Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116720 przypisów.
Hagia Sofia — świątynia Mądrości Bożej w Konstantynopolu, zbudowana w VI w. n.e., po zdobyciu miasta przez Turków przekształcona na meczet. [przypis edytorski]
Hai Brazil, ang. Hy-Brasil — mityczna wyspa, mająca znajdować się na Atlantyku na zachód od Irlandii. Według legend wyłaniała się z mgły tylko raz na 7 lat. Była oznaczana na niektórych mapach w XV i XVI w. [przypis edytorski]
Haindel, Charles — oficer 11. regimentu huzarów armii rewolucyjnej, który złożył zeznania na temat przygotowywanego rzekomo przez hebertystów zamachu stanu, prawdopodobnie w nadziei, że pomoże mu to w odzyskaniu stanowiska, które utracił decyzją Komitetu Bezpieczeństwa Powszechnego, który w tym okresie przeprowadzał czystki w armii. [przypis edytorski]
haine (fr.) — nienawiść. [przypis edytorski]
hajdamacki — przym. od rzecz. hajdamaka: buntownik, uczestnik któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w latach 1730–1770. W polskiej literaturze: rozbójnik, okrutnik; w tradycji ukraińskiej: bojownik o wolność, bohater narodowy. [przypis edytorski]
hajdamacki — przym. od rzecz. hajdamaka, oznaczającego buntownika, rozbójnika, uczestnika któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w XVIII w. [przypis edytorski]
hajdamacki — przym. od rzecz. hajdamaka: uczestnik któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w XVIII w.; w polskiej literaturze: rozbójnik, okrutnik; w tradycji ukraińskiej: bojownik o wolność, bohater narodowy. [przypis edytorski]
hajdamacki — związany z hajdamakami, tj. uczestnikami zbrojnych i krwawych rebelii przeciwko Rzeczypospolitej w latach 1730–1770. [przypis edytorski]
hajdamaka — buntownik, rozbójnik, uczestnik któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w XVIII w. [przypis edytorski]
hajdamaka (daw.) — zbuntowany Kozak. [przypis edytorski]
hajdamaka (daw., z tur.) — hultaj, zbój, rabuś. [przypis edytorski]
hajdamak a. hajdamaka (daw.; z tur. hajdamak: napadać, grabić) — zawadiaka, hultaj, łobuz; Kozak; powstaniec kozacki, czyli uczestnik hajdamaczyzny, ruchu chłopskiego przeciw uciskowi szlachty polskiej na Ukrainie w XVIII w. [przypis edytorski]
hajdamak a. hajdamaka (daw.; z tur.) — zawadiaka, hultaj, łobuz. [przypis edytorski]
hajdamaka — powstaniec kozacki, czyli uczestnik hajdamaczyzny, ruchu chłopskiego przeciw uciskowi szlachty polskiej na Ukrainie w XVIII w. [przypis edytorski]
hajdamaka (ukr.) — hultaj, zbój, rabuś. [przypis edytorski]
hajdamaka (z tur.) — buntownik, rozbójnik, uczestnik któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w latach 1730–1770. [przypis edytorski]
hajdamaka (z tur.) — buntownik, rozbójnik, uczestnik któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w XVIII w. [przypis edytorski]
hajdamaka (z tur.) — buntownik, rozbójnik, uczestnik powstań chłopskich na Ukrainie w latach 1730–1770. [przypis edytorski]
hajdamaka (z tur.) — buntownik, uczestnik któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w latach 1730–1770. W polskiej literaturze: rozbójnik, okrutnik; w tradycji ukraińskiej: bojownik o wolność, bohater narodowy. [przypis edytorski]
hajdamaka (z tur.) — buntownik, uczestnik powstań chłopskich na Ukrainie w latach 1730–1770; w polskiej literaturze: rozbójnik, okrutnik; w tradycji ukraińskiej: bojownik o wolność, bohater narodowy. [przypis edytorski]
hajda — okrzyk popędzający, zagrzewający do ruszenia w drogę, do ataku itp. [przypis edytorski]
Hajdarabad — wielkie miasto w środkowo-południowych Indiach. [przypis edytorski]
hajdawery — bufiaste spodnie. [przypis edytorski]
hajdawery (daw.) — bufiaste spodnie. [przypis edytorski]
hajdawery (daw.) — obszerne spodnie. [przypis edytorski]
hajdawery (daw.) — szerokie spodnie. [przypis edytorski]
hajdawery (daw., z ukr.) — obszerne spodnie, szarawary. [przypis edytorski]
hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie. [przypis edytorski]
hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie, typowy element stroju polskiej szlachty w XVII w.; szarawary. [przypis edytorski]
