Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6251 przypisów.
Owidiusz — Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 a. 18 r. n.e.), jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz — Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 a. 18 r. n.e.), jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz, Publius Ovidius Naso (43 p.n.e. – 17 lub 18 n.e.) — wybitny poeta rzym., wsławiony kunsztem, inwencją i barwnością opisów. [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17/18 r. n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 a. 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych utworów o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany); w 8 roku n.e. został skazany przez cesarza Augusta na zesłanie do Tomi nad M. Czarnym (ob. Konstanca w Rumunii), gdzie napisał m.in. zbiór elegijnych listów poetyckich pt. Tristia (Żale). [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych elegii o tematyce miłosnej, Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany), w którym opowiada mity zawierające motyw przemiany ludzi w zwierzęta i rośliny. [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca licznych utworów o tematyce miłosnej oraz poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany), w którym opowiada mity i legendy zawierające motyw przemiany ludzi w zwierzęta, rośliny i skały. [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, twórca poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany) oraz licznych utworów o tematyce miłosnej, m.in. zbioru literackich listów Heroidy, kierowanych przez mitologiczne bohaterki do swoich kochanków i mężów. [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, znany głównie z utworów o tematyce miłosnej. Tu zapewne nawiązanie do zamieszczonej w jego Metamorfozach (X.155) mitologicznej opowieści o Ganimedesie, pięknym młodzieńcu, którego przemieniony w orła król bogów Zeus porwał i uczynił swoim kochankiem i nieśmiertelnym podczaszym bogów. [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, znany głownie z utworów o tematyce miłosnej, np. Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e. – 17 lub 18 n.e.) — jeden z największych poetów rzymskich, znany głownie z utworów o tematyce miłosnej, np. Ars amatoria (Sztuka kochania) i poematu epickiego Metamorfozy (Przemiany). [przypis edytorski]
Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e. – 17 n.e.) — wielki poeta rzym., autor słynnych Przemian, Żalów i utworów miłosnych. [przypis redakcyjny]
Owidowe jezioro — Morze Czarne; nazwa ta pochodzi od rzymskiego poety Owidiusza, który prawdopodobnie przebywał na wygnaniu w rumuńskim mieście Tomi nad Morzem Czarnym. [przypis edytorski]
Owid — Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.), niezwykle utalentowany poeta epoki Augusta, znał Horacego, autor słynnych Metamorfoz. W 8 r. n.e. został wygnany z Rzymu na mocy edyktu cesarza, być może za nieobyczajność Sztuki kochania. Poeta zmarł na wygnaniu, na terenie dzisiejszej Rumunii. [przypis edytorski]
Owidyjusz — Owidiusz; tu forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
O wiele lepiej wnoszę o Florydach i o Ameryce Południowej — obacz zwyczaje na Azorach: miłość Boga i miłość zajmują tam wszystkie chwile. Religia chrześcijańska wykładana przez jezuitów jest pod tym względem o wiele mniej wroga człowiekowi niż angielski protestantyzm: pozwala bodaj tańczyć w niedzielę; a jeden dzień przyjemności na siedem to wiele dla rolnika, który pracuje gorliwie przez sześć pozostałych. [przypis autorski]
