Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 17809 przypisów.
przybylec — przybysz. [przypis edytorski]
przybyli odwiedzić brata — tj. pana domu, profosa Jeana Bonnot de Mably (1696–1729), którego synów uczył Rousseau (ks. VI). [przypis edytorski]
przybyliścież — czy przybyliście. [przypis edytorski]
przybyliśmy do Anglii z Ryszardem Zdobywcą — Sly myli królów ang., Wilhelma Zdobywcę (William the Conqueror, 1028–1087) i Ryszarda Lwie Serce (Richard the Lionheart, 1157–1199). [przypis edytorski]
przybyliśmy — Werter i jego służący. [przypis redakcyjny]
Przybylski, Zygmunt (1856–1909) — komediopisarz, recenzent czasopism „Słowa” i „Wiek”, w latach 1894–1896 dyrektor teatru lwowskiego, a w l. 1896–1904 teatrzyku ogródkowego w Warszawie, znany z farsy Wicek i Wacek z 1896 roku. [przypis edytorski]
Przybylski, Zygmunt (1856–1909) — komediopisarz, recenzent „Słów” i „Wieku”, w latach 1894–1896 dyrektor teatru lwowskiego, a 1896–1904 teatrzyku ogródkowego w Warszawie, znany z farsy Wicek i Wacek z 1896 roku. [przypis edytorski]
Przybysze nowi (…) skarżysz sama siebie — Przez wieśniaków i cudzoziemców zwiększyła się liczba ludności, ale przybytek ten nie wyszedł na korzyść Florencji. [przypis redakcyjny]
przybysze rozpoczęli od razu kampanię (…) — Ludwik Mierosławski, Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831, Paryż, I, s. 410 i 602. [przypis redakcyjny]
Przybyszewski deklarował, że „wytrwa na ciężkim stanowisku (…)”, równocześnie polemizując z opinią, która robiła go „odpowiedzialnym za wszystko, co Młoda Polska pisała — S. Przybyszewski, Pro domo mea, „Życie” 1899, nr 13–14. [przypis autorski]
Przybyszewski do ewolucji był konieczny (…) odrodzimy literaturę naszą, obezczeszczoną teraz przez Żydów, kramarzy, kupców i dziennikarzy — list Ignacego Maciejowskiego do Maryli Wolskiej z 11 IV 1899, w: Miscellanea literackie 1864–1910, s. 338. [przypis autorski]
Przybyszewski dostaje się do więzienia — wspomnienie tego więzienia, o którym zresztą opowiadał czasem w chwilach zwierzeń, znajdują się w powieści Synowie ziemi. Szarski tłumaczy Czerkaskiemu, czemu musi pić: „Zbliżył się do Czerkaskiego i mówił prawie że szeptem: — Wiesz, siedziałem raz w więzieniu: posądzono mnie o to, że kobietę zatrułem. Nie zatrułem jej, bom za wielki tchórz — ale Bóg wie, może się dla mnie otruła… Siedziałem tam parę tygodni — Hu, to straszne, straszne…”. [przypis autorski]
Przybyszewskiego bardzo cenili typowi naturaliści, Dygasiński i Gruszecki — S. Przybyszewski, Moi współcześni, II, s. 64 (Wśród swoich). [przypis autorski]
Przybyszewskiego można było tylko słuchać, ulegać mu — lub ignorować go. Toteż go naprzód wielbiono, później ignorowano — S. Kołaczkowski, Twórcze fermenty, „Wiadomości Literackie” 1928, nr 18. [przypis autorski]
Przybyszewski (…) miał diabelskie poczucie humoru. Otóż uderzające jest, że życie tego poety (…) było, niemal do końca, jakąś makabryczną farsą, która wciągała w grę całe otoczenie. Czemu, jak, przez co: gdzie indziej starałem się to wytłumaczyć — Ludzie żywi. [przypis autorski]
Przybyszewski przyswoił sobie najgłębsze i najwyższe wyniki myśli nowożytnej, będące jednocześnie zniesieniem wszelkiej wiary, w bezwzględnym znaczeniu tego słowa: niemożliwość mianowicie posiadania jakichkolwiek wartości przedmiotowych, a więc niemożliwość poznania przedmiotowej prawdy, przedmiotowego dobra — S. Brzozowski, O Stanisławie Przybyszewskim, „Droga” 1928, nr 4, s. 459. [przypis autorski]
