Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7708 przypisów.

Choderlos de Laclos, który napisał najokropniejszą, najprzewrotniejszą książkęNiebezpieczne związki. [przypis tłumacza]

Chodkiewicz, Jan Karol herbu Gryf z Mieczem (1560–1621) — wybitny dowódca wojskowy, hetman wielki litewski od 1605, zwycięzca w bitwie pod Kircholmem. [przypis edytorski]

Chodkiewicz, Jan Karol — zwycięzca spod Kirchholmu. [przypis redakcyjny]

Chodkiewiczówna, Teresa — córka Jana Kazimierza Chodkiewicza, kasztelana wileńskiego. [przypis redakcyjny]

Chodkiewicz — proponując odwrót dla doświadczenia wojska, postępuje tak samo, jak Agamemnon w Iliadzie II. Potocki nieraz uwzględnia Iliadę, ale tu poszedł za źródłami historycznymi; zob. T. Sinko, Echa klasyczne w literaturze polskiej (Wojna Chocimska i Iliada). [przypis redakcyjny]

Chodkiewicz (…) w liście słowami: „lepiej w kąt powrócić…”Korespondencja J. K. Chodkiewicza, opracował Chomętowski, Warszawa 1875, str. 173. [przypis tłumacza]

Chodkiewicz, Żółkiewski, Czarniecki — wybitni dowódcy Rzeczpospolitej XVII w.: Jan Karol Chodkiewicz (1560–1621): pokonał wojska szwedzkie w bitwie pod Kircholmem; Stanisław Żółkiewski (1547–1620): pokonał wojska rosyjskie w bitwie pod Kłuszynem i zajął Moskwę, zginął w bitwie z Turkami pod Cecorą; Stefan Czarniecki (1599–1665): wsławił się podczas pacyfikacji powstania Chmielnickiego na Ukrainie oraz w wojnie partyzanckiej przeciw wojskom Karola X Gustawa podczas potopu szwedzkiego. [przypis edytorski]

chodniki — możliwa poprawka tekstu: ulice. [przypis edytorski]

chodować — dziś popr. pisownia: hodować. [przypis edytorski]

Chodowiecki, Daniel (1726–1801) — malarz i rysownik polsko-niemieckiego pochodzenia. [przypis edytorski]

Chodowiecki, Daniel (1726–1801) — polsko-niemiecki malarz, miniaturzysta i rysownik. [przypis edytorski]

Chodowiecki, Daniel Mikołaj (1726–1801) — malarz gdański, część swej twórczości poświęcił polskim tematom historycznym. [przypis edytorski]

Chodowiecki, Daniel Mikołaj (1726–1801) — polsko-niemiecki malarz i rysownik. [przypis edytorski]

chodum zapomniał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: chodu zapomniałem (tj. zapomniałem jak zwyczajnie chodzić). [przypis edytorski]

chodźcież — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: chodźcie koniecznie. [przypis edytorski]

Chodź, leku, chodź… — autentyczne. [przypis autorski]

Chodź, nie drzyj — przypomina frazeologicznie apostrofę z Korsarza (I, 10) „Stranger! if thou canst and tremblest not — behold…” (Por.: w. 1109). [przypis redakcyjny]

chodź no — konstrukcja z partykułą wzmacniającą no. [przypis edytorski]

chodźta (gw.) — chodźcie. [przypis edytorski]

chodźże — czasownik z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: chodź koniecznie. [przypis edytorski]

chodźże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

chodźże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: chodź koniecznie. [przypis edytorski]

chodząc (…) wydało się jej — błąd składniowy. [przypis edytorski]

Chodzą w jedwabiach (…) zabójczych perfum strugami oblani — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, zastępując w tym miejscu dwa wersy następującymi: „Chodzą w jedwabiach, leżą w miękkim łożu/ Ściskając swoje wonne nałożnice”. [przypis edytorski]

chodzenie po księżycu — lunatykowanie; lunatyk od łac. luna: księżyc; wierzono, że aktywność lunatyków ma związek z fazami księżyca. [przypis edytorski]

chodzić na bałyku (daw.) — chodzić na czworakach; raczkować. [przypis edytorski]

chodzić na flis — zatrudniać się przy spławianiu rzeką drewna lub zboża (z niem. Flösse: spław rzeczny). [przypis edytorski]

chodzić na pańskie — chodzić do pracy na pańskim polu. [przypis edytorski]

chodzić w najmy (daw.) — wynajmować się do pracy u kogoś. [przypis edytorski]

chodziemy — dziś: chodzimy. [przypis edytorski]

chodzi (gw.) — forma 2.os.lp trybu rozkazującego: chodź. [przypis edytorski]

chodzi (gw.) — forma W. lp: chodź. [przypis edytorski]

chodzi (gw.) — forma W.lp: chodź. [przypis edytorski]