Owi filozofowie powiadali, że wszystka chwała świata (…) — Cyceron, O granicach dobra i zła, III, 17. [przypis tłumacza]
owi Hindusi, którzy żeglowali do Niemiec i byli godnie podejmowani od króla Szwedów — Prawdopodobnie w oryg. błąd drukarski zamiast: Suewów. [przypis tłumacza]
owijająca głowę zasłona — łac. suffibulum. Zawój westalki, patrz Guhl i Koner str. 722. [przypis autorski]
o winie niemieszanym, jakoby dla pijaków — starożytni Grecy uważali picie wina rozcieńczonego wodą za przejaw cywilizacji. Wino nierozcieńczone pili tylko barbarzyńcy i pijacy. [przypis edytorski]
owionąć — tu: o zapachu: wiejąc, otoczyć coś lub kogoś. [przypis edytorski]
o wiośnie — dziś: wiosną a. na wiosnę. [przypis edytorski]
o wioskach i o duszach — w Rosji carskiej (w tym w zaborze rosyjskim) wielkość majątku szacowano wg ilości posiadanych wiosek i ich zaludnienia; liczba „dusz” w wiosce oznaczała ilość chłopów tę wioskę zamieszkujących. [przypis edytorski]
O wiosno! kto Cię widział wtenczas w naszym kraju, / Pamiętna wiosno wojny, wiosno urodzaju! — cytat z Księgi IX Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]
owisły — obwisły. [przypis edytorski]
o withness the execution of David Shanks at the County Jail at 12.05 a.m. (ang.) — aby być świadkiem egzekucji Davida Shanksa w więzieniu okręgowym o godz. 12:05 w nocy. [przypis edytorski]
owity — owinięty. [przypis edytorski]
owity — spowity, owinięty. [przypis edytorski]
Owi więc (…) rządzili Grecją za zgodą… — uczyli retorzy, że świadectwa z wymarłej przeszłości są najbezpieczniejsze. [przypis tłumacza]
owładać — dziś: owładnąć. [przypis edytorski]
owładać — zawładnąć. [przypis edytorski]
owładał — dziś: owładnął. [przypis edytorski]
owładła (daw.) — dziś popr.: owładnęła. [przypis edytorski]
owładła — dziś popr.: owładnęła. [przypis edytorski]
owładło — dziś popr. forma: owładnęło. [przypis edytorski]
owładło — dziś popr.: owładnęło. [przypis edytorski]
owładniętymi instynktem — wielkie pytanie. Zdaje mi się, że poza wychowaniem, które zaczyna się w ósmym czy dziesiątym miesiącu, jest trochę instynktu. [przypis autorski]
o własnym życiu zdesperował — stracił nadzieję, że przeżyje. [przypis edytorski]
O włosy złote na wietrze rozwiane! — Francesco Petrarca, Sonety do Laury, incipit sonetu 90. [przypis edytorski]
owóż (daw.) — otóż; tak więc. [przypis edytorski]
owóż (daw.) — otóż; tak więc (użyte na początku zdania). [przypis edytorski]
owóż (daw.) — oto, otóż. [przypis edytorski]
owóż (daw.) — oto. [przypis edytorski]
Owóż oczekiwany dzień ten (…) wnet i mozołom położycie koniec! — fragment ten jest w oryginale łacińskim pisany wierszem (do późniejszego tłumaczenia Romana Grodeckiego włączył je w wierszowanej formie, opracowując wyd. BN Marian Plezia). [przypis edytorski]
owóż — otóż. [przypis edytorski]
Owóż w czasie pierwszych zamieszek (…) za doradców — cała ta opowieść wyjęta jest z książki pt. La Fortune de la Cour ułożonej przez pana Dampmartin, dawnego dworzanina Henryka III. [przypis tłumacza]
owoć niedobre prawo, które poimać nawiętszego złoczyńcę nie każe — chodzi o tzw. przywilej jedlneńsko-krakowski (1430 i 1433): Neminem captivabimus nisi iure victum (łac.: Nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego), zasadę gwarantująca w Rzeczypospolitej nietykalność osobistą szlachcie (szlachcic nie mógł być uwięziony bez wyroku sądowego). [przypis edytorski]
