- Oświecenie X
- Aforyzm (2)
- Bajka (4)
- Dedykacja (1)
- Dialog (1)
- Erotyk (1)
- Esej (2)
- Hymn (1)
- Komedia (3)
- List (1)
- Pamiętnik (1)
- Pieśń (4)
- Poemat (1)
- Poemat heroikomiczny (2)
- Powiastka filozoficzna (4)
- Powieść (5)
- Powieść epistolarna (2)
- Przypowieść (2)
- Rozprawa (4)
- Rozprawa polityczna (1)
- Satyra (1)
- Sielanka (5)
- Tragedia (2)
- Wiersz (4)
- Zobacz też:
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Bajka ludowa
- Ballada
- Baśń
- Dramat
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Farsa
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Idylla
- Kronika
- Legenda
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Opowiadanie
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Psalm
- Publicystyka
- Reportaż podróżniczy
- Sonet
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz sylabotoniczny
Wybrane utwory
Pierre Beaumarchais
Sébastien-Roch Nicolas de Chamfort
Julien Offray de La Mettrie
Daniel Defoe
René Descartes (Kartezjusz)
Denis Diderot
Oliver Goldsmith
Immanuel Kant
Franciszek Karpiński
Pieśń o Narodzeniu Pańskim (Bóg się rodzi...)
When God Is Born, No Power Prevails
Michał Dymitr Krajewski
Woyciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisuiący
Ignacy Krasicki
Hymn do miłości ojczyzny (Święta miłości kochanej ojczyzny...)
Pierre Choderlos de Laclos
Julie de Lespinasse
Gotthold Ephraim Lessing
Pierre de Marivaux
Charles de Montesquieu (Monteskiusz)
Julian Ursyn Niemcewicz
Jean-Jacques Rousseau
Stanisław Staszic
Jonathan Swift
Voltaire (Wolter)
Józef Wybicki
Motywy i tematy
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
P
R
S
Ś
T
U
V
W
Z
Ż
Epoka: Oświecenie
- Czas
- koniec XVII (w Polsce poł. XVIII) — pocz. XIX w.
- Najwybitniejsi twórcy
- Voltaire, J. J. Rousseau, D. Diderot, D. Defoe, J. Swift, H. Fielding; I. Krasicki, A. Naruszewicz, S. Trembecki
- Reprezentatywne gatunki
- bajka, satyra, oda, poemat heroikomiczny, komedia, sielanka, powieść, felieton, esej
Okres w kulturze europejskiej pomiędzy barokiem a romantyzmem, którego charakter określił krytycyzm wobec instytucji politycznych i religijnych oraz dotychczasowych przeświadczeń naukowych. W związku z tym fundamentalnym nastawieniem pozostawał racjonalizm i empiryzm (filozofia R. Descartesa, J. Locke'a, F. Bacona). Wierzono, że rzeczywistość można i należy systematycznie poznawać i porządkować — zaczęto tworzyć pierwsze encyklopedie. Za lek na zło w świecie społecznym uważano oświecanie ludzi — kładziono nacisk na edukację i wychowanie, a literaturze, tak jak nauce, stawiano cele dydaktyczne i utylitarne (użytkowe). Znamienny dla epoki jest rozwój prasy i pism ulotnych. Dwa odrębne prądy oświeceniowe to: klasycyzm i sentymentalizm.
Ładowanie