hajdawery — szerokie, obszerne spodnie. [przypis edytorski]
hajdawery (z niem.) — obszerne spodnie. [przypis edytorski]
hajda (z ukr.) — okrzyk popędzający, zagrzewający do ruszenia w drogę, do ataku itp. [przypis edytorski]
Hajduczek-Baśka — chodzi o postać z powieści Pan Wołodyjowski Henryka Sienkiewicza, ukochaną żonę głównego bohatera, energiczną i zadziorną. Hajduczek, zdr. od hajduk: potocznie nazywano tak piechurów w nadwornych wojskach polskich magnatów. [przypis edytorski]
hajduczek — służący w węgierskim stroju, lokaj. [przypis edytorski]
hajduczek — zdr. od hajduk: członek piechoty polsko-węgierskiej, formacji wojsk Rzeczypospolitej, zorganizowanej jeszcze w w XVI w. przez Stefana Batorego; hajducy stanowili gwardię przyboczną władców Polski i hetmanów Rzeczypospolitej, później potocznie nazywano tak piechurów również w nadwornych wojskach polskich magnatów. [przypis edytorski]
hajduk (daw.) — w dawnej Polsce służący na dworze magnackim w stroju węgierskim; w dawnym wojsku żołnierz piechoty zorganizowanej na wzór oddziałów węgierskich. [przypis edytorski]
hajduk — na dworach magnackich nazywano tak służących, lokai ubranych w strój węgierski. [przypis edytorski]
hajduk — służący a. szeregowy żołnierz. [przypis edytorski]
hajduk — służący. [przypis edytorski]
hajduk — służący ubrany w strój węgierski. [przypis edytorski]
hajduk — w wojsku polskim XVI i XVII w. szeregowiec piechoty węgierskiej, z czasem: służący ubrany na wzór piechoty węgierskiej. [przypis edytorski]
hajduk (z węg.) — członek służby lub straży przybocznej, lokaj. [przypis edytorski]
hajduk (z węg. hajdú) — zbrojny służący, lokaj. Nazwa stosowana w Polsce w XVIII w. wobec lokajów, zazwyczaj noszących węgierskie stroje, służących na dworach magnackich. Źródłosłów węgierski odnosi się do węgierskiej grupy etnograficznej zamieszkującej Hajduság, region geograficzny wchodzący w skład Kraju Zacisańskiego. Drugie znaczenie odnosi się do węgierskiego żołnierza piechoty. [przypis edytorski]
hajduk (z węg.) — służący. [przypis edytorski]
hajduk (z węg.) — służący ubrany na wzór piechoty węgierskiej. [przypis edytorski]
hajduk (z węg.) — zbrojny służący, lokaj. [przypis edytorski]
hajer (gw.) — górnik przodkowy. [przypis edytorski]
hajer (śląski) — górnik. [przypis edytorski]
Hajfa — największe miasto północnego Izraela i stolica administracyjna Dystryktu Hajfa. Jest to trzecie co do wielkości miasto w kraju pod względem powierzchni i ludności. [przypis edytorski]
hajno (gw.) — tam. [przypis edytorski]
hajno, (…) het (gw.) — tu, tam. [przypis edytorski]
hajnok (gw.) — tam gdzieś. [przypis edytorski]
hajno — żmudnie, z trudem. [przypis edytorski]
hajże (daw.) — dalej. [przypis edytorski]
hakafot — procesja wokół synagogi lub wewnątrz niej. [przypis edytorski]
Hakata — Niemiecki Związek Marchii Wschodniej (Deutscher Ostmarkenverein), niem. nacjonalistyczna organizacja działająca w latach 1894–1934 na terenie ówczesnych wsch. prowincji Niemiec; popularna nazwa stanowi akronim H-K-T od nazwisk jej założycieli: von Hansemann, Kennemann and von Tiedemann. [przypis edytorski]
Hakata — organizacja powołana w roku 1894 w celu germanizacji ziem polskich zaboru pruskiego. [przypis edytorski]
hakata — potoczna nazwa Niemieckiego Związku Marchii Wschodniej, nacjonalistycznej organizacji niemieckiej, utworzonej w 1892 r. w Poznaniu. [przypis edytorski]
Hakata — potoczna nazwa Niemieckiego Związku Marchii Wschodniej, nacjonalistycznej organizacji niemieckiej, utworzonej w 1892 w Poznaniu, pochodząca od pierwszych liter nazwisk założycieli: finansisty F. von Hansemanna oraz ziemian H. Kennemanna i H. von Tiedemanna. [przypis edytorski]
hakatyści — nacjonaliści niemieccy tępiący polskość i germanizujący ziemie polskie w zaborze pruskim. [przypis edytorski]
hakatystyczny — odniesienie do nacjonalistycznej organizacji niemieckiej (hakaty), która zajmowała się germanizacją ziem polskich. [przypis edytorski]