owocarnia (daw.) — sklep z owocami. [przypis edytorski]
owoc dowcipu — zdolności umysłowych, talentu. Tą pochwałą trwałości języka łacińskiego wydrukował Kochanowski w słowniku łacińsko-polskim Mączyńskiego, wydanym w Królewcu w r. 1564. [przypis redakcyjny]
owocu mającym wygląd owocu jadalnego — mowa tu prawdopodobnie o krzewie Calotropis gigantea (Riehm) [pol. mleczara olbrzymia, kalotropis olbrzymi], której właściwości odpowiadają poetycznemu, a zabobonnemu opisowi Flawiusza. [przypis tłumacza]
owocześnie — dziś: ówcześnie; wtedy. [przypis edytorski]
owoc ziemny — płody ziemi (zboża, owoce itp.), ludzkie pożywienie. [przypis edytorski]
owo (daw.) — oto; w ten sposób; owoż: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ż. [przypis edytorski]
Owo (daw.) — tak; i tak; tak więc (użyte na początku zdania). [przypis edytorski]
Owo (daw.) — tak więc; a zatem (na początku zdania). [przypis edytorski]
Owo (daw.) — tak więc; tak; i tak (użyte na początku zdania). [przypis edytorski]
o wodzie — bo nie pije wina. [przypis redakcyjny]
o wodzu się pyta (starop. konstrukcja) — zamiast: o wodza się pyta (podobnie pieśń VII zwr. 84). Zwrot podobny jak u Jana Kochanowskiego w 2 pieśni ks. II, w. 18: „staraj się o takiej pomocy”. [przypis redakcyjny]
Owo, gdyby namiętności nie władały nami, tydzień a sto lat to jedno to samo — Fragm. 203 i 204. [przypis tłumacza]
owoidalny (z łac.) — jajowaty. [przypis edytorski]
Owo idźcie z Bogiem i niechaj on was prowadzi — Na tym kończy się ów rozdział i piąta księga we wszystkich dawnych wydaniach. Dodatek, który następuje, pochodzi z odnalezionego później rękopisu. [przypis tłumacza]
O wojnie galijskiej (łac. Commentarii de bello Gallico) — napisana w trzeciej osobie relacja Juliusza Cezara o prowadzonych przez niego wojnach galijskich (58–50 p.n.e.), które zakończyły się podbojem Galii (ob. Francja i Belgia) i włączeniem jej do państwa rzymskiego. [przypis edytorski]
o wolność (…) sie oprzeć — walczyć w obronie wolności. [przypis redakcyjny]
owom (gw. daw.) — oto jestem. [przypis edytorski]
owom ominął — owo (jedno) ominąłem. [przypis redakcyjny]
Owo prawdopodobieństwo jest potrzebne dla innych maksym, jak dla o. Lamy i dla potwarcy — Prowincjałki, XVIII. [przypis tłumacza]
o worku — o sakiewce z pieniędzmi. [przypis redakcyjny]
owo (starop.) — [tu:] otóż [wyd. BN: awo]. [przypis redakcyjny]
owo tedy (daw.) — a zatem; tak więc itp. [przypis edytorski]
owo tedy — Nieustannie powtarzane przysłowie Pazdura brzmi w oryginale or ça i zawiera w swym dwuznaczniku niepodobną do przetłumaczenia aluzję do przekupstwa trybunału (or: złoto). [przypis tłumacza]
owo — tu: otóż. [przypis edytorski]
owotu (starop.) — tam; chodzi to tu, to owotu. [przypis edytorski]
owo — tu: zatem, a więc. [przypis edytorski]
owo twardsze miano [cnoty] — słowo virtus oznaczało hart, krzepkość. [przypis tłumacza]
