Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10886 przypisów.
karm (daw.) — karma, pokarm. [przypis edytorski]
karm (daw.) — pokarm, karma. [przypis edytorski]
karm — dziś forma M.lp r.ż.: karma. [przypis edytorski]
karm — dziś: karma. [przypis edytorski]
karmelek — cukierek. [przypis edytorski]
Karmel — góra Karmel, na której wiódł życie pustelnicze prorok Eliasz; tu: zakon karmelitów. [przypis redakcyjny]
Karmelici — klasztor oo. Karmelitów w Krakowie na Piasku. [przypis edytorski]
karmelici — nazwa od góry Karmel: zakonnicy reguły potwierdzonej przez papieża Innocentego IV (trzewiczkowi), zreformowanej przez św. Teresę (bosi). [przypis redakcyjny]
Karmel — Κάρμηλος, LXX Χερμήλ, כַּרְמֶל (Joz 19, 26). Pliniusz, Historia naturalna V, 17: „Promontorium Carmelum”. [przypis tłumacza]
karmelki — tu: cukierki. [przypis edytorski]
Karmenta — daw. italska boginka położnic (rodzących kobiet), której świątynia znajdowała się u podnóża Kapitolu, a jej święto (Carmentalia) obchodzono 11 i 15 stycznia. [przypis edytorski]
karmią — dziś N.lp r.ż: karmą. [przypis edytorski]
karmia (daw.) — karma, pokarm. [przypis edytorski]
karmia (daw.) — pokarm. [przypis edytorski]
karmia (daw.) — pokarm; tu: korzyść. [przypis edytorski]
karmia — dziś popr.: karma; jedzenie. [przypis edytorski]
karmia — dziś popr.: karma. [przypis edytorski]
karmia — karma, pokarm. [przypis edytorski]
karmiciele — czeladź luźna, której obowiązkiem było przede wszystkim starać się o żywność dla ludzi i o paszę dla koni. [przypis redakcyjny]
Karmicielka — Demeter Karpoforos, której ramiona są pełne owoców ziemi. [przypis tłumacza]
karmicielka — tu: mamka. [przypis edytorski]
karmik (gw.) — tu: tucznik. [przypis edytorski]
karmik — wieprz tuczony na ubój. [przypis edytorski]
karminować — barwić usta karminem. [przypis edytorski]
karmion ten wronami — spryciarz. Zwrot przysłowiowy ma tutaj podkład anegdotyczny, jak świadczy epigram Rojzjusza (Carmina II 183) stwierdzający, że Chmura, oszukany przez kucharza, zjadł w pochmurny dzień wronę zamiast kapłona. [przypis redakcyjny]
karmi (starop. forma) — daw. forma trybu rozkazującego lp; dziś: karm. [przypis edytorski]
karm — karma, pokarm. [przypis edytorski]
karmny — o zwierzęciu hodowlanym: obficie karmiony z przeznaczeniem na ubój; tuczny. [przypis edytorski]
karmny (przestarz.) — karmiony. [przypis redakcyjny]
karmny — stanowiący pokarm; pożywny. [przypis edytorski]
karmny — tuczny, przeznaczony do uboju. [przypis edytorski]
karmny — tuczny. [przypis edytorski]
karmny — tu: utuczony. [przypis edytorski]
karm — pokarm dla zwierząt, karma. [przypis edytorski]
karm — pokarm, karma. [przypis edytorski]
karm (r.ż., daw.) — pokarm, pożywienie; karma. [przypis edytorski]
karm (r.ż., daw.) — pokarm, strawa. [przypis edytorski]
karm (rzecz. r.ż.; daw.) — pokarm, pożywienie; karma. [przypis edytorski]
karm (z ukr.) — pokarm, pożywienie. [przypis edytorski]
Karnak — miasto w Górnym Egipcie, położone na prawym brzegu Nilu, w pobliżu starożytnych Teb i Luksoru. [przypis edytorski]
Karnak — współczesna miejscowość w pobliżu północnej części Teb. Nazwa często odnoszona do położonego na terenie starożytnych Teb monumentalnego zespołu świątyń, kaplic, obelisków i innych budowli wznoszonych od czasów Średniego Państwa, szczególnie w epoce Nowego Państwa za panowania XVIII dynastii, kiedy Teby były stolicą Egiptu. Główne miejsce kultu Amona, Mut i Chonsu, trójcy bogów tebańskich. [przypis edytorski]
karnat — lina podtrzymująca maszt, przytwierdzona do burty. [przypis redakcyjny]
karnaty — liny boczne, podtrzymujące maszt. [przypis redakcyjny]
Karneades odwiedził Archezilausa (…) — Cyceron, O granicach dobra i zła, V, 31. [przypis tłumacza]
Karneades (…) utrzymywał, iż sława sama z siebie godna jest pożądania — Cyceron, O granicach dobra i zła, III, 17. [przypis edytorski]