chodziki — tu: wędrowcy, wędrowni robotnicy. [przypis edytorski]

chodził kroki wielkimi — dziś popr.: chodził krokami wielkimi. [przypis edytorski]

chodził na Węgra — 15 marca 1848r. wybuchło powstanie węgierskie, stając się częścią Wiosny Ludów (serii zrywów rewolucyjnych i narodowych jakie miały miejsce w tamtym czasie w Europie). Rewolucję węgierską poparł polski rząd narodowy na emigracji, po stronie Węgier brali w niej udział także polscy generałowie: gen. Józef Bem, gen. Henryk Dembiński oraz utworzony przez gen. Józefa Wysockiego legion polski liczący ok. 3 tys. żołnierzy. Jednak w wspierającej Austrię przeciw Węgrom armii rosyjskiej także służyli Polacy, jednym z nich był gen. Romuald Traugutt, późniejszy dyktator powstania styczniowego. [przypis edytorski]

chodziło o reputację starego greckiego poety, którego ojczyzna, jak również czas i miejsce zgonu, od dwóch tysięcy lat są nieznane — chodzi o Homera; w owym czasie toczył się w świecie literackim zajadły spór o wyższość starożytnych a współczesnych. [przypis tłumacza]

chodziły pogłoski o wieszczbie przepowiadającéj Neronowi upadek (…) pokazała się kometa (…) grożące niebezpieczeństwo okrucieństwy i prześladowaniami odwrócić — Swetoniusz [Żywot Nerona 36]. [przypis autorski]

Chodzi (…) o jakąś kupkę błota — Krym [o który walczyły Rosja i Turcja; red. WL]. [przypis tłumacza]

Chodzi płomieniem jak suknią odziany — W tym ósmym oddziale ósmego kręgu piekła spotykamy oszukańczych doradców. Mówią ognistymi syczącymi językami, bo język ich był według słów apostoła żarem, który całe lasy zapalał. [przypis redakcyjny]

Chodzi po ogrodzie, o tak — tu aktor naturalnie naśladuje chód wzburzonego Antoniusza. [przypis tłumacza]

Chodzi raczej o popędowy wyraz własnego pożądania płciowego… — Motywem zwierzęcego samca nie może być także próżność, jako pożądanie wartości. [przypis autorski]

Chodzi tu o Pogodę (gr. Kairos, łac. Occasio), boginię uosabiającą sposobną chwilę, sprzyjającą porę. Przedstawiano ją z długimi włosami na przedzie głowy, z tyłu nagiej na znak, że kto nie korzysta z chwili (nie chwytając jej jakby za włosy), ten, gdy się od niego odwróci, już jej nie złapie. [przypis redakcyjny]

chodziwy — (o koniu) pięknego chodu. [przypis redakcyjny]

chodzywać (daw.) — chodzić zwykle; mieć zwyczaj chodzić. [przypis edytorski]

choina — gałęzie świerkowe. [przypis edytorski]

Choiseul, Étienne-François de (1719–1785) — francuski dyplomata. [przypis edytorski]

Choiseul, Etienne François de (1719–1789) — minister spraw zagranicznych króla Francji Ludwika XV. [przypis edytorski]

Choiseul, [Etienne François de] (1719–1789) — minister [spraw zagranicznych] Ludwika XV, dzięki osobistym talentom i dobrym stosunkom z panią de Pompadour rządził wszechwładnie Francją. Po śmierci pani de Pompadour, nie mogąc pojednać się ze wschodzącą gwiazdą pani du Barry, uległ w tej nierównej walce i otrzymał dymisję. [przypis tłumacza]

Choiseul-Praslin, Franciszka de (1807–1847) — francuska księżna; została znaleziona zamordowana, o jej zabójstwo oskarżono jej męża Charles'a, który w oczekiwaniu na proces popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]

Choisy, François-Timoléon de (1644–1724) — francuski pisarz i duchowny; księdza de Choisy, przebranego za kobietę: za sprawą matki de Choisy jako chłopiec ubierał się jak dziewczyna, po 18 roku życia krótko nosił męski strój, po czym wrócił do stroju kobiecego. [przypis edytorski]

Choisy, Maryse (1903–1979) — francuska pisarka, zwolenniczka psychoanalizy. [przypis edytorski]

Choix des monuments primitifs de l'Eglise (fr.) — wybór pamiątek (pomników) początków Kościoła. [przypis edytorski]

chojaczek — mała sosna, świerk. [przypis edytorski]

choja (daw.) — choina. [przypis edytorski]

chojak — sosna, świerk. [przypis edytorski]

chojar (daw.) — wysokie drzewo iglaste. [przypis edytorski]

chojar — stare, wysokie drzewo iglaste. [przypis edytorski]

chojniak — młoda sosna. [przypis redakcyjny]