Przybyszewski (…) rzuca zdanie, że sztuka sama jest absolutem, wolnym od wszelkich zobowiązań doraźnych — S. Przybyszewski, Na drogach duszy, s. 14–15. [przypis autorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — młodopolski pisarz, poeta i dramaturg. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, czołowy twórca Młodej Polski i jej estetycznego programu (Confiteor), redaktor krakowskiego „Życia”, skandalista, członek cyganerii krakowskiej. Jego płomienne manifesty, twórczość i styl życia przyniosły mu szeroką popularność. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, czołowy twórca Młodej Polski i jej estetycznego programu (Confiteor), redaktor krakowskiego „Życia”, skandalista, członek cyganerii krakowskiej. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, czołowy twórca Młodej Polski i jej estetycznego programu (Confiteor), redaktor krakowskiego „Życia”, skandalista, członek cyganerii krakowskiej. Jego płomienne manifesty, twórczość i styl życia przyniosły mu szeroką popularność. Postać ważna także dla literatury niemieckiej, dzięki pisanym w młodości poematom prozą, później przetłumaczonych na polski. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, twórca manifestu Młodej Polski (Confiteor), jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, skandalista, członek cyganerii krakowskiej, redaktor krakowskiego „Życia”, artystyczny przywódca Młodej Polski; pisał m.in.: powieści (Dzieci szatana, Homo sapiens), dramaty (Śnieg, Matka), poematy prozą, eseje, wspomnienia; postać ważna także dla literatury niemieckiej dzięki pisanym w młodości poematom prozą, później przetłumaczonym na język polski. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, twórca manifestu Młodej Polski (Confiteor), jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, skandalista, członek cyganerii krakowskiej, redaktor krakowskiego „Życia”, artystyczny przywódca Młodej Polski. Pisał m.in.: powieści (Dzieci szatana, Homo sapiens), dramaty (Śnieg, Matka), poematy prozą, eseje, wspomnienia. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — pisarz, dramaturg, poeta, twórca manifestu Młodej Polski (Confiteor), jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej, skandalista, członek cyganerii krakowskiej, redaktor krakowskiego „Życia”, artystyczny przywódca Młodej Polski; pisał m.in.: powieści (Dzieci szatana, Homo sapiens), dramaty (Śnieg, Matka), poematy prozą, eseje, wspomnienia; postać ważna także dla literatury niemieckiej, dzięki pisanym w młodości poematom prozą, później przetłumaczonych na polski. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław (1868–1927) — poeta, dramaturg i skandalista, redaktor krakowskiego pisma „Życie”. Postać ważna także dla literatury niemieckiej, dzięki pisanym w młodości poematom prozą, później przetłumaczonych na polski. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław Feliks (1868–1927) — pisarz, dziennikarz, ekspresjonista i dekadent, czołowy twórca Młodej Polski i jej estetycznego programu — Confiteor z 1899; redagował „Życie” i „Zdrój”. [przypis edytorski]
Przybyszewski, Stanisław Feliks (1868–1927) — poeta, dramaturg i skandalista, redaktor krakowskiego pisma „Życie”. Postać ważna także dla literatury niemieckiej, dzięki pisanym w młodości poematom prozą, później przetłumaczonych na polski. [przypis edytorski]
Przybyszewski starał się to nieporozumienie utrwalić i pogłębić — niektórych swoich utworów wręcz nie pozwalał przedrukowywać ani wystawiać. [przypis autorski]
Przybyszewski „w sceptycyzmie swoim był konsekwentniejszym nawet od samego Nietzschego, gdyż za złudzenie uznawał” dążenie do nadczłowieczeństwa — S. Brzozowski, O Stanisławie Przybyszewskim, „Droga” 1928, nr. 5. [przypis autorski]
przybysz z Heraklei — prawdopodobnie Zeuksis z Heraklei (w południowej Italii), żyjący w końcu V i z początkiem IV wieku, sławny malarz i dumny ze swego znaczenia wynalazca sztuki delikatniejszego uwydatniania światła i cieni. [przypis tłumacza]
[przybytek] świętych — w oryginale niem. Selige: błogosławiony. [przypis edytorski]
przybytek — tu: zysk. [przypis edytorski]
