Dzieciaki korzystające z Wolnych Lektur potrzebują Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas jedynie 446 osób.
Aby działać, potrzebujemy 1000 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
- Zobacz też:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Artykuł naukowy
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Ballada romantyczna
- Baśń
- Biografia
- Dedykacja
- Dialog
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Erotyk
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Hymn
- Idylla
- Jasełka
- Kazanie
- Komedia
- Komediodramat
- Kronika
- Lament
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Opowiadanie
- Pamiętnik
- Pieśń
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść
- Powieść epistolarna
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Psalm
- Publicystyka
- Reportaż
- Reportaż podróżniczy
- Różne
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Sonet
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz
- Wiersz sylabotoniczny
Wybrane utwory
Stanisław Trembecki
Motywy i tematy
Autor: Stanisław Trembecki
- Ur.
- 8 maja 1739 r. w Jastrzębnikach k. Pińczowa
- Zm.
- 12 grudnia 1812 roku w Tulczynie (dziś w Ukrainie)
- Najważniejsze utwory:
- Zofiówka (Sofijówka, 1806), Powązki (1776) Polanka, czyli Poema wiejskie (1779), Bajki niektóre Ezopa w guście de La Fontaine ile możności tłomaczone (1776)
Poeta polski okresu oświecenia, tworzący w stylu klasycyzmu; dworzanin, a następnie sekretarz i szambelan króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (przeszedł na stronę króla podczas konfederacji barskiej i do końca pozostał mu wierny), autor poematów, bajkopisarz, dramatopisarz, tłumacz i historyk. Używał wielu pseudonimów, kryptonimów i allonimów, nie traktując swej twórczości jako profesji; istnieje także inna pisownia nazwiska autora: Trębecki.
Najbardziej znanym spośród jego utworów jest poemat opisowo-filozoficzny Zofiówka (początkowo: Sofiówka) napisany ku czci Zofii Potockiej, dla której mąż, Szczęsny Potocki, stworzył ogromny park krajobrazowy w duchu romantycznym w posiadłości rodowej pod Humaniem. Poemat został napisany na zamówienie gospodarza majątku, a opublikowany pod pseudonimem Jan Nepomucen Czyżewicz. Dzięki tej pracy Trembecki mógł spędzić ostatnie lata życia w ukraińskiej posiadłości magnata w Tulczynie, gdzie został pochowany.
Z innych ważniejszych utworów pióra Trembeckiego należy wymienić: idyllę Powązki, będącą opisem podwarszawskiej rezydencji księżnej Izabeli Czartoryskiej; poemat Polanka, czyli Poema wiejskie na cześć nowoczesnych reform przeprowadzonych przez księcia Stanisława Poniatowskiego (w swoim majątku przeprowadził on m.in. zniesienie pańszczyzny); ody (Oda nie do druku, Oda na ruinę zakonu jezuitów, Do moich Współziomków); a także bajki narracyjne, często będące swobodnymi przeróbkami utworów La Fontaine’a, który z kolei czerpał koncepty i fabuły z bajek Ezopa (m.in. Koń i wilk, Wilk i baranek, Myszka, kot i kogut). Trembecki pisał także utwory erotyczne (obsceniczne, tzw. Obscenae) oraz przetłumaczył m.in. komedię Syn marnotrawny Woltera.
Był przedstawicielem oświecenia w duchu europejskim, deistą, antyklerykałem i zwolennikiem libertynizmu o zabarwieniu wolteriańskim; zajmował się badaniami nad początkami Słowiańszczyzny. Rysy te zaznaczają się w jego twórczości, również w poemacie Zofiówka.