Karneades z Cyreny (214–129 p.n.e.) — filozof grecki, wybitny przedstawiciel sceptycyzmu, zwierzchnik Akademii Platońskiej (od ok. 155 p.n.e.). [przypis edytorski]
Karneades z Cyreny (ok. 214–129 p.n.e.) — grecki filozof, przedstawiciel sceptycyzmu. [przypis edytorski]
karneol — kamień półszlachetny, czerwona, półprzezroczysta odmiana chalcedonu. [przypis edytorski]
karnet (daw.) — notes, notatnik. [przypis edytorski]
karnet — niewielki notatnik. [przypis edytorski]
karnet — notesik balowy, służący dawniej paniom do wpisywania kolejności tańców i partnerów podczas balu. [przypis edytorski]
karnet — tu: legitymacja partyjna. [przypis edytorski]
karniol (miner.) — odmiana chalcedonu. [przypis edytorski]
karność — dyscyplina. [przypis edytorski]
karno — tu prawdop.: zaprzęg. [przypis edytorski]
karnotyt — jest to naturalny wanadan uranu, odkryty niedawno przez pp. Friedla i Cumengea. [przypis autorski]
Karnuntum — stacja wojskowa na prawym brzegu Dunaju, w Pannonii, gdzie Marek Aureli podczas wojny z Markomanami (170–174) stał przez zimę obozem. [przypis tłumacza]
karny — posłuszny, zdyscyplinowany. [przypis edytorski]
Karol Boromeusz (1538–1584) — włoski kardynał, arcybiskup Mediolanu, święty Kościoła katolickiego; urodził się na zamku w Aronie, na brzegu jeziora Maggiore, 50 km na płn.-wsch. od Mediolanu. [przypis edytorski]
Karol Duży — właśc. Karol Wielki, (ok. 742/747–814), sławny dzięki sukcesom militarnym i dyplomatycznym. Władca mocarstwa rozciągającego się na ziemiach dzisiejszych Niemiec, Francji, Austrii, zachodniej Hiszpanii i północnych Włoch. W r. 800 otrzymał od papieża tytuł cesarza rzymskiego. [przypis edytorski]
Karol Edward — syn Jakuba Stuarta i wnuk Jakuba II, ur. w 1720 r., umarł w 1788. W r. 1745 wylądował w Szkocji, aby odzyskać tron angielski; pobity, udał się do Francji, potem do Włoch, gdzie umarł w niedostatku we Florencji. [przypis tłumacza]
Karolek i słońce — tytuł utworu poprawiono zgodnie z wcześniejszym wydaniem Bajek i powiastek z 1916 roku. [przypis edytorski]
Karolek, moje kochanie — piosenka jakobitów o Karolu Stuarcie. [przypis redakcyjny]
Karol Ferdynand d'Artois, książę de Berry (1778–1820) — najmłodszy syn króla Karola X i Marii Teresy Sabaudzkiej; zaatakowany i śmiertelnie raniony, kiedy opuszczał budynek paryskiej opery razem ze swoją żoną; jedną z jego córek była Charlotta Maria Augustyna (1808–1886), która poślubiła Ferdynanda, hrabiego (później księcia) Faucigny-Lucinge. [przypis edytorski]
Karol Ferdynand d'Artois, książę de Berry (1778–1820) — syn przyszłego króla Karola X; 13 lutego 1820 został zaatakowany i śmiertelnie raniony przez bonapartystowskiego robotnika Louvela, kiedy opuszczał budynek paryskiej opery. [przypis edytorski]
Karol Ferdynand Waza (1613–1655) — książę polski, biskup wrocławski, biskup płocki, pan na Żywcu, syn Zygmunta III Wazy i Konstancji Habsburżanki; kandydat do tronu polskiego po śmierci Władysława IV Wazy, po przegranej elekcji osiadł na Mazowszu. [przypis edytorski]
Karol Ferdynand Waza (1613–1655) — książę, syn króla Zygmunta III Wazy (1566–1632), biskup wrocławski i płocki, kandydat do tronu polskiego w 1648, po śmierci Jeremiego Wiśniowieckiego opiekun jego syna, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, przyszłego króla Polski. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Karol Howard, właśc. Charles Howarth (1816–1868) — tkacz z Rochdale, jeden z pomysłodawców tamtejszej kooperatywy Rochdale Society of Equitable Pioneers, która stała się wzorem dla podobnych stowarzyszeń w Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
Karol Hubert Rostworowski (1877–1938) — dramatopisarz, poeta, muzyk; autor tragedii symbolicznych o tematyce historycznej i religijnej. [przypis edytorski]
Karol I a. Karol I Stuart (1600–1649) — król Anglii i Szkocji w latach 1625–1649. [przypis edytorski]
Karol I Habsburg (1887–1922) — ostatni władca monarchii austro-węgierskiej (21 listopada 1916 – 11 listopada 1918). [przypis edytorski]
