Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5883 przypisów.

Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratustryzmem; przypisywane mu jest autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty; imię to nosi główny bohater dzieła Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]

Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; przypisywane jest mu autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty. Pojawia się też w dziele Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]

Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; tu przywołany jako główna postać dzieła Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]

Zaratusztra (ok. 628 p.n.e.–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; przypisywane jest mu autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty. Pojawia się też w dziele Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego [przypis edytorski]

Zara — wł. nazwa portowego miasta Zadar nad Morzem Adriatyckim, ważnego centrum w płn. Dalmacji (dziś w Chorwacji), w staroż. osada iliryjskiego plemienia Liburnów. [przypis edytorski]

zaraz by w bagnie skąpał się ten plucha — Adam Mickiewicz, Grażyna, w. 43. [przypis edytorski]

zaraz (daw.) — tu: jednocześnie, zarazem. [przypis edytorski]

zarazem (…) nieswój — skrót od: zaraz jestem nieswój. [przypis edytorski]

zarazem poznał — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zaraz poznałem. [przypis edytorski]

zarazem sobie powiedziała — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, znaczenie: zaraz sobie powiedziałam. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — od razu; niezwłocznie. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — od razu. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — tu: zaraz, od razu. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — zaraz, jednocześnie. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — zaraz, od razu. [przypis edytorski]

Zaraz mu służyć będę — daw. forma grzecznościowa o znaczeniu: wrócę do pana za chwilę. [przypis edytorski]

Zaraz mu Starościanka musi dać swe włosy — nawiązanie do obyczaju, zgodnie z którym panna nosi długie włosy, a mężatka krótkie (lub schowane pod czepkiem). [przypis edytorski]

za raz — równoczesnie, razem. [przypis edytorski]

zaraz zaś po nim Ziemi szeroka pierś… — Hezjod, Teogonia 116–120. [przypis edytorski]

zardzały — dziś: zardzewiały. [przypis edytorski]

zardzawiałe (daw.) — dziś: zardzewiałe. [przypis edytorski]

zardzawiały — dziś popr.: zardzewiały. [przypis edytorski]

Zaręby Kościelne — wieś położona w powiecie ostrowskim (woj. mazowieckie), niedaleko której mieścił się ośrodek kolonijny Towarzystwa Kolonii Letnich „Michałówka”. [przypis edytorski]

za Regencji — w latach 1715–1723, kiedy władzę we Francji w imieniu małoletniego króla Ludwika XV sprawował książę Filip Orleański. [przypis edytorski]

zarekwirować (z łac. requiro: odczuwać brak czegoś, domagać się) — tu: upatrzyć. [przypis edytorski]

zareński — przybywający zza Renu. [przypis edytorski]

z armaty — tu daw. forma N. lm, dziś popr.: z armatami. [przypis edytorski]

zaród (daw.) — zalążek, zarodek. [przypis edytorski]

zaródź (daw.) — zaczątek, zalążek. [przypis edytorski]

zaród — zalążek, zaczątek. [przypis edytorski]

zarówno (daw.) — bez różnicy, jednakowo, tak samo. [przypis edytorski]

zarówno dobrze poinformowanym (…) i zarówno obojętnym — dziś popr.: „zarówno dobrze poinformowanym, jak i obojętnym”. [przypis edytorski]

zarówno (starop.) — tu: równo (ze świtem). [przypis edytorski]

zarówno — tu daw.: jednakowo, po równo. [przypis edytorski]

zarówno — tu: tak samo. [przypis edytorski]

zarobnik (daw.) — człowiek wynajmujący się do pracy dla zarobku (niemający wystarczająco wiele własnej ziemi, żeby się wyżywić i utrzymać). [przypis edytorski]

zarobnik — dziś: wyrobnik; robotnik zmuszony pracować dla zarobku (niemający wystarczająco wiele własnej ziemi, żeby się wyżywić i utrzymać). [przypis edytorski]

zaro (gw.) — zaraz. [przypis edytorski]

zaroiły się chłopcy (…) zaczęły — dziś popr.: zaroili się, zaczęli; zaroili się tu: poruszyli się. [przypis edytorski]

zarośl — dziś wyłącznie w lm: zarośla. [przypis edytorski]