hakatyzm — idee i działania hakatystów, nacjonalistów niemieckich tępiących polskość i germanizujących ziemie polskie w zaborze pruskim. [przypis edytorski]
Hak — Hek-At, 13. nom Dolnego Egiptu, ze stolicą w Junu (w powieści: Anu, gr. Heliopolis), w pobliżu od wierzchołka Delty, 30 km na północ od Memfis. Centrum kultu Atuma-Re. [przypis edytorski]
haki i śmigownice, nośne kolubryny, kartaony — różnego rodzaju działa. [przypis edytorski]
hakownica — ciężka strzelba lontowa, opatrzona hakiem wystającym przy wylocie lufy; hakiem tym opierano strzelbę na murze, aby zminimalizować siłę odrzutu. [przypis edytorski]
hakownica — ręczna broń palna, powstała w końcu średniowiecza jako udoskonalona wersja rusznicy. [przypis edytorski]
hakownica — rodzaj daw. broni palnej. [przypis edytorski]
hakownica — strzelba długa, osadzona na klocu drewnianym. [przypis edytorski]
hałaburda (daw.) — awanturnik. [przypis edytorski]
hałasić (daw., gw.) — hałasować. [przypis edytorski]
hałastra (pogard.) — banda, zgraja. [przypis edytorski]
hałastra (pogard.) — o ludziach, którzy się głośno zachowują; banda, motłoch. [przypis edytorski]
hałłachować — wzywać Allaha. [przypis edytorski]
hałłakować — wydawać dzikie okrzyki bojowe. [przypis edytorski]
hałłakować — wydawać dzikie okrzyki bojowe, wzywać Allaha. [przypis edytorski]
hałła! — zawołanie wojenne Tatarów i Turków. [przypis edytorski]
hały (reg.) — miejsca „gołe”, pozbawione zalesienia, zadrzewienia. [przypis edytorski]
halabarda — broń drzewcowa, dziś służy jedynie jako broń reprezentacyjna. [przypis edytorski]
halabarda — broń kłująca na długim drzewcu. [przypis edytorski]
halabarda — broń składająca się z siekiery, grotu i haka, umiejscowionych na długim drzewcu. [przypis edytorski]
halabarda — dwuręczna broń na długim drzewcu, zakończonym trzema rodzajami broni: siekierą, szpikulcem i hakiem. [przypis edytorski]
halabarda — dwuręczna broń na długim drzewcu, zakończonym trzema rodzajami broni: siekierą, szpikulcem i hakiem. [przypis edytorski]
halabarda — dwuręczna broń o długim drzewcu, zakończonym trzema rodzajami broni: siekierą, szpikulcem i hakiem. [przypis edytorski]
halabardnik — żołnierz uzbrojony w halabardę. [przypis edytorski]
halacha — prawo żydowskie złożone z 613 micw, tj. przykazań (nakazów, obowiązków), do których każdy dorosły Żyd ma się stosować. [przypis edytorski]
hala — górska łąka. [przypis edytorski]
hala Pyszna — dawna hala pasterska w górnej części Doliny Kościeliskiej, w Tatrach Zachodnich. [przypis edytorski]
Hala Waksmundzka — dawna hala pasterska w Tatrach Wysokich, położona w Dolinie Waksmundzkiej oraz na północnych zboczach Małej Koszystej. [przypis edytorski]
Halbe, Maks (1865–1944) — niemiecki pisarz naturalistyczny i dramaturg; popularyzator Haeckla; autor dramatów Jugend („Młodość”, 1893), Der Strom („Strumień”, 1904) i realistycznych romansów obyczajowych z życia wsi, o akcentach antyklerykalnych; współtworzył eksperymentalne teatry w Monachium, przyjaźnił się z Frankiem Wedekindem. [przypis edytorski]
Halbe, Max (1865–1944) — dramaturg niemiecki, przedstawiciel naturalizmu. [przypis edytorski]
halb (niem.) — pół. [przypis edytorski]
halc — kark. [przypis edytorski]
Halévy, Ludovic (1834–1908) — francuski pisarz, członek Akademii Francuskiej, autor sztuk teatralnych i librett operetkowych, współpracował z Henrim Meilhakiem. [przypis edytorski]
halebarda — dziś popr.: halabarda. [przypis edytorski]
halebardnik — dziś popr.: halabardnik. [przypis edytorski]
halebardnik — dziś popr.: halabardnik; żołnierz uzbrojony w halabardę: broń kłującą na długim drzewcu. [przypis edytorski]
Hale — dwie bliźniacze hale handlowe położone w śródmieściu Warszawy, na osiedlu Mirów, wybudowane w l. 1899–1901, nazwane później Halami Mirowskimi. [przypis edytorski]
Hale (fr. Les Halles) — nazwa dawnego najpopularniejszego targowiska miejskiego w Paryżu, istniejącego do lat 70. XX w., a równocześnie dzielnicy biedoty, gdzie się znajdowały. [przypis edytorski]
halegoria — alegoria, symboliczne przedstawienie treści. [przypis edytorski]
hale (gw.) — ale, gdzie tam! [przypis edytorski]