Karol I Hohenzollern-Sigmaringen (1839–1914) — król Rumunii w latach 1881–1914. [przypis edytorski]
Karol II (1893–1953) — z domu Hohenzolern-Sigmarignen, najstarszy syn króla Ferdynanda I i Marii Koburg król Rumunii w latach 1930–1940; początkowo, w 1925 r. pozbawiony prawa do tronu na rzecz swego syna, Michała (król Rumunii jako Michał I w l. 1927–1930 i 1940–1947), w 1930 wskutek działań jednej z frakcji politycznych skłoniony do powrotu do kraju i koronowany, a w 1940 r. usunięty z tronu, zmarł na uchodźstwie; odznaczony orderami Orła Białego i Virtuti Militari przez Józef Piłsudski w 1922 r. podczas wizyty naczelnika państwa polskiego w Rumunii. [przypis edytorski]
Karol II Hohenzollern-Sigmaringen (1893–1953) — król Rumunii (1930–1940). [przypis edytorski]
Karol III Hiszpański (1716–1788) — król Hiszpanii (od 1759) z dynastii Burbonów, wcześniej król Neapolu i Sycylii. [przypis edytorski]
Karol II Stuart (1630–1685) — król Anglii i Szkocji (od 1660), objął władzę po śmierci Olivera Cromwella, który jako lord protektor sprawował dyktatorskie rządy w republice; przywrócił na dworze królewskim bale i rozrywki sprzed surowych czasów rewolucji purytańskiej, był mecenasem artystów i naukowców. [przypis edytorski]
Karolina Burbon-Sycylijska, księżna Berry (1798–1870) — żona Karola Ferdynanda, księcia Berry, syna króla Karola X; matka Henryka Pogrobowca (1820–1883), ostatniego potomka Ludwika XIV w prostej linii; w czerwcu 1832, podczas rządów Ludwika Filipa z bocznej linii orleańskiej, chcąc przywrócić władzę głównej linii Burbonów i zapewnić tron synowi, wywołała krótkie, nieudane powstanie w Wandei; po klęsce swoich zwolenników przez pięć miesięcy ukrywała się w domu znajomej w Nantes; zdradzona, po otoczeniu przez policję budynku, schroniła się w obszernej kryjówce za kominem, którą zmuszona była opuścić, kiedy nocujący w pokoju żandarmi rozpalili ogień, żeby się ogrzać. [przypis edytorski]
Karolina Percy — jedna z bohaterek poczytnej 4-tomowej powieści Marii Edgeworth pt. Patronage (1814). [przypis edytorski]
Karolina — u Goethego imię bohaterki brzmi: Charlotte, dzięki czemu bardziej zrozumiałe jest zdrobnienie: Lota (w oryg. Lotte). [przypis edytorski]
karolinea — pachira, rodzaj drzew tropikalnych. [przypis edytorski]
Karolingowie — dynastia królów frankijskich wywodząca się od Karola Młota, panująca w latach 753–987. Po śmierci jej najwybitniejszego przedstawiciela, Karola Wielkiego, twórcy imperium frankijskiego, nastąpił powolny rozkład struktur państwa, które po śmierci jego syna zostało w 843 trwale podzielone na trzy części: zachodnią, wschodnią i środkową. [przypis edytorski]
Karol I Stuart (1600–1649) — król Anglii i Szkocji, (1625–1649), następca Jakuba I Stuarta; z powodu wieloletniego konfliktu z parlamentem, chybionej polityki podatkowej i religijnej (obawiano się rekatolizacji Anglii) oraz dążeń absolutystycznych doszło do powstania, a następnie wojny domowej, król został uwięziony, osądzony i ścięty; po jego śmierci władzę w państwie ogłoszonym republiką sprawował jako lord protektor Olivier Cromwell (do 1658 r.), a następnie została przywrócona władza królewska (od 1660 r.), jednak charakter rządów uległ przekształceniu do formy monarchii parlamentarnej; Karol I został uznany przez Kościół Anglii męczennikiem, a data jego egzekucji, 30 stycznia, stanowi święto w kalendarzu liturgicznym. [przypis edytorski]
Karol I Stuart (1600–1649) — król Anglii i Szkocji (od 1625), następca Jakuba I Stuarta; z powodu wieloletniego konfliktu z parlamentem, chybionej polityki podatkowej i religijnej oraz dążeń absolutystycznych doszło do powstania, a następnie wojny domowej (1642–1651, zw. też rewolucją angielską), król został uwięziony, osądzony i ścięty. [przypis edytorski]
