autora m.in. powieści Próchno, Ozimina i Żywe kamienie. [przypis edytorski]

Sampson, właśc. Samson — postać biblijna, jeden z sędziów, nazirejczyk: na mocy zobowiązania, które anioł nałożył na jego ojca, Manoacha, i jego bezpłodną żonę, syn, który im się narodzi miał złożyć śluby pełnego posłuszeństwa Bogu (nazireatu), w związku z czym miał nie spożywać alkoholu ani nieczystych pokarmów oraz nie strzyc włosów ani brody. Z woli Boga miał rozpocząć misję wyrwania Izraela z rąk Filistynów. Był obdarzony legendarną, nadludzką siłą: zabił gołymi rękami lwa, pokonał liczący tysiąc Filistynów oddział, będąc uzbrojony jedynie w oślą szczękę, kiedy indziej zaś w Gazie wyrwał bramę miasta, za którą czyhali na niego wrogowie. Filistyni wielokrotnie próbowali go wziąć w niewolę i obezwładnić; w końcu z ich namowy kochanka Samsona, Dalila, wydobyła sekret jego mocy: kiedy Samson spał, jeden z Filistynów obciął mu włosy, a wtedy, z powodu złamania ślubów nazireatu, Samson utracił moc, którą obdarzał go Bóg. Został pojmany, oślepiony, a następnie skuty kajdanami i zmuszony do pracy przy żarnach w Gazie. Filistyni przyprowadzili go do świątyni Dagona podczas trwających tam uroczystości, żeby napawać się upokorzeniem ujarzmionego siłacza i bawić jego kosztem. Wtedy Samson, którego włosy nieco już odrosły, wezwał pomocy Boga, wstrząsnął kolumnami budynku i zburzył go, grzebiąc pod gruzami wraz z sobą tysiące wrogów. [przypis edytorski]

Sam rozsądek dyktuje, że, gdy jest małżeństwo, dzieci wstępują w stan ojca; kiedy zaś nie ma małżeństwa, mogą one obchodzić jedynie matkę — dlatego to u narodów, które mają niewolników, dziecko dziedziczy prawie zawsze stan matki. [przypis autorski]

Sam się chlubi, że ostatecznie dopiero on rozwiązał ów najtrudniejszy i najistotniejszy problem filozofii — Schopenhauer, Werke IV, s. 32. [przypis redakcyjny]

sam się w nasze ręce dostał, potem uczyniwszy targ o swoję skórę — otoczony przez wojska polskie pod Czarnym Ostrowem na Podolu, Rakoczy skapitulował i został zmuszony do zawarcia układu, w którym m. in. zobowiązał się wypłacić milion dwieście tysięcy złp. niby „na żołd wojsku”, a w rzeczywistości jako okup za to, by puszczono go wolno. [przypis redakcyjny]

sam sobie winien był — sens: wyłącznie jego zasługą było. [przypis edytorski]

Samson — biblijny bohater i siłacz żydowski. [przypis edytorski]

Samson — biblijny wojownik obdarzony nadludzką siłą; podstępem schwytany do niewoli przewrócił kolumny budynku, grzebiąc pod ruinami siebie i wrogów. [przypis edytorski]

Samson (bibl.) — postać z Księgi Sędziów, bohater wojen Izraelitów z Filistynami, obdarzony przez Boga nadludzką siłą, której został pozbawiony, gdy jego kochanka, Dalila, nakłoniła go do wyjawienia sekretu i podstępnie ścięła mu włosy, gdy spał; zabił tysiąc Filistynów oślą szczęką: Sdz 15, 15; związał razem trzysta lisów za ogony: i przywiązał im do nich pochodnie, żeby spalić uprawy Filistynów (Sdz 15, 4–5). [przypis edytorski]

Samson (bibl.) — siłacz i wojownik izraelski, walczący z Filistynami, usidlony przez kochankę Dalilę. [przypis edytorski]

Samson — bohater biblijny, obdarzony legendarną siłą, której został pozbawiony, gdy jego kochanka, Dalila, ścięła mu włosy. [przypis edytorski]

Samson — bohater biblijny, obdarzony nadludzką siłą, zburzył pogańską świątynię Filistynów i zginął pod gruzami. [przypis edytorski]

Samson — bohater biblijny o niezwykłej sile, zwyciężony przez nieprzyjaciół na skutek zdrady swej żony Dalili. [przypis redakcyjny]