(…) owo usposobienie nawet wywołuje mimowolny skurczowy stan mózgu (…) — cały ten ustęp jest nieco mglisty. Raz bowiem chorobliwe usposobienie pacjenta utrudnia myślenie, to znowu właściwie go nie osłabia, i nawet ma działać przeciw roztargnieniu, a w końcu znowu uniemożliwia łączenie przedstawień (a więc znowu utrudnia myślenie). Pochodzi to może stąd, że Kant miesza „uczucie skurczu mózgowego” ze skurczem samym. (Por. piątą uwagę wydawcy). Właściwie wolno mu było mówić tylko o „uczuciu”, gdyż skurczu mózgowego medycyna nie zna, zna tylko skurcz mięśni. Tłumaczę sobie rzecz tak, że chorobliwe usposobienie jako takie utrudnia wprawdzie myślenie i nawet wywołuje stan (przez Kanta niesłusznie skurczem mózgu nazwany), który uniemożliwia jedność świadomości, że jednakowoż samo uczucie jakby skurczu mózgowego nie osłabia myślenia, pamięci i łączenia przedstawień. [przypis tłumacza]
[O wpływie literackim Francji na Polskę] — ku końcowi r. 1924 redakcja tygodnika paryskiego „Les Nouvelles Litteraires” podjęła ankietę na temat wpływu literackiego Francji zagranicą (L'Influence Littéraire de la France à l'Etranger). Do szeregu wybitnych pisarzy z najrozmaitszych krajów — „od Kanady do Przylądka Dobrej Nadziei, od Japonji do Argentyny” — wystosowano kwestjonarjusz (ułożony przez p. Edwarda Ramond) o następującem brzmieniu: „1° Jaki jest dziś stan wpływu wywieranego przez współczesną literaturę francuską na literaturę Pańskiego kraju? Czy wpływ ten wzmaga się czy maleje? 2° W jakiej dziedzinie ujawnia się on z największą siłą: w powieści, teatrze, poezji, krytyce? 3° Jaka «szkoła» czy «manjera» w Pańskiem przekonaniu najdokładniej reprezentuje ducha francuskiego? 4° Których, wreszcie, pisarzy i które dzieła ceni Pan najbardziej i które cieszą się największą sławą wśród wykształconej publiczności Pańskiego kraju?”. Poczynając od 8 listopada 1924 r. drukowały „Nouvelles Litteraires” odpowiedzi na tę ankietę z komentarzami p. Edwarda Ramond. Odpowiadali krócej lub dłużej: Keyserling, Heinrich Mann, Kasimir Edschmid i Ernst Robert Curtius (z Niemiec), Bernard Shaw i Frank Swinnerton (z Anglji), Iwan Bunin (z Rosji), księżna Bibesco, Panait Istrati i N. Iorga (z Rumunji), Selma Lagerlöf (z Szwecji), A. Wilmotte i André Baillon (z Belgji), Alfons Maseras (z Katalonji), C. F. Ramuz i Jacques Chenevière (z Szwajcarji), Abdul Hak Haamid (z Turcji), E. Gomez-Carillo i José Bergamin (z Hiszpanji), Margherita Sarfatti (z Włoch), Frances G Gibbes (ze Stanów Zjednoczonych), Tsen Tsonming (z Chin), Izrael Zangwill (jako ecrivain israélite i literat angielski zarazem), C. M. Grieve (ze Szkocji), A. Tchobanian (z Armenji), Ventura Garcia Calderon (z Peru), Olivar Asselin i Marcel Dugas (z Kanady), J. Vecozols (z Łotwy), Stefan Zweig i Artur Schnitzler (z Austrji), Ali No Rouze (z Persji), Richard Weiner (z Czechosłowacji), G. Xenopoulos (z Grecji), Johan Bojer (z Norwegji), Agostinho de Campos (z Portugalji). Odpowiedź Żeromskiego nie była wydrukowana w „Nouvelles Litteraires”. Powodu tego pominięcia redakcja mu nie wytłumaczyła. A przygotował tę odpowiedź z wielką skrupulatnością, o czem dowodnie świadczą cztery zachowane bruljony. Wybraliśmy z nich do niniejszego wydania ten, który jest najzupełniejszy i jako całość niewątpliwie najpóźniejszy: jeden bowiem ma wszelkie cechy pierwszego rzutu, a drugi i trzeci obejmują tylko dwa początkowe paragrafy. W owym pierwszym rzucie znajdujemy na końcu (przekreślone) następujące wyznanie osobiste: „Pierwsze tchnienie (subtelnej) poezyi poznałem w dzieciństwie z urywków przepisanych (ręką matki) — był to Czatterton dramat Alfreda de Vigny, tłomaczony przez poetę Apolla Korzeniowskiego, (nieznanego) ojca sławnego pisarza angielskiego Józefa Conrada-Korzeniowskiego”. (Pierwsze i trzecie z wyrażeń, ujętych tu w nawias, są później dopisane, drugie — jest skreślone). Bruljony są pisane na luźnych kartkach formatu „handlowego”. [przypis redakcyjny]