Karol I Stuart (1600–1649) — król Anglii i Szkocji (od 1625), następca Jakuba I Stuarta; z powodu wieloletniego konfliktu z parlamentem, chybionej polityki podatkowej i religijnej (obawiano się rekatolizacji Anglii) oraz dążeń absolutystycznych doszło do powstania, a następnie wojny domowej (1642–1651, zw. też rewolucją angielską), król został uwięziony, osądzony i ścięty. [przypis edytorski]
Karol I Stuart (1600–1649) — król Anglii i Szkocji (od 1625), następca Jakuba I Stuarta. Z powodu wieloletniego konfliktu z parlamentem, chybionej polityki podatkowej i religijnej (obawiano się rekatolizacji Anglii) oraz dążeń absolutystycznych doszło do powstania, a następnie wojny domowej (1642–1651, zw. też rewolucją angielską). Król został uwięziony, osądzony przed Najwyższym Trybunałem Sądowym i ścięty. Po jego śmierci władzę w państwie ogłoszonym republiką sprawował jako lord protektor Olivier Cromwell, a następnie została przywrócona władza królewska, jednak charakter rządów uległ przekształceniu do formy monarchii parlamentarnej. [przypis edytorski]
Karol IV (1748–1819) — król Hiszpanii, z dynastii Burbonów, latach 1788–1808. [przypis edytorski]
Karol IV Luksemburski (1316–1378) — król Czech i Święty Cesarz Rzymski. [przypis edytorski]
Karol I Wielki (742/747–814) — król Franków i Longobardów, cesarz rzymski. [przypis edytorski]
Karol I Wielki (ok. 742–814) — król Franków i Longobardów, cesarz rzymski, stworzył pierwsze europejskie imperium od czasu upadku cesarstwa zachodniorzymskiego. [przypis edytorski]
Karol IX Walezjusz (1550–1574) — król Francji (od 1560); na jego panowanie przypada początek wojen religijnych we Francji po masakrze hugenotów (francuskich protestantów) w Wassy (1562) oraz krwawa rozprawa z hugenotami w Paryżu (tzw. noc św. Bartłomieja, 1572). [przypis edytorski]
Karol IX Walezjusz (1550–1574) — król Francji (od 1560); pozostawał pod silnym pod wpływem matki, Katarzyny Medycejskiej, która sprawowała rządy podczas jego małoletności; na jego panowanie przypada początek wojen religijnych we Francji po masakrze hugenotów (francuskich protestantów) w Wassy (1562) oraz krwawa rozprawa z hugenotami w Paryżu (tzw. noc św. Bartłomieja, 1572). [przypis edytorski]
Karol Łysy był monarchą, który najbardziej nadwerężył majątki kleru — Szlachta podburzyła króla przeciw biskupom, tak iż ich wypędził ze zgromadzenia: wzięto z synodów parę kanonów i oświadczono im, że to będą jedyne, których się będzie przestrzegać; przyznano im tylko to, czego niepodobna było odmówić. [przypis redakcyjny]
Karol Martel potrzebował papieża, aby upokorzyć Greków, trzymać w szachu Longobardów, bardziej być szanowanym w domu i umocnić tytuły, które miał, oraz te, jakie on lub jego dzieci mogli przybrać — Widzimy w autorach z owego czasu wrażenie, jakie powaga tylu papieży wywierała na Francuzów. Mimo że król Pepin był już koronowany przez arcybiskupa Mogunckiego, uważał namaszczenie, jakie otrzymał od papieża Szczepana, za rzecz, która go umacniała we wszystkich jego prawach. [przypis redakcyjny]
Karol Młot (686–741) — majordom (odpowiednik marszałka dworu, a w istocie faktyczny władca) państwa Franków; zwyciężył Saracenów w bitwie pod Poitiers (732), co powstrzymało ich ekspansję na Galię. [przypis edytorski]
Karol Moor — bohater dramatu Schillera Zbójcy: wydziedziczony przez ojca, obejmuje przywództwo bandy zbójców. [przypis edytorski]
Karolowych — daw. forma dzierżawcza: Karola Chodkiewicza. [przypis redakcyjny]
Karol Piąty, Karol V Habsburg (1500–1558) — cesarz rzymsko-niemiecki i król Hiszpanii (jako Karol I). [przypis edytorski]
Karol Śmiały (1432–1477) — książę Burgundii, pretendent do korony francuskiej, zginął w bitwie pod Nancy. [przypis edytorski]
Karol Świętorzecki — Żyje. Bywa w Warszawie. Pracuje. [przypis autorski]
Karol Stanisław Radziwiłł, zwany „Panie Kochanku” (1734–1790) — wojewoda wileński, znany z barwnego, hulaszczego trybu życia, popularny wśród drobnej szlachty. [przypis edytorski]