Chojnice — miasto w województwie pomorskim na Pomorzu Gdańskim; stoczono tam bitwę 1 stycznia 1657 r. [przypis redakcyjny]

chojniks — grecka miara objętości, ok. 1 l. [przypis edytorski]

chołodziec — rodzaj zupy współcześnie nazywany chłodnikiem; zabielany barszcz z buraków podawany na zimno. [przypis edytorski]

Chołoniewski, Stanisław (1791–1846) — ksiądz katolicki, pisarz religijny, filozof, przedstawiciel tradycjonalizmu; autor fantastyczno-alegorycznej powieści Sen w Podhorcach (1842). [przypis edytorski]

chołostiak (ukr.) — kawaler, nieżonaty. [przypis edytorski]

cholera — choroba zakaźna spowodowana zakażeniem bakterią przecinkowca cholery (Vibrio cholerae) przez spożycie skażonej wody lub jedzenia; początkowe objawy obejmują biegunkę, wymioty, niekiedy bóle brzucha, a następnie charakterystyczne pomarszczenie skóry, zmianę głosu, zapadnięcie oczu i wyostrzenie rysów twarzy; nieleczona cholera powoduje zgon. [przypis edytorski]

cholera (daw., dziś wulg.) — gniew, złość. [przypis edytorski]

cholera (daw., dziś wulg.) — złość, gniew. [przypis edytorski]

cholera — tu: choroba zakaźna. [przypis edytorski]

choleryk — cholerycznego temperamentu, zagorzalec. [przypis redakcyjny]

choleryna (daw.) — ostre, bakteryjne zatrucie pokarmowe z objawami podobnymi do cholery (biegunka, wymioty). [przypis edytorski]

choleryna — ostre zatrucie bakteryjne. [przypis edytorski]

chol ha-moed — cztery powszednie dni między pierwszymi i ostatnimi dniami świąt Sukot i Pesach. [przypis tłumacza]

cholo, chino — czytaj: czolo, czino. [przypis autorski]

Cholo (hiszp.) — potomek rodziców hiszpańskiego i indiańskiego pochodzenia, mówiący po hiszpańsku Indianin. [przypis edytorski]

Cholo (hiszp.) — potomek rodziców hiszpańskiego i indiańskiego pochodzenia. [przypis edytorski]

chomąto — część uprzęży końskiej, obejmująca kark zwierzęcia. [przypis edytorski]

chomąto — część uprzęży konia, rodzaj wyściełanej drewnianej ramy zakładanej na szyję zwierzęcia. [przypis edytorski]

chomąto — odzaj jarzma używanego do zaprzęgania zwierząt pociągowych do ciągnięcia wozu. [przypis edytorski]

Chomiakow, Aleksiej Stiepanowicz (1804–1860) — rosyjski, poeta, dramaturg i publicysta, myśliciel prawosławny, jeden z twórców ideologii słowianofilstwa. [przypis edytorski]

Chominowa — Zofia Chomin, dozorczyni kamienicy, w której ukrywała się Ginczanka, po wojnie sądzona i skazana na cztery lata więzienia za wydawanie ukrywających się Żydów. [przypis edytorski]

chomont (gw.) — chomąto, część uprzęży konia pociągowego, rodzaj wyściełanej drewnianej ramy zakładanej na szyję zwierzęcia. [przypis edytorski]

Chomuntowski, popr. Chomentowski a. Chomętowski, Michał (zm. 1794) — polski oficer, uczeń Szkoły Rycerskiej, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej, odznaczony Orderem Virtuti Militari, awansowany na majora; uczestnik insurekcji warszawskiej, członek klubu jakobinów; awansowany przez Kościuszkę na pułkownika, poległ w bitwie pod Chełmem. [przypis edytorski]

Chonsu — egipskie bóstwo lunarne (związane z księżycem). Przedstawiany jako człowiek z dyskiem księżycowym na głowie lub jako postać z głową sokoła. W Tebach uznawany za syna Amona i Mut, tworzył z nimi triadę (trójcę). [przypis edytorski]

Chopinem, którego by można nawet nazwać jedynie kobiecym muzykiem, tak jest feministyczny — Świadczy o tym też jasno jego wizerunek. Mérimée zowie George Sandmaigre comme un clou”. Podczas pierwszego ich spotkania „ona” jest najwidoczniej samcem, „on” całkowicie samicą: on się rumieni pod jej spojrzeniem, na komplementy, którymi ona jego swym niskim głosem częstuje. [przypis autorski]

Chopin, Fryderyk (1810–1849) — czołowy polski kompozytor i pianista epoki romantyzmu. Na emigracji w Paryżu Norwid utrzymywał z Chopinem bliskie kontakty i towarzyszył mu w ostatnich tygodniach życia. [przypis edytorski]

Chopin, Fryderyk (1810-1849) — polski kompozytor i pianista. [przypis edytorski]