O wpół do drugiej upał odbiera mi zdolność myślenia. [przypis autorski]
o wrażeniu głębokim — tu raczej: o głębokim przejęciu (słuchających). [przypis edytorski]
Owrucz — miasto w płn. Ukrainie. [przypis edytorski]
Owruczu — miasto w płn. Ukrainie, w obwodzie żytomierskim. [przypis edytorski]
O wspaniały Alfonsie! gdy cię (…) / W róg czoła kamień trafił — (Strofy 3–5). Hiszpanie zdobywszy szańce Alfonsa, Bastia del Genivolo (31 grudnia 1511), wycięli w pień całą załogę razem z dowódcą, Vestidello Pagano. Alfons nadciągnął jednak z wojskiem i po kilkugodzinnym szturmie zdobył na powrót Bastię, przy czym sam trafiony kamieniem, stracił na chwilę przytomność; cała załoga hiszpańska już to w walce, już też po zdobyciu szańców poniosła śmierć z ręki rozjuszonych zwycięzców. [przypis redakcyjny]
o wstawienie się do mnie — dziś: o wstawienie się u mnie (za nim). [przypis edytorski]
owszejki a. owszelki (starop.) — tu: wcale, zupełnie; bądź co bądź, zaiste, istotnie, rzeczywiście. [przypis edytorski]
owszeki (daw.) — całkiem, zupełnie, owszem. [przypis edytorski]
Owszem, a jednak tak fałszuje — w późn. wyd. poprawiono tłumaczenie na: „O, nie, a jednak tak fałszuje”. [przypis edytorski]
owszem (daw.) — co więcej, a nawet; całkowicie, zupełnie. [przypis edytorski]
owszem (daw.) — co więcej, a nawet. [przypis edytorski]
owszem (daw.) — co więcej, a nawet. [przypis edytorski]
owszem (daw.) — i nawet. [przypis edytorski]
owszemem się zdał (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: owszem, zdałem się. [przypis edytorski]
Owszem (…) nienawiść twardą — Alcest dochodzi w swej mizantropii niemal do rozpusty duchowej, do czego zdradzał już skłonność w 1 akcie. Raczej woli uczynić sobie ze swoich krzywd wspaniały (w swoim mniemaniu) piedestał, niż uniknąć ich i starać się żyć jak inni ludzie. [przypis tłumacza]
Owszem, panowie w takiej są nienawiści i pogardzie, że, jeżeli pokaże się który, natychmiast policyjne draby w swoją go straż biorą. — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
owszem* — przeciwnie, właśnie. [przypis redakcyjny]
owszem (starop.) — na pewno, całkiem, także, zapewne, bynajmniej, w ogóle. [przypis edytorski]
Owszem (…) surową — Filint, niepoprawny żartowniś, ironizuje łagodnie na temat, który może też w swoim czasie przebolał. [przypis tłumacza]
Owszem trzeba się starać o pokój ze wszystkimi ludźmi; o pokój mówię, który by był stateczny i trwały — Mojż 21, 26. [przypis edytorski]
owszem — tu: przeciwnie. [przypis edytorski]
Bolesław Prus, ,,Ogniem i mieczem", powieść z dawnych lat Henryka Sienkiewicza
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Owszem — tu: przeciwnie. [przypis edytorski]
o wszeteczeństwach (…) o Piśmie Świętym — Dokąd posuwała się fałszywa i śmieszna pruderia, świadczyć może fakt, że, spostrzegłszy w pierwszych arkuszach Listów Jana III z wyprawy wiedeńskiej zwyczajny zwrot króla: „Dzieci całuię y obłapiam”, ten sam wydawca wszędzie zasmarował to ostatnie słowo czarnym tuszem (wydanie z r. 1823). W następnym roku (1824) wyszło nowe wydanie tych samych listów; może poprzednie wycofano z powodu tej skazy; w nowym opuszczono już wszędzie inkryminowane słowo. [przypis autorski]