przybywa-ć mu — przybywa ci mu, czyli: bogaci się. [przypis redakcyjny]
przybywały im bowiem w pomoc nowe roty i szwadrony — w drugiej części bitwy powstańcy mieli przeciw sobie cztery roty piechoty i dwa szwadrony dragonów, nadto kilkudziesięciu objeszczyków i kozaków. Ożegalski, Wspomnienia krwawych czasów, str. 262. Zieliński, Bitwy i potyczki 1863–1864. [przypis autorski]
Przybywam (…) przestrogi — Znów Molier nie traci ani chwili czasu: chwyta natychmiast rys zasadniczy. [przypis tłumacza]
Przybywszy na Liban — u Dindorfa, a zatem i u tłumaczy, którzy się na jego tekście opierali, zdanie to łączy się ze zdaniem poprzednim za pomocą καί [gr.: i, oraz]. W ogóle interpunkcja u Niesego znacznie się różni, wypada nieraz inaczej sens całych zdań, ustępy, dawniej rozdzielone, łączą się w jedną całość etc. Na każdym kroku uderza u Niesego wielka poprawność wydania, mająca dla tłumacza znaczenie pierwszorzędne, aczkolwiek w wielu wypadkach tyczy tylko szczegółów. [przypis tłumacza]
przyćmić (daw.) — przygasić. [przypis edytorski]
przyćwiekowany — przygwożdżony. [przypis edytorski]
przy całkowitym utrzymaniu — tu: oprócz całkowitego utrzymania. [przypis edytorski]
przy całym swym intelektualnym wyrafinowaniu (…) tylko młodość jest jeszcze dostatecznie zdziwiona, aby podejmować z taką zawziętością sprawy tak naiwne (…) jak bohater tej dziwnej książki — K. L. Koniński, Katastrofa wierności. Uwagi o „Pałubie” K. Irzykowskiego, „Przegląd Współczesny” 1931, nr 109, maj. Pałuba swoją publikację w lwowskiej firmie wydawniczej Bernarda Połonieckiego zawdzięcza właściwemu odczytaniu i zrozumieniu tej książki przez Ostapa Ortwina. (W. Pietrzak, Rozmowy patetyczne: Ostap Ortwin, „Czas” 1936, nr 354). [przypis autorski]
przycapić — niespodziewanie złapać, schwycić. [przypis edytorski]
przycapić — ucapić; złapać. [przypis edytorski]
przychadzają (starop. forma) — dziś 3 os.lm: przychodzą. [przypis edytorski]
przychęcać (starop.) — nęcić, przynęcać; wabić. [przypis edytorski]
przychęcać (starop.) — zachęcać. [przypis edytorski]
przychęcony (starop.) — zachęcony. [przypis edytorski]
przychęcony (starop.) — zwabiony, znęcony. [przypis redakcyjny]
przychędażać (starop.) — ulepszać. [przypis redakcyjny]
przychlebne — przypochlebne, pochlebiające, komplementujące. [przypis edytorski]
przychlebnie — dziś: przypochlebnie. [przypis edytorski]
przychlibny (gw.) — przymilny, przyjemny. [przypis edytorski]
przychówek — potomstwo. [przypis edytorski]
przychodnia nie zasmęcisz, ani złupisz, boście i wy w ziemi egipskiej przychodniami byli. — 2. Mojż. 22, 21. [przypis edytorski]
Przychodzą na świat dwie córki… — pierwsza córka Marii i Pierre'a Curie, Irène, przyszła laureatka nagrody Nobla w dziedzinie chemii, przyszła na świat 12 września 1897, rok przed odkryciem polonu i radu. Drugą córkę, która zmarła po porodzie, Maria urodziła w sierpniu 1903, czyli 5 lat po słynnych odkryciach. Trzecią córką, Ewę, urodziła 6 grudnia 1904, po otrzymaniu pierwszej Nagrody Nobla. [przypis edytorski]
przychodzić (daw.) — przechodzić, tj. przewyższać. [przypis edytorski]
przychodzić do wniosku (daw.) — dziś: dochodzić do wniosku. [przypis edytorski]
przychodzień — ten, kto przyszedł, wędrowiec, gość. [przypis edytorski]
Przychodzi na myśl i monolog Hamleta… — nie wspominam tu o tym, że Aleksander w przedśmiertnym szale, zupełnie wedle metody Szekspira, z blankverse przechodzi do urywanej prozy. W scenie tej jest bardzo wyraźny wpływ Marlowe'a, który już poprzednio użył był tego efektu. Por. część druga Wstępu: II. [przypis tłumacza]
przychodziszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy przychodzisz. [przypis edytorski]
Przychodzi to na króle — przydarza się to królom. [przypis redakcyjny]
przychodzi z papierem jak krzywoprzysięzca — skazanym za krzywoprzysięstwo wieszano na piersi papier z opisem ich przestępstwa. [przypis edytorski]