zaros (gw.) — zaraz. [przypis edytorski]

za rosy — póki jest jeszcze na trawie poranna rosa. [przypis edytorski]

zaroz bedom (gw.) — zaraz będą. [przypis edytorski]

zaroz (gw.) — zaraz. [przypis edytorski]

zarozicki (gw.) — już zaraz, bardzo niedługo. [przypis edytorski]

zarozieńki (gw.) — zaraz prędko, bardzo szybko, natychmiast. [przypis edytorski]

zarozumienie (daw.) — dziś: zarozumiałość. [przypis edytorski]

zarozumienie — zamysł. [przypis edytorski]

Zarpath (hebr.) — Sarepta, miasto fenickie na wybrzeżu Morza Śródziemnego, w połowie drogi pomiędzy Sydonem i Tyrem, dziś Sarafand w Libanie. [przypis edytorski]

zartretyzmowany — cierpiący na artretyzm, przewlekłą chorobę, przejawiającą się zniekształceniami stawów i silnymi bólami. [przypis edytorski]

zaruchać się (daw., gw.) — poruszyć się. [przypis edytorski]

Zarudzki, Iwan Martynowicz (zm. 1614) — ataman kozacki, poją za żonę Marynę Mniszchówną, zonę Dymitra Samozwańca, przeciwnik dynastii Romanowów. [przypis edytorski]

zarwaniec (daw.) — miejsce, gdzie jest pełno zamieszania, ruchu, zamętu. [przypis edytorski]

zarykły — dziś popr.: zaryczały. [przypis edytorski]

zarysowywa — dziś popr. 3os. lp cz.ter.: zarysowuje. [przypis edytorski]

Zarysy wiedzy nowoczesnejAn Outline Of Modern Knowledge, ed. by William Rose, Francis Aveling, London, Victor Gollancz 1931. [przypis edytorski]

zarywać kogoś — tu: naciągać kogoś na koszty. [przypis edytorski]

zarywa część okolicy nowotarskiej — w rzeczywistości Wag wypływa z południowej strony Tatr. [przypis edytorski]

zarywał z niemiecka — mówił z niemieckim akcentem. [przypis edytorski]

za rządu pruskiego — chodzi o okres od III rozbioru Polski, kiedy po upadku powstania kościuszkowskiego 24 października 1795 r. Warszawa przypadła w udziale Prusom, do 1807 roku, kiedy Napoleon ustanowił Księstwo Warszawskie na mocy traktatu w Tylży. [przypis edytorski]

zarzęśnić się (neol.) — zarosnąć rzęsą (jak staw) a. zasłonić się rzęsami (jak oko). [przypis edytorski]

za rzecz szacowną gdy udała baśnie — sens: gdy udawała, że baśnie są rzeczą szacowną. [przypis edytorski]

zarzeczywisty (daw.) — nierzeczywisty. [przypis edytorski]

zarzeknąć — zakląć; rzucić zaklęcie. [przypis edytorski]

zarzewie — tu: rozpalanie ognia; stary miecz służył do krzesania iskier o kamienie. [przypis edytorski]

Za rzezańcem? — wg atakujących go pisarzy Kościoła hierarchicznego Montanus przed przyjęciem chrześcijaństwa miał być pozbawionym męskości kapłanem frygijskiej Kybele, bogini płodności, lub wieszczego Apolla. [przypis edytorski]

zarznąć (daw.) — dziś popr.: zarżnąć. [przypis edytorski]

zarzucać — porzucać; odstępować od jakiegoś zwyczaju. [przypis edytorski]

zarzucać — tu: zasypywać. [przypis edytorski]

zarzucić się — tu: zgubić się. [przypis edytorski]

zarzucony — tu: zagubiony, rzucony nie wiadomo gdzie. [przypis edytorski]

zarzutka (daw.) — narzutka, okrycie damskie zarzucane na ramiona. [przypis edytorski]

zarzutka (daw.) — narzutka, okrycie zarzucane na ramiona. [przypis edytorski]

zarzynanie jeńców koło stosu — zob. Iliada XXIII 175–176. [przypis edytorski]

zaś a. zasię (starop.) — więc, zatem. [przypis edytorski]