przy chorągwi sześć towarzystwa a namiestnik — chorągwią dowodził zwykle zastępca rotmistrza (porucznik), który zaciągał do niej ochotników; zastępcą tymczasowym porucznika był namiestnik, jeden z towarzyszy. [przypis redakcyjny]
przychwałka — dziś: pochwała. [przypis edytorski]
przychwalił — dziś: pochwalił. [przypis edytorski]
przychwyciło — dziś raczej: pochwyciło, uchwyciło. [przypis edytorski]
przychylność wobec Płazów może przejawiać się jedynie w tym, że będzie o nich pamiętać w specjalnej modlitwie (…) — zob. encyklikę Ojca Świętego Mirabilia Dei opera. [przypis autorski]
przychynąć — przysunąć, przybliżyć, przyłożyć do czegoś. [przypis edytorski]
przyciągnęli pięciuset rycerzy — dziś popr.: przyciągnęło pięciuset rycerzy. [przypis edytorski]
przyciągnienie — dziś: przyciągnięcie. [przypis edytorski]
przycieś — drewniana podstawa, na której wspiera się ściana. [przypis edytorski]
przycieś — drewniana podstawa ściany. [przypis edytorski]
przycieś (gw.) — podstawa wykonana z belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]
przycieś — podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]
przycieś — podwalina drewnianej budowli oparta na podmurowaniu. [przypis redakcyjny]
przycieś — w budownictwie drewnianym: podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]
przyciesię a. przycieś — podstawa z belek, na której opiera się ściana. [przypis edytorski]
przyciesie a. przycieś — w budownictwie: podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]
przyciesie — dolna belka ściany; przenośnie: podstawy budynku. [przypis edytorski]
przyciśnięty (…) przez konnicę tesalską — Tesalia zwalczała Fokidę w łączności z Tebami. [przypis tłumacza]
przyciśniony (daw.) — dziś: przyciśnięty. [przypis edytorski]
przyciśniony (daw. forma) — dziś: przyciśnięty. [przypis edytorski]
przyciśniony (starop. forma) — przyciśnięty; tu: poddany naciskowi. [przypis edytorski]
przycisk sześćkrotnie wznawiają — mają sześć długich sylab. [przypis edytorski]
przycisk — tu: akcent. [przypis edytorski]
przycisk — tu: przycisk do papieru, ciężki, zwykle ozdobny przedmiot, służący do przytrzymywania leżących luzem papierów. [przypis edytorski]
przycupła — dziś popr.: przycupnęła. [przypis edytorski]
przycupły — dziś popr.: przycupnęły. [przypis edytorski]
przycytować (z łac. cito) — przytoczyć. [przypis edytorski]
przyczajon — dziś: przyczajony. [przypis edytorski]
przyczedł (starop.) — poczytał. [przypis redakcyjny]
przyczepnina — aluzja, pretensja. [przypis edytorski]
przyczepny — tu: drugi wagon tramwaju. [przypis edytorski]
przyczółek — zabudowanie podpierające koniec krańcowego przęsła mostu lub wiaduktu. [przypis edytorski]
przyczołgnie się — dziś popr. forma 3.os. lp cz.przysz.: przyczołga się. [przypis edytorski]
przy czym wszelako kary i nagrody na drugim świecie są jeno doczesne, jako i życie na tym oto jest doczesne — Laktancjusz, Podstawy nauki Bożej, VII, 23. [przypis tłumacza]
Przy czym, zgodnie z §3 tej ustawy, za dzieła sztuki nie uważano utworów architektonicznych, które były chronione na podstawie §43 ustawy z 1870 roku. [przypis autorski]
Przyczyń się za mnie — dziś raczej: wstaw się za mną. [przypis edytorski]
przyczyną rzeczy samych w sobie rzeczywiście jest bóstwo, o ile składa się z nieskończonej ilości przymiotów — Dlaczego znane są nam tylko dwa przymioty [myślenie i rozciągłość; red. WL] wyjaśnia autor w Liście 64 (dawniej 66) § 2–4 oraz w Liście 66 (dawniej 68). [przypis redakcyjny]
przyczyna celowa (filoz.) — w filozofii Arystotelesa jedna z czterech przyczyn koniecznych do zaistnienia rzeczy: powstanie rzeczy musi służyć pewnemu celowi. [przypis edytorski]
przyczyna formalna — Zob. objaśnienie tego wyrazu [wyżej]. [przypis redakcyjny]